ISLAM K

1
ISLAM KÜLTÜR VE UYGARLIGI
2
ISLAM KÜLTÜR VE UYGARLIGI

• 1.  Toplum Yasami
• Hz.Muhammed ve Dört Halife döneminde halk,
  Müslüman olanlar ve Müslüman olmayanlar olarak
  iki guruba ayrilmis, Müslümanlar arasinda ayrim
  yapilmamistir.
• Emeviler halifeligi saltanat haline
  dönüstürmüsler, saraylarda lüks içinde yasamaya
  baslamislar, böylece halktan kopmalar
  baslamistir.

Sunuindir.blogspot.com
3
1.  Toplum Yasami

• Emeviler döneminde halk dört toplumsal sinifa
  ayrilmistir
•    I-Müslüman Araplar Devlette önemli görevleri
  yürüten, en yüksek siniftir.
•    II-Mevali Arap olmayan Müslüman siniftir.
•    III-Zimmiler( Gayri Müslimler )Müslüman
  olmayan siniftir. ( Haraç ve Cizye vergisi
  öderlerdi)
•    IV-Köleler  Savas esirleri arasindan seçilir
  ya da parayla satin alinirlardi. Toplumun en alt
  sinifiydi.
• Abbasiler döneminde, Mevali anlayisi
  kaldirilmis, Arap olmayan Müslümanlara da deger
  verilmistir. Baslangiçta Iranlilar daha sonra
  Türkler, yönetim ve askeri kademelerde görev
  almislardir.

4
ISLAM KÜLTÜR VE UYGARLIGI
5
2.Devlet ve Ülke Yönetimi 

• -Hz. Muhammed, hem din, hem de devlet baskanligi
  görevini yürütmüstür.
• -Dört halife döneminde, peygamberlik disinda
  devletin görevlerini üstlenen halifeler, Sura' ya
  ( Danisma Meclisi) danisarak devleti yönetmeye
  çalistilar.
• -Hz. Ömer döneminde sinirlarin genislemesiyle
  birtakim düzenlemeler yapilmistir.

6
2.Devlet ve Ülke Yönetimi 

• -Emeviler döneminde Halifelik saltanata
  dönüstürüldü. 
• -Sinirlarin genislemesiyle ülke eyaletlere
  bölündü.
• Eyaletlerin basinda Genel Vali bulunur, illeri
  Valiye bagli olarak "Amil
• denilen Valiler yönetirdi.
• -Emeviler, Posta teskilatini kurdular.
• -Halife Abdülmelik döneminde ilk Arap ( Islam )
  parasi basildi
• (Dinar), Arapça Müslüman ülkelerde resmi dil ilan
  edildi.
• -Abbasilerde Vezirlik Makami kuruldu. Devlet
  isleri  "Divan
• denilen kurulda görüsülmeye baslamis farkli
  konularda Divanlar
• olusturulmustur

7
Divan' larin baslicalari sunlardir

• I-Divanü ' l  Haraç   Mali isler
• II-Divanü ' l  Ceys    Askeri isler
• III-Divanü ' l  Beytü'l Mal  Hazine - Gelir,
  giderler
• IV-Divanü ' l Berid Posta - Casusluk isleri
• V-Divanü' l Mezalim  Adalet isleri.
• VI-Divanü 'l Darp   Devletin Para basma isleri

8
3.  Ordu

• -Hz. Muhammed ve Hz. Ebubekir dönemlerinde
  düzenli bir ordu yoktu. Gönüllülerden olusuyordu.
  Din ugruna yapilan savas ( Cihad - Gaza ),
  ölenlere sehitlik ( Cennet vaadi ) , sag
  kalanlara gazilik ünvani veriyordu.
• -Ilk düzenli ordu, Hz. Ömer döneminde
  olusturuldu. Askerlere maas ödenmeye baslanmis,
  ordukentler olusturulmustur.
• -Hz. Osman döneminde ilk islam donanmasi
  olusturuldu. Donanma komutanina " Emir ül Ma " (
  Amiral ) denildi. Akdeniz'de Kibris adasi ilk
  olarak alindi.

9
3.  Ordu

• -Emeviler döneminde ordu gelistirilmis ve sürekli
  hale getirilmistir. Araplarin disinda Berberiler
  , Iranlilar, Türkler orduda yer almaya
  basladilar.
• -Abbasiler döneminde önce Iranlilar, halife
  Memun' dan itibaren de Türkler orduda etkin
  duruma geldiler.
• Araplar ordu teskilatinda Bizans, Iran ve
  Türklerden etkilenmislerdir.

10
ÖSS-1997

• Islamiyet'te dini yaymak için yapilan savaslar
  kutsal sayilmis, diger yandan Islam devletlerinde
  Müslüman olmayan tebaaya, özel vergiler gibi
  belli kosullarda, din serbestligi taninmistir.
• Bu durum, asagidakilerden hangisinin bir
  göstergesi olamaz?
• A) Devlet yönetiminde hosgörü oldugunun
• B) Devlet gelirlerinin artirildiginin
• C) Çesitli vergilerin alindiginin
• D) Islamiyet'in yayilmasi için çaba harcandiginin
  
• E) Müslüman olmayanlarin yönetime
  katildiklarinin.

11
4.   Egitim Ögretim

• -Islamiyet öncesi Arap Yarimadasinda okuma yazma
  orani çok düsüktür.
• -Hz. Muhammed, okuma - yazmaya çok önem vermis ,
  Müslümanlari okuma ve yazmaya özendirmistir.
• -Dört Halife ve Emeviler döneminde Camiler
  yoluyla egitim verilmis, okur yazar orani
  artirilmistir.
• -Asil gelisme Abbasiler döneminde saglanmistir.
  Bu dönemde okullar ve medreseler açilmistir.
• -Halife Memun'un Bagdat'ta kurdurdugu " Beytü'l-
  Hikme " ( Bilgelik Evi ) ilk yüksek ögrenim
  kurumudur.
• -Büyük Selçuklularda, Alp Arslan döneminde vezir
  Nizamü'l - Mülk tarafindan Bagdat'ta yaptirilan
  "Nizamiye Medresesi" döneminin en büyük ve en
  ileri egitim-ögretim kurumu olmustur.
• -Medreselerde ders veren ögretmenlere " Müderris
  " denilirdi.
• -Endülüs Emevileri ve Beni Ahmer Devletinde de
  egitim - ögretime büyük önem verilmis, kurulan
  medreselere farkli bölgelerden çok sayida
  ögrenci, ögrenim amaciyla gelmistir.
• -Çok sayida Kütüphane açilmistir.

12
ÖSS-ipt-1999

• Islamiyeti kabul eden milletler, kutsal
  kitaplarini okuyabilmek için Arap dilini ve
  alfabesini ögrenmeye baslamislardir.
• Asagidakilerden hangisi, bu durumun sonuçlarindan
  biri degildir?
• A) Bazi toplumlarda, Islamlasmanin
  Araplasma seklinde ortaya çikmasi
• B) Islamiyetin Islam ülkeleri arasinda farkli
  algilanmasi
• C) islamiyetin kutsal kitabinin, özgün
  biçimini korumasi
• D) Arap kültürünün, diger kültürleri etkilemesi
• E) Arapça sözcüklerin diger dillerde de
  kullanilir hale gelmesi.

13
5.    Bilim ve Sanat 

• -MüslümanlarTürk, Iran, Yunan, Hint, Misir, Çin
  uygarliklarindan etkilenmistir.
• -Ilk bilimsel gelismeler   Tip, Felsefe, Fen
  alanlarinda  Emeviler döneminde baslamistir.
•  -Abbasiler döneminde bilim çok gelismistir.
• -Emeviler döneminde Basra ve Kufe, Abbasiler
  döneminde Bagdat, Endülüs Emevileri döneminde
  Cordoba önemli kültür merkezleri olmustur.
• -Islam dünyasindaki bilimsel gelismeler, Endülüs
  Emevileri ve Sicilya Müslümanlari araciligiyla
  Avrupa'ya aktarilmis, Rönesans' in dogmasinda
  etkili olmustur.

14
ISLAM KÜLTÜR VE UYGARLIGI
15
Islami Bilimler

• Tefsir  Kur'an ayetlerinin açiklanip,
  yorumlanmasidir. Bu bilimle ugrasanlara Müfessir
  denir.
• Hadis Hz. Muhammed'in çesitli konularda
  Müslümanlari aydinlatmak için söyledigi
  sözlerdir.
• Kelam Dini konulari ( sorulari ) akil ve mantik
  yoluyla açiklamadir.( Islam Felsefesi )
• Fikih   Islam Hukukudur.Bu bilimle ugrasanlara "
  "Fakih" denir.
• Kiraat Kur'an okuma teknigidir.
• Siyer   Hz. Muhammed'in hayatini inceler.
• Megazi Hz. Muhammed'in savaslarini inceleyen
  Islami Bilim dalidir

16
Diger Bilimler 

• Tarih Hz. Muhammed'in yasami ve savaslarinin
  incelenmesiyle baslamistir. Önemli temsilcileri
  Taberi, Mesudi, Ibn-i Haldun' dur
• CografyaÖnemli temsilcileri Mesudi,Ibn-i
  Batuta,Idrisi,Harezmidir.
• FelsefeYunan Felsefesi'nin incelenmesiyle
  baslamis, kendini
• gelistirmistir.Önemli temsilcileri Kindi,Ibn-i
  Rüst,Farabi,Ibn-iSina'dir.
• Tip Abbasilerde Harun Resit Döneminde Bagdat'ta
  yaptirilan Hastahane Halk Sagligi konusunda
  çalisma yapan ilk hastane olarak kabul
  edilmektedir. Önemli temsilcileri Huneyn Bin
  Ishak, Razi, Ibn-i Sina 'dir. Ibn-i Sina'nin "
  El-Kanun fi't-Tip" adli kitabi Avrupa'da uzun
  yillar ders kitabi olarak okutulmustur.
• Astronomi   Hint biliminin etkisiyle
  baslamistir. Ilk gözlem evi 9. yy.da kurulmustur.
  Önemli temsilcileri Usturlabi, Biruni, Ömer
  Hayyam,  Ibn-i Yusuf' tur.
• Matematik ve Geometri   Hint biliminin etkisiyle
  gelismistir.  Önemli Temsilcileri Harezmi,
  Abdülhamit Ibn-i Türk ( Cebir ve Geometriyi
  gelistirip, Trigonometriyi bulmuslardir) , Sabit
  Bin Kurra, Tusi, Battani, Ali Kusçu, Ibn-i
  Cemsid'tir.
• KimyaÖnemli Temsilcileri Cabir Bin Hayyan  (
  Kimya biliminin öncüsü kabul edilir. ) , Razi (
  Kimya dalinda 28 eser yazmistir.) , Biruni ,
  Ibn-i Sina' dir.

17
6.Sanat

• Müslümanlar genisledikçe ele geçirilen bölgelerin
  kültürleriyle, kendi kültürlerini kaynastirmislar
  ve özgün Islam sanati olusturmuslardir.
• Islam sanatinda Mimari gelisen alanlarin
  baslicalarindandir. Dini, Sivil, Askeri Mimari
  olarak gelismistir.
• Islam Mimarisinin ilk dinsel yapiti, Hz. Muhammed
  döneminde yaptirilan " Kuba Mescidi " dir.
• Minare, Mihrap, Sadirvan ilk kez Emeviler dönemi
  camilerinde yapilmistir.
• Resim ve Heykelciligin yasaklandigi anlayisi, bu
  alanlarda gelismeyi engellemis, Minyatür Sanati
  gelismistir.
• Güzel yazi yazma sanati ( Hüsnü Hat ) Islam
  kültüründe çok gelismistir.
• Oymacilik, Kakmacilik, Dokumacilik, Camcilik
  gelisen diger sanat dallaridir.

18
ISLAM KÜLTÜR VE UYGARLIGI
19
6.   Ekonomik Yasam

• -Hz. Muhammed döneminde ekonominin temeli
  Mekkede ticarete, Medine' de tarima
  dayanmaktadir.
• -Dört Halife döneminde fetihlerle birlikte,
  ganimet ve vergiler önemli gelir kaynaklarindan
  olmustur.
• -Devletin bütün gelirleri " Beytü'l Mal " denilen
  Devlet Hazinesinde toplanir.

-Tarim ve Hayvancilik Abbasiler döneminde çok
gelismistir. Sulama kanallari açilmis ve tarim
önemli bir gelir kaynagi olmustur.
-Müslümanlarin dogudan gelen ticaret yollari
üzerinde bulunmalari,  ( Ipek ve Baharat yollari
)  ticaretten büyük gelir kazanmalarini  sagladi.
-Kara ve Deniz tasimaciligi gelismistir.
Ticareti gelistirmek için yollar üzerinde Han'
lar ve Kervansaraylar yapilmistir. -Hindistan ve
Çin'e seker, pamuk, dokuma, kagit, mobilya,
seramik, Madeni ve Cam esya  götürülmüs, Ipek,
Baharat, güzel kokular getirilmistir. -Dokuma,
Kagit, Ilaç yapimi, Kuyumculuk, Cam, Gemi, Silah
gelisen sanayi dallaridir