Anatomia stawu skroniowo-zuchwowego

1
Anatomia stawu skroniowo-zuchwowego
2

• Staw skroniowo-zuchwowy zaliczany jest do stawów
  klykciowych, dwujamowych i laczy zuchwe z
  czaszka. Sklada sie z
• Dolu i guzka stawowego
• Wyrostka klykciowego zuchwy
• Chrzastki sródstawowej
• Torebki i wiezadel stawowych

3
Dól i guzek stawowy

• Znajduja sie u nasady wyrostka jarzmowego kosci
  skroniowej
• Dól stawowy jest wiekszy od wyrostka klykciowego
  zuchwy, nie odpowiada jego ksztaltowi. Zostaje to
  wyrównane przez chrzastke sródstawowa i przyczep
  torebki stawowej
• Guzek stawowy-usytuowany równolegle do dolu
  stawowego
• Oba elementy pokryte sa chrzastka wlóknista

4
Wyrostek klykciowy zuchwy

• Ma ksztalt walca, pokryty jest chrzastka wlóknista

5
Chrzastka sródstawowa

• Zwana takze krazkiem stawowym
• Przednia jej czesc lezy na guzku stawowym, tylna
  odpowiednio wygieta, przylega do zuchwy
• Tworzy ona ruchome lozysko, które przy ruchach
  zuchwy przesuwa jej glowe ku przodowi i dolowi
• Przyczepiona do wewnetrznej powierzchni torebki
  stawowej, zlaczona scisle z przednia czescia
  wlóknistej torebki- warunkuje to zachowanie
  podzialu na dwie oddzielne jamy

6
Torebka stawowa stawu skroniowo-zuchwowego

• Zbudowana z tkanki lacznej, wyscielona blona
  maziowa, która wydziela plyn surowiczy
  nawilzajacy powierzchnie stawowe
• Przyczepiona jest
• od góry do krawedzi powierzchni stawowej kosci
  skroniowej
• od dolu do szyjki galezi zuchwy
• Górna i dolna czesc torebki rózni sie budowa-
  istotne znaczenie dla ruchów krazka stawowego
  przesuwajacego sie swobodnie w przedniej czesci
  stawu

7

• Torebke stawowa wzmacniaja wiezadla boczne i
  przysrodkowe oraz dodatkowe trzy wiezadla
  przebiegajace poza stawem skroniowo-zuchwowym
• Wiezadlo klinowo-zuchwowe
• Wiezadlo rylcowo-zuchwowe
• Wiezadlo skroniowo-zuchwowe

8
Unerwienie i unaczynienie stawu

• Tylna i przysrodkowa czesc stawu-unerwiona przez
  nerw uszno-skroniowy
• Boczna i przednia-przez nerw zwaczowy i skroniowy
  gleboki tylny
• Unaczynienie tetnicze pochodzi od odgalezienia
  tetnicy szyjnej zewnetrznej(galazki skroniowej
  powierzchownej)

9

• Staw skroniowo-zuchwowy, widok od strony bocznej.

10

• Staw skroniowo-zuchwowy, przekrój strzalkowy
  ,szczeki prawie zwarte, widok od strony bocznej.

11

• Staw skroniowo-zuchwowy, przekrój strzalkowy,
  szczeki rozwarte, widok od strony bocznej.

12
Staw skroniowo-zuchwowy, rentgenogram warstwowy,
ustawienie bieg promieni boczny.a) szczeki
zwarte, b)szczeki rozwarte.
a
b
1. Meatus acusticus externus, 2. Proc.
condylaris, 3. Discus articularis, 4. Os
temportale, Fossa mandibularis, 5. Os temporale,
Turbeculum articulare, 6. Incisura mandibulae, 7.
Proc. coronoideus
13
Zaburzenia rozwojowe w stawie skroniowo-zuchwowym

• Zaburzenia te moga byc
• Wrodzone
• Zespól zuchwowo-twarzowy Franceschettiego
• ( dysostosis mandibulofacialis)
• Zespól Pierrea-Robina
• Wrodzone przerosty kosci szczek
• nabyte

14
Zespól zuchwowo-twarzowy

• Zespól ten ujawnia sie
• Zaburzeniami wzrostowymi, wystepujacymi w okolicy
  glowy zuchwy, zmniejszeniem lub brakiem wzrostu
  kosci (hipoplazja galezi wstepujacej i stawu
  skroniowo-zuchwowego)
• Brakiem pokrywy kostno-chrzestnej na calym
  wyrostku klykciowym zuchwy
• Szeroka szczelina stawowa

15
Zespól zuchwowo-twarzowy Franceschettiego
16

• Leczenie
• leczeniem zachowawczym-nie uzyskuje sie
  dobrych wyników. Metoda leczenia z wyboru to
  zabieg operacyjny, czyli korygujaca osteotomia z
  przedluzeniem galezi zuchwy i plastyka tkanek
  miekkich. Zabieg operacyjny przeprowadza sie po
  ukonczeniu wzrostu zuchwy.

17
Zespól Pierre-Robina

• Objawy
• Niedorozwój wyrostków klykciowych zuchwy
• Malozuchwie (microgenia)
• Cofniecie zuchwy (retrogenia)
• Rozszczep podniebienia wtórnego

18
(No Transcript)
19
Wrodzone przerosty kosci szczek

• Progenia prawdziwa- charakteryzuje sie dluga
  szyjka wyrostka klykciowego zuchwy
• Leczenie u osób mlodych ogranicza sie do
  postepowania zachowawczego. Stosuje sie aparaty
  czynnosciowe. Po ukonczeniu wzrostu kostnego
  wskazane jest leczenie chirurgiczne.

20
Zaburzenia nabyte stawu skroniowo-zuchwowego

• Jednostronny przerost zuchwy
• powstaje najczesciej u dzieci po urazie lub
  zakazeniu tkanek stawu
• Jednostronny niedorozwój zuchwy
• najczesciej po przebytym zlamaniu w okolicy
  osrodka wzrostu kosci lub zapaleniu kosci u dzieci

21
Urazy stawów skroniowo-zuchwowych

• Uraz bezposredni lub posredni stawu doprowadza do
  obrazen stawu lub poszczególnych jego elementów
  anatomicznych. Wyrózniamy
• Obrazenia stawu zamkniete (bez przerwania
  ciaglosci powlok)
• Obrazenia stawu otwarte (komunikujace ze swiatlem
  zewnetrznym)

22
Stluczenie ssz (contusio articulationis
temporomandibularis)

• Na skutek urazu bezposredniego lub
  posredniego-uderzenie w okolice bródki
• Objawy kliniczne
• Ból samoistny nasilajacy sie przy ruchach zuchwy
• Obrzek okolicy stawu
• Podczas rozwierania szczek zuchwa zbacza w strone
  chora
• Wystepuje ograniczenie rozwierania szczek

23

• Obraz radiologiczny
• Najczesciej brak zmian, jezeli jest wysiek
  pourazowy-poszerzenie szpary stawowej
• Uszkodzenie tkanek miekkich- badanie USG i RM
• Leczenie
• ograniczenie czynnosci stawu (wiazanie Ivy,
  funda bródkowa), oklady z altacetu, dieta
  pólplynna, srodki przeciwbólowe. Po ustapieniu
  objawów leczenie czynnosciowe-mechanoterapia.

24
Wylew krwawy dostawowy (haemarthros)

• Objawy kliniczne
• Ból dotykowy i samoistny, nasilajacy sie znacznie
  podczas ruchów zuchwy
• Obrzek okolicy stawu
• Uposledzenie czynnosci z ustawieniem zuchwy w
  pozycji Benneta
• Badanie radiologiczne
• Moze ujawnic wysiek w stawie
• Szczególnie pomocne badanie USG, KT, RM

25

• Leczenie
• unieruchomienie zuchwy (funda), zimne oklady,
  srodki przeciwbólowe. Duze krwiaki- punkcja w
  warunkach jalowych. Po ustapieniu objawów-
  mechanoterapia.

26
Zlamanie chrzastki sródstawowej (fractura menisci)

• Na skutek zadzialania naglego lub przewleklego
  urazu
• Objawy kliniczne
• Obrzek tkanek okolicy stawu
• Bolesnosc samoistna, silny ból podczas ruchów
• Przeskakiwania i trzaski w stawie

27

• Badanie radiologiczne
• Najczesciej brak zmian
• Mozna je uwidocznic dopiero w badaniu KT, MR lub
  wykonujac artroskopie
• Leczenie
• odciazenie stawu przez podwyzszenie zgryzu po
  stronie chorej (plytka zgryzowa, nakladkowa),
  unieruchomienie na okres 10 dni (wiazanie Ivy,
  funda), miejscowo oklady z altacetu, dieta
  plynna. Jezeli leczenie zachowawcze nieskuteczne-
  usunac chrzastke chirurgicznie (meniscectomia)

28
Zlamanie wyrostka klykciowego (fractura processus
condylaris mandibulae)

• Najczestsza przyczyna uraz w okolice bródki
• Objawy kliniczne
• Obrzek
• Ból
• Ograniczona ruchomosc
• Przy rozwieraniu zuchwa zbacza w strone
  chora-przy zlamaniu jednostronnym, w
  obustronnym-uposledzone wysuwanie zuchwy do
  przodu
• Trudnosci w rozwieraniu i zwieraniu szczek

29
Mioartropatie wywolane zaburzeniami czynnosciowymi
30
Przyczyny pierwotne

1. Patologiczne zgryzy ograniczajace ruchy zucia,
   np. zgryz przewieszony, skrzyzowany, gleboki
2. Anomalie zebowo-szczekowe powodujace dewiacje,
   translacje zuchwy do przodu lub jej poslizg ku
   tylowi

31
Przyczyny wtórne

1. Utrata zebów, szczególnie w strefach podparcia
2. Nadmierne scieranie sie zebów (bruksizm)
3. Zaniki tkanki kostnej pod protezami ruchomymi
4. Parodontopatie z przemieszczeniem zebow

32

• Kazde zaburzenie prawidlowej okluzji i
  artykulacji zebów, w tym takze przedwczesne
  kontakty zebów, moga byc miejscowa przyczyna
  bruksizmu, który jest czynnikiem
  przyszpieszajacym rozwój mioartropatii i
  nasilajacym objawy kliniczne przez wielokrotne
  zwiekszenie czasu i sily obciazenia tkanek stawu
  i rozciagniecia miesni

33
(No Transcript)
34
Podzial kliniczny mioartropatii
skroniowo-zuchwowych

• 1.Mioartopatie bez objawów bólowych, którym
  towarzysza szmery, chrzesty i trzaski w stawie
  oraz przytlumienie sluchu i szum w uszach
• 2.Mioartropatie z objawami bólowymi, w których
  oprócz wymienionych wyzej objawów stwierdzamy ból
  w okolicy stawu skroniowo-zuchwowego.

35
Ból

• Przyczyna bólu w okolicy stawu s-z, wystepujacego
  glównie rano, jest skurcz kloniczny lub toniczny
  miesnia skrzydlowego bocznego. Ból moze
  promieniowac do skroni, szczytu glowy, wyrostka
  sutkowatego, karku, przedramienia, ramienia,
  zatoki czolowej i szczekowej,bocznej powierzchni
  jezyka,gardla, ucha i galki ocznej

36
Leczenie przyczynowe

• Polega na odciazeniu stawu s-z.
• 1.Selektywne szlifowanie zebów
• 2.Wyrównanie artykulacji
• 3.Podwyzszenie zwarcia(1-2 mm) i translacje
  zuchwy do przodu lub na bok (1-2 mm) uzyskujemy
  za pomoca protezy nakladowej. Zanik trzasków
  nastepuje po kilku miesiecy.
• 4.Cwiczenia

37
Leczenie wspomagajace-objawowe

• Farmakologiczne- ostrzykiwaniem stawu 1
  polokaina. W przypadku stwierdzenia wyraznej
  mialgii przy wspólistnieniu bruksizmu stosujemy
  leki psychotropowe

38
Badania radiologiczne stawu skroniowo-zuchwowego
39
Zdjecia Profilowe

• a.Zdjecia skosne stawów met. Schillera- przy
  zwarciu i rozwarciu szczek. Uwidoczniaja one
  wyrostek klykciowy, szpare stawowa, polozenie
  klykciowe zuchwy w stosunku do dolu i guzka
  stawowego

40
(No Transcript)
41
Zdjecia profilowe

• b.Zdjecia boczne met. Parmy, przy otwartych
  ustach. Ukazuja wyrazny obraz stawu lezacego
  blizej filmu
• c. Zdjecia tomograficzne lub zonograficzne w
  plaszczyznie strzalkowe, uwidoczniaja dokladny,
  nie znieksztalcony obraz stawów i wzajemne
  stosunki anatomiczne kostnych struktur stawowych
• d. Zdjecie ortopantomograficzne

42
Zdjecia przednio-tylne

• a.Zdjecia poprzez oczodól met. Zimmera. Ukazuje
  wyrostek klykciowy i szpare stawowa z przodu
• b. Zdjecia tomograficzne w plaszczyznie czolowej
  w ulozeniu glowy na potylicy. Szczególnie
  przydatne dla porównawczej oceny wyrostków
  klykciowych i szpar stawowych w rzucie en face