Zaprzeczanie wlasnej seksualnosci

1
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Zaprzeczanie wlasnej seksualnosci
• w zaburzeniach odzywiania
• Opracowala
• Anna Brytek-Matera abrytek_at_us.e
  du.pl
• Instytut Psychologii Uniwersytetu Slaskiego

2
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
WPROWADZENIE
Negatywny obraz wlasnego ciala wplywa na
doswiadczenia seksualne kobiet z zaburzeniami
odzywiania (Ackard i Peterson, 2000).
3
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
WPROWADZENIE

• W wyjasnianiu patogenezy jadlowstretu
  psychicznego autorzy czesto podkreslaja
  nieswiadoma odmowe bycia dorosla oraz posiadania
  kobiecego ciala.
• Dziewczeta zaprzeczaja wlasnej seksualnosci i
  w konsekwencji daza do pozbycia sie, przez
  skrajne glodzenie, pojawiajacych sie w okresie
  dojrzewania, zewnetrznych plciowych cech
  kobiecych.

4
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
WPROWADZENIE

• Osoby z zaburzeniami odzywiania cechuje
• niski stopien rozwoju dojrzalosci
  psychoseksualnej
• negatywny stosunek do sfery seksualnej
• a co za tym idzie problemy z odbiorem wlasnej
  seksualnosci
• zaniechanie zachowan seksualnych (AN) lub
• nadmierne doswiadczenia seksualne (BN).

5
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
SFERA SEKSUALNA A ZABURZENIA ODZYWIANIA

• Istnieja cztery grupy zachowan
  charakterystycznych dla kobiet z
  jadlowstretem i bulimia psychiczna (Abraham i
  Llevelyn-Jones, 1997)

Zaprzeczanie wlasnej seksualnosci
Niepewnosc co do wlasnej seksualnosci
Biernosc seksualna
Aktywnosc seksualna
6
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
ROZPOWSZECHNIENIE

• Okolo 5 populacji dziewczat w wieku
  adolescencyjnym i mlodych
  kobiet cierpi na zaburzenia odzywiania (Kreipe i
  Mou, 2000).
• Czestotliwosc wystepowania jadlowstretu
  psychicznego wynosi od 0,1 do 1 (Lewinsohn i
  wsp., 2000), zas w przypadku zarlocznosci
  psychicznej waha sie w granicach od 1 do 4
  (Field, 2004).

7
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
CEL BADANIA

• Celem prezentowanego badania bylo
  okreslenie czynników predykcyjnych leku przed
  dorosloscia (zwiazanego z negowaniem wlasnej
  seksualnosci) przez pacjentki z jadlowstretem i
  bulimia psychiczna.
• Badanymi zmiennymi byly poznawczo-behawioralne
  aspekty zaburzen odzywiania oraz symptomy
  depresji i leku.
• W pracy postawiono nastepujace pytania
  badawcze
• 1. Czy istnieja róznice w zakresie omawianych
  zmiennych pomiedzy osobami z anoreksja a bulimia?
• 2. Jakie czynniki determinuja lek przed
  dorosloscia w badanych grupach klinicznych?

8
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
POPULACJA
Charakterystyka badanych grup

• W badaniach uczestniczylo
• 80 pacjentek z jadlowstretem psychicznym
  (anorexia nervosa)
• (68 typ restrykcyjny i 12 typ
  zarloczno-wydalajacy)
• 75 pacjentek z bulimia psychiczna (bulimia
  nervosa)
• (67 typ przeczyszczajacy i 8 typ
  nieprzeczyszczajacy).
• Kryteria diagnostyczne zgodne byly z
  klasyfikacja Amerykanskiego Towarzystwa
  Psychiatrycznego DSM-IV (APA, 1994).

9
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
POPULACJA
Charakterystyka badanych grup
10
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
POPULACJA
Klasyfikacja BMI
Wychudzenie (lt16 kg/m²) Znaczna niedowaga (16.00
16.99 kg/m²) Niedowaga (17.00 - 18.49 kg/m²)
Normowaga (18.50 24.99 kg/m²) Nadwaga (25.00 -
29.99 kg/m²)
11
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
POPULACJA
Miejsce badania

• Polska region Slaska i Zaglebia
• - Instytut Ericksonowski w Katowicach
• - Osrodek Leczenia Nerwic i Zaburzen Jedzenia
  Dabrówka w Gliwicach
• - Oddzial Psychiatrii i Psychoterapii Wieku
  Rozwojowego w Centrum Pediatrii w Sosnowcu.
• Francja region Lotaryngii
• - Centre dAccueil pour la Santé des
  Adolescents de Metz
• - Hôpital Sainte-Croix de Metz
• - Hôpital dEnfants de Nancy-Brabois.

12
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
METODA

• Do oceny poznawczo - behawioralnych aspektów
  jadlowstretu i bulimii psychicznej (oraz postaw i
  zachowan zwiazanych z jedzeniem) zastosowano
  Kwestionariusz Zaburzen Odzywiania (Eating
  Disorder Inventory) Garnera, Olmsteda i Polivy
  (1983).
• W badaniu wykorzystano równiez Szpitalna Skale
  Leku i Depresji (Hospital
  Anxiety and Depression Scale) Zigmonda
  i Snaitha (1983) oceniajaca aktualny
  poziom symptomów zaburzen emocjonalnych.

13
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
KWESTIONARIUSZ ZABURZEN ODZYWIANIA
Podskale
1 Dazenie do bycia szczuplym (drive for thinness)
2 Bulimia (bulimia)
3 Niezadowolenie z wlasnego ciala (body dissatisfaction)
4 Nieefektywnosc (ineffectiveness)
5 Perfekcjonizm (perfectionism)
6 Nieufnosc w relacjach miedzyludzkich (interpersonal distrust)
7 Swiadomosc interoceptywna (interoceptive awareness)
8 Lek przed dorosloscia (maturity fear)
14
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
KWESTIONARIUSZ ZABURZEN ODZYWIANIA
Przykladowe itemy
1 Przesadnie zwracam uwage na wage
2 Bedac w towarzystwie jem umiarkowanie, ale kiedy jestem sama, jem zbyt duzo
3 Uwazam, ze moje biodra sa zbyt szerokie
4 Chcialabym byc kims innym
5 Jako dziecko robilam wszystko, zeby nie zawiesc moich rodziców i nauczycieli
6 Okazywanie uczuc innym sprawia mi trudnosc
7 Po zjedzeniu normalnego posilku czuje sie przepelniona
8 Chcialabym byc mlodsza
15
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
SZPITALNA SKALA LEKU I DEPRESJI

• Kwestionariusz zawiera 14 itemów. Kazdy item
  posiada czteropunktowa skale (od 0 do 3).
• Wyniki uzyskane w HADS pozwalaja okreslic
  nasilenie objawów leku (HADS - A) oraz objawów
  depresji (HADS - D).
• Dla kazdej z podskal wyniki mieszcza sie do 0
  do 21 punktów
• 0 a 7 pkt norma
• 8 do 10 pkt lagodne nasilenie objawów
  lekowych/depresyjnych
• powyzej 11 pkt ciezkie nasilenie omawianych
  zaburzen.

16
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
SZPITALNA SKALA LEKU I DEPRESJI
Przykladowe itemy

• Skala Leku
• -------------------------------------------------
• Martwie sie
• 3 prawie caly czas
• 2 czesto
• 1 od czasu do czasu
• 0 rzadko
• -------------------------------------------------
• Miewam napady panicznego leku
• 3 bardzo czesto
• 2 dosc czesto
• 1 niezbyt czesto
• 0 wcale

Skala Depresji -----------------------------------
------------------- Stracilam zainteresowanie
swoim wygladem 3 zdecydowanie tak 2 nie
dbam, tak, jak powinnam 1 dbam nieco mniej 0
dbam w tym samym stopniu co zawsze ---------------
---------------------------------- Jestem
pogodna 3 nigdy 2 rzadko 1 czasami 0
prawie caly czas
17
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
WYNIKI BADANIA

• Analiza wyników skladala sie z dwóch
  etapów.
• W pierwszym etapie, statystyczna analiza
  danych dotyczyla obliczen istotnosci róznic
  pomiedzy pacjentkami z anoreksja
  a pacjentkami z bulimia psychiczna (w tym
  celu wykorzystano test-t Studenta).
• Drugi etap, skupial sie na okresleniu
  czynników predykcyjnych leku przed dorosloscia
  (zwiazanego z negowaniem wlasnej seksualnosci) w
  obydwu grupach klinicznych (w tym celu
  zastosowano analize regresji).
• Uzyskane dane opracowano za pomoca metod
  statystycznych zawartych w programie SPSS wersja
  12.0 (2004).

18
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
WYNIKI BADANIA
Kwestionariusz Zaburzen
Odzywiania
19
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
WYNIKI BADANIA

• 
  Szpitalna Skala Leku i Depresji

20
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
WYNIKI BADANIA
Jadlowstret psychiczny
Swiadomosc interoceptywna
ß 0,354 plt0,001
Lek przed dorosloscia
Depresja
ß 0,294 plt0,01
Perfekcjonizm
ß 0,264 plt0,01
Powyzsze zmienne w 43 tlumacza zaprzeczanie
wlasnej seksualnosci w badanej grupie klinicznej
(R² 0, 430 p lt 0,001)
21
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
WYNIKI BADANIA
Bulimia psychiczna

Lek przed dorosloscia
Nieskutecznosc wlasnego dzialania
ß 0,404 plt0,001
Powyzsza zmienna w 16 tlumaczy zaprzeczanie
wlasnej seksualnosci w badanej grupie klinicznej
(R² 0, 163 p lt 0,01).
22
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
DYSKUSJA

• Jedzenie traktowac mozna jako zródlo milosci
  wzglednie stale i dostepne (une
  source damour relativement constante et
  disponible) (Hornbacher, 1999, s.38 ).
• Zatem odmawianie sobie tej przyjemnosci tozsame
  jest z brakiem uczucia milosci. Swiadczy o tym,
  ze osoba, która decyduje sie na drakonska diete
  (swiadoma odmowa jedzenia) lub nadmiernie objada
  sie i przeczyszczanie, nie czuje sie kochana.
• Przypuszczac mozne przez swoje zachowanie
  stara udowodnic sobie, ze stac ja na niezaleznosc
  i samodzielnosc.

23
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
DYSKUSJA

• Zaprzeczanie wlasnej seksualnosci daje
  podstawy do przypuszczenia, ze u podloza zaburzen
  odzywiania lezy lek lub niechec przed stawaniem
  sie dorosla kobieta.

www.strykowski.net
24
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
BIBLIOGRAFIA

• Abraham, S., Llevelyn-Jones, D.L. (2002).
  Zaburzenia odzywiania sie a sfera seksualna. W
  Bulimia i anoreksja. Zaburzenia odzywiania (str.
  67-76). Warszawa Prószynski i S-ka.
• Ackard, D.M., Peterson, C.B. (2000). Association
  between puberty and disorder eating, body image,
  and other psychological variables. International
  Journal of Eating Disorders, 29(2), 187-194.
• American Psychiatric Association. (1994).
  Diagnostic and statistical manual of mental
  disorders. 4th edition. Washington D.C American
  Psychiatric Association.
• Field, A.E. (2004). Risk factors for eating
  disorders an evaluation of the evidence. In
  J.K. Thompson (eds.), Handbook of eating
  disorders and obesity (p. 17-32). New Jersey
  John Wiley Sons.
• Garner, D.M., Olmsted, M.P., Polivy J. (1983).
  The Eating Disorder Inventory a measure of
  cognitive-behavioral dimensions of anorexia
  nervosa and bulimia. In P.L. Darby, P.E.
  Garfinkel, D.M. Garner, D.V. Coscina (eds.),
  Anorexia nervosa recent developments in research
  (p. 173-184). New York Alan R. Liss.

25
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
BIBLIOGRAFIA

• Hornbacher, M. (1999). Piégée. Mémoires dune
  anorexique. Paris Bayard.
• Kreipe, R.E., Mou, S.M. (2000). Eating disorders
  in adolescents and young adults. Obstetrics and
  Gynecology Clinics of North America, 27, 101-124.
• Lewinsohn, P.M., Striegel-Moore, R.H.,Seeley,
  J.R. (2000). Epidemiology and natural course of
  eating disorders in young women from adolescence
  to young adulthood. Journal of the American
  Academy of Child and Adolescent Psychiatry,
  39(10), 1284-1292.
• Zigmond, A., Snaith, R.P. (1983). The Hospital
  Anxiety and Depression Scale. Acta Psychiatrica
  Scandinavica, 6, 361-370.
•  Zdjecia wykorzystane w prezentacji pochodza z
  Internetu i nie sa wlasnoscia autorki.

26
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Denied feminine sexuality and eating disorders

Anna Brytek-Matera University of
Silesia abrytek_at_us.edu.pl