Lichtenstein

1
Lichtenstein
2

• Ksiestwo Liechtenstein (Fürstentum
  Liechtenstein) panstwo w Europie zachodniej,
  lezace pomiedzy Austria i Szwajcaria. Jest to
  bardzo male panstwo górskie. Glówna rzeka jest
  Ren, a stolica Vaduz. Kraj nie ma dostepu do
  morza i nie nalezy do Unii Europejskiej.

3
Symbole

• Godlo Flaga

4

• Liechtenstein sklada sie z 11 gmin. 6 z nich
  (w tym stolica kraju Vaduz) przyporzadkowana jest
  regionowi Oberland, pozostale przynaleza
  Unterlandowi. Jednostki administracyjne sa bardzo
  rozdrobnione (np. gmina Vaduz sklada sie z 6
  czesci), co wynika z dawnego podzialu feudalnego
  ksiestwa.

5
Ludnosc

• Mniej niz dwie trzecie ludnosci podaje sie za
  rodowitych Lichtensteinczyków, ludnosc obca to z
  kolei w wiekszosci Szwajcarzy (11), Austriacy
  (6) i Niemcy (4) oraz Wlosi(3), Jugoslowianie
  (3), Turcy(3) i inni.

6
Jezyk

• W ksiestwie jezykiem urzedowym jest niemiecki,
  jakkolwiek wiekszosc mieszkanców posluguje sie na
  co dzien dialektem alemanskim jezyka niemieckiego
  (tzw.Schwyzer Dytsch). Liechtenstein jest jedynym
  panstwem niemieckojezycznym, w którym mowa ta
  pelni funkcje jedynego dopuszczonego do obiegu
  jezyka (brak dopuszczonych jezyków
  mniejszosciowych tak jak w Austrii i w
  Niemczech).

7
Gospodarka

• Liechtenstein jest jednym z najbogatszych
  panstw swiata. Produkt krajowy brutto na 1
  mieszkanca wynosi 130,3 tys. Dolarów
  Amerykanskich (2004). W Liechtensteinie maja
  swoja siedzibe liczne firmyzagraniczne i
  towarzystwa finansowe (korzystne przepisy
  podatkowe).

8
Hymn

• Oben am jungen Rhein (Nad mlodym Renem) jest
  hymnem narodowym Lichtensteinu.Melodia hymnu
  zostala zaczerpnieta z hymnu wielkiej Brytanii,
  god Save the Queen, i jest z nia identyczna.
  Slowa zostaly napisane w 1850 przez Jakoba
  Jusefa Jaucha. Do roku 1963, pierwsza linijka
  brzmiala "Oben am deutschen Rhein" ("Nad tym
  niemieckim Renem").

9
Nad mlodym Renem Nad mlodym RenemLezy
Liechtenstein,Alpejskie to jest brzemie.Te
nasza droga ziemie,Te ukochana ojczyzneWybral
nam Pan swa reka,A mysmy przyjeli z
podzieka.Niech nam zyje Liechtensteinnad Renem
niech kwitnie,Pieknie i zaszczytnie.Niechaj
zyje nasz Ksiaze,Niech nam ojczyzne wiazeSwoja
bratczyna miloscia,Zjednoczeniem i Wolnoscia!

• Oben am jungen Rhein
• Oben am jungen RheinLehnet sich
  LiechtensteinAn Alpenhöh'n.Dies liebe
  Heimatland,Das teure Vaterland,Hat Gottes weise
  HandFür uns erseh'n.Hoch lebe
  LiechtensteinBlühend am jungen Rhein,Glücklich
  und treu.Hoch leb' der Fürst vom Land,Hoch
  unser Vaterland,Durch Bruderliebe BandVereint
  und frei.

10
Ustrój Polityczny

• Liechtenstein pod wzgledem ustrojowym stanowi
  monarchie konstytucyjna. Od 1989 panuje tu ksiaze
  Jan II Adam. Biezace sprawy polityczne podlegaja
  ksieciu nastepcy tronu (kronprinz)
  Aloisowi.Wladza prawodawcza nalezy do ksiecia i
  landtagu, liczacego 25 deputowanych i wybieranego
  co cztery lata w wyborach proporcjonalnych.
  Ksiaze ma prawo absolutnego veta w stosunku do
  ustaw uchwalanych przez parlament.

11
Ksiaze

• Jan Adam II Liechtenstein niem. Hans-Adam II
  von und zu Liechtenstein (ur. 14 lutego 1945 w
  Zurychu, Szwajcaria) ksiaze Lichtensteinu, syn
  ksiecia Franciszka Józefa II (1906-1989) i
  ksieznej Giny von Wilczeck (1921-1989).

12
Nastepca Tronu

• Alois Philipp Maria von und zu Liechtenstein,
  (ur. 11 Czerwca 1968 w Zurychu) - wspólrzadca
  Lichtensteinu (Stellvertreter des Fürsten) od 15
  sierpnia 2004.Alois jest najstarszym synem Hansa
  Adama II, ksiecia Lichtensteinu oraz jego
  zony,Marie Kinsky .

13
Polozenie

• Liechtenstein polozony jest nad górnym
  Renem, w Alpach. Cala granica zachodnia panstwa
  przebiega wzdluz biegu Renu, wschodnia zas
  wyznaczana jest przez lancuchy alpejskie.
  Najwyzszym szczytem Liechtensteinu jest Grauspitz
  o wysokosci 2599 m n.p.m.

14
Vaduz

• Stolica panstwa (i ksiestwa) Lichtenstein.
  Miasto liczy 5,1 tys. mieszkanców. Jego poczatki
  siegaja XII wieku. Znajduje sie w dolinie górnego
  Rennu, na prawym brzegu rzeki, u podnóza Alp
  Retyckich. Osrodek turystyczny i finansowy,
  nominalna siedziba wielu zagranicznych
  przedsiebiorstw i spólek. Drobny przemysl
  maszynowy, precyzyjny i spozywczy (m.in.
  winiarski). Galeria malarstwa, muzeum poczty,
  zamek z gotycka kaplica z (XV w.). Vaduz stanowi
  centrum kraju w sensie geograficznym, jak i
  politycznym.

15
Media

• W Liechtensteinie dzialaja dwa dzienniki
  Liechtensteiner Vaterland i Lichtensteiner
  Volksblatt. Nie podlegaja one kontroli wladz, ale
  sa administrowane przez partie polityczne.
  Vaterland przez VU, a Volksblatt przez FBP. W
  kraju dziala równiez stacja radiowa.
  Liechtenstein pozostaje jedynym krajem w Europie
  nie posiadajacym wlasnej stacji telewizyjnej.

16
Wyznania

• W czerwcu 2003 wiekszosc mieszkanców
  Liechtensteinu uwazala sie za katolików (75
  ogólu), 7 przynalezalo do kosciola
  ewangelickiego, 4 podalo sie za muzulmanów, z
  kolei 11 mieszkanców okreslilo sie jako ateisci
  lub bezwyznaniowcy. W Liechtensteinie katolicyzm
  jest religia panstwowa. 2 grudnia 1997 zostalo
  powolane przez Jana Pawla II oddzielne
  arcybiskupstwo w Vaduz.

17
Obronnosc

• Liechtenstein nie posiada wlasnej armii.
  Bezpieczenstwo zewnetrzne panstwu zapewnia
  Szwajcaria. Jednak gdyby zaszla taka potrzeba,
  wcielony do wojska moze zostac kazdy mezczyzna do
  60 roku zycia. Jak na razie nie bylo to
  potrzebne.