Slayt 1

1
DHCP SUNUCUSU KURULUMU VE YÖNETIMI
Mart-2004
2
Neler var?

• DHCP nedir?
• Neden DHCP?
• DHCP nasil çalisir?
• DHCP sunucu kurulumu
• DHCP sunucu konfigürasyonu
• Bir makineye statik IP atanmasi
• DHCP istemci konfigürasyonu
• DHCP sunucunun baslatilmasi,durdurulmasi
• Basvuru kaynaklari

3
DHCP nedir?

• DHCP Dynamic Host Configuration Protocol
• Bir agdaki bilgisayarlarin kendilerine ait IP
  adreslerini otomatik olarak almalarini saglayan
  protokoldür.

4
Neden DHCP?-IP adres çakismalarini engellemek

• Agimiz genisledikçe IP adreslerini yönetmekte
  güçlük çekebiliriz.
• Istemcilerin herbiri için IP, Subnet Mask,
  Gateway, DNS ve WINS degerlerini girmek fazla
  zaman alabilir.
• Kullanicilar sistem yöneticisinden habersiz IP
  adreslerini degistirebilirler.

5
Neden DHCP?-Disksiz is istasyonlari

• DHCP ilk olarak disksiz makinelere bir IP adresi
  sunmak için tasarlanmisti.
• Üzerlerinde IP bilgilerini tutacak bir ünite
  (örn. Sabit disk...) bulunmadigindan bu bilgileri
  DHCP sunucu üzerinden alabilir.

6
Neden DHCP?-Disksiz is istasyonlari

• Disksiz terminaller ag üzerinden açildiklarinda
  agda bir DHCP sunucusu ararlar.
• Istemciler DHCP ile bir IP aldiktan sonra tftp
  ile sunucudan çekirdeklerini boot etmeye
  baslarlar.

7
Neden DHCP?-Agda seyyar bilgisayarlarin varligi

• Dizüstü bilgisayar kullanicilari ag üzerinde
  farkli noktalarda IP adreslerini degistirmek
  zorunda kalmazlar.
• DHCP sunucu sayesinde IP bilgileri otomatik
  olarak güncellenir.

8
Neden DHCP?-DNS yönetimini kolaylastirmasi

• DHCP sayesinde IP bilgilerini elle statik olarak
  girmeye gerek kalmaz.DHCP sunucu otomatik olarak
  istemcilere belirlenmis IP blogundan dinamik IP
  adresi atar.
• IP, Subnet Mask, Gateway, DNS ve WINS gibi
  bilgileri tek tek agdaki makinelere girmemize
  gerek kalmaz.

9
Neden DHCP?-Sistem yönetimini kolaylastirir.

• Sistem yöneticisi IP blogunu degistirme
  gereksinimi duyarsa tüm kullanicilarin IP
  bilgileriyle teker teker oynamak zorunda kalmaz.
• Çesitli firewall larla veya squid proxy ile
  çalisirken kolaylik saglar.

10
DHCP Nasil Çalisir?

• Sunucu ve istemci arasinda bir dizi sorgulama
  gerçeklesir.

11
DHCP Nasil Çalisir?

• DHCP Mesajlari
• DHCP Discover
• DHCP Offer
• DHCP Request
• DHCP Ack
• IP Kiralama ?

12
DHCP Nasil Çalisir?-DHCP Discover

• Bilgisayar ag üzerinde ilk defa açildiginda aga
  DHCP Discover mesaji yollar.
• Bu mesajla istemci agda bir DHCP sunucunun
  varligini sorgular.
• Çalisan bir DHCP sunucu varsa kendisine IP
  bilgilerini göndermesini ister.

13
DHCP Nasil Çalisir?-DHCP Offer

• DHCP istemci tarafindan yayinlanan DHCP Discover
  mesaji DHCP sunucusu tarafindan alinir.
• Sunucu veritabani sorgulanir ve istemciye
  verilecek IP adresi ve kira süresi belirlenir.
• Bu bilgiler istemcinin onayini almak üzere geri
  gönderilir.

14
DHCP Nasil Çalisir?-DHCP Request

• DHCP Offer mesajini alan DHCP istemci kendisine
  ayrilmis IP adresini kiraladigina dair bir mesaj
  yollar.
• Bu bir kabul mesajidir.

15
DHCP Nasil Çalisir?-DHCP Ack

• DHCP Request mesajini alan DHCP sunucu bu
  istemciye gerekli olan IP, Subnet Mask, Gateway,
  DNS ve WINS bilgilerini gönderir.

16
DHCP Nasil Çalisir?-IP Kiralama

• Ag üzerindeki bilgisayarlarin geçici bir süreyle
  bulunabilecegi düsünerek IP adreslerinin belirli
  bir kira süresiyle atanmasi düsünüldü.
• Dizüstü bilgisayarlarin varligi bu konuda önemli
  bir etkendir.

17
DHCP Nasil Çalisir?-IP Kiralama

• IP kiralama sayesinde IP havuzundaki IP lerin
  bosa harcanmasi engellenmis oldu.

18
DHCP Nasil Çalisir?-Sunucunun yeniden
baslatilmasi

• DHCP sunucusu yeniden basladiginda (server
  restart) daha önce atadigi IP leri ve bilgilerini
  korur.
• Bunu dhcp.leases dosyasi ile gerçeklestirir.
• Sunucu dhcpd.leases dosyasinin güncelligini
  kontrol eder.

19
DHCP Nasil Çalisir?-Istemcinin yeniden
baslatilmasi

• Daha önceden DHCP sunucu tarafindan verilmis bir
  IP adresine sahip istemci yeniden baslatildiginda
  (system reboot), sunucu dhcpd.leases dosyasindaki
  mac adreslerine bakar.

20
DHCP Nasil Çalisir?-Istemcinin yeniden
baslatilmasi

• dhcpd.leases dosyasindan istemci makinenin mac
  adresini bulur.
• DHCP sunucu, istemcinin eski adres bilgilerini
  aynen gönderir.

21
DHCP Sunucu Kurulumu

• ftp//ftp.isc.org/isc/dhcp/ adresinden dhcp
  paketini bilgisayariniza indirin.

22
DHCP Sunucu Kurulumu

• Indirdiginiz paketi açin.cd komutuyla olusan
  klasöre geçin.
• ./configure, make ve make install komutlariyla
  kurulumu tamamlayin.

tar -zxvf dhcp-surumnumarasi.tar.gz cd dhcp-surumnumarasi ./configure make make install
23
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf

• Sunucu konfigürasyonu, çesitli özelliklerin
  eklenmesi bu dosya ile yapilmaktadir.
• dhcpd.conf dosyasinda bir degisiklik yapildiginda
  DHCP sunucu yeniden baslatilmalidir.

---DHCP restart SIGTERM (signal15)--- /var/run/dhcpd.pid
24
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.leases

• Kiralanan IP adreslerinin bilgileri burada
  tutulmaktadir.
• Yeni alinan her IP adresi ve kira degerleri
  dhcpd.leases dosyasinin sonuna eklenir.

25
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf ve
dhcpd.leases

• DHCP sunucusu baslangiçta dhcpd.conf dosyasini
  okur ve dhcpd.leases dosyasindan her bir
  kullanilabilir adresi bellegine yükler.

26
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf ve
dhcpd.leases

• dhcpd.conf ve dhcpd.leases dosyalarinin elle
  olusturulmalari gerekir.

• dhcpd.conf dosyasi /etc dizininde

touch /etc/dhcpd.conf

• dhcpd.leases dosyasi /var/lib/dhcp dizininde

touch /var/lib/dhcp/dhcpd.leases
27
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-Örnek dhcpd.conf
dosyasi

• Ornek /etc/dhcpd.conf
• default-lease-time 600
• max-lease-time 7200
• option subnet-mask 255.255.255.0
• option broadcast-address 192.168.1.255
• option routers 192.168.1.254
• option domain-name-servers 192.168.1.1,
  192.168.1.2
• option domain-name linux.org.tr"
• subnet 192.168.1.0 netmask 255.255.255.0
• range 192.168.1.10 192.168.1.100
• range 192.168.1.150 192.168.1.200
• Burada sabit bir makine adresi tanimlaniyor.
• host afsin
• hardware ethernet 08002b4c2932
• fixed-address afsin.linux.org.tr
• option host-name afsin"

28
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf
parametreleri

• default-lease-time 600
• Istemcinin kendisine ayrilan IP adresini ne kadar
  bir süre kullanacagi saniye cinsinden belirtilir.

29
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf
parametreleri

• max-lease-time 7200
• Istemcinin kendisine ayrilan IP adresini en fazla
  ne kadar bir süre kullanacagini saniye cinsinden
  belirtir.

30
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf
parametreleri

• option subnet-mask 255.255.255.0
• DHCP sunucunun hizmet verecegi IP blok yada
  bloklarina ait ag maskesini belirtir.

31
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf
parametreleri

• option broadcast-address 192.168.1.255
• Agin broadcast adresini belirtir.

32
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf
parametreleri

• option routers 192.168.1.254
• Istemcilerin gateway i olan sunucu ya da router
  in IP si belirtilir.

33
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf
parametreleri

• option domain-name-servers 192.168.1.1,
  192.168.1.2
• Istemcilerin DNS sunuculari belirtilir.

34
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf
parametreleri

• option domain-name linux.org.tr"
• Istemcilerin alan adlari belirtilir.

35
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf
parametreleri

• subnet 192.168.1.0 netmask 255.255.255.0
• range 192.168.1.10 192.168.1.100
• range 192.168.1.150 192.168.1.200
• subnet parametresiyle DHCP sunucunun hizmet
  verecegi IP blogunu ve agmaskesi tanimlaniyor.

36
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-dhcpd.conf
parametreleri

• subnet 192.168.1.0 netmask 255.255.255.0
• range 192.168.1.10 192.168.1.100
• range 192.168.1.150 192.168.1.200
• range parametresiyle istemcilere dagitilacak IP
  blogu ya da bloklari tanimlaniyor.
• Birden fazla range parametresi kullanilabilir.
• Yeni bir IP isteyen istemciye bu bloklar içinden
  bos bir IP atanir.

37
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-Sabit IP tanimlama

• Agdaki bazi makinelere sabit IP adresi vermek
  gerekebilir.Örnegin, DNS, FTP,Mail sunuculari
  vs..
• Video konferans uygulamalarinda sabit IP
  gerekebilir.
• Bu gibi durumlarda makinenin MAC adresi
  kullanilmaktadir.

38
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-Sabit IP tanimlama

• host afsin
• hardware ethernet 08002b4c2932
• fixed-address afsin.linux.org.tr
• option host-name afsin"
• Burada makinemizin adini afsin olarak
  belirtiyoruz.
• Hardware ethernet yazan kisimda istemcimizin mac
  adresini kullaniyoruz.

39
DHCP Sunucu Konfigürasyonu-Örnek dhcpd.leases
dosyasi

• Ornek /var/lib/dhcp/dhcpd.leases dosyasi
  baslangici
• lease 192.168.1.21
• starts 2 2002/12/22 102318
• ends 3 2002/12/23 102318
• hardware ethernet 00105a2e56a7
• uid 0100105a2e56a7
• client-hostname afsin
• lease 192.168.1.22
• starts 2 2002/12/22 123210
• ...
• Ornek /var/lib/dhcp/dhcpd.leases dosyasi sonu

40
DHCP Istemci Konfigürasyonu

• ftp//ftp.phystech.com/pub/ adresinden DHCPcd
  paketini indirip kurun.
• Çogu Linux dagitiminda kurulu olarak gelmektedir.
• /etc/sysconfig/network-script/ifcfg-eth0
  dosyasina
• BOOTPROTOdhcp yazmamiz yeterli olacaktir.

41
DHCP Istemci Konfigürasyonu

• Windows makinelerde

BaslatgtAyarlargtKontrol PaneligtAggtTCP/IP yapilandirmasigtOtomatik olarak IP adresi al

• seçenegini isaretledikten sonra windows yeniden
  baslatilmalidir!
• Bundan sonra windows makine de DHCP sunucuya
  bagli kalacaktir.

42
DHCP Sunucunun baslatilmasi

• Servisi baslatmak için

service dhcpd start

• Durdurmak için

service dhcpd stop

• Yeniden baslatmak için

service dhcpd restart
43
Basvuru Kaynaklari

• Sikça sorulan sorular
• http//www.dhcp-handbook.com/dhcp_faq.html
• DHCP mini-HOWTO
• http//en.tldp.org/HOWTO/mini/DHCP/
• Linux hakkinda belge, doküman
• http//www.linux.org.tr
• Man (kilavuz) dosyalari
• dhclient, dhcrelay, dhcpd.conf, dhcpd.leases,
  dhcpd, dhcp-options
• Linux promosyonlari, sistem destegi
• http//www.linux34.com

44
DHCP Sunucusu Kurulumu ve Yönetimi
Bu belgenin en güncel halinihttp//seminer.linux.
org.tr ve www.taskiran.org adreslerinde
bulabilirsiniz.
TESEKKÜRLER