KIRIM KONGO KANAMALI ATESI (KKKA)

1
KIRIM KONGO KANAMALI ATESI (KKKA)

• Dr. Aysun Yalçi

2
Tarihçe

• 12. yyda bugünkü Tacikistan bölgesinde
• bir hemorajik sendrom tanimlanmis.
• Hastalik ilk kez klinik olarak 1944-45
• yillarinda Kirimda çiftçilere yardim eden
• Sovyet askerleri arasinda görülmüs ve
• yaklasik 200 kisiyi etkilemistir

3
Tarihçe

• 1967de hastalarin kan ve doku
• örneklerinin yenidogan farelere
• inokülasyonu ile viral izolasyon yapilmistir

4
Tarihçe

• Kirim hemorajik atesi tablosundan
• sorumlu olan virüsün, Kongoda 1956
• yilinda atesli bir hastadan elde edilen
• virüsle ayni antijenik yapiya sahip oldugu
• saptaninca, virüs Kirim Kongo Hemorajik
• Atesi etkeni olarak adlandirilmistir.

5
KKKA-Türkiye

• 2002 yilinin ilkbahar ve yaz aylarinda
• özellikle, Tokat ve çevresinde ates ve
• kanama ile seyreden salgin seklinde
• dikkati çekti.
• Agustos 2003te tani konuldu KKKA

6
(No Transcript)
7
Mikrobiyoloji

• KKKA virusu, Bunyaviridae ailesine bagli
  Nairovirus soyundan bir virustur.

8
Mikrobiyoloji

• Dis ortama dayaniksizdir.
• Konak disinda uzun süre yasayamaz.
• Ultraviyole ile hizla ölür.
• 56Cde 30 dakikada inaktive olur.
• 1 hipoklorit ve 2 gluteraldehide duyarlidir.
• Düsük pH da hizla inaktive olur.

9
Bulasma

• KKKA virüsü, kene-vertebrali-kene siklusu ile
  dolasimda kalir ve hayvanlarda hastalik yaptigina
  dair hiçbir bulgu yoktur.
• KKKA virüsü Hyalomma cinsi kenelerle
  bulastirilir.
• KKKA virüsü Hyalomma cinsi yetiskin kenelerden,
  araziden toplanan yumurtalardan ve H.
  marginatumun beslenmemis immatür evrelerinden
  izole edilmistir.

10
Ekoloji

• Iklim kosullarindaki degisikliklerin kene
  popülasyonunun çogalmasini kolaylastirarak kene
  kökenli infeksiyon hastaliklarinin sikligini
  arttirdigi öne sürülmüstür.

Lancet Infect Dis 2006 6203-14
11
Ekoloji

• Türkiyede salgindan etkilenen bölgelerde, Nisan
  ayinda isinin 5 Cnin üzerinde oldugu günlerin
  sayisi ile nisan ayi ortalama günlük sicakliginin
  salgindan önceki yillara göre arttigi rapor
  edilmistir.

Lancet Infect Dis 2006 6203-14
12

• Küresel isinma
• kenelerin olgunlasma özelliklerini degistirerek
• kuslarin göç yollarini etkileyerek
• isinma ile birlikte keneler için yeni yasam
  alanlari yaratarak etki gösterir.

Med Hypotheses 2007 68 (4) 924-925
13
Erkek eriskin kene
Disi eriskin kene
Larva Nimf
Disi eriskin Hyalomma
Kan emmis Disi eriskin Hyalomma
Erkek eriskin Hyalomma
14
(No Transcript)
15
Ekoloji

• Keneler, hayatlari boyunca geçirdikleri her
  dönemde (larva-nimf-olgun) mutlaka kan emmek
  zorundadirlar.
• Erkek ve disiler kan emme sirasinda çiftlesirler.
• Disiler 3000-15000 civarinda yumurta birakarak
  ölürler.

16
Ekoloji

• Yumurtadan çikan larvalar 3 çift bacaklidir.
• Türlere göre farkli sürelerle konaklardan kan
  emerler ve yine farkli sürelerde gömlek
  degistirerek 4 çift ayakli nimf olurlar.
• Aç nimfler kan emer, doyar, gömlek degistirerek
  aç olgun haline gelir.

17
Ekoloji

• Erkek ve disi olgun keneler kan emerken
  çiftlesir.
• Keneler, bir, iki ya da üç konakli olabilir.
• Hyalomma türleri, larva ve nimf dönemini bir
  konakta geçirir. Nimfler doyunca konak hayvani
  terk eder ve dogada aç olgun haline gelerek
  ikinci bir hayvana yapisir.

18
Ekoloji

• H.m.marginatumun genç gelisme dönemleri
  çogunlukla küçük hayvanlari (tavsan, kirpi, fare,
  yabani memeliler, kuslar), eriskinleri ise
  çogunlukla evcil memelileri (sigir, at, koyun,
  keçi, köpek) ve nadiren de insani tercih
  etmektedir.
• H.a.anatolicumun hem larva ve nimfleri hem de
  eriskinleri evcil ruminantlari (özellikle
  sigirlari) tercih ederler.

19
Ekoloji

• Virüs büyük ve küçük memeli hayvanlarda
  belirtisiz infeksiyon ve bir hafta kadar süren
  viremi yapar.
• Eriskin keneler kan emerlerken virüsü enfekte
  hayvanlardan alirlar.

20
Ekoloji

• Virüs kenede 36 saat içinde replike olmaya
  baslar, 3-5 günde maksimum düzeylere ulasir.
• Virüs titresi aylarca azalarak devam eder,
  infekte kene aylarca virüsü bulastirabilir.

21
Bulas

• Virüs insanlara tesadüfi olarak bulasir ve KKKA
  hastaligini olusturur.
• Insanlara bulas,
• Kenelerin isirmasiyla
• Viremik hayvanlarin kesilmesi sirasinda kan ve
  doku temasiyla
• Nosokomiyal yolla olur.

22
(No Transcript)
23
Bulas

• KKKA için risk gruplari,
• Tarim çalisanlari
• Hayvancilikla ugrasanlar (çobanlar,çiftlik
  çalisanlari, kasaplar, mezbaha çalisanlari)
• Veterinerler
• Askeri personel
• Kamp yapanlar

24
Nozokomiyal Bulas

• Salginlarla paralel biçimde saglik çalisanlarinda
  KKKA bulasi ve ölümler bildirilmistir.
• Bir hastane salgininda, enfekte kana maruz
  kalanlarin 8.7si, igne ucu yaralanmasi
  olanlarin 33ü hastaliga yakalanmistir.

25
Bulas

• Hava yoluyla bulastan Rusyada birkaç olguda
  süphelenilmis ancak kanitlanamamistir.
• Anneden bebege horizontal bulas da bildirilmistir.

26
Cografik dagilim
Virüs izolasyonu Riskli ülkeler (serolojik kanit
vektör) Düsük riskli ülkeler (sadece vektör var)
27
Klinik

• KKKA virüsünün hastalik yaptigi tek konak
  insandir.
• Virüsle karsilasanlarda hastalik gelisme
  olasiligi 1/5 olarak hesaplanmistir.

28
Klinik

• Belirti ve bulgular
• Hafif
• Orta derece
• Ciddi ve Agir olabilir.

29
Klinik

• KKKAnin tipik seyrinde 4 dönem izlenir.
• Inkübasyon dönemi
• Prehemorajik period
• Hemorajik period
• Konvalesan period

30
Klinik

• Hastaligin kuluçka süresi
• Kene tarafindan isirilma durumunda genellikle 1-3
  gün en fazla 9 gün,
• Enfekte kan, doku veya vücut sivisina temas
  durumunda ise 5-6 gün en fazla 13 gündür.

31
Klinik

• Prehemorajik period
• Ani baslayan ates (39-41 ºC), bas agrisi, myalji,
  asiri halsizlik ve yorgunluk ile karakterizedir.
• Ates ortalama 4-5 gün devam eder.
• Bazi olgularda ek olarak diare, bulanti, kusma
  görülebilir.
• Yüz, boyun ve gövdede hiperemi, konjonktivit
  saptanabilir.
• Bu period ortalama 3 (1-7) gün sürer.

32
Klinik

• Hemorajik period
• Genellikle hastaligin 3-5. gününde aniden baslar
  ve kisa sürer (2-3 gün).
• Hastanin atesi ile hemoraji arasinda bir iliski
  yoktur.
• Hemorajik bulgular petesilerden genis hematomlara
  kadar degisir.

33
Klinik

• En sik olarak burun, gastrointestinal sistem
  (hematemez, melena), uterus (menometroraji),
  üriner sistem (hematüri) ve solunum sistemi
  kanamalari (hemoptizi) görülür.
• Hastalarin 1/3ünde hepatomegali ve splenomegali
  bildirilmektedir.
• Mortalite 30 dolayindadir.

34
Klinik

• Konvalesan period
• Yasayanlarda hastaligin baslangicindan 10-20 gün
  sonra baslar.
• Tasikardi, nabiz düzensizlikleri, polinörit,
  hafiza kaybi, bradikardi, tansiyon düsüklügü gibi
  durumlar bildirilmistir.
• Hastaligin relapsi yoktur.

35
Biyokimyasal Testler

• KKKAnin en belirgin laboratuvar bulgularinin
  basinda trombositopeni gelir.
• Lökopeni, ALT, AST, LDH ve CPK düzeylerinde
  yükselme görülür.
• PT ve aPTT süreleri uzar, fibrinojen düzeylerinde
  düsme, fibrin yikim ürünlerinde artis
  görülebilir.
• Laboratuvar degerleri yasayan hastalarda 5-9
  günde normal sinirlara döner.

36
Hastaligin Agirlik Kriterleri

• Lökosit sayisi gt 10000 / L
• Trombosit sayisi lt 20000 / L
• AST gt 700 IU / L
• ALT gt 900 IU / L
• aPTT gt 60 sn
• Fibrinojen düzeyi lt 110mg / dl
• Melena ve bilinç degisiklikleri
• Hastaligin ilk 5 gününde herhangi biri varsa
  90in üzerinde fatal seyire isaret eder.

37
Mortalite

• Türkiyeden yapilan bir çalismada daha yüksek AST
  ve ALT düzeylerinin (700 ve 900 IU/L), ciddi
  vakalar için daha sensitif oldugu ortaya
  konmustur.
• Hematemez, melena ve somnolansin fatal seyirli
  hastalarda daha sik oldugu saptanmistir.

Clin Microbiol Infect 200612551-4
38
Tani

• Erken tani, hem hasta sagkalimina etkisi hem de
  nosokomiyal infeksiyonlarin önlenebilmesi
  açisindan önemlidir.

39
Ayirici tani

• Bruselloz
• Q atesi
• Riketsiyoz
• Lyme
• Leptospiroz
• Salmonelloz
• Sitma
• Viral hemorajik atesler

40
Tani

• 1- Klinik tanimlama
• Ani baslayan ates, bas agrisi, myalji,halsizlik,
  bulanti, kusma, ishal
• Lökopeni, trombositopeni, ALT, AST, LDH, CPK
  yüksekligi

41
Tani

• 2- Epidemiyolojik öykü
• Kene isirmasi, keneyle temas, hayvanlarla temas,
  kirsal alanda yasama ya da son iki hafta içinde
  kirsal alanda bulunma, hayvan dokusu ya da kani
  ile temas, hastalarin kan ya da vücut sivilariyla
  temas, çevrede benzer vaka varligi

42
Tani

• 3- Destekleyici bulgular
• Hemorajik ya da purpurik döküntü
• Epistaksis
• Hematemez
• Hemoptizi
• Melena
• Diger hemorajik semptomlar

43
Tani

• Süpheli vaka
• Klinik tanima uyan ve baska bir nedenle
  açiklanamayan hasta
• Olasi vaka
• Ek olarak epidemiyolojik öykü ya da destekleyici
  bulgulardan en az ikisinin olmasi (bir bölgede
  birden fazla hasta varsa, destekleyici bulgular
  aranmaz)

44
Tani

• Kesin vaka
• Laboratuvar ile dogrulanmis hastalar veya kesin
  tani almis bir vakayla epidemiyolojik olarak
  baglantisi olan hasta

45
Laboratuar kriterleri

• Kan, vücut sivilari ya da doku örneklerinde viral
  izolasyon ya da viral RNAnin gösterilmesi
• Spesifik IgM pozitifligi
• Akut / konvalesan serumlarda IgG titresinde 4 kat
  artis

46
Tedavi

• Ribavirin
• Destek tedavi
• Trombosit
• TDP
• Eritrosit
• Tam kan
• Iv sivi destegi
• Organ yetmezligine yönelik destek

47
Korunma

• Endemik bölgelerde yasayanlar veya bu bölgelere
  seyahat edenler bahar ve yaz aylarinda kenelere
  karsi önlem almalidirlar.
• KKHA süphesi olan vakalarin kan ve vücut sivilari
  ile perkütan veya mukokütanöz temas edildiginde o
  bölge bol su ile yikanmalidir.
• Maruz kalanlar 10-14 gün boyunca KKHA belirtileri
  açisindan yakin takip edilmelidir.

48
(No Transcript)
49
Asi çalismalari

• Bulgaristan,Eski Sovyetler ve Dogu Avrupa
  ülkeleri
• Modern standartlardan uzak
• Yakin dönemde beklenmiyor

50
Saglik Çalisanlarina Bulas

• 14.07.06 HÜRRIYET Kan alirken can verdi.
• Çorum Kadin Dogum ve Çocuk Bakimevi Hastanesi
  Acil Servisinde görev yapan hemsirenin, kene
  isirmasi sonucu hastaneye basvuran kadindan kan
  örnegi aldigi sirada, igneyi kendi eline
  batirmasi sonucu Kirim Kongo Kanamali Atesi
  Hastaligi (KKKA) virüsü kaptigi ve hayatini
  kaybettigi bildirildi.

51

• Süpheli temas? 1 hafta boyunca günlük tam kan
  sayimi
• Ribavirin ile profilaksi
• 14 takip sonrasi normal tam kan sayimi ?takip
  kesilmeli
• Tam kan sayiminda anormallik? hastaneye yatis,
  tedavi

52

• bazal hijyen önlemleri,
• bariyer önlemleri
• güvenli injeksiyon uygulamasi
• güvenli gömme islemlerinin teminiile kontrol
  edilebilir.

53

• Infekte aerosollerin ortama yayilmasini
  gerektiren girisimler sirasinda solunum bulasini
  önlemeye yönelik izolasyon odalari
  kullanilabilir
• Rutin hasta bakiminda Solunum Bulasi Önlemleri
  gerekmez.

54
Klinik takip sirasinda Eldiven,
önlük aerosolizasyon olacak islem yapilacaksa Yü
z koruyucu maske veya gözlük ile N95 maske
Laboratuar disinda gereksiz
55

• AC bulgulari varsa veya intübasyon yapilacaksa
  standart önlemleri damlacik ve temas önlemleri
• Kan örnekleri ve hasta atiklari çok dikkatli
  takip edilerek temizlik elemanlari ve laboratuvar
  çalisanlarinin infekte olmalari önlenmelidir

56
(No Transcript)
57
(No Transcript)