ROZW

1
ROZWÓJ KONCEPCJI OCHRONY SRODOWISKA
2
Rozwój koncepcji ochrony srodowiska
Raporty srodowiskowe
1995
1990
Normy SZS
1985
Zarzadzanie Srodowiskowe
Podejscie procesowe
1980
Rozwiazania konca rury
1970
Wzrost swiadomosci problemów srodowiskowych
1960
3
ZRÓWNOWAZONY ROZWÓJ

• "...gospodarowanie wykorzystywaniem przez
  czlowieka biosfery w taki sposób, aby osiagnac
  mozliwie najwieksze, trwale korzysci z biezacej
  produkcji i zbiorów - utrzymujac potencjal
  (zdolnosci produkcyjne) biosfery dla zaspokojenia
  potrzeb i aspiracji przyszlych pokolen".

4
Czynniki wymuszajace zrównowazony rozwój

• Wzrastajaca gestosc zaludnienia.
• Koncentracja ludnosci w rejonach zurbanizowanych.
• Wzrastajaca ilosc zuzywanych zasobów per capita.
• Zbyt wielkie zuzycie surowców odnawialnych.
• Wyczerpywanie sie zasobów surowców
  nieodnawialnych.
• Degradacja srodowiska naturalnego.
• Wzrastajace dysproporcje
• w poziomie zycia

5
Geneza systemów zarzadzania srodowiskowego

• System zarzadzania jakoscia seria norm ISO 9000
• Audyty (audity) i przeglady srodowiskowe
• Oceny oddzialywania na srodowisko
• Eko-etykietowanie

6
Systemy zarzadzania jakoscia

• zapewnienie powtarzalnej jakosci wyrobów poprzez
  utrzymywanie zasadniczych dla jakosci procesów
  pod nadzorem
• zastapienie kontroli jakosci kontrola
  funkcjonowania systemu
• samokontrola

7
PRZEGLADY SRODOWISKOWE (AUDYTY)

• Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) (1991)
• Studium ochrony srodowiska realizowane w celu
  okreslenia problemów oraz potencjalnych
  zobowiazan zwiazanych z transferem wlasnosci lub
  biezacym funkcjonowania zakladu.

8
PRZEGLADY SRODOWISKOWE (AUDYTY)

• obawa przed odpowiedzialnoscia prawna i karami
• obawa przed zyskaniem zlej slawy truciciela,
• obawa dyrektorów przed wyrokami skazujacymi na
  wiezienie za niespelnianie wymogów ochrony
  srodowiska.

9
PRZEGLADY SRODOWISKOWE (AUDYTY) -analogia do
audytów finansowych

• Audyty finansowe, jako pierwsza z szeroko
  przyjetych form analizy dzialalnosci
  przedsiebiorstw.
• Akcyjna forma wlasnosci, a nie jeden wlasciciel.
  
• Niezalezni, akredytowani audytorzy - biegli
  rewidenci weryfikuja wiarygodnosc bilansów spólek
  gieldowych.

10
Oceny oddzialywania na srodowisko (OOS)

• Ocena oddzialywania na srodowisko (OOS) jest
  procedura sluzaca do
• oceny potencjalnych oddzialywan planowanych
  przedsiewziec inwestycyjnych (i rozwiazan do nich
  wariantowych) na szeroko pojete srodowisko
  naturalne
• okreslenie mozliwych dzialan i srodków
  lagodzacych negatywne skutki wywolywane
  realizacja i funkcjonowaniem inwestycji.

11
Eko-etykietowanie
12
Eko-etykietowanie
13
Eko-etykietowanie

• Program Unii Europejskiej
• samofinansowanie - producenci/dystrybutorzy placa
  2 ceny
• okres przyznania 1-3 lat ponowne przyznanie
  zwiazane ze znaczaca poprawa
• 30 kategorii produktów
• max. 15-20 w kazdej kategorii moze otrzymac
  etykiete

14
NORMY
15
(No Transcript)
16
(No Transcript)
17
RODZINA NORM ISO 14000 CZESC 1 DLA ORGANIZACJI
18
RODZINA NORM ISO 14000 CZESC II DLA PRODUKTÓW
19
System Zarzadzania Srodowiskowego Definicja z
normy ISO 14001

• czesc ogólnego systemu zarzadzania, która
  obejmuje strukture organizacyjna, planowanie,
  odpowiedzialnosc, zasady postepowania, procedury,
  procesy i srodki potrzebne do opracowywania,
  wdrazania, realizowania, przegladu i utrzymywania
  polityki srodowiskowej

INNYMI SLOWY Zestaw narzedzi zarzadczych
pozwalajacy na stale minimalizowanie negatywnego
oddzialywania na srodowisko
20
Glówne cechy normy ISO14001

• 1. dobrowolnosc
• 2. wymaganie ciaglej poprawy
• 3. nacisk na stworzenie wewnetrznego systemu
  kontroli w celu osiagniecia zamierzonych celów
• 4. wymaganie sformulowania zalozen polityki
  srodowiskowej, celów i programu dzialania
• 5. wymaganie zgodnosci z innymi przepisami
  dotyczacymi ochrony srodowiska
• 6. wymaganie zobowiazania zarzadu i zaangazowania
  na wszystkich szczeblach struktury organizacyjnej
  
• 7. zastosowanie w róznego typu organizacjach

21
Cykl ciaglego doskonaleniacykl Deminga
PLANUJ
POPRAW
DZIALAJ
SPRAWDZ
22
Elementy SZS wg ISO14001
Ciagla Poprawa

• Sprawadzanie i Dzialania
• Korygujace
• Monitorowqanie i pomiary
• Dz. Korygujace i zapobiegawcze
• Zapisy
• Audity SZS

23
ISO 14001 Systemy zarzadzania srodowiskowego -
Specyfikacja i wytyczne stosowania

• 0 Przedmowa
• 1 Zakres normy
• 2 Normy powolane
• 3 Definicje
• 4 Wymagania dotyczace systemu zarzadzania
  srodowiskowego
• 4.1 Wymagania ogólne
• 4.2 Polityka srodowiskowa
• 4.3 Planowanie
• 4.3.1 Aspekty srodowiskowe
• 4.3.2 Wymogi prawne i inne
• 4.3.3 Cele i zadania
• 4.3.4 Program(y) zarzadzania srodowiskowego
• 4.4 Wdrazanie i funkcjonowanie
• 4.4.1 Struktura i odpowiedzialnosc
• 4.4.2 Szkolenie, swiadomosc i kompetencje
• 4.4.3 Komunikowanie sie

• 4.4.4 Dokumentacja systemu zarzadzania
  srodowiskowego
• 4.4.5 Nadzór nad dokumentacja
• 4.4.6 Sterowanie operacyjne
• 4.4.7 Gotowosc na wypadek awarii i postepowanie
  poawaryjne
• 4.5 Dzialania sprawdzajace i korygujace
• 4.5.1 Monitorowanie i pomiary
• 4.5.2 Niezgodnosc i dzialania korygujace i
  zapobiegawcze
• 4.5.3 Zapisy
• 4.5.4 Audit systemu zarzadzania srodowiskowego
• 4.6 Przeglad wykonywany przez kierownictwo
• Zalacznik A (Informacyjny) Wytyczne stosowania
  normy
• Zalacznik B (Informacyjny) Powiazania pomiedzy
  ISO 14001 i ISO 9001

24
1. Zakres normy

• Norma ISO14001 jest przeznaczona do stosowania
  przez kazda jednostke organizacyjna chcaca
• wdrozyc, utrzymac i udoskonalac SZS,
• zapewnic sobie zgodnosc z wlasna polityka
  srodowiskowa
• demonstrowac te zgodnosc na zewnatrz
• certyfikowac swój SZS
• sama zadeklarowac zgodnosc z norma

25
4.1 Wymagania ogólne

• Organizacja powinna ustanowic i utrzymywac system
  zarzadzania srodowiskowego, którego wymagania
  opisano w kolejnych punktach.

26
organizacja

• spólka, korporacja, firma, przedsiebiorstwo,
  organ wladzy lub instytucja, albo jakakolwiek ich
  czesc lub kombinacja, samodzielna lub nie,
  publiczna lub prywatna, o wlasnych zadaniach i
  administracji
• UWAGA - W organizacjach, w których dziala wiecej
  niz jedna jednostka, pojedyncza jednostka moze
  byc zdefiniowana jako organizacja.

27
4.2 Polityka srodowiskowa
Norma wymaga, aby najwyzsze kierownictwo
organizacji opracowalo i udokumentowalo polityke
srodowiskowa zobowiazujaca do

• ciaglego doskonalenia
• zapobiegania zanieczyszczeniom
• utrzymywania zgodnosci z prawem i innymi zasadami
  obowiazujacymi w przedsiebiorstwie

28
Polityka srodowiskowa

• deklaracja organizacji dotyczaca jej intencji i
  zasad odnoszacych sie do ogólnych efektów
  dzialalnosci srodowiskowej, okreslajaca ramy do
  dzialania i ustalania celów oraz zadan
  srodowiskowych organizacji.

29
Ciagle doskonalenie

• proces usprawniania systemu zarzadzania
  srodowiskowego, który ma na celu doskonalenie
  ogólnych efektów dzialalnosci srodowiskowej,
  zgodnie z polityka srodowiskowa organizacji
• UWAGA nie jest konieczne realizowanie procesu
  jednoczesnie we wszystkich obszarach
  dzialalnosci.

30

4.3 Planowanie
4.3.1. Procedura identyfikacji i oceny aspektów
srodowiskowych 4.3.2. Procedura identyfikacji
zobowiazan prawnych i innych
31
Aspekt srodowiskowy

• element dzialan organizacji, jej wyrobów lub
  uslug, który moze wzajemnie oddzialywac ze
  srodowiskiem
• UWAGA - Znaczacym aspektem srodowiskowym jest
  ten, który ma lub moze miec znaczacy wplyw na
  srodowisko

32
Wplyw na srodowisko

• kazda zmiana w srodowisku, zarówno niekorzystna
  jak i korzystna, która w calosci lub w czesci
  jest spowodowana dzialaniami organizacji, jej
  wyrobami lub uslugami

33

4.3 Planowanie
4.3.3. Ustalenie celów i zadan srodowiskowych 4.3.
4. Opracowanie programu zarzadzania
34
Cel srodowiskowy

• ogólny ce1, wynikajacy z polityki srodowiskowej,
  który organizacja ustalila do osiagniecia, i
  który jest okreslony ilosciowo, tam gdzie jest to
  mozliwe

35
zadanie srodowiskowe

• szczególowe wymaganie dotyczace efektów
  dzialalnosci srodowiskowej, wyrazane ilosciowo
  zawsze gdy jest to mozliwe, majace zastosowanie
  do organizacji albo jej czesci, wynikajace z
  celów srodowiskowych, które nalezy okreslic oraz
  zrealizowac, aby osiagnac te cele

36
4.4 Wdrazanie i funkcjonowanie
4.4.1 Zmiany w strukturze organizacyjnej i
okreslenie zakresów odpowiedzialnosci, uprawnien
i obowiazków. 4.4.2 Identyfikacja potrzeb
szkoleniowych i procedura szkolenie pracowników.
4.4.3. Procedury przeplywu informacji w zakresie
oddzialywania na srodowisko 4.4.4. Dokumentowanie
elementów SZS 4.4.5. Procedura nadzorowania
dokumentów
37
Strona zainteresowana

• jednostka lub grupa, zwiazana z efektami
  dzialalnosci srodowiskowej organizacji, albo na
  która maja wplyw efekty tej dzialalnosci

38
4.4 Wdrazanie i funkcjonowanie
4.4.6. Procedury nadzoru i sterowania
operacyjnego 4.4.7. Identyfikacja potencjalnych
sytuacji awaryjnych i opracowanie planów
zapobiegania i postepowania na wypadek awarii.
39
4.5 Sprawdzanie i dzialania korygujace
4.5.1. Procedury pomiarów srodowiskowych i
sprawdzania zgodnosci z prawem 4.5.2. Procedura
postepowania po wykryciu niezgodnosci oraz
prowadzenie dzialan korygujacych i
zapobiegawczych 4.5.3. Procedury identyfikacji,
utrzymywania i dysponowania zapisami
srodowiskowymi 4.5.4. Procedury auditów SZS
40
Audit systemu zarzadzania srodowiskowego

• proces systematycznej i udokumentowanej
  weryfikacji, majacy na celu obiektywne uzyskanie
  dowodów i ich ocene, na podstawie których okresla
  sie, czy system zarzadzania srodowiskowego
  organizacji jest zgodny z ustalonymi przez
  organizacje kryteriami auditu systemu zarzadzania
  srodowiskowego, oraz przedstawienie wyników tego
  procesu kierownictwu

41
4.6 Przeglad wykonywany przez kierownictwo

• Najwyzsze kierownictwo powinno okresowo dokonywac
  przegladu SZS, aby zapewnic jego stala
  przydatnosc i to, ze jest on wlasciwy i
  skuteczny.
• Przeglad ten powinien byc dokumentowany.

42
Znaczace aspekty srodowiskowe (4.3.1)
43
Wymagania prawne (4.3.2.)
Inne kryteria
Wymagania prawne (4.3.2.)

• Informacja (4.4.3.)
• zewnetrzna
• wewnetrzne

Zidentyfikowane sytuacje awaryjne (4.4.7)
44
(No Transcript)
45
Ciagla poprawa
!

• Systematyczne ograniczania oddzialywania na
  srodowisko jest obowiazkiem przedsiebiorstwa, w
  którym dziala system zarzadzania srodowiskowego.
• System zarzadzania srodowiskowego jest srodkiem
  osiagania poprawy a nie celem samym w sobie.