Co to jest news?

1

• Co to jest news?
• dr Magdalena Szpunar
• WH AGH

2
Etymologia newsa

• - termin news pochodzi od slowa new,
• - w staroangielskim w pisany byl jako newes lub
  niwes,
• - w starozytnosci oznaczal akronim pochodzacy od
  nazw stron swiata north, east, west, south

3
Definicje newsa

• Newsem jest cokolwiek, co powoduje, ze czytelnik
  mówi o rety
• News jest tym, o czym facet, który malo dba o
  cokolwiek, chce przeczytac
• News nie ma niezaleznej egzystencji news jest
  produktem ludzi, którzy sa czlonkami produkujacej
  newsy biurokracji
• Opowiadajac o zyciu spolecznym news jest
  spolecznym bogactwem. Jest zródlem wiedzy,
  zródlem wladzy, news jest oknem na swiat

4
News wg. Roberta Parka

• - news jako element wiedzy powszechnej,
• - dotyczy on takich spraw o których ludzie
  chetnie rozmawiaja,
• - konstytutywne cechy newsa mozna sprowadzic do
  dwóch elementów zaskoczenia i terazniejszosci,
• - dotyczy on zdarzen niezwyklych,
  niespodziewanych, przelamujacych dobrze znane
  konwencje i utarte schematy,
• - w newsie chodzi przede wszystkim o to, by
  zaskoczyc, zatrzymac uwage odbiorcy.

5
Co decyduje o tym, czy dany material ma szanse
stac sie newsem?

• Czestosc wydarzenia o charakterze cyklicznym,
  maja wieksza szanse na to, by byly opublikowane,
• Wielkosc dziennikarze najchetniej donosza o
  wydarzeniach, w których uczestniczylo wielu
  ludzi,
• Jednoznacznosc im mniej skomplikowane i zlozone
  wydarzenie, tym wieksze szanse na to, ze stanie
  sie ono newsem,
• Sensownosc im bardziej kulturowo bliskie danemu
  spoleczenstwu wydarzenie, tym wieksze szanse na
  to, ze stanie sie ono newsem,
• Nieoczekiwanie im bardziej zaskakujace jest
  dane wydarzenie, tym wieksze szanse na to, ze
  stanie sie ono newsem,
• Ciaglosc wiadomosc, która domaga sie
  kontynuacji, ma wieksze szanse na to, ze stanie
  sie newsem,
• Elity dziennikarze najchetniej mówia o ludziach
  nalezacych do elit,
• Personifikacja chetniej mówi sie o
  wydarzeniach, które odnosza sie do konkretnych
  osób, niz anonimowych innych,
• Negatywizm negatywne zdarzenia sa chetniej
  publikowane, niz pozytywne.

6
Negatywizm

• - Hans Kepplinger i Helga Weissbecker udowodnili,
  ze wraz w uplywem lat zwieksza sie ilosc
  informacji o charakterze negatywnym
• - lata 50. XX wieku informacje negatywne 20
  ogólnej liczby informacji, lata 70. 41

7
Struktura tematyczna zachodnich i polskich newsów
wybrane aspekty
BBC One News At Ten TF1 Le Journal France 2 Journal ZDF Heute TVP1 Wiadomosci TVP2 Panorama TVN Fakty Polsat Wydarzenia
N 115 307 189 141 119 126 105 117
liczba tematów w newsie 1,7 1,3 1,3 1,1 1,6 1,6 1,7 1,7
tematyka newsa - polityka 65 32 40 32 75 67 70 75
tematyka newsa zdrowie, opieka medyczna 14 15 0 9 16 23 33 35
tematyka newsa - celebrities 42 1 9 0 15 16 22 19
tematyka newsa mniejszosci nar., etniczne 7 0 11 3 0 0 0 0
tematyka newsa kosciól, religia 25 3 3 3 8 9 16 5
8
Mechanizmy dramatyzacji wiadomosci

• Etykieta horroru uzywanie skrajnych pojec typu
  wymieranie lasów, toksyczny deszcz, czarny
  deszcz, zabójcze bakterie,
• Skojarzenia z przestepstwem naruszenie norm
  przedstawia sie jako czyn kryminalny, ciezkie
  wykroczenie lamanie konstytucji, krwawa
  jatka,
• Spekulacje wokól najgorszego mozliwego
  scenariusza prezentowane sa maksymalne mozliwe
  szkody jako wysoce prawdopodobne, zas pomijane sa
  realne, np. sytuacja ze zlej moze stac sie
  dramatyczna, najczarniejszy scenariusz
  sprawdzil sie,
• Kolaze katastrof nieprawidlowosci i szkody sa
  zestawiane z innymi,
• Spietrzanie przewinien przedstawianie wydarzenia
  w formie serii wypadków,
• Przesada wizualna pokazywanie drastycznych
  zdjec, niekiedy oddzialywanie obrazów jest
  spotegowane przez zwolnione tempo, powiekszenie,
  czy nostalgiczna muzyke.

9
Czy uzasadnione jest prezentowanie problemów w
sposób przejaskrawiony?

• 26 redaktorów uwaza, ze TAK
• 52 uwaza, ze TAK, ale tylko w wyjatkowych
  przypadkach
• 26 zwiekszenie atrakcyjnosci opowiadanej
  historii,
• 18 konkurencyjnosc w pozyskiwaniu czytelników,
• 5 stymulowanie do dyskusji

10
Newszak Ben Franklin

• od muzaka muzyki zapelniajacej cisze (szpital,
  praca, hotel) i naklaniajacej do zakupu
  (audiomarketing),
• wycofanie sie z hard newsów na rzecz latwo
  przyswajalnych opowiesci lub relacji dotyczacych
  stylu zycia, koncentracja na rozrywce, a nie na
  informacji, zamiast wywazonych sadów oparcie sie
  na sensacji, triumf trywialnosci, lekcewazenie
  problematyki miedzynarodowej na rzecz krajowych
  informacji kryminalnych

11
Old News vs. New News

• Powazne debaty
• Wiadomosci duzych stacji

• Chaotyczne polaczenie swobodnych rozmów
• Tabloidowe wiadomosci lokalne

12
Hard i soft news

• - Sprawy powazne
• - Tematy trudne
• - poszerzanie wiedzy

• - banalizacja faktów
• - nieuprawnione uogólnienia
• - sztuczne tworzenie faktów
• - skandalizacja

13
Typologie newsa M. Palczewskiego

• Przedmiotowe to, czy dane wydarzenie zostaje
  uznane na news, w kluczowej mierze zalezy od jego
  wartosci informacyjnej, np. swiezosci,
  aktualnosci, dramatyzmu, niezwyklosci,
  niespodzianki, czy tez zbioru tzw. news values,
• Podmiotowe o tym, co jest newsem decyduje
  czlowiek, moze to byc wydawca, dziennikarz,
  zródlo/informator, ale takze odbiorca,
• Funkcjonalne opisuja róznorodne funkcje newsów,
• Konstruktywistyczne news ujmujacy rzeczywistosc
  w ramach wedle regul spolecznych, politycznych,
  kulturowych i ideologicznych.

14
Pole dziennikarskie P. Bourdieu

• Zamkniety obieg informacji,
• Zanim opublikujesz sprawdz, co na ten temat
  napisali inni,
• Srodowisko dziennikarskie charakteryzuje
  uniformizacja i banalizacja,
• Homogenicznosc tej grupy zawodowej

15
Omnibusy

• Wiadomosci interesujace wszystkich,
• Nie szokuja, nie dziela ludzi,
• Nie dotykaja zadnej istotnej kwestii

16
Obnizanie jakosci newsa internetyzacja newsa

• Latwosc i szybkosc publikowania publikowanie
  informacji niesprawdzonych,
• Dublowanie tych samych informacji,
• Lenistwo i rutyna przeciez nic sie nie
  zmienilo..
• Korupcja newsa (Downie i Kaiser) -gt
  dziennikarstwo przestal byc sluzba spol. a stalo
  sie forma zarabiania pieniedzy i reklamy

17
Typologia newsa P. Francuza

• News detektywistyczny autorami sa
  dziennikarze-tropiciele prawdy koncentruja sie
  na nieprawidlowosciach zycia spolecznego,
  politycznego lub ekonomicznego. Absurd i brak
  logiki najlepiej oddaja relacje miedzy ludzmi.
• News interwencyjny nie chodzi w nim tylko o
  wskazanie nieprawidlowosci, ale o napietnowanie
  winowajcy zaostrza sie róznice pomiedzy tym, jak
  jest, a jak byc powinno i zadaje retoryczne
  pytanie.
• News sensacyjny szokuje, to tabloidowa kronika
  kryminalna oparta o smierc i zniszczenie im
  gorzej, tym lepiej.
• News budujacy wiezi miedzy ludzmi próba
  dostrzezenia pozytywnych stron wielu zdarzen
  wyciaganie wniosków na przyszlosc.

18
Mechanizm monitorowania rzeczywistosci

• - slabosc mechanizmu monitorowania rzeczywistosci
  mozna go latwo zaklócic,
• - kilkukrotne powtórzenie jakiejs informacji
  powoduje, ze ta zostaje wlaczona do naszej wiedzy
  o swiecie,
• - pamiec o zródle ulega czesciowej lub calkowitej
  dysocjacji, czyli rozpadowi,
• - w rezultacie przestajemy sie orientowac, czy to
  co wiemy, wiemy na podstawie bezposredniego
  udzialu w wydarzeniu, czy z mediów

19
Fakt czy opinia? /P. Francuz, A. Trojanowska-Bis/

• - Odbiorcy wiadomosci telewizyjnych wiekszosc
  wiadomosci odbieraja jako fakty, nie dostrzegaja,
  gdzie wlaczone zostaja opinie
• - znaczacy, dziwny, tragiczny fakt
• - prawdopodobny, pewny, mozliwy opinia
• - opinie czesciej sa trafnie rozpoznawane przez
  osoby mlode, fakty przez osoby starsze

20
Co lub kto decyduje o tym jaki news zostaje
wybrany?

• - gromadzenie materialów do programów
  informacyjnych ma w sobie wiecej ze sztuki, niz
  nauki, niektórzy posiadaja nosa do newsów
  /A.Boyd/
• - nie ma tak naprawde obiektywnych norm, które by
  okreslaly selekcje zdarzen. Kluczowa role
  odgrywaja tutaj raczej zwyczaje i konwencje
  dziennikarskie /W. Lippmann/
• - decyzje dziennikarza odzwierciedlaja jego
  subiektywne postawy i oczekiwania /D.White/
• - reporterzy dobierajac newsy kieruja sie
  wlasnymi opiniami, dopiero w dalszej kolejnosci
  uwzgledniaja opinie redaktorów, czytelników i
  reklamodawców /Flegel i Chaffee/