SOGUK%20SAVAS%20D

1
SOGUK SAVAS DÖNEMI(1945-1991)
2
Soguk Savas Dönemi Nedir?

• 1945-1991 yillarini kapsayan, dünyanin ABDyi
  destekleyenler(Bati Bloku) ve SSCByi
  destekleyenler(Dogu Bloku) seklinde ikiye
  ayrildigi,iki blogun siyasi,kültürel,askeri ve
  teknolojik açidan mücadele ettigi,büyük
  devletlerin dogrudan birbiri ile savasmadigi
  döneme SOGUK SAVAS denir.

3
Neler Ögrenecegiz?

• II. Dünya Savasi sonunda dünyanin yeni durumu
• Dogu Bloku
• Bati Bloku
• Ortadoguda yasanan gelismeler
• Uzakdogudaki gelismeler
• Klasik Sömürgeciligin sonu
• Soguk Savas Döneminde Türkiye
• Soguk Savas Döneminde bilim, kültür ve sanat
  faaliyetleri

4
II. Dünya Savasi Sonunda Dünyanin Yeni Durumu

• II. Dünya Savasindan ABD ve SSCB en karli çikan
  devlet olmustur.
• Savastan sonra ABD ve SSCB arasinda
  ideolojilerinin farkli olmasindan dolayi bir
  rekabet baslamistir
• Almanya müttefikler tarafindan isgal edilmis 4
  isgal bölgesine ayrilmistir.
• SSCBnin ideolojisini yaymak istemesi ABDyi
  rahatsiz etmis,bu nedenle SSCBye yönelik
  önlemler almistir

5
Dogu Bloku

• SSCB ve onu destekleyenlerin yer aldigi guruba
  Dogu Bloku denir.
• 1947 Silezya Konferansi ile kurulmustur
• Bu Blokta yer alan devletler siyasi,askeri ve
  ekonomik açidan isbirligi halindedir.
• Bu blokta yer alan devletlerden baslicalari
  SSCB, Yugoslavya, Arnavutluk, Macaristan,
  Romanya, Çin, Kuzey Kore, Küba.
• Bu ülkelere Demir Perde ülkeleri de denir.

6

• SSCBnin kurdugu kuruluslar vasitasiyla bu blokta
  yer alan ülkeler birbiri ile ortak politikalar
  yürütmüslerdir.
• Bu kuruluslar
• KOMINFORM(Komünist Informasyon Bürosu)-Siyasi
  kurulusu
• COMECON(Ekonomik yardimlasma Konseyi)-Ekonomik
  kurulusu
• VARSOVA PAKTI -Askeri kurulusu

7

• DIKKAT!!!
• Hepsinde amaç Komünizmi korumak,yaymak ve
  blokta yer alan ülkeler arasinda isbirligini
  arttirmaktir.

8
SSCBnin Hakimiyet Politikasina Tepkiler ve Dogu
Blokunun Parçalanmasi

• Yugoslavyada lider Tito SSCBnin yayilmaci ve
  sömürgeci politikasini elestirmis ve SSCBnin
  Yugoslavyanin içislerine karismasi nedeniyle
  zamanla bu bloktan ayrilmistir.
• Komünizmi Yugoslavyaya uyarlamis ve ilk defa
  milli komünizmi uygulamistir.
• Tito Dogu Blokundan tamamen ayrildiktan sonra
  hiçbir blokla ilgisi olmayan Baglantisizlar
  Hareketini kurdu

Josip Boriz Tito
9

• Çinde Mao Zetong da SSCBnin faaliyetlerinden
  rahatsiz olmustur.
• Sovyetler sayesinde güçlenen Çin, zamanla
  SSCBden kopmaya çalisti.

10

• Macaristanda Imre Nagy komünizmin sert
  uygulamalarini yumusatmis be nedenle Sovyetler
  ile ters düsmüstü.
• SSCBnin Macaristana sert yaptirimlar uygulamasi
  nedeniyle halk Komünizmden zamanla kopmustur.
• Çekoslovakyada halkin özgürlük düsüncesinin ön
  planda olmasi nedeniyle zamanla SSCBden
  kopmuslardir.

Imre Nagy
11
SSCBnin aldigi önlemler

• Brejnev Doktrini SSCB lideri Brejnev tarafindan
  yayimlanan ve hiçbir devletin SSCBnin
  politikalarindan ayri hareket edemeyecegi ve ne
  olursa olsun komünizmden dönülemeyecegini
  belirttigi doktrindir.
• Macaristan ve Çekoslovakya dogrudan isgal edildi

SSCB devlet baskani Brejnev
12
Bati Bloku

• ABDnin liderligini yaptigi bloktur.
• Baslica Ülkeler ABD, Ingiltere, Fransa, Bati
  Almanya, Hollanda, Belçika
• Türkiye de Yunanistan ile birlikte bu bloka dahil
  olmustur.

13
Bati Blokunun SSCBnin yayilmasina karsi aldigi
önlemler

• Truman Doktrini ABD baskani Truman tarafindan
  Sovyet tehdidi altindaki Türkiye ve Yunanistana
  yardim edilmesini ön gören doktrindir.
• Bu doktrin dahilinde Yunanistana 300 milyon ,
  Türkiyeye 100 milyon yardim yapilmistir.

ABD baskani Harry Truman
14

• Marshall Plani ABD disisleri bakani George
  Marshall tarafindan önerilmistir.
• Bu çerçevede Sovyet tehdidi altindaki ülkelere
  yardim edilecek ve aralarinda isbirligi
  saglanacaktir.
• Onalti ülkenin katilimiyla olusturulan Onaltilar
  Konferansi ile bu planin uygulanmasi görüsüldü.

ABD Disisleri Bakani George Marshall
15

• Bu ülkeler Ingiltere, Fransa, Belçika, Hollanda,
  Italya, Portekiz, Irlanda, Yunanistan, Türkiye,
  Lüksemburg, Isviçre, Izlanda, Avusturya, Norveç,
  Danimarka ve Isveç
• Yardimlarin düzenli bir sekilde dagitilmasi için
  bu devletlerin katilimi ile Avrupa Ekonomik
  Isbirligi Teskilati kuruldu

16

• DIKKAT!!!
• SSCB de ABDnin bu çalismalarina karsilik benzer
  nitelikte olan Molotov Planini uygulamistir.

17
NATO(Kuzey Atlantik Savunma Pakti)

• 1949da kuruldu.
• Ingiltere, Fransa, Belçika, Hollanda ve
  Lüksemburg arasinda SSCBye karsi Bati Avrupa
  Birligi kurulmustu.
• Bu birlige ABD, Kanada, Izlanda, Italya,
  Portekiz, Norveç ve Danimarkanin da katilmasi
  ile NATO kuruldu.
• Temel Amaç SSCBye karsi önlem almaktir.

18
AVRUPA KONSEYI

• Avrupada gerginligi azaltmak, güven ve isbirligi
  ortamini saglamak, insan haklarini ön plana
  çikarmak amaciyla kurulmustur.
• Kurucu Ülkeler Ingiltere, Fransa, Hollanda,
  Belçika, Lüksemburg, Danimarka, Irlanda, Isveç,
  Italya ve Norveç
• Türkiye 1949da üye oldu.Bugün bu kutrulusun 46
  üyesi vardir

19
AVRUPA EKONOMIK TOPLULUGU

• Fransa disisleri bakani Schumanin teklifi ile
  kurulmustur(Schuman Plani).
• Buna göre Avrupanin güçlü olmasi için
  Almanya-Fransa rekabeti sona ermeli ve yer alti
  kaynaklarinin isletilmesinde ortak hareket
  edilmelidir.
• Fransa, Almanya, Italya, Hollanda ve Belçikanin
  imzasi ile kurulmus ve daha sonra Avrupa Kömür
  ve Çelik Teskilatina dönüsmüstür.
• Bu kurulus zamanla Avrupa Birligi adini
  almistir.

20

• DIKKAT!!!
• Ingiltere yer alti kaynaklarini diger ülkeler ile
  paylasmaya yanasmadigi için bu örgüte
  katilmamistir.Norveç, Isveç, Danimarka,
  Avusturya, Portekiz ve Isviçrenin katilimiyla
  EFTA(Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi)yi kurdu.EFTA
  daha sonra AET ile birlesti.

21
Ortadogudaki Gelismeler

• II. Dünya Savasindan sonra Ortadogudaki
  Mandater yönetimler sona erdi ve bagimsiz
  devletler kuruldu.
• Bu devletler Irak, Suriye, Lübnan, Ürdün ve
  Filistin.
• Bölgede 1948de Israilin kurulmasi ile günümüze
  kadar yasanan karisiklikla baslamistir.

22
Arap-Israil Savaslari

• Nedenleri
• Israilin Filistine ait olan Kudüse yerlesmesi.
• Yahudilerin Filistinliler ve Araplarin yasadigi
  yerlerde yerlesim yerleri kurmalari
• Araplarin, Yahudileri bu bölgede istememeleri

23

• HATIRLAYALIM!!!
• I.Dünya Savasinda Ingiltere disisleri bakani
  Balfour, yayimladigi bildiri ile Yahudilere
  Kuduste bir devlet vaat etmis,Yahudiler de bunun
  karsiliginda ABDyi savasa sokmustu.

24

• Eisenhower Doktrini Arap-Israil
• savaslarinda Ingiltere ve Fransanin
• Israile destek vermesi batinin
• Araplarin gözündeki prestijini
• sarsmistir.Bu nedenle ABD baskani
• Eisenhower tarafindan bu doktrin yayimlanmistir.
• Buna göre SSCBye karsi bagimsizligini korumaya
  çalisan devletlere ABD tarafindan her türlü
  yardim yapilacaktir.
• Lübnan, Pakistan, Irak, Türkiye, Yunanistan,
  Afganistan, Libya, Tunus, Fas ve Israil doktrini
  kabul ederken Misir, Suriye ve Ürdün kabul etmedi

25
Uzakdoguda Yasanan Gelismeler

• Kore Savasi(1950-1953)
• ABD ve SSCBnin nüfuz mücadelesi
• nedeniyle çikan bir savastir.
• Savas Panmunjom Ateskesi ile
• sona ermistir.
• Kore Güney ve Kuzey olarak ikiye ayrilmistir.
• Kuzey Sovyetlerin nüfuzuna, Güney ise ABDnin
  nüfuzuna girmistir.
• Türkiye bu savasa bir tugayini göndermistir.Bu da
  Türkiyenin NATOya katilmasini hizlandirmistir.

26

• SEATO(Güneydogu
• Asya Antlasmasi Teskilati)nun
• kurulmasi-1954
• Ingiltere, Fransa, Yeni Zelanda, Avustralya,
  Filipinler, Tayland ve Pakistanin katili ile
  kuruldu.
• AmaçBölgedeki devletleri SSCBden korumak.
• Böylece ABD SSCByi Pasifikten de çember altina
  almistir.

27
Klasik Sömürgeciligin Sonu

• II. Dünya Savasindan sonra Klasik Sömürgecilik
  sona ermis ve sömürgeler bagimsiz olmustur.
• AsyadaHindistan, Pakistan, Seylan, Birmanya,
  Endonezya, Vietnam, Malezya bagimsiz oldu.
• Afrikada Libya, Sudan, Tunus, Fas, Gana, Gine,
  Nijer Somali, Cezayir bagimsiz olmustur.
• Yeni Bagimsiz olmus bu ülkelere Üçüncü Dünya
  Ülkeleri de denir.
• Bu ülkeler Bati ya da Dogu blokuna
  katilmamislardir.Özellikle Misir ve Hindistan,
  Yugoslavyanin kurdugu Baglantisizlar
  Hareketine katilmislardir.
• Baglantisizlar hareketi 1955te Bandung
  Konferansi ile kuruldu.

28
Soguk Savas Döneminde Türkiye

• Kore Savasina katildi.
• NATOya üye oldu(1952).
• Avrupa Konseyine üye oldu(1949).
• Balkan Paktina katildi.(Türkiye, Yunanistan ve
  Yugoslavya arasinda)-1954
• Bagdat Pakti(CENTO)na katildiIngiltere,
  Türkiye, Iran, Irak ve Pakistan arasinda kuruldu.
• CENTOMerkezi Antlasma Örgütü

29
Türkiyenin Çok Partili Hayata Geçisi

• 7 Haziran 1945te CHP milletvekilleri Celal
  Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik
  Koraltan CHP gurubuna Dörtlü Takrir adi verilen
  bir önerge sundular.Bu önergede parti içerisinde
  tartismalarin özgürce yapilmasini içeren bir
  metin bulunuyordu.Bu önerge reddedilince
  muhalifler tarafindan 1946da Demokrat Parti
  kuruldu.Bundan baska 16 parti daha kuruldu.

30

• 1946da ilk tek dereceli seçimler yapildi.
• Seçimi CHP kazandi.
• 1950de yapilan seçimleri ise Demokrat Parti
  kazandi.Adnan Menderes Basbakan, Celal Bayar
  Cumhurbaskani oldu.
• Böylece Türkiyede Çok Partili hayata kesin
  olarak geçilmis oldu.
• Çok Partili hayata geçisin bu döneminde kurulan
  ilk parti Milli Kalkinma Partisidir.

31
Demokrat Parti Dönemi

• Bütün gücünü Iktisadi kalkinmaya verdi
• Traktör ve tarim makineleri sayisi
  arttirildi.Böylece üretim de artti.
• Karayolu gelistirildi.
• Birçok sirket kuruldu.
• ABDden dis borç alindi.
• Sehirlesme hizlandi.
• Sinema sektörü gelisti.
• Issizlik,yoksulluk ve siddet olaylarin artmasi
  nedeniyle 1960ta yapilan darbe ile Demokrat
  Parti iktidari sona erdi.
• 1961de Parti liderleri yargilandi.Bunlardan
  A.Menderes ve Fatin Rüstü Zorlu ve Hasan Polatkan
  idam edildi.Celal Bayar yasli oldugu için idam
  karari geri alindi.

32
Soguk Savas Döneminde Bilim, Kültür ve Sanat

• SSCB uzaya çikan ilk araç olan Suputniki
  firlatti.
• ABDde NASA kuruldu.
• SSCBde Yuri Gagarin uzaya çikan ilk insan oldu.
• ABDde Neil Armstrong Aya ayak basti.
• Petrol ve otomobil üretimi artti.
• Ekonominin gelismesi ile dünya nüfusu artti.
• Sehirlesme artti.
• Radyo ve TV gelisti ve en önemli propaganda araci
  oldu.
• Insanlarin refahinin artmasi ile eglence hayati
  da önem kazandi.Caz ve blues gibi müzik tarzlari
  dogdu.

33

• Ilaç ve tohum sanayisinin gelismesi ile üretim
  artti.
• Olimpiyatlarin yaninda Akdeniz oyunlari ve UEFA
  Sampiyon kulüpler kupasi gibi spor
  organizasyonlari da olusturuldu.

34

• Sabirla dinlediginiz için tesekkür
  ederim
• Burak ÜNSAL
• Tarih Ögretmeni