Usuwanie zeb

1
Usuwanie zebów u doroslych, powiklania miejscowe
i ogólne.

• Seminarium.

2

• Podzial powiklan

3

• Wystapienie powiklan nalezy brac pod uwage
  praktycznie w trakcie kazdego leczenia
  operacyjnego, a takze po jego zakonczeniu.
• - powiklania dzielimy na
• - ogólne,
• - miejscowe - podczas zabiegu,
• - po zabiegu
  - wczesne
• 
  - pózne

4
Powiklania miejscowe podczas zabiegu
5

• 1. Zlamanie korony

6

• - 2. Zlamanie korzenia zeba
• - postepowanie

7

• 3. Zwichniecie lub usuniecie zeba sasiedniego

8

• 5. Usuniecie zawiazka zeba stalego.

9

• 6. Zlamanie korony zeba sasiedniego.

10

• 7. Uszkodzenie zeba przeciwwstawnego

11

• 8. Zlamanie narzedzia.

12

• 9. Uraz tkanek miekkich

13

• 9. Uraz tkanek miekkich
• - ucisk
• - rozerwanie
• - zmiazdzenie
• - oparzenie
• - wbicie ostrza dzwigni w blone sluzowa
  wyrostka zebodolowego, policzka, wargi,
  podniebienia, nasady jezyka, dna jamy ustnej

14

• 10. Wtloczenie korzenia zeba do okolicznych
  tkanek lub przestrzeni anatomicznych

15

• 11. Przepchniecie korzenia do kanalu zuchwowego

16

• 12. Uszkodzenie nerwów

17

• 10. Wtloczenie korzenia zeba do okolicznych
  tkanek lub przestrzeni anatomicznych (zatoka
  szczekowa, torbiel, blona sluzowa policzka,
  podniebienia, dno jamy ustnej)
• 11. Przepchniecie korzenia do kanalu zuchwowego
  (przy usuwaniu przedtrzonowców i trzonowców w
  zuchwie)
• 12. Uszkodzenie nerwów zwlaszcza jezykowego
• i zebodolowego dolnego

18

• 13. Zlamanie kosci

19

• 14. Zwichniecie doprzednie zuchwy

20

• 13. Zlamanie kosci
• - a) blaszki kostnej wyrostka zebodolowego
• - b) przegrody miedzykorzeniowej
• - c) odlamanie guza szczeki czesciowe
• 
  -calkowite
• - d) zlamanie zuchwy
• 14. Zwichniecie doprzednie zuchwy

21

• 15. Polaczenie ustno-zebodolowe-zatokowe
  przyczyny

22

• 15. Polaczenie ustno-zebodolowe-zatokowe
  (comunicatio oro-alveolo maxillaris)
• PRZYCZYNY
• - a) anatomiczne (nisko schodzacy zachylek
  zebodolowy),
• - b) chorobowe ( zapalenie zatoki szczekowej,
  zmiany okolowierzcholkowe, guz, torbiel),
• - c) jatrogenne,
• - d) urazy (zlamanie szczeki, guza szczeki),

23

• 15. Polaczenie ustno-zebodolowe-zatokowe objawy

24

• OBJAWY
• - przechodzenie powietrza i plynów z jamy ustnej
  do nosa,
• - krwawienie z nosa,
• - wpadniecie dzwigni czy lyzeczki zebodolowej
  do zatoki,
• - wyciek tresci ropnej przez zebodól (przy
  zapaleniu zatoki),
• - wyciek plynu torbieli (w przypadku torbieli
  tkwiacej w swietle zatoki),

25

• 15. Polaczenie ustno-zebodolowe-zatokowe
  leczenie zachowawcze

26

• Po stwierdzeniu komunikacji z zatoka szczekowa
  moga zaistniec nastepujace sytuacje
• - 1 -zab usuniety w calosci, zatoka bez zmian
  chorobowych konieczne natychmiastowe zamkniecie
  polaczenia (leczenie zachowawcze
• lub chirurgiczne)
• - 2-korzen zeba wtloczony do swiatla zatoki,
  zatoka bez zmian chorobowych podjac próbe
  usuniecia korzenia przez zebodól z zamknieciem
  polaczenia
• -3 zab usuniety lub korzen wtloczony, ale zatoka
  zmieniona chorobowo konieczny zabieg metoda
  Caldwell-Luca

27

• Ocena stanu zatoki

28

• Stan zatoki ocenia sie na podstawie
• - danych z wywiadu,
• - wygladu popluczyn z uzyciem nadmanganianu
  potasu,
• - rtg.-zatok, rtg. wewnatrzustne przylegajace
  (lokalizacja korzenia),
• - radiowizjografia,
• - USG, wziernikowanie,

29
Metody zamkniecia polaczenia jamy ustnej z zatoka
szczekowa.
30

• 1. metoda Zangego.

31

• 2. metoda Wassmunda.

32

• 3. modyfikacja Borusiewicza.

33

• 1. metoda Zangego (obnizenie scian zebodolu i
  zeszycie nad zebodolem),
• 2. metoda Wassmunda (wytworzenie plata
  trapezowatego, przeciecie okostnej na wysokosci
  sklepienia przedsionka, zeszycie na styk z
  tkankami dziasla podniebiennego),
• 3. modyfikacja Borusiewicza ( skosne sciecie
  nablonka od strony podniebienia, plat
  przedsionkowy przyszywa sie zakladajac go od
  góry),

34

• 4. modyfikacja Paweli.

35

• 4. modyfikacja prof. Paweli
• -a) -uformowanie plata przedsionkowego
• w sposób typowy,
• - b) - skosne sciecie nablonka na jego wolnym
  brzegu,
• - c) -odpreparowanie plata od strony
  podniebienia,
• - d) -wsuniecie plata przedsionkowego do
  wytworzonej kieszonki,
• e) -zalozenie szwów materacowych,

36

• 5. Operacja zatoki szczekowej metoda
• Caldwell-Luca.

37

• 5. Operacja zatoki szczekowej metoda
• Caldwell-Luca
• - wskazana przy zapaleniu przewleklym,
• - wejscie do zatoki przez fossa canina,
• - usuniecie zmienionej chorobowo wysciólki
  zatoki,
• - jesli istnieje przetoka zatokowo ustna,
  wskazane jest utworzenie plata trapezowatego,
• - utworzenie szerokiego polaczenia zatoki z jama
  nosowa w dolny przewodzie nosowym, w celu
  swobodnego drenazu,

38
Powstanie komunikacji ustno-zatokowej jest
mozliwe bez winy lekarza. Powaznym bledem jest
nierozpoznanie tego powiklania i brak wlasciwego
zaopatrzenia !
39

• 16. Przedostanie sie ciala obcego do górnych dróg
  oddechowych.

40

• 16. Przedostanie sie ciala obcego do górnych dróg
  oddechowych.
• - cialo obce w krtani powoduje jej obronny
  skurcz, zazwyczaj przy silnym odruchu kaszlowym
  pacjent wydala cialo obce,
• - jesli tak sie nie stanie nastepuje wdech i
  cialo obce wpada do tchawicy i oskrzela, co
  powoduje kaszel napadowa dusznosc, swiszczacy
  oddech, czasami ból za mostkiem,

41

• ALGORYTM POSTEPOWANIA
• - Natychmiastowe przerwanie zabiegu.
• - Usuniecie z jamy ustnej wszelkich innych cial
  obcych.
• - Próba usuniecia ciala obcego.

42

• - jesli pacjent przyjmowany byl pozycji lezacej
  nie zmieniac pozycji na siedzaca,
• - ulozyc chorego na boku, z glowa ponizej fotela
  stomatologicznego, uderzyc w okolice
  miedzylopatkowa, zastosowac ssak,

43

• - w przypadku przedostania sie ciala obcego u
  pacjenta przyjmowanego w pozycji siedzacej
  glowe obnizyc do poziomu kolan i energicznie
  uderzac w okolice miedzylopatkowa,
• - wykonac manewr Heimlicha (uciskanie powlok
  brzusznych w kierunku przepony, co powoduje
  wzrost cisnienia tloczni brzusznej),

44

• Odzyskanie ciala obcego
• Konsultacja z lekarzem specjalista

45

• Nieodzyskanie ciala obcego
• Wezwanie pomocy specjalistycznej.
• Opieka nad pacjentem do czasu przybycia
  specjalisty.
• Próba usuniecia ciala obcego przez
  wyspecjalizowany zespól (techniki inwazyjne
  konikotomia, tracheotomia)

46

• - Aspiracja jakichkolwiek cial obcych do dróg
  oddechowych jest stanem naglacym i wymagajacym
  natychmiastowej interwencji.
• - Calkowita niedroznosc dróg oddechowych
  prowadzic moze do smierci pacjenta.
• - Prócz stanu bezposredniego zagrozenia zycia w
  wyniku aspiracji ciala obcego moga pojawic sie
  inne grozne powiklania jak zapalenie pluc,
  niedodma, ropnie pluc.

47

• 17. Przedostanie sie ciala obcego do przewodu
  pokarmowego.

48

• 17. Przedostanie sie ciala obcego do przewodu
  pokarmowego.
• - okolo 80 90 polknietych cial obcych
  przechodzi przez przewód pokarmowy nie powodujac
  powiklan
• - w pozostalych przypadkach moga pojawic sie
  grozne komplikacje takie jak rozdarcie
  przelyku, martwica sciany przelyku, odma
  sródpiersiowa, porforacja przewodu pokarmowego,
  ropien wewnatrzotrzewnowy czy zapalenie otrzewnej

49

• Postepowanie
• - przerwac zabieg,
• - podjac próbe usuniecia,
• - w razie niepowodzenia skorzystac
• z pomocy specjalistycznej,

50

• - cialo obce w przelyku uczucie dyskomfortu,
  pelnosci przelyku,
• - cialo obce w gardle trudnosci w przelykaniu,
  uczucie pieczenia, nudnosci, wymioty
• - cialo obce w klatce piersiowej sciskajacy
  ból, swiszczacy oddech, trudnosci w oddychaniu,
  

51
Powiklania po usunieciu zeba.
52
Powiklania po usunieciu zeba.

• Moga wystapic na tle zmian miejscowych w ranie
  poekstrakcyjnej lub schorzen ogólnych.

53

• 1)-ból poekstrakcyjny (dolor post extractionem)

54

• 2)- cialo obce w zebodole

55
.

• 1)-ból poekstrakcyjny (dolor post
  extractionem)
• - niewlasciwe zaopatrzenie zebodolu,
• - pozostawione zmiany,
• -ostre brzegi kostne,
• 2)- cialo obce w zebodole
• zebodól nie goi sie, wypelniony jest bujajaca
  ziarnina,
• ciala obce jak i martwaki usuwa sie z
  zebodolu wraz
• z ziarnina,

56

• 3)-szczekoscisk (trismus)

57

• 3)-szczekoscisk (trismus)
• typowe powiklanie po usunieciu zebów
  trzonowych, sasiadujacych z miesniem zwaczem i
  skrzydlowymi (odruchowy przykurcz lub zakazenie),
• Leczenie
• - naswietlanie lampa Sollux,
  mechanoterapia, Mydocalm,
• - w razie zakazenia wskazane leczenie
  p/zapalne i p/bakteryjne,

58

• 4)-suche, bolesne(!), zapalenie zebodolu
  (alveolitis sicca dolorosa!)

59

• 4)-suche, bolesne(!), zapalenie zebodolu
  (alveolitis sicca dolorosa!)
• - powstaje na skutek
• - braku skrzepu w zebodole,
• - wyplukania skrzepu,
• - zbyt drastycznego lyzeczkowania po
  ekstrakcji,
• - chorób ogólnych
• cukrzyca, awitaminozy (B, C, D i K),
• miazdzyca,

60

• Objawy
• - bardzo silny ból, o charakterze neuralgicznym,
• - otoczenie zebodolu niezmienione zapalnie,
• - dno i sciany zebodolu bardzo wrazliwe na dotyk,
• - wnetrze zebodolu wypelnione szarobrunatnymi,
  cuchnacymi masami,

61

• Leczenie
• - delikatnie usunac zalegajace masy,
• - nie lyzeczkowac zebodolu!!!!!!!
• - codziennie przeplukiwac cieplym 3 roztworem
  dwuweglanu sodu,
• - metronidazol,
• - do zebodolu zakladac Apernyl, Nipas,
  Solcoseryl,
• - laseroterapia,
• - leczenie trwa od 1 do 2 tygodni

62

• 5.- ropne zapalenie zebodolu (alveolitis
  purulenta)

63

• 5.- ropne zapalenie zebodolu (alveolitis
  purulenta)
• - jest to ograniczone zapalenie kosci
• - przyczyny miejscowe
• - ogólne
• - objawy jak w ASD
• - leczenie jak w ASD
• - przy zapaleniu wezlów chlonnych wskazane
  podawanie niesterydowych leków p/zapalnych

64

• 6 .- powiklania zapalne

65

• 6.- powiklania zapalne
• moga byc wynikiem wprowadzenia infekcji do
  zebodolu podczas ekstrakcji lub zaostrzenia
  istniejacego wczesniej stanu zapalnego,
• - moga rozwijac sie w bezposrednim sasiedztwie
  zebodolu lub w sasiednich tkankach
• - naciek zapalny,
• - ropien,
• - ropowica,
• - zapalenie kosci,
• - posocznica,

66

• 7.- krwawienie po usunieciu zeba etiologia
  przyczyny miejscowe

67

• Etiologia
• - przyczyny miejscowe
• - uszkodzenie sluzówki i naczyn krwionosnych,
• - pozostawiona w zebodole ziarnina,
• - krwawienie atoniczne (po ustapieniu dzialania
  srodków obkurczajacych naczynia),
• - anomalie rozwojowe naczyn krwionosnych
  (przetoka tetniczo-zylna, naczyniak),
• - torbiel krwotoczna,

68

• 7.- krwawienie po usunieciu zeba etiologia
  przyczyny ogólne

69

• Przyczyny ogólne
• - skazy krwotoczne - osoczowe
• - plytkowe
• - naczyniowe
• - choroby watroby
• - nadcisnienie
• - miazdzyca
• - cukrzyca
• - miesiaczka

70

• Zródlo krwawienia

71

• Czas wystapienia

72

• Zródlo krwawienia
• - zylne
• - tetnicze
• - miazszowe
• - z tkanek miekkich i z kosci
• Czas wystapienia
• - wczesne - do 24 godzin
• - pózne kilka dni po zabiegu (np. w hemofilii A
  
• w 5 lub 6 dobie)

73

• Leczenie krwawien miejscowe.

74

• Leczenie krwawien miejscowe.
• - stwierdzenie zródla krwawienia,
• - ucisk,
• - zimny oklad,
• - podwiazania lub podklucie naczynia,
• - zmiazdzenie kosci w miejscu krwawienia,

75

• - tamponada zebodolu trombina,
• - plytka obturujaca,
• - spongostan,
• - cyklonamina,
• - zeszycie zebodolu (z wyjatkiem hemofilii A)

76
W przypadku niepowodzenia leczenia miejscowego i
przy podejrzeniu przyczyny ogólnej niezwlocznie
przewiesc chorego do osrodka specjalistycznego.
77
Powiklania ogólne.
78

• 1.Omdlenie (syncope)

79

• 1.Omdlenie (syncope)
• - nagla, krótkotrwala utrata przytomnosci,
• - na skutek przejsciowego niedokrwienia mózgu,
• - reakcja ukladu nerwowo-wegetatywnego na bodziec
  psychiczny,

80

• - zbledniecie powlok, oslabienie, nudnosci, poty,
• - tetno zwolnione, slabo napiete,
• - spadek cisnienia tetniczego krwi,
• - ulozyc chorego poziomo, podac tlen

81

• 2. Zapasc (collapsus)

82

• 2. Zapasc (collapsus)
• - ostra niewydolnosc krazenia pochodzenia
  naczyniowego,
• - zmniejszenie stosunku objetosci krwi krazacej
  do pojemnosci ukladu naczyniowego,
• - tetno slabo napiete, nitkowate, przyspieszone,
• - obnizenie cisnienia tetniczego

83

• - zbledniecie i ochlodzenie powlok ,
• - splycenie oddechów,
• - polozyc chorego, zabezpieczyc wklucie do zyly,
• - podac np. dextran lub sól fizjologiczna,
• - wezwac karetke

84

• 3. Atak dusznicy bolesnej ( angina pectoris)

85

• 3. Atak dusznicy bolesnej ( angina pectoris)
• - silny, piekacy ból w okolicy za mostkowej,
• - chorego ulozyc jak przy omdleniu,
• - podac tabletke nitrogliceryny pod jezyk,
• - przy dluzej trwajacym bólu, konieczna
  interwencja lekarza internisty,

86

• 4. Zawal miesnia sercowego (infarctus myocardii)

87

• 4. Zawal miesnia sercowego (infarctus myocardii)
• - silny, piekacy ból za mostkiem,
• - promieniujacy do szyi, lewej reki lub
  nadbrzusza,
• - towarzyszy uczucie strachu,
• - ból nie przechodzi po nitroglicerynie,
• - konieczna natychmiastowa interwencja
  kardiologiczna,

88

• 5.Atak czestoskurczu napadowego
• (tachycardia paroxysmalis)

89

• 5.Atak czestoskurczu napadowego
• (tachycardia paroxysmalis)
• - nagle zastapienie rytmu zatokowego, szybkim
  rytmem pozazatokowym (ok.180 220/min.,
• - szybkie kolatanie serca, niepokój,
  zaslabniecie,
• - moze wystapic u osób zdrowych, mlodych,
  nadpobudliwych, z nadczynnoscia tarczycy, wada
  mitralna,
• - wskazana interwencja kardiologiczna

90

• 6.Atak dychawicy oskrzelowej
• (astma bronchiale)

91

• 6.Atak dychawicy oskrzelowej
• (astma bronchiale)
• - silna dusznosc
• - niepokój
• - pozostawic chorego w pozycji siedzacej
• - podac tlen
• - salbutamol lub bezotec w aerozolu
• - hydrokortizon i.v.
• - relanium

92

• 7.Atak padaczki (epilepsja)

93

• 7.Atak padaczki (epilepsja)
• - nagla utrata przytomnosci,
• - napad drgawek i skurczów tonicznych miesni,
• - usunac wszystkie ciala obce z jamy ustnej,

94

• - zabezpieczyc chorego przed mozliwoscia
  mechanicznych obrazen glowy,
• - zapobiec przygryzieniu jezyka,
• - napad powinien minac sam,
• - jesli przedluza sie, podac relanium,

95
Granice zabiegów ambulatoryjnych

• Rodzaj i zakres zabiegu, jako kryteria
  dopuszczalnosci jego wykonania w trybie
  ambulatoryjnym jest uzalezniona od
• - doswiadczenia operatora
• - warunków lokalowych
• - wyposazenia gabinetu
• - wyszkolenia personelu
• - obciazen indywidualnych pacjenta