GGO

1
GGOS
Wim van Alphen
2
Historie ggos

• Bacteriën
• Gisten
• Planten
• Groenten/aardappelen/sojabonen
• Dieren
• Mensen (somale cellen)
• Mensen (geslachtscellen ?)

3
Mogelijke risicos

• Ontstaan van nieuwe pathogene organismen
• Verstoren van natuurlijk evenwicht
• Overdracht van de nieuwe genen uit GGOs op
  andere niet-gemodificeerde organismen, die
  daardoor schadelijk worden of het natuurlijk
  evenwicht verstoren.

4
Inschaling van een GGO-project hangt af van

• Veiligheid van het gastheer-vectorsysteem
  hierbij speelt indeling in pathogeniteitsklassen
  ook een rol
• In hoeverre zijn de nieuw ingebrachte genen
  volledig gekarakteriseerd

5
Inschaling van een GGO-project hangt af van

• Bevat het ggo genetische informatie voor toxine,
  infectieus virus, schadelijk product?
• Naarmate het product risicovoller scoort, dan wel
  het betreffende m.o. minder goed gekakteriseerd
  is, dan een hoger inschalingsniveau.

6
Biologische inperking ggo gastheer - vector

• Deze combinatie zo kiezen dat kans op
  verspreiding van rec.DNA moleculen zo klein
  mogelijk is. Dit door
• verminderde overleving van de gastheer ( vector)
  buiten het lab
• verminderde overdracht van de vector naar andere
  organismen

7
Wet milieubeheer (Wm)Gemeente

• Besluit informatie inzake rampen en zware
  ongevallen (BIRO)Informatievoorziening
• Inrichtingen- en vergunningsbesluit milieubeheer
  (IVB)Categorie ggo-inrichtingen met
  Wm-vergunningsplicht t.a.v. werkruimtes voor
  werkzaamheden met ggos

8
Wet milieugevaarlijke stoffenVROM Wm gaat niet
over introductie in het milieu (gentherapie en
veldproeven)Geldt alleen voor ingeperkt gebruik

• Besluit ggo kennisgevings-, vergunningsplicht,
  procedures en raamwerk voor het beperken van de
  risicos
• Regeling ggonadere regels, algemene
  veiligheidsvoorschriften, risicoanalyse d.m.v.
  inschaling van activiteiten en inrichtings- en
  werkvoorschriften

9
Inhoudelijke wijzigingen

• Vermeerdering van het aantal inperkingsniveaus
• Vernieuwde terminologie voor inperkingsniveaus
• Vermeerdering en structurering van werk- en
  inrichtingsvoorschriften per inperkingsniveau

10
Basis alle werkruimten waarin gewerkt wordt met
gen. gemod. Micro-organismen kennen 4
inperkingsniveaus.
11
Indeling in risicogroepen
12
Risicoklasse I (BA)

• Niet pathogene m.o. en parasieten
• Cellen, ook indien besmet met niet-menspathogenen
• Non-replicatie competente pathogenen
• Als VMT (ML-I), VPT of GILSP (large scale)
  gemodificeerde GGOs

13
Risicoklasse 2 (BA)

• Micro-organismen en parasieten pathogeen
  niet verspreiden wel behandeling /preventie
• Als C-I (ML-II), PK-I, of GS-I geclassificeerde
  GGOs
• Voorbeelden MRSA, Salmonella t., Legionella p.,
  vacciniavirus, bof- en mazelenvirus, Aspergillus
  fumigatus

14
Risicoklasse 3 (BA)

• Micro-organismen en parasieten - zeer
  pathogeen - verspreiden - behandeling/
  effectieve profylaxe
• Als C-II (ML-III), PK-II, of GS-II
  geclassificeerde GGOs
• Voorbeelden t.b., HIV, Bacillus anthracis,
  Brucella, Hantavirussen, Hepatitis B virus,
  Herpes simplexvirus, CJD, Plasmodium (malaria),
  Lepra

15
Effect door

• Bacteriegroei t.b. en lepra
• virusvermeerdering, afbraak immuunsysteem HIV
• bacterie Bacillus anthracis, werking door
  uitscheiding eiwitten die zeer giftig zijn,
  daarom helpen antibiotica bij te late diagnose
  niet meer.
• Prionen CJD,
• Plasmodium parasiet (malaria)

16
Effect door

• Bacteriegroei t.b. en lepra
• virusvermeerdering, afbraak immuunsysteem HIV
• bacterie Bacillus anthracis, werking door
  uitscheiding eiwitten die zeer giftig zijn,
  daarom helpen antibiotica bij te late diagnose
  niet meer.
• Prionen CJD,
• Plasmodium parasiet (malaria)

17
Risicoklasse 4 (BA)

• Micro-organismen en parasieten - zeer
  pathogeen - verspreiden - geen
  behandeling/ profylaxe
• Als C-III (ML-IV), PK-III geclassificeerde GGOs
• Voorbeelden Ebola en Marburgvirus, Lassavirus,
  whitepoxvirus

18
INPERKINGSNIVEAUS

• I autoclaaf op de locatie (gebouwencomplex)
• II autoclaaf in gebouw zelf
• III autoclaaf in ruimte zelfdesinfecteren van
  ruimte met gassenvloer vloeistofdichtveiligheids
  kabinet

19
INPERKINGSNIVEAUS

• IV autoclaaf in ruimte zelf
• naden dichtgekit
• onderdruk t.o.v. omgeving
• luchttoe- en afvoer voorzien van HEPA
• onderdruk
• sluis
• ontsmetten afvalwater

20

• Oude indeling
• Laboratoria
• VMT
• VPT
• C-I
• C-II
• C-III
• Kweekcellen voor planten
• PC-I
• PC-II

• Nieuwe indeling
• Laboratoria
• VMT ML-I
• VPT PL
• C-I ML-II
• C-II ML-III
• C-III ML-IV
• Kweekcellen voor planten
• PC-I PC-I
• PC-II Werk met m.o. op ML-I niveau PCM-I
• Werk met m.o. op ML-II niveau PCM-II
• Werk met m.o. op ML-III niveau PCM-III
• Werk met m.o. op ML-IV niveau PCM-IV
• Plantenkassen
• PK-I PK-I
• PK-II PK-II

21
Inschalingsniveaus laboratoriaoud
nieuw
22
Inschalingsniveau plantencellenoud
nieuw
23
Inschalingsniveau plantenkassenoud
nieuw
24
Inschalingsniveau dierenverblijvenoud
nieuw
25
Inschalingsniveau procesinstallatiesbedoeld
voor grootschalige activiteiten met m.o.oud
nieuw
26
Besluit GGOs

• Werken met GGOs mag alleen in ruimtes met
  vergunning
• Aanvragen vergunning VROM voor alle projecten
• Aanstellen BVF
• Volgen richtlijnen COGEM
• Melden aan arbeidsinspectie

27
BVF

• Microbiologische opleiding
• Kennis over inperkingsapparatuur
• Toezicht op naleving richtlijnen
• Toezicht hygiëne werkplek
• Toezicht logboeken
• Plan noodmaatregelingen

28
OnderzoekerVerantwoordelijk medewerker

• Instructies en training personeel
• Opstellen werkprotocollen
• Onderzoek naar fenotypische eigenschappen van
  gastheer/vectorsystemen
• Onderzoek naar hygiëne

29
AH-aspecten

• Regelgeving is meer bedoeld ter bescherming van
  milieu
• Gebruik desinfectantia en validatie daarvan
  tegenstelling milieu en hygiëne
• Werkprocedures t.a.v. schoonmaken,
  reinheidscontroles
• Rolverdeling arbeidshygiënist/ BVF/VM