ZELULA

1
ZELULA
2
ZELULA PROKARIOTIKOA
3
ANIMALI ETA LANDARE ZELULAK
4
HELBURU DIDAKTIKOAK

• 1.Izaki bizidunen oinarrizko unitatea ezagutzea
  eta zelulen antolaketa mota zabalak bereiztea.
• 2.Zelula motak eta euren arteko desberdintasunak
  identifikatzea.
• 3.Zelula eukariotikoaren barne antolaketa
  ulertzea eta zelula organulu garrantzitsuenak
  ezagutzea.
• 4.Zelulen bizi funtzioak deskribatzea eta izaki
  bizidunontzat duten garrantziaz jabetzea.

5

6
DBH 1.go ZIKLOKO EDUKIAK

• 1.Zelulen aurkikuntza. Teoria zelularra.
• 2.Nolakoak dira bizidunen zelulak?
• 2.1.Organismo zelulabakarrak eta zelulanitzak.
• 2.2.Zelulen neurria.
• 3.Zelulen bizi funtzioak.
• 3.1.Harreman funtzioa.
• 3.2.Elikatze funtzioa.
• 3.3.Ugal funtzioa.
• 4.Zelulen barne antolaketa.
• 4.1.Zelula prokariotoak.
• 4.2.Zelula eukariotoak.

7
DBH 2. ZIKLOKO EDUKIAK

• 1.Zelula izaki bizidunen oinarrizko unitatea.
• 1.1.Teoria zelularra
• 1.2.zelula prokariotikoak eta zelula
  eukariotikoak
• 2.Zelula eukariotikoaren barne antolaketa.
• 2.1.Zelulen organuluak eta haien funtzioak
• 3.Bizi funtzioak zeluletan.
• 3.1.Nutrizio funtzioa
• 3.1.1.Materia trukea Barreiadura eta
  garraioa
• 3.1.2.Energia trukea Anabolismoa
• 
  Catabolismoa
• 3.2.Erlazio funtzioa
• 3.3.Ugalketa funtzioa

8
BATXILLERGOKO EDUKIAK

• MORFOLOGIA ETA ESTRUKTURA ZELULARRAK
• 1.Teoria zelularra eta zelulen kontzeptua
• 2.Zelula eukariotikoa
• 2.1.Mintz plasmatikoa Barreiadura
  librea
• Mintzaren zehar garraioa Barreiadura
  erraztua
• Garraio aktiboa
• 2.2.Horma zelularra
• 2.3.Zitoplasma
• 2.4.Bakuolak
• 2.5.Erretikulo endoplasmatikoa eta Golgi aparatoa
• 2.6.Erribosomak
• 2.7.Mitokondriak eta kloroplastoak
• 2.8.Lisosomak
• 2.9.Zentrioloak eta zitoeskeletoa
• 2.10.Nukleoa

9
BATXILLERGOKO EDUKIAK

• FISIOLOGIA ZELULARRA
• 1.Nutrizio funtzioa
• 1.1.Materia trukea
• 1.2.Energia trukea
• 2.Harreman funtzioa
• 2.1.Mugimendua
• 3.Ugalketa funtzioa
• 3.1.Mitosis
• 3.2.Meiosis

10
BATXILLERGOKO EDUKIAK

• ENERGIA ZELULETAN
• 1.Bioenergetika
• 2.Autotrofismoa eta heterotrofismoa
• 3.Zelularen metabolismoa
• 3.1.Anabolismoa eta catabolismoa
• 3.2.Krebs zikloa

11
PROZEDURAK

• Mikroskopioa era egokian erabili
• Mikrozkopioz ikusitakoaren tamaina interpretatu
• Marrazki eta argazkietan, zelula prokariotikoak
  eta eukariotikoak identifikatu
• Zelulen bizi funtzioei buruzko eskemak
  interpretatu
• Zelulek estimiluei nola erantzuten dieten
  frogatzeko esperimentuak diseinatu
• Txosten zientifikoak egin

12
JARRERAK

• Mikroskopioak zelula aztertzeko duen
  baliagarritasuna aintzat hartzea
• Laborategian segurtasun arauak betetzea
• Txukuna izatea lan zientifikoetan
• Talde lanak fomentatzea
• Biologiaren historiaz jakinmina sortzea

13
DBH 2. ZIKLOKO

• JARDUERAK

14
JARDUERAK

• 1.Gogoratzeko ariketa (explorazio fasea)
• Metodologia Galderen metodoa
• Interpretazioen met.
• Helburuak Motibatzea, jakinmina sortzea
• Aurreko zikloan ikasi dutena freskatzea
• Ikastaldearen abiaburua ikustea

15
JARDUERAK

• ZELULA IZAKI BIZIDUNEN OINARRIZKO BIZI UNITATEA
• 2.Mikroskopioaren erabilera. Tomate, tipula eta
  ahoko zelulen behaketa
  (ikuspuntu berrien sorrera fasea)
• Metodologia Lan praktikoen met.
• Galderen met.
• Helburuak Mikroskopioa erabiltzen ikastea
• Txosten zientifiko sinpleak egiten ikastea
• Zelulen tamainaz konturatzea
• Laborategian lan egiten ikastea
• 3.Teoria zelularraren azalpena
  (formalizazio fasea)
• Metodologia Met. Historikoa
• Met. Transmisiboa
• Helburuak Zientzilari garrantzitsuak ezagutzea
• Izaki bizidunen oinarrizko eraketa ezagutzea

16
JARDUERAK

• ZELULA PROKARIOTIKOAK ETA EUKARIOTIKOAK
• 4.Mikroskopio, prokariotiko eta eukariotiko
  hitzen esanahia eta jatorria bilatu
  (ikuspuntu berrien sorrera f.)
• Metodologia Lan praktikoen met.
• Helburuak Hitz zientifikoak ulertzea
• 5.Zelula prokariotiko eta eukariotikoen
  ezaugarrien azalpena
  (formalizazio f.)
• Metodologia Met. Transmisiboa
• Helburuak Antolaketa biologikoa ezagutzea

17
JARDUERAK

• 6.Idatzi zelula prokariotikoen eta eukariotikoen
  arteko ezberdintasunak
  (aplikazio f.)
• Metodologia Problemen met.
• Helburuak Ikasi dutena aplikatzea
• Zelulei buruzko ideiak finkatzea

18
JARDUERAK

• ZELULA EUKARIOTIKOAREN BARNE ANTOLAKETA
• 7.Erreflexionatzeko galderak
  (explorazio f.)
• Mikroskopioz aztertu dituzun zeluletan zenbait
  estruktura ikusi dituzu. Zer dira?
• Badaude beste estrukturak? Zergatik ez dituzu
  ikusi?
• Zer dira organuluak?
• Metodologia Galderen met.
• Helburuak Mikroskopioaren garapenaren
  garrantzitsuaz konturatzea
• Organuluei buruz ideiak freskatzea

19
JARDUERAK

• 8. 3-D animali eta landare zelulen eskemak
  behatu eta deskribatu
  .
  (ikup. bersrien
  sorrera f.)
• Metodologia Irudien interpretazioaren met.
• Helburuak Zelula eukariotikoaren barne
  antolaketa ulertzea
• Taldeka lan egiten ikastea
• 9.Zelula eukariotikoaren barne antolaketaren
  azalpena .
  
  (formalizazio f.)
• Metodologia Met. historikoa
• Met transmisiboa
• Helburuak Zelula eukariorikoaren barne
  antolaketa ulertzea

20
JARDUERAK

• 10.Aipatu zelulen organuluak eta klasifikatu
• 
  (aplikazio f.)
• Mintz bikoitzez ingurutariko konpartimentuak
• Mintz bakarrez osaturiko eta elkarloturiko
  barrunbeak
• Konpartimenturik ez dutenak
• Metodologia Problemen met.
• Helburuak Kontzeptuak finkatzea

21
JARDUERAK

• ZELULEN ORGANULUAK ETA HAIEN FUNTZIOAK
• 11.Lan bibliografikoa
• Liburuen bidez errekopilatu organuluei buruz
  ibformazioa txosten bat egiteko.
  (Ikuspuntu berrien sorrera
  f.)
• Egitura deskribatu
• Marraztu organulu bakoitza
• Funtzioak zerrendatu
• Metodologia Lan bibliografikoen met.
• Helburuak Organuluak eta haien funtzioak ikastea
• Txosten zientifiko sinpleak egitea

22
JARDUERAK

• 12.Egindako lana klasean errebisatu, zalantzak
  argitu, kontzepuak azaldu, informazioa
  konkretatu... (formalizazio f.)
• Metodologia Galderen met.
• Met. Transmisiboa
• Helburuak Organuluak eta haien funtzioak ikastea
• 13.Sailkatu zelularen organuluak, egiten duten
  funtzioaren arabera
  (aplikazio f.)
• Metodologia Problemen met.
• Helburuak Kontzeptuak finkatzea
• Ikasitakoa ebaluatzea

23
FUNTZIOA ORGANULUA

• Zelula funtzioak kontrolatzen ditu
• Energia fabrikatzen eta biltzen dute
• Sustantziak sintetizatu, bildu, garraiatu edo
  digeritu egiten dituzte
• Mugimenduak sortu edo forma ematen diote zelulari

• Nukleo
• Mitokondriak
• Kloroplastoak
• Erribosomak
• Erretikulo endoplasmatikoa
• Golgiren aparatua
• Lisosomak
• Bakuolak
• Zentrioloak
• Zitoeskeletoa
• Horma zelularra

24
JARDUERAK

• 14.Aipatu animali eta landare zelulen arteko
  ezberdintasuna
• 
  (aplikazio f.)
• Metodologia Problemen met.
• Helburuak Kontzeptuak finkatzea
• Ikasitakoa ebaluatzea

25
ANIMALI ZELULA LANDARE ZEL.

• Bakuolak Bai(txikiak) Bai(handiak)
• Horma zelularra Ez Bai
• Kloroplastoak Ez Bai
• Mitokondriak Bai Bai
• Erribosomak Bai Bai
• Erretikulu endopl. Bai Bai
• Golgiren aparatua Bai Bai
• Lisosomak Bai Bai
• Zitoeskeletoa Bai Bai
• Zentrioloak Bai Ez

26
JARDUERAK

• BIZI FUNTZIOAK ZELULETAN
• 15.Hitz zurrunbiloa (explorazio f.)
• Metodologia Hitz zurrunbiloa
• Helburuak Memoria freskatzea
• Motibatzea
• Ikasleen maila ikustea
• 16.Barreiadura mintzen zehar (ikuspuntu
  berrien sorrera f.)
• Metodologia Lan praktikoen met.
• Helburuak Mintzen zehar barreiadura ulertzea
• Laborategiko arauak betetzea

27
JARDUERAK

• 17.Erlazio funtzioa Zelulak mugitzen diren
  frogatzeko esperimentua
  (ikuspuntu berrien sorrera f.)
• Metodologia Lan praktikoen met.
• Helburuak Erlazio funtzioa ulertzea
• Laborategian lan egiten ikastea
• 18.Zelulek ugalketa funtzioa betetzen duten
  frogatzeko esperimentua
  (ikuspuntu berrien sorrera f.)
• Metodologia Lan praktikoen met.
• Helburuak Ugalketa funtzioa ulertzea
• laborategian lan egiten ikastea

28
JARDUERAK

• 19.Bizi funtzioen azalpena
  (formalizazio f.)
• Metodologia Met. Transmisiboa
• Helburuak Bizi funtzioak zeluletan ikastea
• 20.Amaitzeko ariketak
• (aplikazio f.)
• Metodologia Galderen met.
• Problemen met.
• Helburuak Ikasi dena ebaluatzea
• Ikasgai osoa errepasatzea
• Ideiak finkatzea