Title: PowerPoint Sunusu
1DÜNYADA ve TÜRKIYEDE KANSER
2KANSER NEDIR?
- Kanser, vücuttaki bir hücre grubunun asiri ve
kontrolsüz sekilde çogalmasi sonucu meydana
gelmektedir.
3(No Transcript)
4KANSER BÜYÜK BIR SAGLIK SORUNU MUDUR?
- Evet, çünkü
- -Her 5 kisiden 2sinde hayati boyunca kanser
ortaya çikar.
5- Kansere bagli ölümler, ölüm nedenleri arasinda
- kalp-damar hastaliklarindan sonra ikinci
siradadir.
6(No Transcript)
7- Yasam boyu risk
- Kadinlarda meme kanseri ? 18
- Erkeklerde prostat kanseri ?16
8- KANSER
- ÇESITLERI
- NELERDIR?
9- Vücuttaki her doku ve organin hücrelerinden
kanser olusabilmektedir. - Kanserli hücrelerin köken aldigi organ ve hücre
tipine göre hastalik adlandirilir. - (ÖrnAkciger kanseri, meme kanseri, prostat
kanseri,mide kanseri,kolon kanseri.. vs.)
10(No Transcript)
11(No Transcript)
12(No Transcript)
13- KANSERIN BASLICA BELIRTI VE BULGULARI
NELERDIR? - Kanserin belirti ve bulgulari köken aldigi doku
ve organlara göre degisir. Hatta bazen hiç
belirti ve bulgu vermeden kontrol muayenelerinde
kanser tanisi konulabilir. - Genel anlamda kanserler belirti verdiklerinde
ileri evrededirler.
14- Su belirtilere dikkat edilmelidir1- Diskilama
ve idrar aliskanliklarinda degisiklikler 2-
Uzun süren, iyilesmeyen yaralar 3- Beklenmeyen
kanama ve akintilar 4- Meme veya baska
organlarda elle hissedilen sislikler 5- Yutma
güçlügü veya hazimsizlik 6- Nedeni bilinmeyen
kilo kaybi - 7- Sigil ve benlerde belirgin degisiklik 8-
Uzun süren ses kisikligi ve öksürük
15KADINLARIN ÖGRENMESI GEREKEN 10 ÖNEMLI KANSER
BELIRTISI
- 1) Pelvik agrisi
- Pelvik agrisi rahim, yumurtalik, rahim agzi
ve vajina kanserleriyle baglantili olabilir. - 2) Karinda siskinlik ve gerginlik hissi
- Bunlar, yumurtalik kanserinin en yaygin
belirtileridir. - 3) Belin alt kisminda geçmeyen agri
- Yumurtalik kanserinin önemli bir
belirtisidir.
16- 4)Anormal vajinal kanama
- Asiri kanama,
- Iki adet arasinda kanama ve
- Cinsel iliski sirasinda ya da sonrasinda
kanamalarin olmasi rahim agzi, rahim, yumurtalik
gibi jinekolojik kanserlerin önemli
isaretleridir. - 5) Geçmeyen ates
- Inatçi ates (7 günden uzun süren) genellikle
kanserin belirtisidir. Ancak ates baska saglik
sorunlarinin da belirtisi olabilir.
17- 6)Devamli mide ve bagirsak bozukluklari
- Mide ve bagirsak hareketlerinde
degisiklik jinekolojik kanserlerin ya da kolon
kanserinin belirtisi olabilir. - 7) Istem disi kilo kaybi
- Kisa sürede diyet ya da egzersiz yapmadan
kilo kaybetmektir.
18 8) Vulva (dis genital organlar) ya da
vajinada anormallik Agri, cilt renginde
degisiklik, akinti, kasinti gibi sikayetler vulva
ya da vajinal anormallikler 9) Memede
degisiklikler Memede kizariklik,
hassasiyet, çukurlasma, dolgunluk hissi, ele
gelen kitle, meme basindan akinti 10) Asiri
halsizlik Halsizlik en önemli kanser
belirtilerinden biridir.
19- Bu bulgular her zaman kanser demek degildir.
Ancak nedenlerinin belirlenmesi için mutlaka bir
doktora basvurmak gerekir. - Kanser bulasici bir hastalik olmayip, erken
tanisi ve tedavisi mümkün olan bir hastalik
grubudur.
20KANSERIN NEDENLERI
21KANSERIN NEDENLERI
- 1-ÇEVRESEL FAKTÖRLER
- Sigara
- Alkol kullanimi
- Kimyasal maddeler (katran, benzen vs)
- Uzun süre günes altinda kalma
- Bazi virüsler (HPV, HBV, retrovirus)
- Çevre kirliligi (hava, su, toprak vs)
- Radyasyona maruz kalma
- Yanlis beslenme
22KANSERIN NEDENLERI-2
- 2-IÇSEL FAKTÖRLER
- Hormonal
- Bagisiklik bozukluklari
- Aile öyküsü
- Genetik nedenler
- Yas
- Cinsiyet
23SIGARA VE KANSER
24Dünya Saglik Örgütüne göre DÜNYANIN EN BÜYÜK
SAGLIK SORUNU SIGARADIR
25Tüm kanserlerin 30unun nedeni sadece sigaradir.
- Akciger kanseri ölümlerinin 90indan
- Bronsit ölümlerinin 75inden,
- Kalp krizi ölümlerinin 25inden
- sorumludur
26 azaltilmasi
KANSERIN NEDENLERI
- 1-SIGARA ve ALKOL KULLANIMI
27- 2-UZUN SÜRE VE TEHLIKELI SAATLERDE GÜNES
ALTINDA KALMA
28- 3-ASIRI DOZDA RÖNTGEN ISININA MARUZ KALMA,
29- 4-BAZI KIMYASAL MADDELER (KATRAN, BENZIN, BOYA
MADDELERI, ASBEST V.B.)
30 31 32 33- 8-KÖTÜ BESLENME ALISKANLIGI
34KANSER ÖNLENEBILIR MI?
35- Kalitsal nedenler
- Su an için henüz yeterli düzeyde veri ve
teknolojiye sahip degiliz. - Çevresel nedenler
- Büyük bir kismi çevre ve yasam tarzi
degisiklikleriyle önlenebilir (sigara içilmemesi,
lifli beslenme, ekolojik dengeyle uyum içinde
yasamavs).
36KANSERIN ERKEN TANI VE TEDAVISI MÜMKÜN MÜ?
- Erken teshis ve tedavi alanlarinda son yillarda
büyük gelismeler yasanmistir. - Kanserden 43'e kadar varan oranlarda
korunulabilir.
37- 5 YILLIK SAGKALIM
- 1960 39
- 1970 43
- 1980 50
- 1990 60
38KANSERIN ERKEN TANI VE TEDAVISI MÜMKÜN MÜ?
- Bütün kanser türleri için erken tani ve tedavi
seçenegi henüz mevcut degildir.Ancak birincil
koruma ile bazi kanserlerin risk faktörleri
kaldirilabilir. - ÖrnAkciger kanseri için henüz bir erken
tani metodu mevcut degilken sigara içiminin
ortadan kaldirilmasi akciger kanserini büyük
oranda önler.
39KANSERIN ERKEN TANI VE TEDAVISI MÜMKÜN MÜ?
- BIRINCIL KORUNMA
- Kanser yapici maddelerden korunma
- IKINCIL KORUNMA
- Erken tani ve etkin tedavi yöntemleri
uygulama
40BIRINCIL KORUNMA
- Sigara içiminin önlenmesi
- Alkol aliminin kisitlanmasi (Kadin10gr,Erkek20gr
) - Günes isinlarindan korunma (1100-1500)
- Dengeli ve dogru beslenme
- Mesleki temasta önlemler
- Çevre temizligine önem verme
- Düzenli egzersiz yapma
- Genel temizlik kurallarina uyma
41IKINCIL KORUNMA
KANSER TÜRÜ ERKEN TANI YÖNTEMI UYGULAMA SIKLIGI
Meme Kanseri Kendi Kendine Meme Muayenesi Klinik Meme Muayenesi Mammografi 20-39 yas Ayda bir KKMM 3 yilda bir KMM 40 yas ve üstü Ayda bir KKMM Yilda bir mammografi Yilda bir KMM
Rahim Agzi Kanseri Pap Smear Yilda veya 3 yilda bir
Kalin Barsak Kanseri Diskida gizli kan bakilmasi Kolonoskopi Makattan Muayene 50 Yas üstü bes yilda bir (Yilda bir diski bakisi) Yüksek riskli grup için yilda bir
Prostat Kanseri Kanda PSA düzeyi Makattan Muayene 50 yas üstü yilda bir
42BESLENME NASIL OLMALI?
- Posali gidalarla beslenilmelidir
- Zeytinyagi ve balik bol tüketilmelidir
- Vitamin C, A ve E kanser önleyici özelliklere
sahiptir - Kalsiyum ile beslenmek yararlidir
- Fazla tuzlu, salamura, tursu, yanmis ve
tütsülenmis gidalardan uzak durulmalidir - Hazir gidalardaki koruyucu maddelerin yüksek
miktarlarda olmasi zararli etkilere sahiptir - Asiri sicak içecek-yiyecekten sakinilmalidir
- Asiri sismanlik her zaman zararlidir.
43ERKEN TANI ILE
- Tarama programlari ile Rahim agzi kanseri
gelismis ülkelerde 4/1000den 5/10000lere
düsürülmüstür.
44- Erken tani
- HAYAT KURTARABILIR!!
- Ve unutulmamalidir ki
- KANSERDEN DEGIL, GEÇ KALMAKTAN
KORKULMALIDIR!!
45KANSERDE ERKEN TANI
- Tedavi sansini artirir
- Tedaviyi kolaylastirir
- Tedavi giderlerini azaltir
- Doku ve organ kaybini önler
- Sakatlik birakmaz
- HAYAT KURTARIR!
46Tesekkürler