Dia 1

1

2
Innovatievermogen (1)
Innovatievermogen De randvoorwaarden die ervoor
zorgen dat een organisatie succesvol kan
innoveren.
Uit welke randvoorwaarden / elementen bestaat het
innovatievermogen?
Het innovatieboek H4
3
Innovatievermogen (2)

• Aspecten die van belang zijn voor het
  innovatievermogen

Onderzoek Resources connection (2004)
Het innovatieboek H4
4
Innovatievermogen (3)
Elementen van het innovatievermogen, volgens
innovatie literatuur

EIM (2001) Medewerkers Strategie Bedrijfscultuur Organisatiestructuur Beschikbaarheid van middelen Netwerkactiviteiten Gaspersz (2002) Leiderschap Uitdaging en creatieve spanning Tolerantie voor mislukkingen Diversiteit Ondernemerschap Kennisdeling en kruisbestuiving Tijd Kennis Tidd, Bessant, Pavitt (2003) Strategische context Relaties buiten de organisatie Innovatie faciliteren en implementeren Organisatie structuur en cultuur
En waar moeten die medewerkers, strategie,
kennis etc. dan aan voldoen ??
Het innovatieboek H4
5
Innovatievermogen (4)

• De elementen van het innovatievermogen die hierna
  worden behandeld
• 4.1 De juiste mensen
• Ondernemer
• Medewerkers
• Cultuur
• 4.2 Heldere afspraken
• Strategie
• Organisatiestructuur
• Innovatie-instrumenten
• 4.3 Toegang tot hulpmiddelen
• Kennis
• Netwerk
• Middelen

Het innovatieboek H4
6
4.1 De juiste mensen
Ondernemer
Medewerkers
Cultuur
Foto morguefile
Het innovatieboek 4.1
7
Ondernemer

• Ondernemen ? Managen
• Innovatieve ondernemers hebben
• Visie
• Ambitie
• Zelfvertrouwen
• Vitaliteit

Het innovatieboek 4.1
8
Medewerkers

• Intern ondernemerschap
• Buiten gebaande paden durven denken en handelen.
• Signaleren van trends oppakken signalen
• Omzetten in nieuwe producten, werkwijzen,
  oplossingen
• Diversiteit
• Pluriforme denkstijlen, vakgebieden,
  persoonlijkheden.
• Non-conformisten

Het innovatieboek 4.1
9
Cultuur (1)
Cultuurtypen volgens Quinn
Flexibel en vrij in handelen

• Product/oplossingsgericht
• Creativiteit, lef
• Opportunisme
• Bestaansrecht bewijzen
• Salaris belediging
• Pers. ontwikkeling

• Mens/ relatiegericht
• Keuzes
• Consensus
• Samenwerking
• Vechtteams
• Leiderschap

Adhocratie
Familie
Intern Extern Gericht
gericht
Markt
Hiërarchie

• Beheersgericht
• Procedures
• Verantwoordelijkheden
• Formele criteria
• creativiteit teams
• in goede banen leiden

• Resultaatgericht
• optimistisch

Stabiel en gerichtop beheersing
Het innovatieboek 4.1
10
Cultuur (2)

• Wat is de beste cultuur?
• Dit is afhankelijk van veel variabelen, o.a. de
  positie in de levenscyclus.

neergang
volwassen
pionier
omzet
groei
tijd
Adhocracy
Familie
Hiërarchie
Markt
Het innovatieboek 4.1
11
Cultuur (3)

• Kenmerken van een innovatieve cultuur
• Toekomstgericht en extern gericht
• Open
• Tolerant voor mislukking
• De Adhocracy en Marktcultuur (Quinn) zijn het
  meest extern gericht en open.

To develop working ideas efficiently, I try to
fail as fast as I can. (Richard Feynman,
nobelprijswinnaar Fysica)
Het innovatieboek 4.1
12
4.2 Heldere afspraken
Strategie
Organisatiestructuur
Innovatie-instrumenten
Het innovatieboek 4.2
13
Strategie (1)
Gewenste situatie
De toekomstige organisatie
Huidige situatie

groeistrategie
De strategie bepaalt waar de organisatie heen
wil, en wat de gewenste verander-richting dan
is. De innovaties geven invulling aan de
strategie, in de vorm van daadwerkelijke
verandering van producten, processen,
markt(benadering) etc..
Het innovatieboek 4.2
14
Strategie (2)

• De strategie bakent de gewenste positie af
  (Ansoff)
• Markt op WIE richten wij ons?
• Product WAT bieden wij aan?
• Technologie / competenties HOE doen we dit?
• . en bepaalt via welke richting men daar wil
  komen de groeistrategie.

Product
Business domain
Business scope
Markt
Technologie/ competenties
Het innovatieboek 4.2
15
Organisatiestructuur (1)

• Structuurkenmerken innovatieve organisatie
• Weinig regels en procedures
• Weinig managementlagen
• Multifunctionele teams
• Taken uitdagend en afwisselend
• Veel autonomie
• Beloning innovatief gedrag

(De Jong, Kerste, 2001)
Het innovatieboek 4.2
16
Organisatiestructuur (2)
Gradatie van omgevings-turbulentie
Complex / dynamisch
Hyper- competitief
Extreem turbulent
Niet- concurrerend
Flexibele organisatie
hoog
proces van routinisatie
Planmatige organisatie
bestuurbaarheid
proces van revitalisering
Rigide organisatie
Chaotische organisatie
laag
beperkt
sterk
flexibiliteit
(Volberda, 2004)
Het innovatieboek 4.2
17
Innovatie-instrumenten (1)

• Als je meerdere innovaties stuurbaar wilt maken,
  richt het dan in als kernproces

c. Besluitvorming
b. Stuurinformatie
a. Proces
Grote organisaties waarin veel geïnnoveerd
wordt, hebben dit in detail geformaliseerd.
Het innovatieboek 4.2
18
Innovatie-instrumenten (2)

• Ad a.De inrichting van het innovatieproces
• Standaard fasering
• Mijlpalen
• Voorgedefinieerde deliverables

Het innovatieboek 4.2
19
Innovatie-instrumenten (3)

• Ad. c.Besluitvorming
• Afspraken over rollen verschillende afdelingen in
  innovatietrajecten. (evt. SLAs)
• Projectenkalender
• Voortgang en status rapportages
• Escalatie van problemen

Het innovatieboek 4.2
20
4.3 Toegang tot hulpmiddelen
Kennis
Netwerk
Financiële middelen
Het innovatieboek 4.3
21
Kennis (1)

• Om te kunnen innoveren is steeds weer
  inhoudelijke kennis nodig die nieuw is voor de
  organisatie. Met name tijdens de eerste twee
  fasen van het innovatieproces moet nieuwe kennis
  ontsloten worden
• Ideevorming- nieuwe (technologische)
  mogelijkheden- veranderende klantbehoeften
• Conceptontwikkeling- marketingaspecten-
  technische aspecten- organisatorische aspecten

Het innovatieboek 4.3
22
Kennis (2)

• Nieuwe kennis kan worden opgedaan op velerlei
  manieren. Bijvoorbeeld
• Opleidingen, seminars, congressen, beurzen.
• Onderzoeksrapporten, publicaties, vakladen/sites,
  knipselkranten.
• Zelf onderzoeken / experimenteren.
• Inhuur van experts, onderzoekers, adviseurs.

Het innovatieboek 4.3
23
Kennis (2)

• Het innovatievermogen wordt vergroot door de
  opbouw van nieuwe kennis te stimuleren. Dit kan
  richting worden gegeven door
• De strategie vertalen in (nieuwe) kennisgebieden,
  waarop men zich richt.
• Kennisontwikkeling inbedden in personeelsinstrumen
  ten, zoals functiebeschrijvingen,
  beoordelingsysteem en opleidingsplan.

Het innovatieboek 4.3
24
Netwerk (1)

• Hoe belangrijk zijn externe partijen bij het
  realiseren van innovaties?

Aantal partijen dat bijdraagt aan innovaties (in
van totaal)
Vervulde rollen door externe partijen bij
innovaties
Bron EIM, 2005
Het innovatieboek 4.3
25
Netwerk (2)
Wie worden erbij betrokken?

• Meer dan 70 van extern betrokkenen zijn
  bestaande relaties.
• Partijen die het vaakst proactief worden
  betrokken zijn ICT leveranciers, adviseurs en
  kennisinstellingen.

Bron EIM, 2005
Het innovatieboek 4.3
26
Netwerk (3)
56 vindt dat de organisatie meer moet
samenwerken met externe partijen op het gebied
van innovatie.
Het innovatieboek 4.3
Het innovatieboek 4.3
Bron resources connection, 2004
27
Middelen(1)

• Succesvolle innovaties vergroten op termijn het
  geldgenererend vermogen

Vermogen
Investeren / verlies
Winst
Innovatieproces
input
klant
Bedrijfsproces
Het innovatieboek 4.3
28
Middelen(2)

• Er moet echter eerst geïnvesteerd worden, zonder
  dat succes verzekerd is. Financiering van
  innovaties vraagt dus om risicodragend vermogen.
  Mogelijke bronnen
• Eigen vermogen- inleg aandeelhouders /
  eigenaren- winstreserveringen
• Vreemd vermogen- leningen- subsidies-
  durfkapitaal

Het innovatieboek 4.3
29
Middelen (3)Risicodragend vermogen
A
B
x 1000
C
Schema levensfase/ kapitaalbehoefte
Aandelenbeurzen
gt20.000 20.000 10.000 5.000 2.560 1.280 640
320 160 80 40 20
Priv. equity
Combinatie van investeerders en subsidies
Participatie-maatschappijen
Particulier venture capital
D
Informal investors
Vrienden, familie
snellegroei
consolidatie
volwassen
voorbe-reiding
startfase
eerste groei
A voorbeeld van snel groeiende bedrijf B
voorbeeld van bedrijf met hoge onderzoeks- en
ontwikkelkosten (biotechnologie) C voorbeeld van
gemiddeld innovatief bedrijf Dvoorbeeld van
succesvolle zelfstandige
Bron Nebib, gids startkapitaal
30
Tenslotte

• De organisatie wordt innovatiever door
• Een ondernemer met visie, ambitie, zelfvertrouwen
  en realiteitszin.
• Medewerkers die ondernemend zijn, en
  uiteenlopende achtergronden / denkstijlen hebben.
• Een toekomstgerichte, extern gerichte, open,
  tolerante cultuur.
• Een duidelijke toekomstvisie en strategie.
• Een flexibele organisatiestructuur.
• Innovatie als kernproces te zien en te
  structureren.
• Ontwikkeling van nieuwe kennis te stimuleren en
  sturen.
• Kansen voor samenwerking te creëren door een
  levendig relatienetwerk.
• Risicodragend vermogen vrij te maken.

Het innovatieboek