B?I C?NH KINH T? C?A CH

1
B?I C?NH KINH T? C?A CHÍNH SÁCH VÀ PHÁP LU?T
C?NH TRANH

• Ngu?i trình bày
• Ph?m Hoàng Hà,
• Vi?n Nghiên c?u qu?n lý kinh t? Trung uong
• Hà N?i, ngày 20/10/2005

2
N?I DUNG

• Khung kh? chính sách kinh t?
• Th?c tr?ng c?nh tranh và d?c quy?n
• Các ki?n ngh?

3
KHUNG KH? CHÍNH SÁCH KINH T?

• Mô hình k? ho?ch hoá t?p trung
• Quy?n kinh doanh
• DNNN ki?m soát các ngành công nghi?p và d?ch v?
• H?p tác xã trong nông nghi?p và thuong nghi?p
• Thành ph?n kinh t? khác (cá th?) trong ti?u th?
  công nghi?p.
• Nhà nu?c
• Can thi?p sâu r?ng vào ho?t d?ng c?a các don v?
  s?n xu?t
• Quy?t d?nh s?n xu?t cái gì, bán cho ai, v?i giá
  nào
• Ðon v? s?n xu?t
• S?n xu?t theo k? ho?ch
• Thi?u tính ch? d?ng
• Th? tru?ng
• B? kìm nén
• Khái ni?m C?nh tranh không du?c chính th?c th?a
  nh?n.

4
KHUNG KH? CHÍNH SÁCH KINH T?

• Mô hình kinh t? d?nh hu?ng th? tru?ng
• Quy?n kinh doanh
• Kh?ng d?nh quy?n t? do kinh doanh c?a công dân
• Khuy?n khích m?i thành ph?n kinh t? phát tri?n.
• Nhà nu?c
• T?p trung vào qu?n lý kinh t? vi mô
• Gi?m và ch?m d?t can thi?p vào ho?t d?ng c?a
  doanh nghi?p.
• Doanh nghi?p
• Ch? d?ng trong vi?c ra quy?t d?nh kinh doanh
• Ði?u ch?nh theo tín hi?u th? tru?ng.
• Th? tru?ng
• Xây d?ng và phát tri?n các lo?i th? tru?ng
• C?nh tranh du?c xem là d?ng l?c phát tri?n kinh
  doanh.

5
KHUNG KH? CHÍNH SÁCH KINH T?

• Co c?u l?i khu v?c doanh nghi?p nhà nu?c
• Vai trò c?a DNNN
• Gi? v? trí then ch?t trong n?n kinh t?
• Là công c? d? Nhà nu?c d?nh hu?ng và di?u ti?t
  kinh t? vi mô
• Là l?c lu?ng nòng c?t d? khu v?c nhà nu?c gi? vai
  trò ch? d?o.
• Co c?u ngành kinh t?
• T?p trung vào nh?ng ngành then ch?t và d?a bàn
  quan tr?ng
• Không nh?t thi?t chi?m t? tr?ng l?n trong t?t c?
  các ngành
• Chi?m th? ph?n d? l?n d?i v?i s?n ph?m và d?ch v?
  quan tr?ng
• Th?c hi?n d?c quy?n nhà nu?c trong linh v?c c?n
  thi?t.

6
KHUNG KH? CHÍNH SÁCH KINH T?

• Co c?u s? lu?ng doanh nghi?p
• Nhà nu?c gi? 100 v?n doanh nghi?p trong linh v?c
  d?c quy?n
• Nhà nu?c gi? 100 v?n ho?c c? ph?n chi ph?i trong
  m?t s? linh v?c quan tr?ng
• Th?c hi?n chuy?n d?i DNNN c? ph?n hoá, giao,
  bán, khoán, cho thuê, sáp nh?p, gi?i th? và phá
  s?n
• Ð?i b? ph?n DNNN có quy mô v?a và l?n xây d?ng
  các t?p doàn kinh t?.
• Co ch? qu?n lý doanh nghi?p
• Chuy?n sang ho?t d?ng theo co ch? công ty trách
  nhi?m h?u h?n ho?c công ty c? ph?n
• T? ch? quy?t d?nh kinh doanh theo quan h? cung
  c?u th? tru?ng
• Xoá bao c?p d?i v?i doanh nghi?p
• Th?c hi?n uu dãi không phân bi?t theo thành ph?n
  kinh t?
• Khuy?n khích c?nh tranh bình d?ng v?i các doanh
  nghi?p thu?c các thành ph?n kinh t? khác
• Trong linh v?c d?c quy?n t? ch?c m?t s? doanh
  nghi?p cùng c?nh tranh bình d?ng ki?m soát giá
  c? và l?i nhu?n.

7
KHUNG KH? CHÍNH SÁCH KINH T?

• Phát tri?n khu v?c kinh t? ngoài qu?c doanh
• Tôn tr?ng và b?o v? t? do kinh doanh c?a công
  dân
• Khuy?n khích, h? tr?, t?o di?u ki?n thu?n l?i
  phát tri?n
• Phát tri?n r?ng rãi trong các ngành ngh? mà pháp
  lu?t không c?m không h?n ch? v? quy mô
• Bình d?ng gi?a các thành ph?n kinh t?
• H? tr? các doanh nghi?p nh? và v?a
• Thu hút d?u tu tr?c ti?p nu?c ngoài.
• Tù do ho thng m¹i
• T? do thuong quy?n
• Gi?m và xoá b? các rào c?n phi thu? quan, k? c?
  chuy?n t? hàng rào phi thu? quan sang thu? quan
• Gi?m thu? su?t và chênh l?ch thu? su?t.

8
KHUNG KH? CHÍNH SÁCH KINH T?

• Tù do ho gi c?
• Giá c? c?a h?u h?t các hàng hoá tiêu dùng do di?u
  ki?n th? tru?ng quy?t d?nh
• Nhà nu?c ch? can thi?p giá trong nh?ng tru?ng h?p
  nh?t d?nh (hàng quan tr?ng, nh?y c?m, d?c
  quy?n,) thông qua nhi?u hình th?c (?n d?nh giá,
  khung giá, giá tham kh?o, bình ?n giá,).
• C?i cách quy d?nh pháp lu?t nh?m
• Tang hi?u qu? kinh t? gi?m rào c?n d?i v?i c?nh
  tranh (gi?i quy ch?), c?i thi?n khung kh? pháp lý
  (d?m b?o v?n hành c?a th? tru?ng, theo dõi, giám
  sát d?m b?o tính c?n tr?ng, an toàn)
• B?o v? l?i ích c?ng d?ng (s?c kho?, an toàn, môi
  tru?ng, ) s? d?ng các công c? d?a vào kích
  thích th? tru?ng, don gi?n hon, linh ho?t hon,
  hi?u qu? hon v?i phí t?n th?p hon
• Gi?m s? phi?n hà hành chính (th? t?c hành chính)
  lo?i b? các quy d?nh không c?n thi?t, don gi?n
  hoá th? t?c, tang tính minh b?ch.

9
TH?C TR?NG C?NH TRANH VÀ Ð?C QUY?N

• C?u trúc th? tru?ng
• S? lu?ng doanh nghi?p tang m?nh trong nh?ng nam
  g?n dây dã thúc d?y c?nh tranh trong m?t s?
  ngành
• Tuy nhiên, c?u trúc th? tru?ng v?n còn mang tính
  t?p trung cao
• Các doanh nghi?p m?i thành l?p ch? y?u là doanh
  nghi?p nh? và v?a ho?t d?ng trong linh v?c
  thuong m?i, hon là s?n xu?t
• Các DNNN v?n n?m t? tr?ng l?n v?n c?a d?t nu?c,
  và chi?m th? ph?n th?ng linh trong nhi?u ngành
  quan tr?ng.

10
TH?C TR?NG C?NH TRANH VÀ Ð?C QUY?N

• Các rào c?n d?i v?i c?nh tranh
• Tu tu?ng qu?n lý kinh t? k? ho?ch t?p trung v?n
  còn hi?n tu?ng khôi ph?c gi?y phép v?i lý do d?
  qu?n lý áp d?t m?t s? lo?i giá và chi phí.

11
TH?C TR?NG C?NH TRANH VÀ Ð?C QUY?N

• Rào c?n thuong m?i và d?u tu nu?c ngoài còn l?n

12
TH?C TR?NG C?NH TRANH VÀ Ð?C QUY?N

• Ð?c quy?n hành chính là v?n d? n?i c?m
• B?n thân các quy d?nh (phân bi?t ho?c không rõ
  ràng)
• Vi?c thi hành thi?u minh b?ch, kiên quy?t, tham
  nhung (phân bi?t d?i x? gi?a các d?i tu?ng khác
  nhau).

13
TH?C TR?NG C?NH TRANH VÀ Ð?C QUY?N

• V?n còn phân bi?t d?i x? gi?a DNNN và DN khác.
• Các hành vi c?nh tranh không lành m?nh dã xu?t
  hi?n ngày m?t nhi?u, nhung vi?c x? lý chua nghiêm
  kh?c.

14
CÁC KI?N NGH?

• Gi?m s? can thi?p c?a Nhà nu?c
• Kinh nghi?m qu?c t? vai trò c?a pháp lu?t c?nh
  tranh và co quan qu?n lý c?nh tranh gi?m ? noi có
  s? can thi?p m?nh c?a Nhà nu?c.
• Vi?t Nam k?t h?p can thi?p c?a Nhà nu?c v?i pháp
  lu?t c?nh tranh
• Xem xét nguyên t?c c?nh tranh khi thi?t k? và
  th?c hi?n các chính sách kinh t?
• Nâng cao nh?n th?c v? kh? nang v?n d?ng nguyên
  t?c c?nh tranh trong x? lý các v?n d? c?a t?ng
  ngành và c?a n?n kinh t? (tác d?ng ng?n h?n và
  dài h?n).
• Ngan ng?a b?o h? c?a chính quy?n d?a phuong
• Kinh nghi?m các nu?c chuy?n d?i chính quy?n d?a
  phuong có d?ng co ngan c?n bán s?n ph?m c?nh
  tranh v?i s?n ph?m d?a phuong
• Vi?t Nam Chính quy?n d?a phuong có d?ng co b?o
  h? SP s?n xu?t t?i d?a phuong (ngu?n thu ngân
  sách, t?o vi?c làm, chính quy?n s? h?u doanh
  nghi?p,)
• Ki?m soát d?c quy?n hành chính
• Co ch? th?c hi?n nghiêm kh?c
• Quy d?nh pháp lu?t có hi?u l?c
• Quy?t tâm c?a chính ph? trung uong
• Tính d?c l?p và nang l?c c?a co quan qu?n lý c?nh
  tranh.

15
CÁC KI?N NGH?

• Gi?m m?c d? d?c quy?n ngành
• Th?c tr?ng
• Ð?c quy?n nhà nu?c, d?c quy?n doanh nghi?p dã
  gi?m nhung chua dáp ?ng du?c yêu c?u c?a n?n kinh
  t? th? tru?ng
• Hành vi l?m d?ng v? th? d?c quy?n d? h?n ch? c?nh
  tranh v?n di?n ra
• Hàng hoá, d?ch v? d?c quy?n cho ch?t lu?ng th?p
  hon và giá bán cao hon so v?i các nu?c trong khu
  v?c
• C?nh tranh du?c th?a nh?n là bi?n pháp quan
  tr?ng, nhung l? trình d? có th? tru?ng c?nh tranh
  th?c s? còn dài và v? trí th?ng linh c?a DNNN v?n
  du?c kh?ng d?nh.
• Các bi?n pháp thúc d?y t? do hoá
• Tách b?ch công do?n mang tính d?c quy?n t? nhiên
  và công do?n mang tính c?nh tranh
• Ð?i v?i công do?n d?c quy?n t? nhiên, Chính ph?
  t?p trung xây d?ng các nguyên t?c và quy d?nh
  nh?m d?m b?o c?nh tranh gi?a doanh nghi?p d?c
  quy?n và các doanh nghi?p khác
• Ð?i v?i công do?n c?nh tranh, d?y m?nh vi?c áp
  d?ng nguyên t?c c?nh tranh.

16
CÁC KI?N NGH?

• Xác d?nh rõ m?c tiêu c?a chính sách và pháp lu?t
  c?nh tranh
• Kinh nghi?m qu?c t?
• Pháp lu?t c?nh tranh da m?c tiêu có th? d?n t?i
  xung d?t gi?a các m?c tiêu
• Vi?c dung hoà các m?c tiêu có th? tác d?ng tiêu
  c?c t?i nguyên t?c c?nh tranh và tính d?c l?p c?a
  co quan c?nh tranh
• Các nu?c phát tri?n gi?m m?nh vi?c s? d?ng pháp
  lu?t c?nh tranh d? d?t các m?c tiêu chung v? xã
  h?i, trong khi di?u này v?n ph? bi?n ? các nu?c
  dang phát tri?n và chuy?n d?i.
• Vi?t Nam Chua xác d?nh rõ m?c tiêu c?a pháp lu?t
  c?nh tranh
• Do v?y N?u pháp lu?t c?nh tranh theo hu?ng da
  m?c tiêu thì c?n xác d?nh rõ m?c tiêu h?n nhân và
  các m?c tiêu th? y?u
• Ti?p theo, xác d?nh th? t? uu tiên và t?m quan
  tr?ng g?n v?i t?ng m?c tiêu c? th? nh?m gi?m
  thi?u s? không rõ ràng khi x?y ra xung d?t m?c
  tiêu trong quá trình th?c hi?n pháp lu?t c?nh
  tranh.     

17
CÁC KI?N NGH?

• Ð?m b?o tính d?c l?p c?a co quan qu?n lý c?nh
  tranh
• Kinh nghi?m qu?c t? thi?t k? t? ch?c co quan
  c?nh tranh c?n d?t du?c s? cân b?ng gi?a
• Tính d?c l?p d? co quan qu?n lý c?nh tranh tôn
  tr?ng các nguyên t?c c?nh tranh
• Kh? nang ti?p c?n t?i quy trình l?p chính sách d?
  b?o v? c?nh tranh.
• Vi?t Nam Co quan qu?n lý c?nh tranh tr?c thu?c
  B? Thuong m?i
• Ð?m b?o tính d?c l?p c?a co quan qu?n lý c?nh
  tranh trong nh?ng khâu quan tr?ng nh?t (ra quy?t
  d?nh v? v? vi?c c?nh tranh)
• Xây d?ng quy trình làm vi?c minh b?ch, xác d?nh
  rõ vai trò c?a BTM d?i v?i ho?t d?ng c?a co quan
  qu?n lý c?nh tranh
• BTM không nên can thi?p sâu vào ho?t d?ng c?a co
  quan qu?n lý c?nh tranh.
• Tang cu?ng nang l?c c?a co quan qu?n lý c?nh
  tranh
• Kinh nghi?m qu?c t? chuyên gia c?a co quan c?nh
  tranh c?n có kh? nang phân tích r?t cao.
• Vi?t Nam C?c qu?n lý c?nh tranh m?i thành l?p
  nên còn h?n ch? v? ngu?n l?c. Do v?y, vi?c tuy?n
  d?ng và dào t?o có vai trò quan tr?ng.

18
CÁC KI?N NGH?

• Tang cu?ng s? ph?i h?p c?a các co quan liên quan
• Nhi?u co quan tham gia x? lý v?n d? c?nh tranh,
  do v?y s? h?p tác ch?t ch? và nh?t quán gi?a các
  co quan th?c hi?n là r?t quan tr?ng.
• Tuy nhiên, th?c t? là s? h?p tác, ph?i h?p trong
  b? máy nhà nu?c còn y?u, t? quan liêu còn ph?
  bi?n
• Do v?y, c?n
• Xây d?ng tài li?u hu?ng d?n xác d?nh rõ quy?n h?n
  và trách nhi?m c?a t?ng co quan trong th?c hi?n
  pháp lu?t c?nh tranh
• Xây d?ng co ch? h?p tác và ph?i h?p có hi?u qu?
  và hi?u l?c
• Ðây là nh?ng v?n d? nên du?c nghiên c?u sâu.
• Tang cu?ng tham v?n v?i các d?i tu?ng b? tác d?ng
  nh?m minh b?ch quá chu?n m?c và cách ti?p c?n ra
  quy?t d?nh liên quan d?n c?nh tranh

19
CÁC KI?N NGH?

• Ð?y m?nh tuyên truy?n và qu?ng bá ki?n th?c v?
  c?nh tranh
• Tang cu?ng nh?n th?c v? m?c tiêu và l?i ích c?a
  c?nh tranh, pháp lu?t c?nh tranh v?i các d?i
  tu?ng khác nhau (các b?, co quan di?u ti?t ngành,
  các nhà xây d?ng lu?t pháp, th?m phán, lu?t su,
  công chúng) thông qua các hình th?c t? ch?c h?i
  th?o, công b? báo cáo hàng nam, tài li?u chuyên
  d?, xây d?ng trang web,
• Tuyên truy?n n?i dung, v?n d?ng pháp lu?t c?nh
  tranh
• Tang cu?ng công tác nghiên c?u và dào t?o v? c?nh
  tranh
• Ti?n hành các nghiên c?u v? c?u trúc th? tru?ng
  d?i v?i t?ng lo?i th? tru?ng c? th?
• Nghiên c?u b?n ch?t c?nh tranh, các hành vi h?n
  ch? c?nh tranh d?i v?i t?ng ngành, th? tru?ng c?
  th?.
• Tang cu?ng công tác dào t?o v? k? nang phân tích
  th? tru?ng, c?nh tranh t?i các tru?ng d?i h?c.

20

• Xin c?m on quý v? dã chú ý theo dõi!