Convulsies bij clozapine gebruik

1
Convulsies bij clozapine gebruik

• J.J.B. van der Vlugt (AOIS psychiatrie)

2
Clozapine
Sinds 1971 verkrijgbaar in europa
3
Indicaties

• 1.      Therapieresistente positieve en negatieve
  symptomen bij schizofrenie
• 2.      Therapieresistente schizofrenie bij
  kinderen en adolescenten
• 3.      Onbehandelbare extrapiramidale
  bijwerkingen op antipsychotica bij patiënten
• 4.      Psychotische aandoeningen die optreden
  tijdens het beloop van de ziekte van Parkinson,
  in gevallen waar standaardtherapie heeft gefaald.
• 5.      Onbehandelbare tardieve dyskinesie en
  tardieve dystonie.

4
Indicaties

• 6.      Therapieresistente schizoaffectieve
  stoornis, bipolaire stoornis en depressieve
  stoornis met psychotische kenmerken.
• 7.      Therapieresistente agressie bij
  schizofrenie of schizoaffectieve stoornis.
• 8.      Therapieresistent middelenmisbruik/afhanke
  lijkheid bij schizofrenie of schizoaffectieve
  stoornis.
• 9.      Recidiverend suïcidaal gedrag bij
  therapieresistente en niet-resistente
  schizofrenie en schizoaffectieve stoornis.
• 10.  In uitzonderlijke gevallen
  therapieresistente agressie en/of automutilatie
  bij borderline persoonlijkheidsstoornis, autisme
  of ernstige zwakzinnigheid.

5
registratie

• 1.      Therapieresistente positieve en negatieve
  symptomen bij schizofrenie
• 3.      Onbehandelbare extrapiramidale
  bijwerkingen op antipsychotica bij patiënten
• 4.      Psychotische aandoeningen die optreden
  tijdens het beloop van de ziekte van Parkinson,
  in gevallen waar standaardtherapie heeft gefaald.
• 5.      Onbehandelbare tardieve dyskinesie en
  tardieve dystonie.

6
PICO

• Is de relatie tussen clozapine en het ontstaan
  van convulsies dosis gerelateerd.

7
PICO

• Patiënt schizofrenie
• Intervention clozapine
• Comparison 3 verschillende serum waarde
  clozapine
• Outcome EEG afwijkingen

8
Clozapine-induced electroencephalogram changes as
a function of clozapine

• Oliver Freudenreich, Richard D. Weiner, and
  Joseph P. McEvoy
• Biological psychiatry
• 1997

9
Patiënten

• Chronische schizofrenie/schizoaffective stoornis
  (DSM III-R).
• Patiënten zijn niet verbeterd na minimaal 2
  soorten antipsychotica.
• Geen eerder clozapine gebruik.

10
Patiënten

• N50 11 vrouwen en 39 mannen
• Leeftijd gem 38 jaar (range from 21 to 56)
• Global Assessment of Functioning bij start studie
  (15-40) (gem. 29).
• 2 - 44 opnamens (gem.10)
• 2 - 33 jaren na eerste opname (gem. 15)

11
Interventie

• Gerandomiseerd 3 groepen serum concentraties
  clozapine
• Range N Gem SD
• I 50-150 16 94 (13.5)
• II 200-300 22 248 (15.0)
• III 350-350 12 391 (26.8)

12
Outcome

• 21-kanaals EEG
• 0-4 schaal van afwijkingen (anchored 5-level
  ordinal scales)
• EEG gemaakt na 10 weken clozapine
• 0 ? geen afwijkingen
• 4 ? convulsie

13
resultaten

• 24/45 patiënten (53) ? enige vorm van EEG
  abnormaliteit.
• 15/45 patiënten (33) ? nieuwe EEG afwijkingen
  significant serum concentratieafhankelijk
  verdeeld
• 1/48 patiënten ? convulsies (2)
• I 20
• II 21
• III 73
• (F 4.0 df 2,42 p .025)

14
Conclusie

• Serum concentratie clozapine is geassocieerd met
  EEG afwijkingen en daarmee ook met convulsies.

15
Incidentie convulsies

• Incidentie clozapine geïnduceerde insulten is 3
  en lijkt dosis gerelateerd. (1,2)
• 1418 USA patiënten incidentie insulten 2.8
  cummulatief na 10 jr 10. (2)
• lt 300 mg/d (1-2) (3)
• 300-600 mg/d (3-4)
• 600-900 mg/d (4-6)

16
Richtlijn convulsies bij clozapine gebruik

• Eerste insult
• -Halvering van de dosis clozapine en
  spiegelbepaling.
• -Tijdens instellen het minderen van
  benzodiazepines vermijden.
• Tweede insult
• -valproaat toevoegen,
• -evt. consult neuroloog

17
Dank voor de aandacht

• 1) Toth P, Frankenburg FR. Clozapine and
  seizures a review. Can J Psychiatry 1994
  39236-238
• 2) Devinsky O, Honigfeld G, Patin J.
  Clozapine-related seizures. Neurology 41 (3),
  369-371 (1991).
• 3) Miller D, Review and Management of Clozapine
  Side Effects. J Clin Psychiatry 61 suppl 814-17
  (2000)
• 4) Pacia SV, Devinsky O. Clozapine-related
  seizures experience with 5629 patients.
  Neurology 44 (12), 2247-2249 (1994)
• 5) Freudenreich O et al. Clozapine-induced
  electroencephalogram changes as a function of
  clozapine Biol Psychiatry 199742132-137) (69)
• 6) http//clozapinepluswerkgroep.nl/pages/richt.ht
  mlAnchor-Inleidin-60073