31 MAYIS D

1
31 MAYIS DÜNYA SIGARAYI BIRAKMA GÜNÜ
2
Dünyada Sigara Içim Oranlari
Bölge Tüketim
  Kuzey Amerika 4.7 Latin Amerika
8.9 Bati Avrupa 9.3 Orta ve Dogu Avrupa
10.8 Afrika ve Orta Dogu
11.8 Asya 54.5
3
SORUN SIGARA SALGINI
4
Sigara Salgini

• SALGIN HASTALIK
• SALGIN HASTALIK ÖLÜM

5
Sigaraya Bagli Ölümler
Dünyada 1.1 milyar sigara içen 4.9 milyon ölüm /
yil ---- 10 milyon (2025) (günde 12
bin ölüm) Türkiyede 17 milyon sigara içen 70-100
bin ölüm / yil (günde 200-250 ölüm)
6
Önümüzdeki 30 yil içinde sigara, AIDS,
Tüberküloz, Trafik kazalari, Anne ölümleri,
Intihar, Cinayetlerin toplamindan daha fazla
insan öldürecektir
7
(No Transcript)
8
Bugünkü sigara içme oranlari ayni sekilde devam
ettigi takdirde halen yasayan 250 milyon çocuk
sigara nedeniyle ölecektir
9
Ülkeler Düzeyinde Ise

• Sosyoekonomik düzey
• Egitim düzeyi düstükçe
• SIGARA TÜKETIMI ARTMAKTADIR

10
31 Mayis Sigarasiz Bir Dünya Günü

• Her yil 31 Mayis Sigarasiz Bir Dünya Günü
  olarak kutlanir
• Dünya Saglik Örgütüne üye devletler 1987 yilinda
  bu günü sigara salgini ile olusan önlenebilir
  hastalik ve ölümlere dikkat çekebilmek için
  etkinlik günü olarak belirlemislerdir

11
Sigara Gerçegi

• Her dozu zararlidir
• Vücudun her kismina zarar veren binlerce kimyasal
  içerir
• Yüksek bagimlilik yapici etkiye sahiptir
• Dünyanin en güçlü endüstrisi tarafindan saldirgan
  reklam ve promosyon taktikleri ile satilir
• Sadece kullanana degil, maruz kalana da zarar
  verir
• Üreticinin önerdigi gibi kullanildiginda
  kullaniciyi öldürür

12
Sigara içimi /bagimliligi bir hastaliktir(Interna
tional Classification of Diseases,10th
RevisionF.17)
13
Türkiye Tütün Üreticisi Ülkedir
Ülke Üretim (1000 ton) Toplamin yüzdesi
Çin 3390 42.1
ABD 746 9.3
Hindistan 624 7.8
Brezilya 577 7.2
Türkiye 296 3.7
Zimbabwe 192 2.4
Endonezya 184 2.3
Digerleri 2039 27.3
Dünya toplami 8048 100.0
14
Ülkemizde Tütün Kullanimi Yaygindir
Ülkemizde Tütün Kullanimi Yaygindir

• Toplum genelinde
• Farkli meslek gruplarinda
• Çocuklar arasinda
• Gençlerde
• Kadinlarda
• Sigara içimi yaygindir

Türkiyede 17 milyon kisi sigara içmektedir
15
Türkiyede Yetiskinlerin Sigara Içme Sikligi
Yüksektir (Bilir N., Güçiz B., Yildiz N.)
Grup Sayi Yil Siklik ()
Doktor 1128 1999 43.1
Ögretmen 1044 1999 48.6
Gazeteci 109 1996 63.9
Söför 338 1999 74.3
Polis 718 1999 64.7
Imam-müezzin 279 1999 25.1
Artist 130 1996 46.2
Sporcu 149 1996 34.9
16
Ülkelerde Sigara Içme Sikligi (yetiskinler)

Erkek () Kadin ()
Çin (1984) 61 7
Japonya (1994) 59 (1966 84) 15 (1966 15)
Kanada (1994) 29 (1966 50) 31 (1966 50)
ABD (1993) 28 (1970 44) 23 (1970 32)
Rusya Fed. (1993) 67 (1985 53) 30 (1985 10)
Singapore (1995) 32 (1970 42) 3 (1970 5)
Yunanistan (1994) 46 (1987 61) 28 (1987 25)
Ingiltere (1994) 28 (1980 42) 26 (1980 37)
Türkiye (1993) 58 (1988 62) 13 (1988 24)
DÜNYA 47 12
17
Türkiyede sigaraya baslama yasi düsüktür
18
Ögrencilerde Sigara Içme Sikligi Yüksektir(Bilir
N., Güçiz B., Yildiz N.)
Grup Sayi Yil Sigara içen ()
7. Sinif (12-13 yas) 512 1453 1720 1996 1998 1999 3.5 2.0 0.8
10. Sinif (15-16 yas) 552 1317 1497 1996 1998 1999 28.3 16.3 14.8
19
Gençlerin Sigara Içimi

• Sigara baslama yasi 11.9a düsmüstür
• Sigara baslama nedenleri
• Akran etkisi
• Sigaranin kolay ulasilabilirligi
• Rol modellerin sigara içici olusu
• Görsel basin, film, klip
• Gizli reklam ve promosyonlardir

Sigarayi bir kez deneyen 4 kisinin 3 tanesi
sigara bagimlisi olur
20
Ergenler Sigaraya Ulasabilmektedir

• Oysa ülkemizde 18 yas altina tütün ürünlerinin
  satisi yasaktir
• Satin alabilmek için kanuni olarak belirlenmis
  yas sinirinin üstünde olduklarini kanitlamalari
  gereklidir

• Ülkemizde
• Sigara ucuz
• Tane ile satis !!!
• Aile ortamindan edinebilme mümkün
• Arkadas ortamindan edinebilme olasi

21
Çocuklar ve Sigara

• Ülkemizde çocuklar pasif içicidir
• Simdiki hastalik riskleri artmistir
• Gelecekteki hastalik riskleri artmaktadir
• Gizli reklam ve promosyonlara hedeftirler

22
Kadinlarda Sigara Içimi

• Global olarak kadinlarin sigara içim orani 12
  yaklasik, 236 milyon kadin olarak tahmin
  edilmektedir
• Ancak sigara salgini kadinlarda özellikle genç
  kadinlarda hizla artmaktadir

23
Kadinlarda Sigara Içimi

• Kadinlarin daha fazla egitim olanagina ve
  ekonomik güce kavusmasi ile sigaraya ulasma
  olanaklari artmistir
• Bu durum kadinlar arasinda sigara aliskanliginin
  yayginlasmasinda rol oynamaktadir

24
Kadinlarda Sigara Içimi

• Sigara firmalarinin özellikle kadinlara yönelik
  üretim ve pazarlama yaklasimlari da kadinlar
  arasinda sigara kullaniminin artisinda önemli rol
  oynamistir
• Kadinlar açisindan sigara içme davranisi
• Kendini ve ekonomik gücünü kanitlama
• Bagimsizlik
• Kendine güvenin göstergesi olarak görülmüstür

25
Ülkemizde Kadinlarda Sigara Içimi

• Türkiyede sigara içme aliskanligi kadinlarda
  erkeklere göre biraz daha düsüktür
• Kirsal alandaki kadinlar arasinda sigara içimi
  çok azdir ancak kentlerde kadinlarin sigara içim
  orani yüksektir

26
Ülkemizde Kadinlarda Sigara Içimi

• Ülkemizde kadinlar arasindaki sigara aliskanligi
  egitim düzeyi ile dogru iliskilidir
• Egitim düzeyi arttikça sigara aliskanligi da
  artmaktadir

27
Türkiyede Kadinlar Arasinda Sigara Içme
Aliskanligi (1996)
28
Ülkemizde Tütün Mamülleri Ucuzdur

• Ucuz fiyatlar alim gücü az olan gruplarin
  sigaraya ulasabilirligini kolaylastirmaktadir
• Çocuk
• Genç
• Kadin

29
Türkiye 1990-1999 Yillari Arasinda Sigara
Tüketiminde Artisin En Fazla Olan Ülkelerdendir
Ülkeler Yurt Içi Tüketim 1990 (milyon ton) Yurt Içi Tüketim 1999 (milyon ton) Yüzde Degisim
Pakistan 31,934 54,500 70.66
Bulgaristan 12,200 19,000 55.74
Türkiye 73,270 111,500 52.18
Endonezya 140,936 207,685 47.36
Hollanda 23,251 30,124 29.56

Toplam 4,538,890 4,351,770 -4.12
Dünya Bankasi Raporu
30
Türkiyedeki Sigara Tüketimi 1960-2000
31
Dünya Bankasi Siniflamasina Göre Ülkelerdeki
Ortalama Sigara Fiyatlari ve Vergiler
Ülkeler Fiyat (ABD) Vergi (ABD) Vergi Orani
Yüksek Gelirli Ülkeler 3,23 2,26 68.6
Orta Yüksek Gelirli Ülkeler 0,81 0,43 51.9
Orta Düsük Gelirli Ülkeler 0,34 0,17 49.9
Düsük Gelirli Ülkeler 0,34 0,15 45.6
Türkiye 0,51 0,22 42
Türkiye, 1960-2000 0,35 0,18 49.2
Kaynak Jha ve Chaloupka (2000).
32
Türkiye Ortalama Sigara Paketi Fiyati ile
Avrupanin En Ucuzu
33
Sigara fiyatlari ve vergileri artirildiginda,
halkin sigara içme orani düsmektedir
34
Sigara fiyatlari ve vergileri artirildiginda,
halkin sigara birakma orani yükselmektedir
35
Ülkemizde Tütün Mamüllerinin Içerikleri ile
Ilgili Sorunlar Vardir

• Nikotin miktari?
• Katran miktari?

36
Sigara üreticileri gelismis ülkelerde
yasaklardan dolayi satamadiklari yüksek katranli
ve yüksek nikotinli sigaralari gelismemis
ülkelerin pazarina sürmektedir Dünya Saglik
Örgütü
37
Ölçüm Laboratuvari Yetersizdir
http//www.labstat.com/services.htmmainstream
38
Tütün Mamüllerinin Içerikleri ile Ilgili Sorunlar
ve Aldatmacalar Vardir
39
Light, Düsük Nikotin ve Düsük Katran

• Yaniltici "light", "mild vs. kelimeler veya
  yaniltici marka isimleri kullanilabilmektedir
• Bunlarin esas amaci düsük katran ve nikotin
  ölçümlerine dayandirirak riskin daha azaldigini
  vurgulanmaktadir
• Böylece reklam ve promosyon araci olarak
  kullanmaktir

40
Zarar Azaltilabiliyor mu?

• Düsük katranli ve light sigaralarin saglikla
  ilgili riskleri daha azalttigi gösterilememistir
• Bagimliligin olusumu için yeterli nikotini
  içerirler
• Bu sigaralarin sigarayi birakmaya yardimci
  olduklari da gösterilmemistir

41
Ülkemizde Çevresel Sigara Dumani Maruziyeti
Yüksektir

• Çevresel Sigara Dumani (ÇSD) direkt olarak
  sigarayi içme disinda ortaya çikan baska kisinin
  inhale ettigi duman
• Içici tarafindan exhale edilen duman
• Sigaranin ucundan yanmakla olusan duman
• Yanan bir sigaranin kagidi ve filtresinden sizan
  duman

42
Ülkemizde Pasif Içicilik Yaygindir

• Ev
• Is yeri
• Okul
• Kamu alanlari
• Hastaneler
• Açik alanlar (konser, gösteri, spor)
• Kahvehane, lokanta, gece klubü

43
Çevresel Sigara Dumani

• Ana dumana göre daha fazla nikotin içerir
• Karsinojenler daha yüksek konsantrasyondadir
• Özellikle ev içi çevresel sigara dumanina
  maruziyet büyük boyutlardadir
• Is olarak kahvehane, gazino çalisanlari, restoran
  ve bar çalisanlari vs. maruz kalmaktadir
• 1992 yilinda çevresel tütün dumani Grup A
  karsinojen olarak tanimlanmistir

44
Ülkemizde Halka Açik Tüm Alanlarda Maruziyet
Devam Etmektedir

• Egitim kurumlarinda kapali ve açik alanlarda
  sigara içilebilmektedir
• Sosyal organizasyonlarda sigara içilebilmektedir
• Cafe, restoran ve barlarda sigara
  içilebilmektedir
• Isyerlerinde sigara içilebilmektedir
• Halki bilgilendirme kampanyalari yeterli
  olmamaktadir

45
Tütün Endüstrisi Sigara Satmak Için Yeni
Pazarlama Taktikleri Gelistirmektedir

• Bu taktikler
• Saglik verilerinin inkari ve yalan bilim
  üretimi
• Promosyon ve reklam
• Hükümetleri kaçakçilik tehlikelerine karsi ikna
  etmek
• Fiyatlandirma kontrolü
• Tekellerle ortaklik kurmak ve özellestirmektir

46
Dünyada Sigara Reklamlari

• Reklamlar televizyon, radyo ve yazili basini
  kapsayabilmektedir
• Reklamlar ürün imajini tanitirken aliciyi
  haberdar etmektedir
• Reklamlarda tüketicinin sigaranin sagliga kötü
  etkileri ile ilgili görüslerini de ortadan
  kaldirmaya yönelik temalar ve imajlar
  kullanilmaktadir
• Düsük katran
• Düsük nikotin içerigi gibi

47
Sponsorluklar

• Tütün endüstrisinin pazarlama stratejilerinde
  sponsorluklar hizla artmaktadir
• Eglence sektörü
• Spor
• Sanat
• Amaç
• Prestij ve kredi kazanmak
• Endüstriye karsi olan elestiriyi azaltmak
• Sigara içimini sosyal olarak kabul edilebilir
  hale getirmek
• Destek alan organizasyonlari yanina almak
• Tütün endüstrisine karsit olan duygulari
  nötralize edebilmektir

48
(No Transcript)
49
(No Transcript)
50
Popüler Kültüre Ulasmak

• Tütün endüstrisi sigarayi popüler kültürün
  bir parçasi haline getirmek için
• Filmleri
• Televizyonu
• Müzigi ve
• Interneti
• kullanmaktadir

51
Çocuklara Yönelik Filmlerde Dahi Gizli Reklamlar
Yer Almaktadir
52
Sigara ve Gençlik

• Özellikle gençlere sigara satisini özendirecek en
  etkili araç sigara reklamlaridir
• Gençlere yönelik sigara reklamlari sigaranin
  saglik, zenginlik ve güç gibi ögelerle
  bagdastirilmasini amaçlar
• Dünya Bankasi raporuna göre 101 ülkede yapilan
  arastirma sonucunda sigara reklamlari yasak olan
  ülkelerde sigara tüketiminin daha hizli düstügü
  saptanmistir

53
ULUSAL TÜTÜN KONTROLÜ
54
KANUNLAR
55
Tütün Mamullerinin Zararlarinin Önlenmesine Dair
Kanun (1996) No. 4207

• Çocuklara sigara satisini yasaklar
• 18 yasindan küçüklere
• Reklami yasaklar
• Basin, TV, bilboard, sponsorluk,...
• Sigara paketi üzerine uyari yazisi Sagliga
  zararlidir konmasini zorunlu kilar
• Toplu yerlerde sigara içmeyi yasaklar
• Saglik, egitim, kültür, spor, toplu tasima, 5
  kisi
• Sigara karsiti egitimi zorunlu kilar
• TV egitim yayinlari ayda 90 dak.

56
Türkiyede sigara reklamlarini yasaklayan
26.11.1996 tarihli ve4207 sayili kanun
korunmalidir

• Kanun ile Kazanimlarimiz
• - reklam yasagi her türlü
• - sehirlerarasi otobüs yolculuklari
• - trenler sigarasiz
• - iç ve dis hat uçak yolculuklari sigarasiz
• Güçlüklerimiz
• reklam yasagini delme girisimleri
• 4207 uygulamasi yeterli degil

57
Tütün Kontrol Çerçeve Sözlesmesi

• Türkiye Dünya Saglik Örgütüne üye diger ülkelerle
  birlikte Tütün Kontrol Çerçeve Sözlesmesini
  imzalamistir
• Bu sözlesme geregi Ulusal Tütün Kontrol Programi
  olusturulmustur

58
Tütün Kontrol Çerçeve Sözlesmesi

• Tütün çerçeve sözlesmesi ile halkin tütün
  mamülleri konusunda yaniltmasi son bulacaktir
• Bu anlasma ile sigara paketleri üzerine tütünün
  saglik üzerine etkilerini yazan uyarici yazilar
  yazilmasi zorunlu hale gelmektedir

59
Tütün Kontrol Çerçeve Sözlesmesi

• Sigara paketleri üzerinde uyari yazilari
  bulunacaktir
• Uyari yazilarinin resimlerle birlikte olmasi
  birakma ve baslamayi önleme açisindan 60 kat daha
  etkili bulunmustur
• Uyari yazilarinin paket yüzeyinin 60ini
  kaplamasi marka tanima süresini uzatmakta ve
  marka imajini sarsmaktadir

60
Tütün Kontrol Çerçeve Sözlesmesi

• Paketler üzerine konulacak olan yazi ve
  resimlerin etkisinin azalmamasi için dönüsümlü
  olarak kullanilmasi ve yenilenmesi saglanmasi
  önerilmektedir

61
(No Transcript)
62
Halki Bilinçlendirme Kampanyalari

• Yazili ve görsel basin ile sürekli konuyu
  gündemde tutmayi saglamaktadir
• Geçtigimiz yillarda birak kazan kampanyalari
  yapilmistir
• Sigarasiz bir dünya günü etkinlikleri ile 31
  Mayislarda degisen temalar vurgulanmaktadir
• Temiz oyna
• Tütün yoksullastirir
• Sigarayi birakiyoruz

63
(No Transcript)
64
(No Transcript)
65
(No Transcript)
66
(No Transcript)
67
Sigara Bagimlilik Yapmaktadir

• Sigara dumaninda kanserojen, irritan özelliklere
  sahip 4000den fazla kimyasal madde vardir
• Bu maddelerden NIKOTIN bagimlilik yapici özellige
  sahiptir
• Sigara içiminin devamliliginda bagimlilik rol
  oynamaktadir

68
Sigaranin Birakilmasi

• Sigaranin birakilmasiyla birakan kisinin
  saglayacagi saglik yarari çok önemlidir
• Birakma ne kadar erken gerçeklesirse, bu yarar o
  ölçüde artmaktadir
• Bu yarar ömür süresiyle ve yasam kalitesiyle ile
  ilgilidir

69
Sigaranin Birakilmasi Konusunda Saglik Hizmeti
Açigi Vardir

• Sigarayi birakma çabasi, güçlü bir bagimlilik söz
  konusu oldugu için gerekli desteklerin yoklugunda
  genellikle basarisizlikla sonlanmaktadir
• Bu konuda yetismis insan gücünün, ilaç ve hekim
  desteginin devreye girmesi halinde ise basari
  sansi önemli ölçüde artmaktadir

70
Sigara Birakma Tedavisi

• Sigara birakma tedavisi için kullanilan ilaçlarin
  sosyal güvenlik kapsaminda olmamasi ilaç
  kullanimini çok önemli düzeyde engellemektedir
• Birakmada kullanilan ilaçlari bulma ve satin alma
  zorlugu vardir
• Birakma hizmetlerinin örgütlülük durumu
  yetersizdir

71
Sigara Birakma Tedavisi

• Sigara bagimliligi bir hastaliktir ve her
  hastalik gibi tedavisi hekimler tarafindan
  yapilmalidir
• Ülkemizde sigara birakma hizmetinin kötü
  kullanimi vardir
• Bilimsel kanita dayali olmayan (etkisi olmayan
  veya etkisi kanitlanmamis) birakma hizmeti
  sunulmasi yoluyla bireyler yaniltilmaktadir

72
HER HEKIM SIGARA HASTALIGINI TEDAVI ETMELIDIR

• Sigara bagimliligi Dünya Saglik Örgütü tarafindan
  tanimlanmis bir hastaliktir
• Her kronik hastalik gibi hekimler kisinin sigara
  içim durumunu sorgulamali ve tedavi
  edebilmelidir
• Hekiminden bir kez bile olsa Sigarayi Birakin
  mesajini duyan içicilerin 5i sigarayi
  birakmaktadir
• Hekimler sigara birakmak için yardim isteyen
  hastalarini tedavi etmelidir

73

• ULUSAL TÜTÜN KONTROL PROGRAMLARINI DESTEKLEMEK
  VE SIGARASIZ SAGLIKLI BIR TÜRKIYE IÇIN ÇALISMAK
  GÖREVIMIZDIR

SAGLIKLI YARINLAR DILEGI ILE
74

• KAYNAKLAR
• Prof. Dr. Nazmi Bilir
• Prof. Dr. Elif Dagli
• Doç. Dr. Savas Alper
• Dr. Zeynep Önder
• Dr. Ayda Yürekli
• Dr. Tahir Soydal
• Dr. Toker Ergüder
• Uz. Dr. Mesut Kosku
• Kamil Yavuz
• www.toraks.org.tr
• Tütün ve Saglik Çalisma Grubu

Tesekkürlerimizle