Mustafa Akg

1
Matematik, BilgiSayar ve Açik Kaynak

• Mustafa Akgül
• akgul_at_bilkent.edu.tr Bilkent/LKD
• http//akgul.bilkent.edu.tr/matematik

2
Özet

• Amaç
• Kullanim Türleri
• açik-kaynak ?
• Lisans farkliliklari
• Sayilar
• Yazilim örnekleri

• Dagitimlar
• Yazilimlar
• Neler yapilabilir?

AMG'07
2
3
Amaç

• Tanistirmak
• Merak uyandirmak
• Baslangiç noktalari
• Bazi örnek yazilimlarin adini vermek
• bol el kol sallamak!

AMG'07
3
4
Kullanim Türleri (açik kaynak)

• Bazilarini windosta
• Çoklu isletim sistemi windows/linux
• Linux ve wine
• windows icinden linux
• sanallastirma birlikte çoklu sistem
• sadece linux!

AMG'07
4
5
Bilgisayar kullanim

• iletisim araci,
• bireysel, verimlilik, multimedia
• egitim amaçli
• arastirma (deneysel, ... )
• Sanayi otomasyon, internet
• arastirma CERN, ilaç, uçak, malzeme,

AMG'07
5
6
Açik -kaynak Tarihçe

• açik kaynak yenir mi?
• 80 öncesi
• Stallman, MIT, GNU (Gnu is Not Unix!)
• Torvalds and Linux
• Open Source Raymond

AMG'07
6
7
Özgürlükler

• 1. Kisitsiz kullanim
• 2. Yazilimi gereksinimlere uyarlama
• 3. Ücretli/ücretsiz dagitim
• 4. Degisiklikleri dagitma
• Binanin planina sahip olma
• Arabanin kaportasinin kapali olmasi

AMG'07
7
8
Lisans Farkliliklari

• Lisans yazilimin sahibi ile kullanicisi arasinda
  sözlesme
• Kapali yazilim-propriety
• 60 lisans var BSD, Açik kaynak, GPL
• Degisiklikleri yayinlama/dagitma
• GPL, copyleft, virutik
• çatallasma hakki !

AMG'07
8
9
Sayilar Source Forge

• 150K proje, 1.6M kayitli kullanici
• Topics 200K
• scientific/engineering 10000
• matematik 2000, astronomi 317,
• kimya, 337, yerbilimleri 243,
• physics, 722, tip uygulamalari, 572, molekuler
  bilimler 180.

AMG'07
9
10
Sayilar Source Forge II

• Egitim yazilimlari 4100,
• bilgisayar destekli 870,
• test 600,
• kütüphanecilik 580.
• clustering 590
• security 3500
• kriptoloji 1000

Clustering (539)
AMG'07
10
11
freshmeat.net

• 43K proje, 385K user
• scientific/engineering 3500 (astronomy 149,
  bioinfo 208 , chemistry 112, math 576, fizik 41)
• Education 1100
• Internet 12000
• Database 2200
• security, 1100, kript 560

AMG'07
11
12
usinglinux.org

• 9000 packages
• math 354
• astronomy 80
• biology 67
• finans 56
• security 550
• science 62

AMG'07
12
13
Latex

• TUG- Tex Users Group
• CTAN Comprehensive TeX Archive Network
• MikTeX, TechnicsCenter
• Kile graphical interface
• Lyx- WYSWYG export as tex
• Openoffice Latex uyumlu
• pdf, html araclari çok, TeTeX

AMG'07
13
14
Openoffice.org

• MS compatible özgür seçenek
• Baskalari da var Kword, Google
• windows, unix, Linux sürümleri
• kelime, hesap, sunum, web, çizim, denklem,
  veritabani, pdf, atif listesi
• open document format, xml
• ms uyumlu,
• türkçe uyumlu imla klavuzu, heceleme var

AMG'07
14
15
Firefox/Thunderbird

• Firefox- amiral , thunder lider
• explorer ve outlook muadili
• alternatifleri var
• yetenekli, saglam, hizli
• eklentileri, seçenekleri çok fazla
• açik kaynak dünyasinin ürünleri
• firefox, https'da sari serit olur

AMG'07
15
16
Matematik

• google, scholar.google
• directory.google.org, directory.yahoo.com
• directory.fsf.org
• SAL Scientific App. on Linux
• sal.kachinatech.com
• linux.org, linux.com
• akgul.bilkent.edu.tr/matematik/

AMG'07
16
17
Symbolik Matematik

• CAIN Computer algebra information Network
• symbolicmath net
• http//symbolicnet.mcs.kent.edu
• ftp//math.berkeley.edu.tr/pub/
• GAP Groups, Algorithm Programming
• directory.fsf.org GNU/UNESCO 5300 yazilim

AMG'07
17
18
Computer Algebra System

• Axiom, CoCoA, DoCon (CAS)
• Dynamic CAS, Eigenmath
• GAP computer algebra system
• Giac, GiNaC, JScience
• Macaulay, Macaulay2
• Mathomatic, Maxima
• PARI/GP, SAGE, SHEEP
• SINGULAR, XCAS, YaCas (wiki)

AMG'07
18
19
Wiki Free Software Portal

• en.wikipedia.org/wiki/PortalFree_software
• en.wikipedia.org/wiki/PortalMatematics
• dmoz.org open directory
• netlib.org
• COIN.org optimizasyon- OR

20
istatistik

• wiki CSPro (anket- US Cencus),
• AIDA, IDS, IDAMS, Java analysis Studio
• PSPP (bebe),
• Hippodraw, Ploticos, Gnuplot, Root
• R, DAP, Statist,Statistx, Xlispstat, X-Arima
• Statlib network, R-network (CRAN)
• Salstat, Pychem, autoclass,
• mcsim (CTAN, CPAN ...)

21
Esdeger yazilimlar

• acik-kaynak.org.tr
• http//wiki.linuxquestions.org/wiki/Linux_software
  _equivalent_to_Windows_software
• http//www.linuxrsp.ru/win-lin-soft/table-eng.htm
  l
• www.osalt.com
• linux.org
• ...

AMG'07
21
22
Yazilim Örnekleri

• Web Apache 70 ()
• Mail postfix, qmail, sendmail, ...
• Samba NT for unix!
• PHP ()
• Mysql (), postgresql
• Squid,
• Dansguardian

• Openoffice ()
• Mozilla, firefox, thunderbird ()
• Gimp ()
• Tex/latex(), Lyx
• Gcc, dev ()
• Multimedia
• Clamav ()

AMG'07
22
23
Yazilim Örnekleri II

• Perl, Python,Java, c
• Htdig, glimpse, z3950 harvest, yaz, ASF
• Iptables, ...(firewall)
• Zebra (routing)
• Paralel, cluster
• anti-virus

• database
• Grass, openGIS
• GNU LP, C lib
• Image, crypto, visual
• openSSL, openLDAP
• scientific

AMG'07
23
24
Top 500

• 110/140 linux olmayan
• Cluster 364, MPP 98 constellation 38
• Gigabit ethernet 256
• Uygulama (cogu belli degil) finans, geofizik,
  iklim, elektronik

• IBM 239, hp 159, dell 22, cray 16, sgi 12,
• Intel 300, amd 80, power 80
• Us 299, uk35, jp29, ch28, de18 in 11
• Amerika, 311, eu 84, asya 91, okya 13 af 1

AMG'07
24
25
Niye Linux

• Ögrenme/deney ortami
• Güvenli
• Tasarruf
• Uyarlanabilir
• Rekabet avantaji
• Insana yatirim
• virussüz

• Yazilim sanayi
• Her yerde kullan gömülü, masaüstü, sunucu,
  süper...
• Beraber üretim
• Mütevazi donanim
• Hetorejen ortam

AMG'07
25
26
Linux Nedir ?

• Internetin ürünü, bilisimin asi çocugudur
• Is yapma biçimi, yazilim gelistirme felsefesi
• Sadece teknik degil, sosyolojik bir olgu
• Çekirdek, isletim sistemi, binlerce yazilim
• Cep telefon, süper bilgisayar, masa üstü
• Sunucu, yönlendirici, gömülü
• Mütevazi donanim, hotorejen sisteme uygun

Açik Kaynak Dünyasi
26
27
Linux ve e-türkiye

• Linux bir ögrenme ve deney ortamidir!
• Teknoloji üretmek zorundayiz!
• Binlerce bilisimci yetismeli
• Bunlarin yolu Linuxdan geçer
• Donanim ve yazilim tasarrufu Linuxla
• Eski bilgisayarlar, sayisal bölünme
• Ulusal isletim sistemi, Pardus projesi

Açik Kaynak Dünyasi
27
28
Biz Ne Yapabiliriz?

• Linux gelecektir!
• Bilisim tüm sektörler için önemlidir,
• Linux bilisimin her boyutu ve toplumun her kesimi
  için önemlidir
• Biz STK olarak buradayiz! Yardima haziriz
• Platform ve katalizör olarak variz

Açik Kaynak Dünyasi
28
29
Dagitimlar

• Dagitim çekirdek ve çesitli paketlerden olusan
  bir hedef kitle için isletim sistemi
• Live-CD(Çalisan), kurulan, flash, disket
• 500 , yarisi çalisan
• Dagitim bagimlilik yaratir güncelleme
• Rpm Redhat, mandrake, suse,
• APT (deb) debian, knoppix, ubuntu ...
• Tgz slackware, Slack

30
Dagitim-II

• Camia debian, slackware, fedora-core, ...
• Ulusal pardus, redflag, linEx, alinux, parsix
• Kaynak gentoo, LFS, Source Mage
• Rock Linux Dagitim hazirlamak için
• Major redhat, Mandriva, Suse, ubuntu (ticari)
• PclinuxOS, ubuntu, mepis, yoper, xandros,
  adamantix, linspire, libranet bireysel
• Turkiye turkuaz, gelecek, truva, turkix, boreas,
  universiteler (ulakbim, bilgi, inönü)

31
Dagitim-III

• Redhat Centos, Lineox, Scientific L, Tao,
  whitebox (EL), SME , Trustix, (36)
• Debian 52, progeny, linEx, ...
• Mandriva Edulinux. SAM, pclinuxos, abeledu (7)
• Slackware university linux, zipspeak, (23)
• Fedora (11) italyan, polanya, alman, arab
• Power user (83)

Açik Kaynak Dünyasi
31
32
Dagitim-IV

• Distro top 10 ubuntu. Mandriva, suse, fedora,
  debian, knoppix, mepis, gentoo, slackware,
  xandros
• Live Knoppix, Mepis, pclinuxos, slax, damn
  small
• Source gentoo, source mage, LFS, RockL, Lunar L
• Multimedia GeeXbox, MoviX, dynebolic, Agnula,
  Medialinux, musix, videolinux
• Baslangic xandros, Mepis, linspire, pclinuxos,
  ark
• Firewall/secure Devil, astro, clarkconnect,
  smoothwall, IPCop, progeny, trustix, engarde,
  sectoo

Açik Kaynak Dünyasi
32
33
Dagitim-V

• Gömülü ipodlinux, flight linux(NASA), siemens,
  linuxROM(flash), midori(transmeta), cyoto,
  RT/Elinos (realtime)
• BioBew clustor and bioinformatics
• dnalinux.com dna analizi veicin yazilim, veri,
  bioinformatics
• Bioknoppix, open-bio.org
• bioinformatics.org/software/

Açik Kaynak Dünyasi
33
34
Yazilimlar

• Development araçlari ve ortamlari
• (gcc ailes, c, c, g77, g95, gfortan, java,
  ada pascal, lisp'', perl python, php lush,
  objective-c..., debugger, make, profiler,
  lex/flesk, yacc/bison), editors ...
• IDE (KDevelop, ...)
• Cvs, prcs, submersion, gbuild
• Library'ler ve paketler

Açik Kaynak Dünyasi
34
35
Yazilimlar-II

• Genel amacli Matematik Paketleri
• Octave, scilab, Rlab, R
• Scientific Python. Yorick, Algea
• Maxima, jacal, gTybalt (sembolik)
• Bc calc./language, istenilen precision da

Açik Kaynak Dünyasi
35
36
Yazilimlar-III

• GSL Gnu Scientific Library (hersey!)
• Netlib.org, GAMS (math.nist.gov)
• oonumerics.org/oon OONumerics
• GiNacs C ile sembolik hesaplama
• Lapack, FFT, ARPACK
• Computational Fluid Dynamic Codes

Açik Kaynak Dünyasi
36
37
Yazilimlar-IV Graphics

• GNUplot
• NCAR , NetCDF
• OpenDX,
• Imlib3D
• MayaVi, visualisation
• .....

Agustos 2006
Açik Kaynak Dünyasi
37
38
Yazilimlar-IV clusters

• Howto Beowulf, Parallel Pr., SMP
• MPI- Massage Passing Interface
• LAM Local Area Multicomputer -
• PVM Paralel Virtual Machine
• MayaVi, visualisation
• Gaglia cluster monitoring system

Agustos 2006
Açik Kaynak Dünyasi
38
39
Baglantilar

• Linux.org.tr seminer.linux.org.tr
• acik-kaynak.org.tr
• linux.org, gnu.org, freshmeat.net sf.net
• ldp.org, linuxquestions.org
• gnu.org/software/gsl, directory/science
• www.randomhouse.com (astro, bio, chem)
• sal.kachinatech.com

Açik Kaynak Dünyasi
39
40
Tesekkürler

• sorular?
• belgeler.org, linux-sevenler.org, enixma.org
• akgul.bilkent.edu.tr/matematik/
• linux.org.tr
• akgul_at_bilkent.edu.tr
• bilgi_at_linux.org.tr

Açik Kaynak Dünyasi
40