Slajd 1

1
JESTESMY AKTYWNI
Gimnazjum nr 5 im. W Webera w Rybniku
Autorzy Basia Romanczuk, Kamila Magdzinska,
Sabina Mokry Opiekun Zdzislawa Siwiaszczyk
2
Aktywni nie tylko w sporcie
3
Aktywnosc umyslowa
4
Jestesmy aktywni

• Nasze zycie to nieustanna aktywnosc.
• Codziennie zadajemy sobie mnóstwo nowych pytan i
  próbujemy na nie odpowiedziec. Poznajemy
  otaczajacy nas swiat, zdobywamy nowe wiadomosci
  i umiejetnosci.

5
O to jeden z takich problemów
6
Racjonalne wykorzystanie pradu elektrycznego
oszczednosc !!!
Basia Romanczuk
7
Racjonalne wykorzystanie pradu elektrycznego
Racjonalne wykorzystanie pradu elektrycznego
oszczednosc !!! Oszczedzanie energii elektrycznej
polega na zuzywaniu jej tyle, ile jest niezbedne
do zapewnienie pelnego komfortu zycia.
8
W pracy tej chcialabym pokazac kolezankom,
kolegom i doroslym jak mozemy wplynac na domowy
budzet madrze oszczedzajac energie. Podam kilka
sposobów, gdzie mozemy zaoszczedzic energie
elektryczna niestosujac zadnych drastycznych
zmian. Zaczne od kilku praktycznych informacji
dotyczacych pradu elektrycznego, zasad dzialania
podstawowych urzadzen elektrycznych gospodarstwa
domowego.
9
Energia elektryczna.
Energia elektryczna pradu elektrycznego to
energia, jaka prad elektryczny przekazuje
odbiornikowi wykonujacemu prace lub zmieniajacemu
ja na inna forme energii. Energie elektryczna
przeplywajaca lub pobierana przez urzadzenie
okresla iloczyn natezenia pradu plynacego przez
odbiornik, napiecia na odbiorniku i czasu
przeplywu pradu przez odbiornik.
10
?E W UIt Pt
E - energia I - natezenie pradu, U - napiecie
wywolujace jego przeplyw, t - czas P moc W
- praca
Zuzycie energii elektrycznej w technice mierzone
jest w kilowatogodzinach (kWh).
Potrzebne wzory
1kWh 3,6106 J.
Moc jest wyrazana w kilowatach (kW) lub w watach
(W) 1 kW 1000 W.
11
Wlasciwosci energii elektrycznej
Najwazniejsze wlasnosci energii
elektrycznej latwosc transportu, rozdzialu,
regulacji - przeksztalcania do parametrów
niezbednych do wykorzystania wysoka sprawnosc
przetwarzania w formy energii uzytecznej.
12
Moc
Moc jest skalarna wielkoscia fizyczna okreslajaca
prace wykonana w jednostce czasu przez uklad
fizyczny. Z definicji, moc okresla wzór
gdzie P moc, W praca, t czas.
13
Urzadzenia gospodarstwa domowego.
Kazde urzadzenie elektryczne gospodarstwa
domowego posiada informacje dotyczaca parametrów
technicznych tego urzadzenia. Z informacji tych
mozemy dowiedziec sie m.in. o - modelu - mocy -
firmie
14
Tabliczki znamionowe
Tabliczka znamionowa to trwale przymocowany do
urzadzenia krótki jego opis, zawierajacy
podstawowe informacje takie jak nazwa, producent
,rok produkcji, numer seryjny, podstawowe
parametry, np. moc znamionowa, masa, ladownosc,
warunki pracy, np. napiecie zasilajace, sposób
podlaczenia, klasa zasilania, certyfikat
bezpieczenstwa,
15
Sprzet Firma Model Moc W
Pralka Candy Activa 60 2200W
Zelazko Tefal FV 4368 2100W
Chlodziarko-zamrazarka Bosh KGW 36554
Zmywarka Bosh SRS 45T62EU
Kuchnia elektryczna (380 V) Camica 3,3kW
Kuchenka mikrofalowa Camica AMG 20E80GS 800W
Odkurzacz Zelmer Galaxy 012010 1800W
Robot kuchenny Zelmer 882.3 900W
Czajnik bezprzewodowy Philips HD4646 2400W
Suszarka Rowenta Brush Activ 1000 1000W
Zarówka Osram Energooszczedna (jak 60W zarówka) 12W
Zarówka
Telewizor Grunding 29STF 72-2011/8 TOP 97W
16
Przykladowe zuzycie energii elektrycznej w ciagu
roku przez wybrane urzadzenia gospodarstwa
domowego.
ZELAZKO P W/t t W Pt Zelazko
o mocy 2000W zakladam ze pracuje 48h na rok (4 h
miesiecznie) 48h 172800 s W20001728003456000
00 J 345600000J345600000/3600000
96kWh 960,5zl 48 zl
OSZCZEDNOSCI
Kupujac ubrania nie wymagajace prasowania
moglibysmy skrócic prace zelazka do 2 h
miesiecznie, a moze nawet do godziny czyli koszt
roczny uzytkowania zmalal by do 24 zl
17
LODÓWKA Jest to urzadzenie, które pracuje z
rózna moca. Ile zuzywa energii zalezy od wielu
czynników ile jest w niej towaru, jak czesto
jest otwierana, jaka jest temperatura wkladanych
towarów. Dlatego tez do obliczen przyjmuje nie
moc ale srednie zuzyci energii w ciagu roku
podane przez producenta. Chlodziarko zamrazarka
firmy BOSH Zuzycie energii elektrycznej
0,77kWh/dobe co daje na rok 281 kWh 281 0,5
140,5 zl Nie otwierac zbyt czesto wtedy zuzycie
energii zmaleje. Uruchamiac tryb wakacyjny w
czasie wyjazdów na wczasy.
OSZCZEDNOSCI
18
TELEWIZOR W Polsce w wiekszosci rodzin
telewizor traktuje sie jak czlonka rodziny. Duza
czesc spoleczenstwa rozpoczyna dzien od wlaczenia
telewizora i wylacza go dopiero w nocy. W
zwiazku z tym zakladam, ze telewizor o mocy 400W
pracuje 12h na dobe 12 365 4380 h (rok
zwykly o 12 h wiecej w roku przestepnym) 4380 h
15768000 s W 40015768000 6307200000
J 6307200000630720000/36000001752
kWh 17520,5876 zl
OSZCZEDNOSCI
Jesli telewizor wlaczany bylby tylko wtedy, gdy
jest jakis program, który nas interesuje to
czas jego pracy moze sie skrócic do 4-5 h
dziennie. 5 365 1825 h (rok zwykly) 1825h 6
570 000 s W 400 6 570 000 2 628 000 000 J 2
628 000 000 J 730 kWh 730 0,5 365 zl
19
SUSZARKA do wlosów Suszarka do wlosów uzywana
jest w niektórych rodzinach prawie codziennie.
Zakladam, ze suszarka o mocy 1200W uzywana jest
10 minut codziennie. 10 365 3650 min 219
000 s (rok zwykly) W1 200219 000262 800 000
J 262 800 000 J 73 kWh 730,536,5 zl
OSZCZEDNOSCI
A gdyby tak uzywac suszarki do wlosów tylko
sporadycznie 1h miesiecznie 1 12 12 h 43
200 s W 43 200 1200 51 840 000 J 51 840 000
J 14,4 kWh 14,4 0,5 7,2 zl
20
Zarówki energooszczedne
Zarówka zwykla - 60 W czas pracy srednio w
roku to okolo 56 h 56h 201 600 s W 60 201
600 12 096 000 J 12 096 000 J 3,36 kWh 3,36
0,5 1, 68 zl
Zarówka energooszczedna - 12 W (odpowiada 60W
zarówce zwyklej) czas pracy srednio w roku to
okolo 56 h 56h 201 600 s W 12 201 600 2
419 200J 2 419 200J J 0,672 kWh 0,672 0,5
0,336 zl
21
Zarówek w domu uzywamy wiele

• Gdyby tak wszystkie zarówki wymienic na
  energooszczedne, to na pewno w naszym domowym
  budzecie zaoszczedzilibysmy sporo pieniedzy.

22
JAKIM DNIEM TYGODNIA BYL PIERWSZY DZIEN NASZEJ
ERY ?
Sabina Mokry Kamila Magdzinska Gimnazjum nr 5 w
Rybniku
23
KALENDARZ

• Umowa, przyjeta w danej spolecznosci badz
  kulturze, rachuba czasu. Dzieli ona czas na
  powtarzajace sie cyklicznie okresy, zwiazane
  najczesciej z cyklami przyrody.

24
TYPY KALENDARZY

• Sloneczny
• Ksiezycowy
• Ksiezycowo-sloneczny
• stuletni
• Staly
• uniwersalny
• wieczny

25
PRZYKLADY KALENDARZY

• Egipski
• Starogrecki
• Babilonski
• Majów
• Aztecki
• Rzymski
• Julianski
• Gregorianski
• Chrzescijanski
• Koptyjski
• Muzulmanski
• Zydowski
• Chinski

kalendarz majów
kalendarz zydowski z 1831 (5591), (???? ?????)
26
Kalendarz sloneczny

• Kalendarz sloneczny, kalendarz solarny -
  kalendarz oparty na cyklu zmian pór roku
  zwiazanym z ruchem obiegowym Ziemi wokól Slonca.
  Rok ma 365 dni, srednia dlugosc roku slonecznego
  wynosi 365,2422 dni (rok zwrotnikowy), co wymusza
  wyrównanie roku kalendarzowego co pewien czas
  (lata przestepne).

27
Kalendarz sloneczny

• Kalendarzami slonecznymi byly m.in. kalendarz
  Majów, aztecki, iranski, julianski, gregorianski
  i rewolucyjny.

28
Kalendarz rzymski

• Kalendarz rzymski - kalendarz typu ksiezycowego
  stosowany w Imperium Rzymskim do reformy Juliusza
  Cezara.Za poczatek ery rzymskiej tzw. ab Urbe
  condita 'od zalozenia miasta (Rzym)' uznano rok
  753 p.n.e. (mialo to wszakze znaczenie tylko dla
  obliczen historycznych, Rzymianie normalnie nie
  oznaczali lat kolejnymi liczbami).Poczatkowo rok
  rzymski liczyl sobie 304 dni podzielonych na 10
  miesiecy - tzw. rok Romulusowy (4 miesiace po 31
  dni i 6 miesiecy po 30 dni).

29
Kalendarz Numy

• Numa Pompilius, drugi król Rzymu w VII lub VI
  wieku zreformowal kalendarz. Rok 10-miesieczny
  zostal zastapiony rokiem podzielonym na 12
  miesiecy ksiezycowych liczacymi 28, 29 lub 31 dni
  . Liczyl on 354 dni, a co 19 lat mialy wystepowac
  miesiace przestepne. Niestety, nie ma wiele
  informacji o tym kalendarzu. Poza tym król
  sporzadzil wykaz dni pomyslnych (dies fasti) i
  niepomyslnych (dies nefasti). W dni niepomyslne
  nie nalezalo prowadzic rozpraw sadowych ani
  zwolywac zgromadzenia obywateli.

30
KALENDARZ WIECZNY

• Tabela lub wzór pozwalajaca w prosty sposób
  odnalezc okreslony dzien tygodnia w kalendarzu
  gregorianskim dla kazdej daty w postaci dzien
  miesiaca, miesiac, rok. Przy pomocy wiecznego
  kalendarza nie ma mozliwosci obliczenia - gdyz
  dni tygodnia dla danego dnia miesiaca powtarzaja
  sie acyklicznie w kalendarzu gregorianskim.

31
KALENDARZ KSIEZYCOWY

• Kalendarz oparty na fazach Ksiezyca. Rok
  ksiezycowy ma 354 dni i dzielony byl na 12
  miesiecy synodycznych (po 29 lub 31 dni). Róznica
  okolo 11,25 dni w stosunku do roku slonecznego
  powodowala przesuwanie sie pór roku w stosunku do
  miesiecy roku kalendarzowego.
• Znany byl wszystkim ludom starozytnym.
  Konsekwencja stosowania tego kalendarza byla
  poglebiajaca sie róznica miedzy czasem mierzonym
  ruchem Ksiezyca a czasem mierzonym ruchem Slonca.
  Wiekszosc ludów starozytnych byla swiadoma tego
  problemu.

32
KALENDARZ KSIEZYCOWO-SLONECZNY

• Kalendarz bedacy kombinacja kalendarza
  slonecznego i ksiezycowego. Rok kalendarzowy trwa
  365 dni, ale dlugosc miesiaca równa jest dlugosci
  miesiaca ksiezycowego (29 lub 30 dni).
• Kalendarze ksiezycowo-sloneczne egipski,
  hinduski , kambodzanski, laotanski, tamilski i
  chinski.

33
KALENDARZ JULIANSKI

• Porzadek w kalendarzu rzymskim postanowil
  zaprowadzic w 45 r. p. n. e. Gajusz Juliusz
  Cezar. Zadanie to zlecil nadwornemu matematykowi
  i astronomowi Sozigenesowi. W kalendarzu
  wprowadzono trzy lata zwyczajne majace dlugosc po
  365 dni, a czwarty rok , przestepny, majacy 366
  dni, a wiec srednia dlugosc roku julianskiego
  wynosi 365,25 dnia.
• W zwiazku z tym do kalendarza Numy dodal 10 dni
  do wszystkich 29- dniowych miesiecy po jednym i
  jeszcze po jednym do grudnia, stycznia i sierpnia
  osiagajac dzisiejsze dlugosci miesiecy.

34
KALENDARZ JULIANSKI

• Astronomowie stwierdzili, ze dlugosc roku
  astronomiczne wynosi 365, 2422 dnia. Rok
  julianski okazal sie o 0,0078 dnia za dlugi
  i wciagu 128 lat narasta 1 dzien bledu. Tak w
  roku 325 za Konstantyna Wielkiego uchwalono, by
  dzien zrównania sie dnia z noca przypadl
  21 marca. W dzisiejszych czasach jest to pierwszy
  dzien wiosny. Nalezalo zreformowac kalendarz, by
  po 128 latach (czyli w roku 553) pierwszy dzien
  wiosny nie wypadl 20 marca.

35
KALENDARZ JULIANSKI

• Do konca XVI wieku w kalendarzu julianskim
  zawieruszylo sie az 10 dni i w pierwszym dniu
  wiosny kalendarz wskazywal 11 marca zamiast 21
  marca.
• Gdyby stosowano dalej kalendarz julianski to w
  roku 10565, czyli CVI wieku naszej ery pierwszy
  dzien wiosny zbieglby sie z Nowym Rokiem

36
KALENDARZ GREGORIANSKI

• Wprowadzenie kolejnej reformy kalendarza zajelo
  ponad 150 lat. Konkurs na projekt nowego
  kalendarza (jak bysmy dzis powiedzieli) rozpisal
  papiez Sykstus IV, jeszcze w XV wieku, a
  rozpatrzenia wniosków konkursowych dokonala
  komisja powolana przez papieza Grzegorza XIII w
  1582 roku.

Grzegorz XIII przyjmuje nowy kalendarz
37
KALENDARZ GREGORIANSKI

• Warto wspomniec, ze w 1513 roku jeden
  z projektów zglosil Mikolaj Kopernik, ale zmarl
  zanim konkurs rozstrzygnieto, podobnie jak
  kilkunastu innych uczonych, którzy brali
  w nim udzial. Ostatecznie komisja wybrala
  projekt wloskiego profesora astronomii
  i medycyny. Poprawil on niedoskonalosc
  kalendarza julianskiego, skracajac rok
  o 11 minut, co pozwalalo przywrócic zgodnosc
  miedzy miesiacami, a porami roku.

38
ZASADY REFORMY KALENDARZA JULIANSKIEGO

• Po dniu 4 pazdziernika 1582 roku nastapi od razu
  dzien 15 pazdziernika 1582 roku. Odrobiono w ten
  sposób 10 utraconych dni od czasów Konstantyna
  Wielkiego. Nie wszystkim sie to spodobalo. Doszlo
  do buntów.

39
ZASADY REFORMY KALENDARZA JULIANSKIEGO

• Kazdy rok, którego liczba dzieli sie przez 4 bez
  reszty, byl rokiem przestepnym, czyli liczyl po
  366 dni. W szczególnosci przestepne byly
  wszystkie lata sekularne czyli stojace na
  przelomie wieku. Reforma polegala na tym, ze
  wsród czterech kolejnych lat sekularnych (1600,
  1700, 1800, 1900) bedzie jeden rok przestepny, a
  trzy zwyczajne, czyli rok 1600 jest rokiem
  przestepnym, a trzy kolejne po nim to lata
  zwyczajne, potem znowu 2000 to rok przestepny, a
  lata 2100, 2200, 2300 zwyczajne. W ten sposób
  kalendarz zaoszczedzil w ciagu 4 wieków 3 dni
  stracone w starym kalendarzu.

40
JAKIM DNIEM ROZPOCZELA SIE NASZA ERA ?

• Zagadnieniem tym zajmowal sie obszerniej dunski
  astronom Elis Stromgren , doszedl do przekonania,
  ze dzien pierwszy stycznia pierwszego roku naszej
  ery przypadl na sobote. Obliczenie zreszta nie
  jest zbyt trudne. Nalezy wybrac sobie jakas date,
  której dzien tygodnia (sobota, niedziela itp.)
  latwo ustalic (oczywiscie najlatwiej uczynic
  biorac dzien biezacy), i obliczyc, ile dni
  uplynelo do tego dnia od poczatku biezacego
  stulecia. Trzeba jednak uwzglednic, ze w ciagu
  nowej ery byly w uzyciu dwa kalendarze, julianski
  i gregorianski.

41

JAKIM DNIEM ROZPOCZELA SIE NASZA ERA ?

• Data 1.I.1949r. sobota
• To odpowiada dacie w kalendarzu julianskim
  19.XII.1948r.
• Nalezy obliczyc, ile dni uplynelo w kalendarzu
  julianskim od pierwszego momentu wieku do dnia
  19.XII.1948r.
• 1948 365,25 -13 711 494
• 711 494 7 101642 r.0
• 711 494 dzieli sie przez 7 bez reszty czyli
  reszta wynosi 0, co oznacza, ze w dniu 1 stycznia
  I roku byl ten sam dzien tygodnia, co dnia
  19.XII.1948 roku wedlug starego stylu.
• SOBOTA

42
NA JAKI DZIEN TYGODNIA PRZYPADA DANA DATA?

• Pierwszym dniem tygodnia naszej ery byla SOBOTA
• Rok zwykly liczy 365 dni czyli 52 tygodnie i 1
  dzien
• Rok przestepny liczy 366 dni.
• Liczba lat przestepnych od poczatku naszej ery
  to wynik dzielenia lat przez 4 . W kalendarzu
  gregorianskim nalezy odjac 13 dni.

43
NA JAKI DZIEN TYGODNIA PRZYPADA DANA DATA?

• 1.I 2r. przypadl na niedziele (1. dzien po
  sobocie),
• 1.I 3r. przypadl na poniedzialek (2. dzien po
  sobocie),
• 1.I.4r. przypadl na wtorek (3. dzien po
  sobocie),
• czyli szukany dzien gdyby nie bylo lat
  przestepnych przypadl by na dzien o 1 mniejszy od
  szukanego roku.

44
NA JAKI DZIEN TYGODNIA PRZYPADA DANA DATA?

• Sumujemy
• ile dni uplynelo od 1 stycznia danego roku,
• liczbe lat przestepnych (czesc calkowita),
• ilosc dni jaka uplynela od poczatku naszej ery do
  dnia, w którym przypadnie szukana data po owej
  sobocie.
• Otrzymana liczbe dzielimy przez 7 aby dowiedziec
  sie jaka jest reszta z dzielenia. Reszta z
  dzielenia wskazuje, który to dzien po sobocie(
  pierwszy dzien naszej ery), tzn. który to dzien
  tygodnia)

45
NA JAKI DZIEN TYGODNIA PRZYPADA DANA DATA?

• PAMIETAMY!!!
• Dla dat po 15.10.1582 odliczamy 10 dni
• Dla dat XVIII wieku odliczamy dodatkowo 1 dzien
• Dla dat XIX wieku odliczamy kolejny 1
  dzien
• Dla dat XX wieku odliczamy kolejny 1
  dzien

46
W jakim dniu tygodnia wybuchla II Wojna
Swiatowa ? I sposób

• 1.IX.1939
• 243 dni od poczatku roku
• E(1939 4)484
• 1939-11938
• 193819394- 132432652
• Dzielimy liczbe 26527 aby dowiedziec sie jaka
  jest reszta z dzielenia, która wskaze nam jaki
  byl to dzien tygodnia.
• 26527378r.6
• Reszta równa 6 wskazuje na PIATEK.

47
W jakim dniu tygodnia wybuchla II Wojna
Swiatowa ? II sposób

• Co 28 lat dzien tygodnia dla dowolnej daty sie
  powtarza (na kazde 28 lat przypada 7 lat
  przestepnych) tzn. jesli 1kwietnia któregos roku
  wypadnie w piatek to po 28 latach dzien 1
  kwietnia tez bedzie piatkiem.

48
W jakim dniu tygodnia wybuchla II Wojna
Swiatowa ? II sposób

• Liczba dni, które uplynely od 1 stycznia 1939
  roku to 243.
• Liczba, która jest reszta z dzielenia 1938 28
  wynosi 6
• 19392869 r.7
• Liczba lat przestepnych w reszcie wynosi 1
• E(74)1
• Czyli
• 24371251
• 251735r.6
• Reszta równa 6 wskazuje na PIATEK.

49
II Wojna Swiatowa

• rozpoczela sie w PIATEK

50
Bitwa pod Grunwaldem

• 15.VII.1410
• 195 dni od poczatku roku
• E(1410 4)352
• 1410-11409
• 1409E(14104)195 1956
• Dzielimy liczbe 19567 aby dowiedziec sie jaka
  jest reszta z dzielenia, która wskaze nam jaki
  byl to dzien tygodnia.
• 19567279r.3
• Reszta równa 3 wskazuje na WTOREK.

51
Bitwa pod Grunwaldem

• 15.VII.1410
• Liczba dni, które uplynely od 1 stycznia 1410
  roku to 195.
• Liczba, która jest reszta z dzielenia 1409 28
  wynosi 9
• 14092850 r.9
• Liczba lat przestepnych w reszcie wynosi 2
• E(94)2
• Czyli
• 19592206
• 206729 r.3
• Reszta równa 3 wskazuje na WTOREK.

52
Kalendarz wieczysty

• Co to takiego? Jest to kalendarz, w którym bez
  zadnych obliczen, lecz tylko przez przylozenie
  linijki odszukac mozna dzien tygodnia dla
  dowolnej daty w przeszlosci lub w przyszlosci.

53
Kalendarz wieczysty

• Poslugiwanie sie tym kalendarzem jest niezwykle
  proste. Przez przylozenie linijki odszukac mozna
  dzien tygodnia dla dowolnej daty w przeszlosci
  lub przyszlosci.
• Przypuscmy, iz chcemy przypomniec sobie, w jakim
  dniu tygodnia rozpoczela sie II Wojna Swiatowa 
  1-09-1939. W rubrykach z napisem Miesiace
  znajdujemy miesiac IX w szóstym wierszu (od
  góry), a w rubrykach Dzien miesiaca znajdujemy
  liczbe 1 w drugiej kolumnie. Na przecieciu owego
  szóstego wiersza z druga kolumna odnajdujemy
  kratke i wzdluz cienkiej linii przez nia
  przechodzacej kladziemy linijke. Nastepnie w
  rubrykach oznaczonych napisem Liczba pelnych
  stuleci (w przedziale dla kalendarza
  gregorianskiego) odnajdujemy liczbe 19 (uwaga
  1939 rok, to XX wiek, jednak pelnych stuleci jest
  19) - bedzie to wiersz czwarty. W rubrykach
  Liczba lat w biezacym stuleciu znajdujemy liczbe
  39 w siódmej kolumnie. Na przecieciu tej kolumny
  z czwartym wierszem znajdujemy kratke i zmierzamy
  za przechodzaca przez nia linia (wzrokiem, palcem
  lub olówkiem) ku ulozonej poprzednio linijce.
  Okaze sie, ze odszukane przez nas linie przetna
  sie w liczbie 5. Byl to wiec piatek.
• Uwaga Jezeli jest rok przestepny, to nalezy
  korzystac z tych wierszy, w których styczen
  i luty  zaznaczone sa na czerwono.

54
Kalendarz wieczysty
55
W jakim dniu tygodnia wybuchla II Wojna
Swiatowa? 5- PIATEK
56
Dziekujemy za uwage