Stanica

1
Stanica

• Stanicna teorija
• Sva živa bica su gradena od stanica
• Stanica je osnovna gradevna i funkcionalna
  jedinica živih bica

2
Po gradi stanice

• 2 osnovna organizacijska tipa stanica
• prokariotske
• eukariotske

Archea i Eubacteria 3000 vrsta Jednostanicni
organizmi
4 carstva milijuni vrsta Jednostanicni ili
višestanicni
3
Klasifikacija u 5 carstava
Prokarioti (monera) Prokariotski jednostanicni organizmi (bakterije, cijanobakterije)
Protoktisti (protisti) Eukariotski jednostanicni i višestanicni organizmi jednostavne grade (praživotinje, alge)
Gljive Heterotrofni organizmi koji apsorbiraju organsku hranu
Životinje Heterotrofni organizmi koji se hrane drugim organizmima
Biljke Autotrofni organizmi koji fotosintetiziraju (pretvaraju anorganske molekule u organske pomocu Sunceve energije)
4
Nukleoid Stanicna stjenka
Jezgra Stanicna membrana Citoplazma Citoskelet
5
Po gradi i broju stanica

• Jednostanicni organizmi
• u 1 stanici se dogadaju svi biokemijski procesi
  koji omogucuju život --- prokarioti i
  eukarioti
• Višestanicni organizmi
• stanice su osnovne gradevne jedinice cije
  funkcije se nadopunjuju u svrhu održanja života
  na razini organizma --- eukarioti
• stanice su specijalizirane za odredene funkcije,
  koegzistiraju i kooperiraju
• izuzetak
• Protozoa - Euglena

Jednostanicni heterotrofni protisti
6
Amoeba Plasmodium
protos zoon, prve životinje love i hvataju
bakterije

• Protisti ili protoktisti su carstvo
  jednostanicnih eukariota, ne spadaju ni u biljke
  ni u životinje
• Cine ih heterotrofni protozoe autotrofne alge
• Metazoe višestanicne životinje

7

• Kolonijalne vrste
• postoji podjela rada
• to su nakupine stanica koje teže životu u
  skupinama sa stanicama specijaliziranim za
  reprodukciju
• mogu živjeti neovisno tj.kao jednostanicni
  organizmi
• Prethodnik višestanicnih organizama u evoluciji
• pr. Zelena alga Volvox- živi u koloniji

8
Prokariotska stanica (protocit)

• Grc.pro prije, karyon jezgra
• Velicina 0,2-10µm
• Nemaju jezgru
• Nemaju organele
• Prokariotski organizmi
• Nalaze se u tlu, zraku, vodi
• Obilježava ih brzi rast i reprodukcija
• Koriste se velikim spektrom organske i anorganske
  tvari kao izvorom energije
• Prokarioti su uvijek jednostanicni, pripadaju
  carstvu monera kojeg cine arhebakterije,
  eubakterije i cijanobakterije
• Eukarioti mogu biti jednostanicni ili
  višestanicni, pripadaju carstvima protista,
  gljiva, biljaka, životinja

9
Prokariotska/ bakterijska stanica

• Sitni jednostanicni organizmi
• Velicina u prosjeku 1 mm
• Vidljivi svjetlosnim mikroskopom
• Oblik kuglaste, štapicaste, spiralne

10

• Površina
• Stanicna membrana- granica ali i veza prema
  okolišu (prenosi podražaje, transportira tvari)
  gradena od dvosloja fosfolipida u koji su
  uklopljene bjelancevine.
• Stanicna stijenka- cvrsta struktura, štiti
  stanicu od rasprsnuca, odreduje oblik stanice,
  gradena je od peptidoglikana ili mureina (dugacki
  polisaharidni lanci poprecno umreženi peptidnim
  lancima) upravo stjenka je važna u otrovnom
  djelovanju bakterije na domacina.
• Kapsula ili cahura- sluzava tvar (šeceri ili
  bjelancevine) sa zaštitnom ulogom i omogucuje
  stanici da se pricvrsti na podlogu.
• Bicevi- služe za pokretanje i pili- omogucuju
  prianjanje na stanice domacina i konjugaciju.

11

• Unutrašnjost
• Citoplazma-
• voda- oko 80, organske makromolekule (zrnca
  glikogena, lipida), male molekule, anorganski
  ioni
• nema organela, nema strujanja, nema kostura
• molekula DNA, ribosomi, pricuvne tvari.

12
Nasljedna tvar bakterija

• Geneticka uputa nalazi se u prstenastoj DNA
  smotanoj u središnjem dijelu citoplazme -
  NUKLEOID.
• Nukleoid ulogom odgovara jezgri ali nema
  ovojnicu.
• Osim DNA organizirane u bakterijski kromosom,
  bakterija još posjeduje
• plazmide prstenasta DNA koja sadrži tek nekoliko
  gena.
• Za preživljavanje bakterije u normalnim
  okolnostima, dovoljan je kromosom, koji sadrži
  potpunu geneticku informaciju. Geni na plazmidima
  odreduju dodatne osobine bakterije koje omogucuju
  preživljavanje u posebnim uvjetima.

13
(No Transcript)
14
Razmnožavanje bakterija

• Nespolno
• Dvostrukom diobom kromosomi se udvostruce,
  primaknu se polovima, a u sredini stanice stvara
  se pregrada kojom se stanica majka podijeli u 2
  stanice kceri.
• Neovisno o replikaciji bakterijskog kromosoma,
  istovremeno se zbiva i replikacija plazmidne DNA.
• Potencijal razmnožavanja bakterije je vrlo velik

15
(No Transcript)
16

• U bakterija ne postoji spolni oblik
  razmnožavanja.
• Ipak je moguca izmjena gena.

17

• Izmjena genetickog materijala izmedu bakterija
• Konjugacija- 2 bakterije prihvate se spolnim
  pilima, stanica davateljica preda dio genetickog
  materijala primateljici zahvaljujuci genu koji se
  nalazi na plazmidu.
• Prenosi se upravo plazmid, a on se ugradi u
  kromosomsku DNA primateljice.

18

• Izmjena genetickog materijala izmedu bakterija
• Transformacija- dio DNA iz raspadnute bakterije
  ulazi u drugu bakteriju i ugradi se u njen
  kromosom.
• Transdukcija- virus ugraduje svoju DNA u
  bakteriju pri izrezivanju iz bakterije, izreže
  se i dio bakterijske DNA prilikom širenja
  virusa- širi se i ugradena bakterijska DNA.

19
(No Transcript)
20

• Preživljavanje nepoželjnih uvjeta (visoka T)
• Neke bakterije mogu stvoriti endospore- imaju
  višeslojni omotac koji omogucuje preživljavanje u
  nepovoljnim okolnostima
• U toj fazi nema metabolickih procesa kad nastupe
  povoljni uvjeti, endospora proklije u stanicu,
  sposobnu za rast i razmnožavanje.

21
Prehrana bakterija

• (prehrana nacin kojim organizam dolazi do
  energije, te elemenata (C i N) za sintezu
  organskih molekula)
• Autotrofne bakterije same sintetiziraju organske
  spojeve iz jednostavnih anorganskih spojeva
  fotoautotrofi i kemoautotrofi.
• Heterotrofne koriste gotove organske spojeve
  koje su sintetizirali autotrofi saprofiti,
  paraziti, simbionti.

22
Autotrofi

• Fotoautotrofi u procesu fotosinteze svjetlosna
  energija pretvara se u kemijsku te se ugraduje u
  kemijske veze šecera glukoze koji u istom procesu
  nastaje iz CO2 i H2O. Osim šecera nastaje i
  kisik.
• Kemoautotrofi sintetiziraju organske spojeve
  koristeci se energijom koja se oslobada pri
  kemijskim reakcijama u kojima kisik reagira s
  anorganskim spojevima.

23
Heterotrofi svoje složene UH grade iz glukoze,
svoje složene proteine iz AK

• Vecina heterotrofnih bakterija su saprofiti
• Saprofiti razgraduju složene organske molekule
  mrtvih organizama, pa iz jednostavnih oganskih
  molekula sintetiziraju vlastite složene
• Mogu uzimati hranu i iz živih organizama
• Paraziti bakterije koje uzimaju hranu iz stanica
  živih organizama, na njegovu štetu
• Simbionti bakterije koje žive s drugim
  organizmima u obostrano korisnoj zajednici

E.coli u ljudskim crijevima
24
Energija za životne procese

• Sintetski procesi odvijaju se uz pomoc energije
  koja se oslobada razgradnjom glukoze
• to je ona ista energija koju su u molekulu
  glukoze autotrofni organizmi ugradili prilikom
  fotosinteze
• Aerobno disanje uz utrošak kisika glukoza se
  razgraduje (potpuno-do CO2 i H2O), uz oslobadanje
  energije
• Vrenje ili fermentacija nepotpuna razgradnja
  glukoze (do alkohola ili mlijecne kiseline), bez
  kisika, energetski dobitak malen
• Uz pomoc enzima

25
Respiracija bakterija

• Aerobne- troše kisik bakterija octenog vrenja za
  pretvorbu etilnog alkohola iz vina u vinski ocat
  troši kisik
• Anaerobne- žive bez kisika- bakterija koja
  laktozu pretvara u mlijecnu kiselinu ne treba
  kisik

26
Važnost/ uloga bakterija

• Važan cimbenik u kruženju kemijskih elemenata
  životno važnih, proizvodaci/ razlagaci organske
  tvari
• Uzrocnici vrenja
• Koriste se u kemijskoj industriji- u proizvodnji
  hrane i organskih spojeva
• u farmaceutskoj- lijekovi
• u genetickom inženjeringu za umnožavanje
  bakterijama stranih gena od posebnog interesa za
  potrebe covjeka- lijekovi.
• Razgraduju otpadne industrijske tvari
• Uzrocnici bolesti

27
Prakticno znacenje bakterija/ primjeri

• Paraziti kao proizvod metabolizma bakterija
  nastaju otrovi- ili je otrov u stijenci- koji
  uzrokuju bolest-smrt domacina.
• Baktericidi dezinfekcijska sredstava ili
  antibakterijski lijekovi- djeluju na bakterijske
  enzime.
• Simbionti E. coli u ljudskim crijevima proizvodi
  vitamine, bakterije u crijevima biljojeda koje
  omogucuju razgradnju celuloze.
• Umjetni uzgoj - bakterijske kulture!

28
Bakteriologija- mikrobiologija

• 17.st. Van Leeuwenhoek - mikroskop
• 19.st. L. Pasteur, R. Koch
• Pasteur dokazao da su bakterije uzrocnici
  bolesti i uzrocnici vrenja, razvio cijepljenje
• Koch otkrio uzrocnika tuberkuloze i kolere
• 20.st. A. Fleming - penicilin

29
Eukariotska stanica (eucit)

• Grc.eu pravi, karyon jezgra
• 10-100X vece od prokariotskih 10-200µm
• Imaju pravu jezgru (sadrži nasljednu tvar)
• Imaju organele (membranama razgraniceni prostori
  u kojima se odvijaju odredene biokemijske
  reakcije)
• Prokarioti su uvijek jednostanicni, pripadaju
  carstvu monera
• Eukarioti mogu biti jednostanicni ili
  višestanicni, pripadaju carstvima protista,
  gljiva, biljaka, životinja.
• Svi višestanicni organizmi gradeni su od
  eukariotskih stanica.

30
Strukture, biljna i životinjska stanica

• Jezgra i jezgrica
• Mitohondrij
• Ribosom
• Endoplazmatski retikulum
• Gologijevo tjelešce
• Centrioli
• Mikrotubuli i mikrofilamenti

• Smještaj nasljednog materijala
• Tvorba energije
• Tvorba proteina
• 5. Prerada proteina
• 6. Organizacija diobenog vretena

31
B Stanicna stjenka Vakuole Kloroplast 10ak
specijaliziranih

Ž Citoplazmatska membrana Bic 200
specijaliziranih
32
Jezgra, lat.nucleus

• To je najveci organel, velicine oko 5 µm, okrugla
  ili ovalna, u središtu najcešce
• Vecina st.ima 1 jezgru (papucica i neke gljive
  imaju više jezgara, eritrocit nema jezgru)
• Stanice bez jezgre ne mogu se dijeliti
• 3 glavne funkcije jezgre
• pohrana genoma, regulacija genske ekspresije,
  stvaranje ribosoma

33

• Nukleoplazma, obavijena ovojnicom, na ovojnici
  pore
• U njoj je nasljedna tvar genska informacija
  DNA, organizirana u kromosome
• Jezgrica- dio jezgre koji oblikuje ribosome

34

• U jezgri je pohranjena nasljedna uputa (geneticki
  informacija)
• cjelokupni plan grade i funkcije organizma
  sadržan je u DNA, tj.u genima- jedinicama
  nasljedivanja
• Iz jezgre odlaze u citoplazmu molekule glasnici
  koji odreduju sintezu proteina u citoplazmi,
• funkcionalnih i strukturnih,
• koji dalje reguliraju metabolicke procese.
• Jezgra prima informacije iz citoplazme o tome
  koje gene potaknuti na aktivnost.

35

• Za razliku od bakterija, eukariotska stanica
  sadrži veci broj molekula DNA-
• one su zajedno s proteinima organizirane u
  kromosome
• Broj kromosoma karakteristican je za svaku vrstu
  živih bica
• Za vrijeme diobe, DNA je sažeta i skracena, pa i
  vidljiva svjetlosnim mikroskopom
• Nakon diobe se razlabavi u tanke niti-
• kromatin

36
(No Transcript)
37

• U jezgri su najcešce 2 jezgrice (nukleolus)-
• u jezgrici se stvara ribosomske RNA koja s
  proteinima tvori u citoplazmi ribosome
• Jezgrina ovojnica ima 2 membrane s prostorom
  izmedu njih, i s porama svaka je dvosloj lipida
  s uronjenim bjelancevinama.
• Uz unutarnju membranu je sloj bjelancevina koji
  omogucuje potporu, oblik jezgre i oblikovanje
  jezgrine ovojnice nakon diobe. Uz vanjsku su
  ribosomi.

38
Citoplazma i citoskelet

• Nekada se sav stanicni sadržaj osim jezgre
  nazivao citoplazma
• Danas se zna da je citoplazma puna membranskih
  prostora i da se kroz nju provlace proteinske
  niti (stanicni kostur)
• Citoskelet- 3 vrste niti mikrofilamenti,
  mikrotubuli, intermedijarni filamenti- omogucuju
  kretnje, održavaju oblik stanice, transportiraju
  organele
• Danas je to naziv za polutekuci sadržaj stanice
  (70 voda, ostalo proteini i molekule) u koji su
  uronjene sve stanicne strukture.
• Tekuci dio stanice citosol.

39
Organele

• Pregradivanje membranama i oblikovanje organela
  omogucuje bolju organizaciju stanice razlicite
  kemijske reakcije odvijaju se u zasebnim
  prostorima,
• što omogucuje i specijalizaciju stanica i
  udruživanje u tkiva

40
Sustav unutarnjih membrana

• Obavljaju sintezu, pohranu, transport,
  razgradnju, izlucivanje proteina i drugih
  proizvoda

41
Endoplazmatski retikulum

• Sustav vrecica i kanala koji se pruža kroz
  citoplazmu
• Zrnati ER je prekriven ribosomima to su cestice
  koje se sastoje od proteina i rRNA. Na površini
  ER pomocu ribosoma sintetiziraju se proteini,
  koji putuju prema periferiji stanice.
• Glatki ER ima enzime koji kataliziraju sintezu UH
  i lipida, steroidnih hormona. Tu se otrovne tvari
  kemijski mjenjaju.

42
Golgijevo tijelo

• Vezikule ER nastavljaju se na GT
• Sastoji se od plosnatih šupljina- cisterna
  omedenih membranom, naslagane su jedna na drugu,
  ima ih 3-8.
• Bjelancevine dolaze u GT iz ER, tu se
  koncentriraju, preraduju i rasporeduju u
  mjehurice za izlucivanje u druge organele ili van
  stanice.
• Takoder, modificiraju i lipide i UH

43
Organele
ultrastrukture

• Ribosomi
• Endoplazmatski retikulum
• Golgijevo tijelo
• Lizosomi
• Mitohondrij
• Centrioli

• Sinteza proteina
• Sinteza proteina, transport tvari, sinteza
  steroida, dijelova membrana
• Vezanje šecera za proteine, pakiranje molekula
• Stanicna probava
• Stanicno disanje
• Organizacija diobenog vretena

44
Lizosomi

• Oni Golgijevi mjehurici koji sadrže probavne
  enzime kojima stanica razgraduje molekule
  nazivaju se lizosomi
• Razgraduju istrošene dijelove stanice
• U lizosomu je pH5 kisela sredina omogucuje brže
  djelovanje enzima

45
Mikrotjelešca

• Takoder membranozne vezikule
• Peroksisom- sadrži enzim katalazu

46
Mitohondrij

• 1-nekoliko stotina/ 1 stanicu
• Mogu se vidjeti i svjetlosnim mikroskopom (1-8µ)
• Obavijeni su ovojnicom s 2 membrane, u
  unutrašnjosti je matriks unutarnja membrana je
  naborana, sadrži enzime i proteine, a nabori
  ulaze duboko u matriks
• U matriksu je prstenasta molekula DNA, ribosomi i
  enzimi
• Mitohondrijska DNA podsjeca na onu u prokariotske
  stanice.

47

• Stvaraju kemijsko gorivo za stanicne aktivnosti
• Razlažu male ugljikove molekule u CO2 i H20, uz
  pomoc kisika, pri cemu se oslobada energija
  pohranjena u molekulama ATP (aerobno disanje)

48

• Život je moguc jer postoji stalni dotok tvari i
  energije
• potrebne za izgradnju stanicnih struktura i za
  održanje složene stanicne organizacije
• Organeli koji imaju glavnu ulogu u pretvorbi
  energije su
• mitohondriji i kloroplasti

49
Dodatne organele/ strukture u biljnim stanicama

• Stanicna stijenka štiti stanicu, daje joj
  cvrstocu, gradena od celuloze, primarna i
  sekundarna
• Plastidi kloroplasti tu se zbiva fotosinteza
  pretvorbom Sunceve energije stvaraju organske
  molekule
• (kromoplasti, leukoplasti)
• Velike vakuole- pohranjuju tvari i vodu

50
Kloroplast

• Zelena okrugla tjelešca promjera 4-8 µm, sadrže
  zeleni pigment klorofil, lako se uocavaju zbog
  boje.
• Gradeni od ovojnice s 2 membrane,
• 3. membranski sustav su tilakoidi- spljoštene
  membranske vrece, (svaka nakupina tilakoida zove
  se granum)
• nalaze se u osnovnoj tvari stromi koja sadrži
  ribosome i DNA.

51

• U tilakoidnim membranima dogada se fotosinteza
• Sunceva energija dolazi u obliku svjetlosnih
  zraka, pretvara se u kemijsku, i pohranjuje u
  sintetiziranim organskim molekulama (ATP)
• ATP odlazi u stromu
• U tom procesu iz molekule vode i ugljikova
  dioksida proizvodi se glukoza
• Šecer u sebi sadrži energiju koju svi organizmi
  koriste za život

52

• Sav život na Zemlji ovisi o zelenoj biljci jer
  ona jedina proizvodi organsku tvar koja je hrana
  za sve organizme, a atmosferu obogacuje kisikom,
  koji je takoder potreban za život aerobnih
  organizama

53
(No Transcript)
54

• Kloroplasti sadrže vlastitu DNA- oni i
  mitohondriji potjecu od autotrofnih bakterija-
  stanica ih je progutala endosimbioza

55
Medustanicni matriks

• Medustanicne veze
• Matriks
• Kanalici
• Dezmosomi
• Plazmodezmije

56
Stanicna membrana

• Plazmatska membrana- na granici stanice i
  okoliša razdvaja, ali i spaja - kontrolira
  prolaz molekula
• Drži štetne tvari izvan, korisne unutar stanice,
  regulira protok tvari u i iz stanice, propušta
  korisne, ispušta štetne, prima i stvara signale
  komuniciranja
• S vanjske strane membrane, neke eukariotske
  stanice imaju stanicnu stjenku koja podupire i
  štiti stanicu.

57
Biomembrane

• Plazmatska ili stanicna membrana obavija stanicu.
• Membrane omeduju organele.
• Membrane su pregrade, ali omogucuju i izmjenu
  tvari i energije.
• Sjedište su enzima i signalnih molekula.
• Debljina oko 8nm- vide se tek elektronskim
  mikroskopom.
• Sve membrane imaju jednak plan grade (model
  sendvica model tekuceg mozaika).

58
Organizacija membrane

• Membrana je gradena od dvostrukog sloja lipida, u
  njega su uronjeni proteini, ili se nalaze na rubu
  membrane
• S vanjske strane nekih membrana nalaze se
  ugljikohidrati kovalentnim vezama vezani za
  proteine ili lipide
• Lipidi su odgovorni za gradu, proteni za
  funkciju, UH za oznacivanje i prepoznavanje
  stanica
• Membrane nisu krute i staticke, lipidi i proteini
  mogu se bocno pomicati

59

• Fosfolipidi imaju
• hidrofilni prema van,
• i hidrofobni dio prema unutra
• Lipidni dvosloj ima zaštitnu ulogu polarne tvari
  i velike hidrofilne molekule ne mogu uci
• Proteini su prolazni putevi za tvari

60

• Membrana je selektivno propusna/ semipermeabilna
• Tvari prolaze pasivno, same od sebe, ili aktivno,
  potreban je utrošak energije.

61

• Pasivan prolaz
• difuzija (od mjesta vece koncentracije prema
  mjestu manje),
• osmoza (difuzija vode iz vodene otopine preko
  membrane iz hipotonicne u hipertonicnu),
• olakšana difuzija (uz pomoc prenositelja na
  membrani).

62
(No Transcript)
63
(No Transcript)
64

• Aktivan prolaz
• proteini u membrani prenose tvari protivno
  koncentracijskom gradijentu- time stanica održava
  svoj kemijski sastav
• prijenos je omogucen odcjepljenjem fosfatne
  skupine iz ATP-a cime se oslobada energija.

65

• Endocitoza
• Membrana se uvrne i obuhvati sadržaj za unošenje,
• zatim se zatvara i okruži sadržaj, koji tako
  okružen ulazi u stanicu, i ostaje odvojen od
  citoplazme
• Izbacivanje je egzocitoza

66

• Prokariotske stanice su evolucijski starije,
  jednostavnije, ali izvrsno prilagodene uvjetima
  života na Zemlji.
• Prijelaz iz prok.u euk.st. skokovit pretece
  eukariotskih st.preuzele su neke organele kao vec
  izgradene strukture plastidi i mitohondriji su
  nekad bili prokariotski organizmi.
• Jezgra i ER su nastali uvrtanjem plazmatske
  membrane.
• Prijelaz s prokariotske st.na eukariotsku
  omogucio je razvoj mnogostanicnih organizama, jer
  samo eukariotske st.imaju sposobnost združenog
  djelovanja.

67
Subjekti bez stanicne organizacije

• Virusi submikroskopski stanicni paraziti,
• vide se samo elektronskim mikroskopom/ velicine
  nm
• Nemaju stanicni ustroj, to su složene
  makromolekule sastavljene od DNA ili RNA i
  proteina nukleinska kiselina je nosilac
  geneticke informacije, a protein je zaštitni
  omotac
• Neki virusi imaju još i dodatnu vanjsku ovojnicu

68

• Virusi su na granici živoga i neživoga
• oni su neživa organska tvar sve dok se ne nadu u
  domacinskoj stanici
• Virusi su obvezatni paraziti na molekularnoj
  razini
• Svojstvo nežive tvari kojom se odlikuju virusi
  sposobnost kristaliziranja
• Svojstvo žive tvari razmnožavanje i prijenos
  geneticke informacije na potomstvo

69

• Virusni geneticki program zapisan je u njihovoj
  nukleinskoj kiselini
• Stanicni molekularni mehanizam prihvaca taj
  virusni geneticki program, te - voden njime
  pokrece sintezu virusnih spojeva,
• što je preteca za stvaranje novih virusnih
  cestica
• Na stanicnim ribosomima iz stanicnih
  aminokiselina,
• sintetiziraju se proteini virusnog omotaca,
  virusni enzimi koji upravljaju umnožavanjem
  virusne nukleinske kiseline, koje se
  sintetiziraju iz stanicnih nukleotida, uz utrošak
  stanicne ATP!!!

70

• Posljedica
• Zaražena stanica proizvodi virusne molekule
  umjesto da provodi vlastite sintetske procese
• Pri tome još dodatno (neki) virusi razaraju
  stanicu domacina

71

• Porijeklo virusa
• Potjecu iz stanica oni su podivljali geneticki
  materijal koji je izašao iz stanice i postao loš
  prijelazom u nekog drugog domacina.

72

• Virusi su uzrocnici zaraznih bolesti u covjeka,
  biljaka i životinja
• Virologija dio mikrobiologije
• Antivirusni lijekovi djeluju i na stanicu domacina

73
Uzrocnici bolesti manji od virusa

• Viroidi- molekule RNA bez proteinskog omotaca
  koje se mogu razmnožavati u biljnim stanicama. Ne
  upravljaju sintezom proteina jer su premali da bi
  bili genetski materijal.
• Satelitne RNA- gole RNA koje uzrokuju biljne
  bolesti, repliciraju se u domacinskoj stanci uz
  pomoc odredenog, specificnog virusa.
• Prioni- male proteinske molekule, ne sadrže
  nukleinske kiseline uvjetuju povecanje broja
  svojih molekula u stanicama zaraženog organizma,
  uzrokujuci bolesti.