Arama islemleri ve Dosya Izinleri - PowerPoint PPT Presentation

1 / 37
About This Presentation
Title:

Arama islemleri ve Dosya Izinleri

Description:

B LG SAYAR PROGRAMCILI I B L M A IK KAYNAK LET M S STEM DERS Arama i lemleri ve Dosya zinleri – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:43
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 38
Provided by: musta64
Category:

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Arama islemleri ve Dosya Izinleri


1
Arama islemleri ve Dosya Izinleri
BILGISAYAR PROGRAMCILIGI BÖLÜMÜ AÇIK KAYNAK
ISLETIM SISTEMI DERSI
2
Dosya ve Dizin arama
  • Dosya arama islemleri basta find ve locate olmak
    üzere which ve whereis komutlari ile yapilabilir.

3
Dosya ve Dizin arama locate
  • locate komutunun ardindan aranan dosyanin ismi
    verilerek arama yapilabilir
  • Bu komutun çalisabilmesi için daha önce updatedb
    komutunun çalistirilmis olmasi gereklidir.
    updatedb komutu dosya sistemini tarayarak bir
    veritabani olusturur ve arama isleminin sonucunu
    bu veritabanindan getirir. Bu veritabanin son
    güncelleme tarihinden sonraki degisiklikler
    sonuca yansimayacaktir. Bu veritabaninin her gün
    otomatik olarak güncellenmesi için
    /etc/updatedb.conf dosyasindaki DAILY_UPDATE
    kismi yes yapilmalidir.

4
Dosya ve Dizin arama find
  • find komutu kullanilarak dosya sisteminde arama
    yapilabilir. Bu komut çalistirildigi anda aranan
    dizinleri tarayarak sonucu ekrana getirir. Bu
    nedenle locate komutuna göre daha yavas ama daha
    dogru sonuçlari ekrana getirir.

5
Dosya ve Dizin arama find
  • find komutunun alabilecegi bazi parametreler
    sunlardir
  • -name Isim ile arama yapmak için kullanilir.
    Dosyanin tam ismi verilebilecegi gibi, gibi yer
    tutucu karakterlerde kullanilabilir.
  • -user kullaniciIstenilen kullaniciya ait
    dosyalarin bulunmasi için kullanilir
  • -group grup Belirtilen gruba ait dosyalarin
    bulunmasi için kullanilir
  • -perm izin Belirtilen izine sahip dosyalarin
    bulunmasi için kullanilir
  • -newer dosya1Belirtilen dosyadan daha yeni
    dosyalarin bulunmasi için kullanilir
  • -size/- büyüklük Belirtilen büyüklüge sahip
    dosyalarin bulunmasi için kullanilir
  • -answer dosya1Belirtilen dosya yapilan erisimden
    daha sonra erisilmis dosyalari bulmak için
    kullanilir
  • -amin/- süre Süre ile belirtilen dakika önce
    erisilen dosyalari bulmak için kullanilir

6
Dosya ve Dizin arama find
  • -atime /- süre Süre ile belirtilen gün önce
    erisilen dosyalari bulmak için kullanilir
  • -cmin/- süre Süre ile belirtilen dakika önce
    statüsü degistirilen dosyalari bulmak için
    kullanilir
  • -ctime /- süre Süre ile belirtilen dakika
    önce statüsü degistirilen dosyalari bulmak için
    kullanilir
  • -links/- sayi Sayi ile belirtilen miktarda
    hard linke sahip dosyalari bulmak için
    kullanilir
  • -mmin/- süre Süre ile belirtilen dakika önce
    degistirilmis dosyalari bulmak için kullanilir
  • -mtime /- süre Süre ile belirtilen gün önce
    degistirilmis dosyalari bulmak için kullanilir
  • -nouser Hiçbir tanimli kullaniciya ait olmayan
    dosyalari bulmak için kullanilir
  • -nogroup Hiçbir tanimli gruba ait olmayan
    dosyalari bulmak için kullanilir

7
Dosya ve Dizin arama which
  • Komutlarin bulundugu tam yolu veya aliasini
    gösterir

8
Dosya Sistemlerine Erisim
  • whereis komutu aranan kelimenin çalistirilabilir
    yolunu, kaynagini ve yardim sayfalarinin yolunu
    gösterir
  • Bazi parametreler sunlardir
  • -b sadece çalistirilabilir yolu arar
  • -m sadece yardim sayfalarini arar
  • -s sadece kaynagini arar

9
Dosya/Dizin Izinleri
  • Linuxte temel dosya sistemi güvenligi
    kullanicilarin dosya ve dizinler üzerindeki
    erisim izinlerinin belirlenmesiyle saglanir. Bir
    dosya veya dizinlere ait 3 grup izin vardir
  • Dosya sahibinin izinleri (Dosyanin sahibi u )
  • Dosya grubunun izinleri (Kullanici grubu g )
  • Sistemdeki diger kullanicilarin izinleri
  • (Diger tüm kullanicilar o )
  • Dosya ve dizinlerin sahip olduklari izinleri
    görmek için ls k(d) yada stat komutlari
    kullanilabilir.

10
Dosya/Dizin Izinleri
  • Okuma (r)
  • Dosya içerigini görebilir mi?
  • (Klasörler için) dosya listesini alabilir mi?
  • Yazma (w)
  • (Ayni zamanda) dosyayi silebilir mi?
  • (Klasörler için) bu klasör içinde dosya veya
    altklasör olusturabilir mi?
  • Çalistirma (x)
  • Dosyayi çalistirabilir mi?
  • (Klasörler için) bu klasöre geçebilir mi?

11
Dosya/Dizin Izinleri
-rwxrw-r--
Dosya tipinin belirtildigi kisim - Normal
dosya d Dizin c Karakter bazinda islem
yapan aygit sürücüleri b Blok bazinda islem
yapan aygit sürücüleri l Baska bir dosyayi
gösteren link dosyalari
12
Dosya/Dizin Izinleri
Izinlerin belirtildigi kisim
Dosyanin sahibi
Grup
Diger kullanicilar
-rwxrw-r--
13
Dosya/Dizin Izinleri
  • root_at_localhost ls -l toplam 6744 drwxr-xr-x
    10 mustafa users 4096 Nov 14 2343 my_dir
  • .

dgt dizin oldugunu gosteriyorilk üclü gt rwx
(okuma, yazma, calistirma) mustafa isimli
kullanici tüm haklara sahip ikinci uclu gt r-x
user grubuna üye olan kullanicilar okuma ve
çalistirma haklarina sahip ucuncu uclu gt diger
kullanicilar okuma ve çalistirma haklarina
sahip mustafa gt dosya/dizin sahibiusers gt
dosyanin/dizinin grubu
14
Izin Degistirme Islemleri
? chmod komutu belirtilen dosya ve
klasörlerin izinlerini degistir -R parametresi
alt klasör ve dosyalardaki izinleri de
degistir X çalistirilabilir dosyalara ve
klasörlere çalistirma izni ver
15
Sembolik tanimla Izin Degistirme
  • izin eklemek için ,
  • izin kaldirmak için
  • sahibi u,
  • grubu g,
  • digerleri o,
  • herkes a
  • okuma r,
  • yazma w,
  • çalistirma x

chmod urwx,g-w,o-rwx dosya_adi
16
Sembolik tanimla Izin Degistirme
  • chmod go-rwx prog1
  • Bu durumda grup ve digerlerinden rwx yetkisinin
    geri alinacagi ve artik prog1in izinlerinin
    sadece rwx------ olacagi anlasiliyor

17
Örnekler
  • chmod x dosya

18
Örnekler
  • chmod x dosya
  • (herkese çalistirma izni verilir)

19
Örnekler
  • chmod urwx dosya

20
Örnekler
  • chmod urwx dosya
  • (dosya sahibine tüm haklar verilir)

21
Örnekler
  • chmod g-wx dosya

22
Örnekler
  • chmod g-wx dosya
  • (dosya grubundan yazma ve çalistirma iznini
    kaldirir)

23
Örnekler
  • chmod urwx, grx, ox dosya

24
Örnekler
  • chmod urwx, grx, ox dosya
  • (dosya sahibine tüm izinler, gruba okuma ve
    çalistirma izni, diger kullanicilara çalistirma
    izni verilir)

25
Sayisal tanimla izin degistirme
  • chmod izin kodu dosya/dizin

26
Sayisal tanimla izin degistirme
  • Dosya sahibine okuma izni 400
  • Dosya sahibine yazma izni 200
  • Gruba okuma izni 40
  • Digerlerine okuma izni 4
  • Toplam
    644
  • chmod 644 orn.dat

27
Örnekler
  • chmod 674 adosya

28
Örnekler
  • chmod 674 adosya
  • -rw-rwxr 1 mustafa users 0 Nov 15 0011 adosya

29
Örnekler
  • chmod 700 adosya

30
Örnekler
  • chmod 700 adosya
  • -rwx 1 mustafa users 0 Nov 15 0017 adosya

31
Dosya Sahibini Degistirme
  • Dosya sahibinin degistirilmesi için chown komutu
    kullanilir
  • chown yeni_sahibinin_ismi dosya/dizin
  • Bu komutu çalistirabilmek için kullanicinin dosya
    üzerinde gerekli izinlere sahip olmasi gerekiyor.

32
Örnek
  • Önceki Durum
  • -rwxr-xr-x 2 Ahmet users 182 Nov 16 0115 deneme
  • chown Mehmet deneme
  • Sonraki Durum
  • -rwxr-xr-x 2 Mehmet users 182 Nov 16 0119 deneme

33
Grubu Degistirme
  • Grubun degistirilmesi için chgrp komutu
    kullanilir
  • chgrp yeni_sahibinin_ismi dosya/dizin
  • Bu komutu çalistirabilmek için kullanicinin dosya
    üzerinde gerekli izinlere sahip olmasi gerekiyor.

34
Örnek
  • Önceki Durum
  • -rwxr-xr-x 2 Mehmet users 182 Nov 16 0123 deneme
  • chgrp users2 deneme
  • Sonraki Durum
  • -rwxr-xr-x 2 Mehmet users2 182 Nov 16 0124 deneme

35
Kullanici maskesi
  • Linuxta bir dizin veya dosya yaratilirken,
    otomatik olarak sistem tarafindan izinleri
    ayarlanir.
  • Dosyalar için rw-rw-rw- 666 seklindedir.
  • Dizinler için rwxrwxrwx 777 seklindedir
  • Kullanicinin istegine bagli bir maske
    olusturularak sistem kabullerini degistirebilir.

36
Kullanici maskesi
  • Maskeleme islemi yapmak üzere umask komutu
    kullanilir.
  • umask, kisaca ontanimli olarak yeni yaratilacak
    dosya ve dizinlere olan erisim haklarini almak
    icin kullanilir.
  • umask degeri 022 ise gerekli izinler nedir
    ?dizin haklari icin 777 - 022 750dosya
    haklari icin 666 - 022 644

37
Kaynaklar
  • Ders Notlari Mustafa Sariöz
  • Ders Notlari Gulshat Kulzhabayeva
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com