Tilvist og tilgangur

1
Tilvist og tilgangur
2
Friedrich Nietzsche(1844-1900)

• Dauði Guðs og upprisa ofurmennisins

3
Umgjörðin

• Nietzsche setti ekki fram heilstætt
  heimspekikerfi, enda taldi hann alla kerfishugsun
  vera tilraun til blekkingar
• Gagnrýni Nietzsches tekur til trúarbragða,
  siðferðis og frumspeki
• Gagnrýni á sannleikshugtakið liggur til
  grundvallar

4
Díonýsos og Appollon

• Díonýsos
• Guð hinna óheftu nautna, lífsþrótts og frjósemi
• Vilji, tilfinningar

• Appollon
• Guð skynsemi og skilnings, nautnir eru ofurliði
  bornar
• Skynsemi

• Tilfinningar verða að skipa jafnháan sess og
  skynseminn
• Markmiðið er ekki einungis að skilja heiminn
  heldur að laga hann að vilja sýnum

5
Ofurmennið

• Hinn frjálsi sterki maður sá sem brýst undan
  oki hefðanna og skapar sitt eigið siðferði hann
  er ofurmennið
• Þrælasiðferði
• Gott samkennd, auðmýkt, umhyggja
• Illt drenglyndi, veglyndi
• Höfðingjasiðferði
• Gott drenglyndi, veglyndi
• Illt það sem er fyrirlitlegt og ber vott um
  veiklyndi

6
Ofrumennið (frh.)

• Þar með verður í fyrsta sinn til í manninum það
  sem síðar er kallað sál hans. Allur þessi innri
  heimur lá upphaflega króaður af, eins og milli
  tveggja skinna. Nú hefur hann þanist út og upp á
  við og hefur hlotið dýpt, breidd og hæð í samræmi
  við þær hvatir mannsins sem ekki fengu útrás.
  Opinber yfirvöld hlaða ógurlega varnargarða gegn
  hinni fornu frelsisþrá
• Um sifjafræði siðferðisins

7
Ofurmennið (frh.)

• Forskrift mín að mikilleik manneskjunnar er amor
  fati að maður vilji ekkert öðruvísi en það er
  hvorki fram á við né aftur á bak, aldrei að
  eilífu. Ekki bara að afbera hið nauðsynlega, enn
  síður að hylma yfir það (öll hugsjónarmennska er
  lygi gagnvart hinu nauðsynlega), heldur elska það
• Ecce Homo
• Ofurmennið er sá sem kveður fagnandi já við
  lífinu

8
Drottnunarviljinn

• Ofurmennið skapar sitt eigið siðferði með vilja
  sínum
• Í því ferli er drottnunarviljinn hið skapandi afl
• Með því að hafa endaskipti á hinum ríkjandi
  gildum (t.d. að hafna guði) er botnin dottin úr
  tilveru mannsins
• Því þarf hann að sætta sig við tómhyggjuna eða að
  endurskapa tilveru sína endurskapa sitt eigið
  siðferði