Krasnogruda

1
Krasnogruda

• Zostawszy na tydzien slomianym wdowcem i to w
  dodatku pozbawionym samochodu, przedsiebram
  wyprawy rowerowe w najblizsze okolice. Dzisiaj
  zajrzalem do Krasnogrudy

2

• Krasnogruda wies nad jeziorem Holny w
  Polsce polozona w województwie podlaskim, w
  powiecie sejnenskim, w gminie Sejny.
• W latach 1975-1998 miejscowosc
  administracyjnie nalezala do województwa
  suwalskiego.
• We wsi znajduje sie dworek z konca
  XVII wieku - dawna siedziba Macieja Eysmonta -
  fundatora kosciola w Zegarach. We dworze czesto
  przebywal Czeslaw Milosz, którego matka byla
  córka wlasciciela. W okresie wakacyjnym
  organizowane sa przez Osrodek "Pogranicze -
  sztuk, kultur, narodów" w Sejnach liczne
  spektakle.

3

• Krasnogruda jest slawna z powodu Czeslawa
  Milosza, który spedzal tutaj wakacje w latach
  trzydziestych (dwór nalezal do jego ciotek),
  przezywal tajemnicze uniesienia milosne, plywal w
  jeziorze Holny i napisal kilka istotnych
  wierszy.
• Kulem przez cale lato - to bylo w
  Krasnogrudzie - do tej poprawki z prawa
  rzymskiego, a jednoczesnie tak duzo plywalem w
  jeziorze Holny, ze dostalem bardzo silnej anginy
  i jakichs szmerów w sercu. To byl okres moich
  wielkich, nieslychanych wyczynów. Ciagle, w zimna
  pogode itd. No, a plywalem z powodu
  nieszczesliwej milosci.
• 
  Czeslaw Milosz
  
  
  

4
Krasnogruda
5
Historie dworu i majatku w Krasnogrudzie mozna
znalezc tutaj

• Zacytuje fragment (J. Szumski, Krasnogruda,
  "Jacwiez" nr 14/2001)Do polowy ubieglego wieku
  dwór datowany na koniec XVII w. stal
  niezmieniony. (...) Jeszcze w roku 1959 jego stan
  oceniano jako dobry. Krytyczne okazaly sie lata
  szescdziesiate zawalily sie wówczas stropy i
  wiezba dachowa, niszczaly podlogi i sciany. W
  roku 1967 przeprowadzono remont kapitalny
  budynku, zmieniajac miedzy innymi pokrycie
  dachowe, szalujac z zewnatrz sciany (w miejsce
  tynku). W roku 1987 zmieniono uklad wnetrz,
  wyburzajac dawne scianki i przysposabiajac go na
  trzy mieszkania dla pracowników Nadlesnictwa
  Pomorze nie zachowano zadnych elementów dawnego
  wyposazenia. Z czasów Kunatów, Syruciów i
  Miloszów pozostaly jedynie piwnice i kamienne
  fundamenty.

6
Milosza miejsce na Ziemi

• Gdy Czeslaw Milosz skonczyl 80 lat, bardzo
  zywo zaangazowal sie w kulturalna rewitalizacje
  rodzinnego dworu w Krasnogrudzie. To tam, przy
  polsko-litewskiej granicy, spedzal dzieciece
  wakacje, tam przezyl pierwsze milosne
  rozczarowanie i tam przed wojna napisal wiersze
  do przedwojennego tomiku "Trzy zimy". - Jako
  dziecko byl bardzo samodzielny. Kiedy matka
  próbowala mu cos narzucic mówil "Siam, siam
  kapitan". Juz wtedy ta cecha indywidualnosci sie
  w nim zrodzila - opowiadal w reportazu "Album
  Rodzinny" brat poety Andrzej Milosz.Maly
  Czeslaw Milosz spedzal kazde lato w polozonym
  przy polsko-litewskiej granicy dworze w
  Krasnogrudzie. Chodzil tam oczywiscie swoimi
  sciezkami. Walesal sie po okolicznych lasach
  sosnowych, lowil z innymi dziecmi okonie i
  przechadzal sie po terenie rodzinnej posiadlosci
  ziemskiej z dubeltówka (miala sluzyc mu do
  polowania na kaczki, choc podobno nikt go nigdy z
  upolowana zwierzyna nie widzial).Do dzis obok
  dworu zachowala sie stara lipa, która pamieta
  jeszcze lata przedwojenne. Nastoletni Milosz z
  powodu swojej ogromnej niesmialosci, zupelnie sie
  juz w Krasnogrudzie nie odnajdywal. Bardzo silnie
  przezywal wtedy swoje towarzyskie wykluczenie i
  pierwsze zawody milosne.

7
Krasnogruda - miejsce, do którego sie wraca

• Do Krasnogrudy lezacej na polsko-litewskim
  pograniczu Czeslaw Milosz wracal we
  wspomnieniach, wierszach, przyjezdzal tu takze po
  powrocie z emigracji. Dwór po wojnie zostal
  wlaczony do terenów lasów panstwowych i popadl w
  ruine.
• - Dwór stal sie dla mnie miejscem bardzo
  wielu sprzecznych przezyc
• - pisal Czeslaw Milosz w
  "Kronice o Krasnogrudzie".
• Wyobrazcie sobie mlodzienca, który idzie
  brzegiem jeziora W upalne przedpoludnie. (...)
  Ten mlody czlowiek to ja. Bylem nim, moze jestem
  Choc minelo pól wieku.
• (Czeslaw Milosz, Szesc wykladów
  wierszem)

8

• Najbardziej znanym wierszem napisanym przez
  Milosza w Krasnogrudzie jest z pewnoscia
  Wieczorem wiatr (1934), zamieszczony w tomie Trzy
  zimy (1936)
• Milosz wrócil do Krasnogrudy po ponad
  piecdziesieciu latach, 23 wrzesnia 1989 roku,
  podczas swojej drugiej (po wizycie w roku 1981)
  podrózy do Polski.
• Wrazenia z tego pobytu podsumowywal wiersz
  Powrót, opublikowany po raz pierwszy w paryskiej
  "Kulturze" nr 3/1990.

9
Czeslaw Milosz, W mojej ojczyznie

• Wakacje w Krasnogrudzie zaowocowaly
  kilkoma wczesnymi utworami. Tu powstaly wiersze
  Wieczorem wiatr (1934) i Ptaki (1935) ciotce
  Gabrieli zadedykowal mlody poeta Piesn,
  zamieszczona, tak jak i poprzednie utwory,
  w tomie Trzy zimy z 1936 roku.
• Natomiast przezycia zwiazane
  z ponownym pobytem w tych miejscach znalazly
  odbicie m. in. w wierszu Powrót (1990),
  zawierajacym takie wyznanie A jednak nie zapre
  sie ciebie, nieszczesny mlodziku,/ I powodów
  twoich cierpien nie nazwe glupimi.
• W Szetejniach i Krasnogrudzie
• W mojej ojczyznie, do której nie wróce, Jest
  takie lesne jezioro ogromne Chmury szerokie,
  rozdarte, cudowne Pamietam, kiedy wzrok za
  siebie rzuce. (...) Spi w niebie moim to
  jezioro cierni. Pochylam sie i widze tam na dnie
  Blask mego zycia. I to, co straszy mnie, Jest
  tam, nim smierc mój ksztalt na zawsze spelni.
• 
  Czeslaw Milosz

10

W roku 2003, zgodnie z wola ostatnich
spadkobierców Krasnogrudy Czeslawa i Andrzeja
Miloszów oraz Janiny i Andrzeja Jurewiczów,
dzieci Marii z Kunatów, siostry matki Miloszów,
dwór w Krasnogrudzie zostal oddany w dzierzawe
sejnenskiej Fundacji Pogranicze, która obecnie
stara sie o srodki na jego rekonstrukcje i
utworzenie w tym miejscu Europejskiego Centrum
Dialogu.
Krasnogruda, lata 60-te XX wieku
11
Dzis w Krasnogrudzie ...

• Dzisiaj z parku niewiele zostalo,
  w wiekszosci zamienil sie w las. Dworek wyglada
  na opuszczony, kryje sie wsród wysokich chwastów,
  jakby zapomniany. Na szczescie jednak to tylko
  jedno z oblicz Krasnogrudy, która po latach
  pustki i zaniedbania bywa tez miejscem pelnym
  zycia i gwaru. W 2003 roku, zgodnie z wola
  spadkobierców, m. in. obu braci Miloszów, dwór
  oddano w trzydziestoletnia dzierzawe Fundacji
  Pogranicze z Sejn, która snuje wielkie plany
  wobec tego miejsca. Ma tu powstac Miedzynarodowe
  Centrum Dialogu im. Czeslawa Milosza, z kilkoma
  rozrzuconymi na dosc rozleglym terenie obiektami,
  na przyklad skryptorium, austeria, wieza.

12

• KONIEC
• Opracowala Ewa Kwiecien
• Klasa III A Gimnazjum w Lipniku