4. Valfler

1
4. Valfler
Temel Pnömatik
2
4. Valfler
4.1 valf çesitleri
3
Genel bilgi

• Valf seçimini kolaylastirmak amaciyla valfleri
  çesitli konularda bölümlere ayiririz
• model
• tip
• dizayn
• kontrol ünitesi
• fonksiyon
• baglanti ölçüsü

• Bütün bu valflerin ana görevi ise hava hattini
  açip kapamaktir.
• Bizim ise amacimiz bu seçimi yaparken baz
  aldigimiz kriterler sayesinde sistemimize en
  uygun valfi bulmaktir.

4
Model

• Bir valfe ilk ismini ve modelini veren dis
  görünüsüdür.
• Ör.
• Nugget
• ISO Star
• Super X

5
Tip

• Bir valfin tipinden bahsederken ara unite olup
  olmadigini, tek basina mi kullanildigini veya
  valf adasi olarak mi kullanildigini anlatmaya
  çalisiriz.

6
Dizayn

• Valfin dizayni isletim prensibini belirler.
• Ör.
• makarali valf
• popet valf
• sürgülü valf

7
Kontrol ünitesi

• Kontrol ünitesi valfin konumu degistirmeye yarar.
  
• Manuel, mekanik veya elektrikli olabilir.

Gömme Basli Button
Basmali Buton
8
Valf Fonksiyonu

• Valfin hava hattini açip kapamasina fonksiyon
  denir.
• Ör. 2/2, 3/2, 4/2, 5/2, 3/3, 4/3 5/3
• Valfler iki numarayla gösterilir birinci rakam
  hava hatlarini gösterirken ikinci rakam ise
  valfin konum sayisini gösterir.
• 3/2 valfimizin 3 yollu ve 2 konumlu oldugunu
  anliyoruz.

9
Valf baglanti ölçüleri

• Benzer dizaynli valflerde valfin içinden geçen
  havanin miktari baglanti ölçüsüne bagli olarak
  degisir.
• Baglanti ölçüsü üzerinde standart akis degerini
  tek basina vermek güvenilir olmaz, bununla
  birlikte valf içi dizayni da ayni oranda
  etkilidir.

• Standart baglanti ölçüleri M5, R1/8 , R1/4,
  R3/8 , R1/2, R3/4, R1.

R3/8
M5
R1/2
R1/8
R1/4
R1
R3/4
10

Örnek Valf

• Geri dönüs yayli 5/2 solenoid valfin iç
  parçalarinin tanimi
• (1) Solenoid (15mm)
• (2) Piston
• (3) Ana çekirdek
• (4) Valf gövdesi
• (5) Geri dönüs yayi
• (6) Alternatif portlar 2, 4
• (7) Basinç indikatörü
• (8) Manual Kumanda
• (9) Elektrik baglantilari

8
7
9
6
5
1
2
3
4
11
4. Valfler
4.2 valflerin çalisma prensibi
12
3/2 valf

• 3 yollu bir valf hava giris, çikis ve tahliye
  bölümlerinden olusup, tek etkili bir silindir
  için uygundur.
• Hava girisi normalde kapalidir.
• Buton sayesinde konumunu degistirebilmektedir.
• Silindir milinin hareketi için butona basilir.

2
12
10
1
3
13
3/2 valf

• 3 yollu bir valf hava giris, çikis ve tahliye
  bölümlerinden olusup, tek etkili bir silindir
  için uygundur.
• Hava girisi normalde kapalidir.
• Buton sayesinde konumunu degistirebilmektedir.
• Silindir milinin hareketi için butona basilir.

2
1
3
14
5/2 valf

• Çift etkili bir silindirin hareketinde ise 5/2, 5
  yollu ve 2 konumlu bir valf kullanilmalidir.
• Valfin butonuna basildiginda 1 ile 4 hatti
  birbirine açilip silindirin ileri gitmesi
  saglanacaktir ve bu sirada birbirine açilan 2 ile
  3 hattindan ise öndeki hava disari atilir.
• Buton uyarisi kesildiginde ise 1 ile 2 ve 4 ile 5
  hatlari birbirine baglanip silindirin eski
  konumuna dönmesi saglanir.

2
4
14
12
5
3
15
5/2 valf

• Çift etkili bir silindirin hareketinde ise 5/2, 5
  yollu ve 2 konumlu bir valf kullanilmalidir.
• Valfin butonuna basildiginda 1 ile 4 hatti
  birbirine açilip silindirin ileri gitmesi
  saglanacaktir ve bu sirada birbirine açilan 2 ile
  3 hattindan ise öndeki hava disari atilir.
• Buton uyarisi kesildiginde ise 1 ile 2 ve 4 ile 5
  hatlari birbirine baglanip silindirin eski
  konumuna dönmesi saglanir.

16
4. Valfler
4.3 valf iç dizayni
17
2/2 Valf
12
12
1
2
1
2
18
3/2 Valf
3
3
3
2
2
2
1
1
1
19
3/2 Valf
2
12
10
3
1
3
1
2
2
12
10
3
1
3
1
2
20
3/2 Valf
2
1
3
3
3
1
2
12
1
2
12
21
4/2 Valf
1
2
3
4
1
2
3
4
22
4. Valfler
4.4 valflerde havaya yön veren çekirdekler
23
Ana Çekirdek

• Valf ana çekirdegi 3 farli biçimde olabilir
• Dinamik
• Metal metale
• Statik

24
Spool Valve (dynamic seals)

• Dinamik sürgülerde contalar çekirdek ile birlikte
  hareket eder.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur.

14
12
1
4
2
3
5
25
Spool Valve (dynamic seals)

• Dinamik sürgülerde contalar çekirdek ile birlikte
  hareket eder.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur.

2
4
1
5
3
14
12
1
4
2
3
5
26
Spool Valve (glandless)

• Metal metale çalisan valflerde sürgü ve valf
  gövdesi arasinda sizdirmazlik elemani olarak
  conta bulunmaz.
• Sizdirmazlik iki metal yüzey arasinda saglanir.
• Bu sistemlerde sürtünme az oldugundan valfin ömrü
  uzun olur.

1
4
2
3
5
14
12
27
Spool Valve (glandless)

• Metal metale çalisan valflerde sürgü ve valf
  gövdesi arasinda sizdirmazlik elemani olarak
  conta bulunmaz.
• Sizdirmazlik iki metal yüzey arasinda saglanir.
• Bu sistemlerde sürtünme az oldugundan valfin ömrü
  uzun olur.

2
4
1
5
3
1
4
2
3
5
14
12
28
Spool Valve (static seals)

• Statik contalar sürgü ile hareket etmeyip gövde
  üzerine sabitlenirler.
• port 1 kapali iken 2 ile 3 baglidir,
• port 3 kapali iken 1 ile 2 baglidir.

2
2
12
10
1
3
10
12
1
3
29
Spool Valve (static seals)

• Statik contalar sürgü ile hareket etmeyip gövde
  üzerine sabitlenirler.
• port 1 kapali iken 2 ile 3 baglidir,
• port 3 kapali iken 1 ile 2 baglidir.

2
2
1
3
10
12
1
3
30
Spool Valve (static seals)

• Statik contalar sürgü ile hareket etmeyip gövde
  üzerine sabitlenirler.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur.

2
4
2
4
1
5
3
14
12
1
5
3
31
Spool Valve (static seals)

• Statik contalar sürgü ile hareket etmeyip gövde
  üzerine sabitlenirler.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur.

2
4
2
4
14
12
1
5
3
14
12
1
5
3
32
5/3 Valf (Bütün portlar kapali)

• Ortadaki normal konumda sürgüyle beraber bütün
  portlar kapalidir.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur.

14
12
1
4
2
3
5
33
5/3 Valf (Bütün portlar kapali)

• Ortadaki normal konumda sürgüyle beraber bütün
  portlar kapalidir.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur.

14
12
1
4
2
3
5
34
5/3 Valf (Bütün portlar kapali)

• Ortadaki normal konumda sürgüyle beraber bütün
  portlar kapalidir.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur.

14
12
1
4
2
3
5
35
5/3 Valf (egsoz açik)

• Normal konumda hava giris portu kapalidir, 2 ve 4
  numarali portlar egsoz durumundadir.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur.

2
4
1
5
3
14
12
1
4
2
3
5
36
5/3 Valf (egsoz açik)

• Normal konumda hava giris portu kapalidir, 2 ve 4
  numarali portlar egsoz durumundadir.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur.

14
12
1
4
2
3
5
37
5/3 Valf (egsoz açik)

• Normal konumda hava giris portu kapalidir, 2 ve 4
  numarali portlar egsoz durumundadir.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur.

14
12
1
4
2
3
5
38
5/3 Valf (ana hatta açik)

• Normal konumda ana hava hatti 2 ve 4 hattina
  baglidir.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur

2
4
1
5
3
14
12
1
4
2
3
5
39
5/3 Valf (ana hatta açik)

• Normal konumda ana hava hatti 2 ve 4 hattina
  baglidir.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur

3
14
12
1
4
2
3
5
40
5/3 Valf (ana hatta açik)

• Normal konumda ana hava hatti 2 ve 4 hattina
  baglidir.
• port 1den 2ye hava girisi gerçeklesirken 4ten
  5e eksoz,
• port 1den 4e hava girisi gerçeklesirken 2den
  3e eksoz olusur

14
12
1
4
2
3
5
41
Dengeli sürgüler

• Valf içerisindeki havanin çekirdekte kontrol disi
  hareket gerçeklestirmemesi için alan sabitligi
  ilkesi uygulanir.

14
12
14
12
42
4. Valfler
4.5 valf hava geçirgenligi
43
Valf içerisinde akis

• Valf akis performansi genellikle C, b, Cv,
  Kv katsayilarla belirtilir. Akis kesiti A ve
  S veya akis degerleri I/min. ve m3/h ile
  belirtilir.
• ISO 6358 testinin bir valfe uygulanmasi C
  (iletkenlik) ve b (kritik basinç orani) nin
  sonucunu verir
• Sabit basinç kaynaginin araligi için P1 basinci,
  P2 basinci maksimum basinca ulasana kadar,
  valfin içinden geçer.
• Bu sayede valfin akis seklini gösteren egriler
  elde edilir.

44
Valf içerisinde akis

• ISO ve JIS standartlarinda çesitli farkliliklar
  mevcuttur.
• JIS, sadece japonyada kullanilan ve valf hava
  geçirgenligi konusunda ölçüm degeri veren
  standarttir.
• ISO ölçümleri ile çesitli farkliliklar gösterir.
• Yaklasik olarak,
• ISO standartina göre 100lt/dak geçirgenlige sahip
  olan bir valf JIS standartina göre 130
  lt/dakdir.

45
Valf ölçüsü ve akis çizelgesi

• Bu grafik farkli boyutlardaki valflerin degisen
  debilerini verir.
• Dis baglanti ölçüsü takribi olarak bizi
  bilgilendirir.
• Akis degerleri yatay çizgilerle belirlenmistir bu
  çizgilerde 1 barlik basinç düsüsüyle beraber P1
  6 bardir

R1
R3/4
R1/2
Valf ölçüsü
R3/8
R1/4
R1/8
M5
10000
6000
4250
2500
1250
250
750
akis l/min
46
4. Valfler
4.6 elektrikli valfler
47
Direkt Etkili Solenoid Valfler

• KullanimiSinyal uyarilarinda ve küçük tek
  etkili silindirlerin kontrolünde kullanilirlar
• Tek kullanilabildikleri gibi çoklu pleyt üzerinde
  olabilirler
• 15, 22, 32 mm cinsinden bobin genisligini
  belirtir

48
Direkt Etkili Solenoid Valfler
3

• 1den gelen hava yayin etkiledigi poppet
  tarafindan tutulur
• 2 nolu çikis hatti ise 3 nolu eksoza baglidir
• Bobine uyari verildiginde eksoz hatti kapatilarak
  1 nolu hat 2 nolu hatta açilir

2
1
3
1
2
49
Direkt Etkili Solenoid Valfler

• 1den gelen hava yayin etkidigi poppet tarafindan
  tutulur
• 2 nolu çikis hatti ise 3 nolu eksoza baglidir
• Bobine uyari verildiginde eksoz hatti kapatilarak
  1 nolu hat 2 nolu hatta açilir

2
1
3
1
50
Manuel uyari
3

• Montaj asamasinda valfimizi test etmemizi saglar
• 0 pozisyonunda valf normal konumunda olup hat
  kapalidir
• Manuel uyari butonunu 1 konumuna getirirsek hatti
  açmis oluruz
• Sistemi çalistirmadan önce manuel kumanda SIFIR
  konumunda birakilmalidir

2
1
3
0
1
1
2
51
Manuel uyari
3

• Montaj asamasinda valfimizi test etmemizi saglar
• 0 pozisyonunda valf normal konumunda olup hat
  kapalidir
• Manuel uyari butonunu 1 konumuna getirirsek hatti
  açmis oluruz
• Sistemi çalistirmadan önce manuel kumanda SIFIR
  konumunda birakilmalidir

2
1
3
0
1
1
2
52
Kablo Girisi

• Kablo baglantisi montaj kolayligi saglayabilmesi
  bakimindan çesitli sekillerde yapilabilmektedir

53
Bobin Çesitleri

• Bir solenoid valf AC ve DC olmak üzere iki çesit
  uyari alabilir
• Herhangi bir voltajdaki AC ve DC bobin ayni güçte
  ise degistirilebilir
• Önemli. Düsük ve yüksek güçteki bobinler
  degistirilemez. Akis kesiti ve yay gerginligi
  bobin gücüne uygun olmalidir

12V dc 24V dc 24V 50/60 Hz 48V 50/60 Hz 110/120V
50/60 Hz 220/240V 50/60 Hz
54
Akis ve Güç orani

• Valfin daha iyi anlasilabilmesi için akis kesiti
  valf üzerine yazilir
• 12V dc24V dc24V 50/60 Hz48V 50/60 Hz110/120V
  50/60 Hz220/240V 50/60 Hz
• 2W 1.0mm akis çapi 6W 1.6mm akis çapi 8W
  1.6mm akis çapi

1.6
0
1
55
Nugget 120 Pilot Solenoid

• Internal pilot uygulamali ve valf gövdesinden
  platee eksoz geçis hatti bulunur
• Bobin eksoz hatti normalde açik tutulurken uyari
  esnasinda bu hat kapatilir

56
Nugget 120 Pilot Solenoid

• Internal pilot uygulamali ve valf gövdesinden
  platee eksoz geçis hatti bulunur
• Bobin eksoz hatti normalde açik tutulurken uyari
  esnasinda bu hat kapatilir

57
Nugget 120 External Pilot

• Asagidaki sekilde external pilot kesiti
  gösterilmektedir

58
(No Transcript)
59

• Yapilan çalismalardan edindigimiz bilgiler
  dogrultusunda
• Mevcut kompresör 6 barda 1 m³ hava için 0,1157 kw
  güç çekmektedir.
• 1kw için maliyet 0,07 olmaktadir.
• Her bir valf 100 msn. çalisma için 0,15535833 m³
  hava sarf etmektedir.
• 1 m³ havanin maliyeti 0,11570,070,0081
• Her bir valfin çalisma maliyeti
  0,155358330,00810,0012584
• Sistemde valfler 15 sn.de bir kere çalistirildigi
  zaman,
• 1 dakikada 4 çalisma,
• 1 günde 4602457600 çalisma.
• 1 yilda 300576001728000 çalisma
• 60 gün duraklamalara ayrilmistir.
• Bu veriler dogrultusunda yapilan harcama
• 17280000,00125842174,52

60

• Sistemde valfler 30 sn.de bir kere çalistirildigi
  zaman,
• 1 dakikada 2 çalisma,
• 1 günde 2602428800 çalisma.
• 1 yilda 30028800864000 çalisma
• 60 gün duraklamalara ayrilmistir.
• Bu veriler dogrultusunda yapilan harcama
• 8640000,00125841087,26
• Sistemde valfler 45 sn.de bir kere çalistirildigi
  zaman,
• 1 dakikada 1,33 çalisma,
• 1 günde 1,3360241915,20 çalisma.
• 1 yilda 3001915,20 574560 çalisma
• 60 gün duraklamalara ayrilmistir.
• Bu veriler dogrultusunda yapilan harcama
• 5745600,0012584723,03

61

• Özet olarak,
• 15 sn de 1 çalismada yillik maliyet 2174,52
• 30 sn de 1 çalismada yillik maliyet 1087,26
• 45 sn de 1 çalismada yillik maliyet 723,03
• 60 sn de 1 çalismada yillik maliyet 543,63
• Firmada su ana kadar yapilan çalisma sistemi 15
  sn de 1 olacak sekilde ayarlanmisti.
• Firmaya sundugumuz Buschjost marka 8340001 kodlu
  ürün ve buna yardimci olacak yine Buschjost marka
  8497030 kodlu ürün bu süreyi ilk kurulumda 30 sn
  de 1e çikarmis sonraki ayarlamalarla 45 sn de
  1e çikmistir.
• Hedefimiz daha iyi bir ayarla 60 saniyenin
  üzerine çikmaktir.
• Su anki durumla dahi 2174,52-723,031451,49
  yillik kar elde edilmektedir ki bu sadece 1
  filtre için geçerli rakamdir.

62

• Ürün çalisma prensibi olarak filtrenin her iki
  tarafindaki basinci ölçerek ayarlanilan degerde
  sinyal verir.
• Bu sinyal bize filtrenin veriminin düstügünü
  bildirir ve buradan alinan uyarilarla filtrelerde
  temizligi gerçeklestirilecek valflere sinyal
  gönderilir.
• Üründen ayrica alinan veriler bilgisayar ortamina
  tasinarak filtrelerin verimliligi ve temizlenme
  sikligi kontrol edilebilir.
• Bu veriler sayesinde filtrelerin degisim süreci
  tespit edilir, asiri çalisma ve verim düsüklügü
  engellenir, filtre kontrolleri gerekli oldugu
  zamanlarda tek bir kisi tarafindan yapilarak
  çalisanin verimliligi artirilabilir.
• Üzerinde durmak istedigimiz noktalar, bu ürünle
  saglanacak faydalar sadece yukarida belirtilen
  hesaplarla sinirli kalmayip, filtre ömürlerinin
  uzamasina ve bilimsel veri elde edilmesine
  yardimci olmaktadir.

63
End
4. Valfler