Idiomau a phriod-ddulliau

1
Idiomau a phriod-ddulliau
2
Y Sgiliau Allweddol
Byddwch chin datblygur sgiliau yma

• Cyfathrebu
• Meddwl
• Y Cwricwlwm Cymreig

3
Deilliannau Dysgu

• Erbyn diwedd y wers byddwch chin
• gwybod
• beth ydy idiom neu briod- ddull.
• beth fydd yn rhaid i chi wneud yn yr arholiad
  gydar idiomau.
• faint o idiomau fydd yn rhaid i chi eu dysgu.
• y grwp cyntaf o idiomau/priod-ddulliau.

4
Beth ydy idiom neu briod-ddull?

• Idiom ydy ffordd arbennig neu unigryw o ddweud
  rywbeth mewn iaith.
• Mae defnyddio idiom neu briod-ddull yn cyfoethogi
  llenyddiaeth.

5
Papur CA3 Cwestiwn 1

• Yng nghwestiwn 1 yn y papur arholiad Defnyddior
  Iaith a Barddoniaeth bydd rhaid i chi ysgrifennu
  brawddegau yn cynnwys idiomau. Bydd yna 5 neu 6
  wedi ei ysgrifennu ar y papur arholiad.
• Felly bydd rhaid i chi wybod beth maen nhwn
  golygu a sut iw defnyddio mewn brawddeg.

6
Faint o idiomau / priod-ddulliau fydd angen eu
dysgu?

• Mae angen dysgu 43 i gyd. Ond peidiwch â phoeni
  byddwn nin eu dysgu nhw mewn grwpiau bach.
• Rydyn nin mynd i ddysgur 11 syn dechrau gydar
  llythyren A heddiw.

7
1. ail law 1. second hand
2. ar ben 2. all over, finished
3. ar ben ei gilydd 3. on top of each other / crammed in
4. ar ei ben ei hun 4. on his own
5. ar gael 5. available
6. arllwys y glaw 6. pouring rain
7. ar y blaen 7. in front, ahead
8. ar bob cyfrif 8. certainly
9. ar bigaur drain 9. on tenterhooks, on edge
10. ar ei golled 10. worse off, losing out
11. ai wynt yn ei ddwrn 11. out of breath
8
ail law
second hand
9
ar ben
all over / finished
10
ar ben ei gilydd
on top of each other
11
ar ei ben ei hunar ei phen ei hun
on his/her own
12
ar gael
available
13
arllwys y glaw
pouring rain
14
ar y blaen
in front / ahead
15
ar bob cyfrif
certainly
16
ar bigaur drain
on tenterhooks
17
ar ei golledar ei cholled
worse off / losing out
18
ai wynt yn ei ddwrnai gwynt yn ei dwrn
out of breath
19
Beth ydyr idiom?

• ar bob cyfrif
• ar gael
• ail law

20
ail law
second hand
21
Beth ydyr idiom?

• ar ei golled/cholled
• ar bigaur drain
• ai (g)wynt yn ei (d)dwrn

22
ar bigaur drain
on tenterhooks
23
Beth ydyr idiom?

• ar ei b(ph)en ei hun
• ai (g)wynt yn ei (d)dwrn
• ar y blaen

24
ar y blaen
in front / ahead
25
Beth ydyr idiom?

• ar ben
• arllwys y glaw
• ai (g)wynt yn ei (d)dwrn

26
ai wynt yn ei ddwrnai gwynt yn ei dwrn
out of breath
27
Beth ydyr idiom?

• arllwys y glaw
• ar ben
• ar ei g(ch)olled

28
arllwys y glaw
pouring rain
29
Beth ydyr idiom?

• ar ei b(ph)en ei hun
• ar ben ei gilydd
• ar bob cyfrif

30
ar bob cyfrif
certainly
31
Beth ydyr idiom?

• ar ei g(ch)olled
• ar ben
• ar ben ei gilydd

32
ar ei golledar ei cholled
worse off / losing out
33
Beth ydyr idiom?

• ar ei b(ph)en ei hun
• ar ben ei gilydd
• ar ben

34
ar ben ei gilydd
on top of each other
35
Beth ydyr idiom?

• ai (g)wynt yn ei (d)dwrn
• ar ben ei gilydd
• ar ei b(ph)en ei hun

36
ar ei ben ei hunar ei phen ei hun
on his/her own
37
Beth ydyr idiom?

• ail law
• ar ei g(ch)olled
• ar ben

38
ar ben
all over / finished
39
Beth ydyr idiom?

• ail law
• ar gael
• ar ben ei gilydd

40
ar gael
available
41
Beth ydyr idiomau?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
42
Edrychwch ar yr idiomau
ADBORTH
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
43
Pa un sy ar goll?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
un, dau, tri ....
mewn stoc
9.
10.
11.
44
ar ei golledar ei cholled
worse off / losing out
45
Edrychwch ar yr idiomau
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
46
Pa un sy ar goll?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
un, dau, tri ....
mewn stoc
9.
10.
11.
47
ar ben
all over / finished
48
Edrychwch ar yr idiomau
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
49
Pa un sy ar goll?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
un, dau, tri ....
mewn stoc
9.
10.
11.
50
ar ei ben ei hunar ei phen ei hun
on his/her own
51
Edrychwch ar yr idiomau
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
52
Pa un sy ar goll?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
un, dau, tri ....
mewn stoc
9.
10.
11.
53
ail law
second hand
54
Edrychwch ar yr idiomau
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
55
Pa un sy ar goll?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
un, dau, tri ....
mewn stoc
9.
10.
11.
56
arllwys y glaw
pouring rain
57
Edrychwch ar yr idiomau
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
58
Pa un sy ar goll?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
un, dau, tri ....
mewn stoc
9.
10.
11.
59
ar bigaur drain
on tenterhooks
60
Edrychwch ar yr idiomau
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
61
Pa un sy ar goll?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
un, dau, tri ....
mewn stoc
9.
10.
11.
62
ar y blaen
in front / ahead
63
Edrychwch ar yr idiomau
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
64
Pa un sy ar goll?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
un, dau, tri ....
mewn stoc
9.
10.
11.
65
ai wynt yn ei ddwrnai gwynt yn ei dwrn
out of breath
66
Edrychwch ar yr idiomau
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
67
Pa un sy ar goll?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
mewn stoc
9.
10.
11.
68
ar bob cyfrif
un, dau, tri ....
certainly
69
Edrychwch ar yr idiomau
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
un, dau, tri ....
mewn stoc
9.
10.
11.
70
Pa un sy ar goll?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
un, dau, tri ....
9.
10.
11.
71
ar gael
mewn stoc
available
72
Beth ydy idiom neu briod-ddull?
Ydych chin cofio?

• Idiom ydy ffordd arbennig neu unigryw o ddweud
  rywbeth mewn iaith.
• Mae defnyddio idiom neu briod-ddull yn cyfoethogi
  llenyddiaeth.

73
Ydw i wedi dysgu?

• beth ydy idiom neu briod-ddull?
• beth fydd yn rhaid i fi wneud yn yr
• arholiad gydar idiomau?
• faint o idiomau fydd yn rhaid i fi eu
• dysgu?
• y grwp cyntaf o idiomau/priod-ddulliau?