N

1
NÜKLEOTID METABOLIZMASI

• Yard. Doç.Dr. Murat ÖRMEN
• Biyokimya A.D.

2
SUNUM PLANI

• Nükleotidlerin yapisi
• Pürin nükleotidlerinin sentezi
• Pürin nükleotidlerinin yikimi
• Pirimidin nükleotidlerin sentezi
• Pirimidin nükleotidlerin yikim

3
Nükleotidler bazi metabolik süreçlerde anahtar
görev üstlenir

• Enerji metabolizmasinda (ATP)
• Ikincil habercilerin yapisinda yer alir (cAMP)
• Koenzimlerin yapisinda yer alir (NAD,FAD)
• Ara ürünlerin aktivasyonunda yer alir
  (UDP-Glukoz)
• Nükleik asidlerin monomerik üniteleridir

4
(No Transcript)
5
(No Transcript)
6
(No Transcript)
7
(No Transcript)
8
Riboz ve Deoksiriboz
5
1
4
2
3
Riboz - RNAyi olusturan nükleotidlerin yapisinda
bulunur
2 deoksiriboz -DNAyi olusturan nükleotidlerin
yapisinda bulunur
9
Nükleozid
purin/pirimidin deoksiriboz veya riboz
Sitozin
4
5
3

6
2
1




Sitidin
10
Fosfat gruplari nükleotidlerin negatif yüklerini
saglarlar
11
Inozin Monofosfat (IMP) pürin nükleotidlerinin
olusumunda ata nükleotiddir
12
Purin sentezi Riboz-5 fosfat ile baslar
Pentoz fosfat yolu
Pürin nükleozidleri (-) Pi ()
PRPP SENTAZ
13
Pürin biyosentezinin düzenlenmesinde baslica
basamak PRPPnin 5-Phosphoribosyl-1-amine
dönüsüm basamagidir
PPi
PRPP Glutamil Amidotransferaz
(-)
IMP, AMP, and GMP.
14
Çesitli yapilarin pürin biyosentezine katkilari
PABA ve folik asid analoglari
15
IMPden GMP ve AMPsentezi
AMP
GMP
Aspartik asid
IMP dehidrogenaz
Adenilosuksinat sentetaz
Inozin Monofosfat (IMP)
XMP aminaz
Adenilosuksinat liyaz
16
Pürin nükleotidlerinin olusumunda yan yollar
Hipoksantin veya Guanin

PRPP
IMP veya GMP PPi
Hipoksantinguanozilfosforibozil
transferaz (HGPRTaz)
Lesch-Nyhan Sendromu
Adenin

PRPP
AMP PPi
Adeninfosforibozil transferaz (APRTaz)
17
Lesch-Nyhan Sendromu HGPRTaz eksikligi

• Xe bagli geçis
• PRPPde artma,IMP ve GMPde azalma
• Bulgular
• Zeka geriligi
• Ürik asid artisi
• Spastisite
• Istemsiz hareketler

18
Spesifik Kinazlar NMPlari NDPa çevirir
Nukleozid Monofosfat
Nukleozid Difosfat
Monofosfat Kinazlar

• NMP

• NDP

• Monofosfat kinazlar bazlara spesifiktir

Adenilat Kinaz
Guanilat Kinaz
19
NDP ve NTPlar Nükleozid difosfat kinazlar
araciligi ile birbirlerine dönüsürler

• GDP

• ATP

• GTP

• ADP

Nükleozid difosfat Kinazlar

• ADP

• CDP

• CTP

• ATP

• Baz ayirimi yapmazlar

20
Pürinlerin yikimi
Aminohidrolaz
21
ADENOZIN DEAMINAZ EKSIKLIGI

• Ciddi kombine immun yetmezlik
• dATP birikim ribonükleotid redüktazi inhibe eder
• Sonuçta DNA sentezi inhibe olur
• B ve T lenfositlerin disfonksiyonu

22
Gut hastaliginda görülen enzim anormallikleri
Artma
Feedback inhibisyonun kaybi (IMP, AMP,GMP)
Azalma
23
Ürik asid artisi baska hangi nedenlere bagli
olabilir
24
Pirimidin atomlarinin kaynaklari
aergiaergijrglarglirglijrg
25
(Glutamin)
KPS II
ATP, PRPP () UTP (-)
Kambamoil fosfat
DHO dehid.
Dihidroorotaz
Aspartat
PRPP
OPR transf.
Aspartat transkarbamoilaz
OMP Dekarb
CTP synthetase
Pirimidin nükleotidlerin sentezi
26
OPR transf.

• OROTIK ASIDÜRI
• Anormal gelisme,megaloblastik anemi
• Idrarla orotat atiliminda artis
• TedaviÜridinden zengin diyet

OMP Dekarb
27
Ribonükleotid redüktaz Ribonükleotidleri
deoksiribo türevlerine dönüstürür.
dUMP
Thymidylate synthase
dTMP
28
(No Transcript)
29
Ribonüleotid redüktazin yapisi
ATP aktive eder dATP inhibe eder
30
(No Transcript)
31
d-TIMIDIN MONOFOSFAT SENTEZI
5-Florourasil
(-)
reduced
oxidized
NADPH
Dihidrofolat reduktaz
Serine transhidroksimetilaz
NADP
(-)
Metotraxate
32
Pirimidin nükleotidlerin yikimi
33
Dihidrotimin
b-Üreidoizobütirat
34
(No Transcript)
35
Figure 22.16 Reductive electron transport
sequences in the action of rNDP reductase.
36
(No Transcript)
37
(No Transcript)
38

NÜKLEOTID METABOLIZMASI

• Nükleotidlerin yapisi
• Pürin nükleotidlerinin sentezi
• Pürin nükleotidlerinin yikimi
• Ilgili bazi hastaliklar
• Pirimidin nükleotidlerin sentezi
• Pirimidin nükleotidlerin yikim

39
(No Transcript)