Conduct Disorder

1
Conduct Disorder

• A. Een zich herhalend en aanhoudend
  gedragspatroon waarbij de grondrechten van
  anderen of belangrijke bij de leeftijd horende
  sociale normen of regels worden overtreden zoals
  blijkt uit de aanwezigheid gedurende de laatste
  twaalf maanden van drie (of meer) van de volgende
  criteria, met ten minste de laatste zes maanden
  één criterium aanwezig
• Agressie gericht op mensen en dieren
• 1. Pest, bedreigt of intimideert vaak anderen
• 2. Begint vaak vechtpartijen

2
Conduct Disorder

• Agressie gericht op mensen en dieren
• 3. Heeft vaak een wapen gebruikt dat anderen
  ernstig letsel toebrengt
• 4. Heeft mensen mishandeld
• 5. Heeft dieren mishandeld
• 6. Heeft in een direct contact een slachtoffer
  bestolen
• 7. Heeft iemand tot seksueel contact gedwongen

3
Conduct Disorder

• Vernieling van eigendom
• 8. Heeft opzettelijk brand gesticht met de
  bedoeling ernstige schade te veroorzaken
• 9. Heeft opzettelijk eigendommen van anderen
  vernield
• Leugenachtigheid of diefstal
• 10. Heeft ingebroken in iemands huis, gebouw of
  auto
• 11. Liegt vaak om goederen of gunsten van anderen
  te krijgen of om verplichtingen uit de
  weg te gaan (vb. oplichting)
• 12. Heeft zonder direct contact met het
  slachtoffer voorwerpen van waarde gestolen

4
Conduct Disorder

• Ernstige schendingen van de regels
• 13. Blijft vaak ondanks het verbod van de ouders,
  s nachts van huis weg, beginnend voor het
  dertiende jaar
• 14. Is tenminste tweemaal van huis weggelopen en
  s nachts weggebleven
• 15. Spijbelt vaak, beginnend voor het dertiende
  jaar
• B. De gedragsstoornis veroorzaakt in significante
  mate beperkingen in het sociale, school- of
  beroepsmatig functioneren
• C. Indien betrokkene achttien jaar of ouder is,
  wordt niet voldaan aan de criteria van
  antisociale persoonlijkheidsstoornis

5
Conduct Disorder

• Specifieer
• Type beginnend in de kindertijd
• Type beginnend in de adolescentie
• Specifieer
• Licht
• Matig
• Ernstig

6
Conduct Disorder

• Meer voorkomen bij jongens
• Prevalentie
• Jongens 6-16
• Meisjes 2-9
• Jongens meer vechten, stelen, vandalisme,.
• Meisjes meer liegen, weglopen, prostitutie
• Aanvang meestal niet voor 5 jaar, meestal einde
  lagere school of nog later
• Vroege aanvang is slechte prognose
• CDgtODD

7
Conduct Disorder mogelijke indelingen

• Dimensie gaande van overt/confrontatief tot
  covert
• Agressief vs. delinquent
• Exclusive fighter, exclusive theft, versatile
  antisocial group
• Proactief vs.reactief
• ICD-10
• Confined to the family context
• Unsocialized
• Socialized
• ODD
• Hyperkinetic conduct disorder
• Groep vs. solitair (cfr. DSM-III-R)

8
Conduct Disorderbijkomende kenmerken en
stoonissen

• ADHD
• Depressie
• Schoolse problemen
• Interpersoonlijke problemen
• Cognitieve en attributionele problemen
• Alcoholmisbruik, roken, drugs
• Roekeloos gedrag
• Suïcidaal gedrag

9
Diagnose en behandeling van Conduct Disordernut

• 1/3 tot de helft van alle verwijzingen van
  kinderen en adolescenten in de US
• spontaan uitgroeien is weinig waarschijnlijk
• Hoge kost voor de maatschappij
• Psychiatrische en psychologische behandeling
• Sociaal gezinswerk
• Opsluiting, internering op jonge leeftijd
• Speciale educatieve programmas
• ---gt ook meer en meer preventie, zowel primair
  als secundair

10
Relatie CD-delinquentie

• Delinquent gedrag omvat gedragingen die
• Crimineel zijn wanneer ze door een volwassene
  worden gesteld index delicten (moord, diefstal)
• Illegaal zijn wegens de leeftijd van de
  betrokkene status delicten (autorijden,
  spijbelen)
• Sommige inbreuken zijn opgenomen in de
  diagnostische criteria, andere zijn dat niet (vb.
  autorijden op te jonge leeftijd)
• CD vereist een patroon gedurende een zekere tijd
• Delinquentie vereist dat niet 1 of 2 daden
  kunnen tot arrestatie leiden zonder dat men de
  diagnose krijgt
• Kinderen en jongeren met CD kunnen wel of niet
  gedragingen stellen die beschouwd worden als
  delinquent

11
CD diagnose en assessment bij schoolgaande
kinderen en jongeren

• 1. Zelfrapportering
• YSR 11-18
• Anders moeilijk bij adolescenten
• Vooral nuttig voor coverte gedragingen zoals
  vandalisme, druggebruik,...
• 2. Rating schalen voor ouders
• CBCL 4-16
• VvGK 6-12
• 3. Rating schalen voor leerkrachten
• TRF 4-18
• VvGK 6-12

12
CD diagnose en assessment bij schoolgaande
kinderen en jongeren

• 4. Interviews
• Bv. DISC-IV
• Vanaf 12 jaar ook van betrokkene zelf
• 5. Observatie
• Duur, moeilijk te organiseren
• Niet geschikt voor covert gedrag
• Eventueel vervangen door telefonische
  rapportering

13
CD Diagnose en assessment bij schoolgaande
kinderen en jongeren

• 6. Ouder-kind interacties en gezinsprocessen
• Vragenlijsten en interviews over pathologie bij
  de ouders (vb. SCL-90)
• Interviews en observaties over opvoedingsstijl
• Observatie van interactie tussen partners (vb.
  rollenspel m.b.t. conflict over opvoeding)
• Stress bij ouders (cfr. OSI)
• 7. Sociometrie
• Zie oefening

14
CD diagnose en assessment bij schoolgaande
kinderen en jongeren

• 8. Macrocontextuele factoren
• Buurt waarin men woont
• SES
• 9. Allerlei rapporten
• Aanwezigheidslijsten op school
• Contacten met de politie
• Arrestaties

15
CD diagnose en assessment bij schoolgaande
kinderen en jongeren

• 10. Onderzoek naar geassocieerde problemen en
  stoornissen
• Intelligentie en andere aspecten van cognitief
  functioneren
• Sociale competentie
• Schoolvorderingen
• .

16
Kenmerken in de volwassenheid

• slechtere psychiatrische status
• meer crimineel gedrag
• problemen m.b.t. tewerkstelling
• lagere scholingsgraad
• meer partnerrelatieproblematiek
• minder sociale contacten
• gezondheidsproblemen

17
Risicofactoren kind

• temperament
• pre- en perinatale complicaties
• neuropsychologische en cognitieve tekorten
• taalproblemen, leerstoornissen
• agressie, ODD
• hyperactiviteit, impulsiviteit (ADHD)
• subklinische CD
• vroege aanvang
• frequentie
• diversiteit
• aantal settings

18
Risicofactoren ouders en gezin

• genetische invloeden
• antisociaal en crimineel gedrag
• alcoholisme
• depressie moeder
• ouder-kind interactie
• ruw straffen
• inconsistent straffen
• beperkte supervisie
• coercieve uitwisselingen
• weinig warmte, steun, ....

19
Risicofactoren ouders en gezin

• relatiedissatisfactie, scheiding,
• geweld tussen ouders
• sexueel misbruik
• stress
• groot gezin
• geboorte -orde (middenin)
• oudere siblings met problematiek
• beperkt aantal gezinsactiviteiten
• lage SES

20
Risicofactoren ruimere omgeving

• school
• buurt (blootstelling aan geweld)

21
Protectieve factoren

• eerstgeboren
• door moeder beschouwd als aanhankelijk
• hoger zelfwaardegevoel
• alternatieve opvoeders
• model van dezelfde sexe
• bovengemiddelde intelligentie
• goede relaties met leeftijdgenoten
• hebben van vrienden
• .

22
Cognitief functioneren van kinderen met CD

• IQ of VIQ
• EF
• Sociale cognitie
• Informatieverwerking
• ? comorbiditeit met ADHD?

23
CD interventie

• MEDICAMENTEUS
• geen vast onderdeel, bij chronische agressie
  wordt wel eens pipamperon (Dipiperon?)
  voorgeschreven
• PSYCHOSOCIAAL
• vaak moeilijk
• onvoldoende probleembesef bij kind/jongere
• vaak onvoldoende probleembesef bij ouders
• winst van oppositioneel, antisociaal, agressief
  gedrag
• wantrouwen t.a.v. volwassenen

24
CD interventie

• contingency management en oudertraining
• multi-systemic therapy
• training sociale en sociaal-cognitieve
  vaardigheden (m.i.v. sociale problem solving)
• woedebeheersing
• vaak residentieel