Title: Prezentacja programu PowerPoint
1Formacje roslinne i zwierzece pustynie
2PUSTYNIA (klimat suchy, skrajnie suchy
zwrotnikowy, podzwrotnikowy, takze umiarkowany)
Pustynie sa suchymi srodowiskami, gdzie roczne
sumy opadów sa mniejsze niz 250 mm a czasem brak
jest opadów przez wiele lat. Aby jakis obszar
stal sie pustynia, laczne parowanie wody z
roslin, skal i gleby musi byc wieksze niz
wielkosc opadów deszczu oraz doplywu wody w
postaci mgiel nadciagajacych od morza. Pustynie
wystepuja tam, gdzie dociera gorace, tropikalne
powietrze z rejonów równikowych, a wiec w
rejonach zwrotników Raka i Koziorozca. Powietrze
jest tam nieustannie suche i gorace, co sprzyja
powstawaniu pustyn. Wiele pustyn charakteryzuja
duze wahania temperatury powietrza w ciagu doby,
siegajace nawet 50 stopni C (Celsjusza). W dzien
moze byc bardzo goraco, a w nocy temperatura
spada ponizej zera. Najwieksze i najszybsze
zmiany temperatury maja miejsca o wschodzie i
zachodzie slonca. Rosliny i zwierzeta pustynne
musza byc bardzo wytrzymale, aby móc przetrwac w
takich warunkach.
Sahara jest najwieksza pustynia swiata
3Pustynie wedlug polozenia geograficznego Azja
Gobi, Takla Makan, Kyzyl-Kum, Kara-Kum, Thar,
Lota, Wielka Pustynia Slona (Iran), Syryjska,
Wielki Nefud, Ar-Rab al-Chali, Alaszan, Negew
Afryka Sahara, Wielki Erg Zachodni, Wielki Erg
Wschodni, Libijska, Zachodnia, Arabska, Nubijska,
Kalahari, Namib, El-Dzafur Ameryka Pólnocna
Wielka Pustynia Slona (USA), Mojave Ameryka
Poludniowa Atakama Australia Wielka Pustynia
Piaszczysta, Tanami, Simpsona, Gibsona, Wielka
Pustynia Wiktorii, Mala Pustynia Piaszczysta
4Ponizsza mapa pokazuje srednie roczne opady na
swiecie (w milimetrach i calach). Jasnozielonym
kolorem oznaczono obszary "pustyn".
5Liczba gatunków zwierzat pustynnych jest
niewielka, co jest rezultatem trudnych warunków
zycia i niewielkiej liczby nisz ekologicznych.
Czynniki ograniczajace to z jednej strony warunki
klimatyczne -brak wody -niska wilgotnosc
powietrza -silne naslonecznienie -bardzo wysoka
temperatura i jej duze wahania -skapa szata
roslinna (mala ilosc pokarmu i kryjówek) W
wypadku calkowitego braku roslinnosci, nie
wystepuja tez zwierzeta.
6Szata roslinna wystepujaca na obszarach pustyn i
pólpustyn strefy klimatów zwrotnikowych jest
bardzo uboga. Rosliny przystosowane sa do
niedostatku wody. W takich rejonach rozwija sie
roslinnosc sucholubna, czyli kserofity. Sa to
rosliny przystosowane do zycia w suchych
miejscach. Wyksztalcaja one male liscie, kolce,
ciernie, a ich pedy sa bardzo sztywne.
Przyklady kserofitów suchorosla
7W inny sposób do braku wody przystosowuja sie
sukulenty, czyli rosliny gromadzace wode w
lisciach, badz lodygach. Sa to np. agawy lub
kaktusy. Na pustyniach rosnie takze roslinnosc
efemeryczna. Po wystapieniu krótkiego, lecz
obfitego deszczu rosliny te kwitna i tworza
nasiona, a po wyczerpaniu zapasu wody calkowicie
obumieraja, pozostawiajac ogromna ilosc nasion na
powierzchni. Nasiona te moga przetrwac dlugie
okresy suszy.
Przyklady sukulentów kaktusy, agawy
8W miejscach na pustyniach, gdzie poziom wód
gruntowych zalega plytko moga tworzyc sie oazy,
czyli obszary, które porasta bujna roslinnosc.
Oazy sa czesto zagospodarowane przez czlowieka.
9Zwierzeta pustyni sa przewaznie nieduze, o jasnej
barwie ciala w dzien ukrywaja sie w norach,
jamach i zaglebieniach skalnych lub zakopuja sie
w piasku, gdzie panuje duzo nizsza temperatura i
wieksza wilgotnosc niz na powierzchni noca na
pustyni panuja niskie temperatury i moze pojawiac
sie rosa, a zjadanie pokrytych nia roslin
dostarcza roslinozercom wody. Rose wykorzystuja
takze nieliczne na pustyniach slimaki. Tak rózne
zwierzeta, jak niektóre chrzaszcze z rodziny
czarnuchowatych (Tenebrionidae) na pustyni Namib
oraz co najmniej dwa gatunki jaszczurek
australijski moloch kolczasty(Moloch horridus) i
azjatycka kragloglówka uszasta (Phrynocephalus
mystaceus) potrafia pobierac wode splywajaca z
ich wlasnych cial .
chrzaszcz z rodziny czarnuchowatych
australijski moloch kolczasty
10U tak róznych organizmów jak wielblady, antylopa
oryks arabski, skoczki pustynne, niektóre
jaszczurki, a nawet niektóre chrzaszcze, stopy sa
tak przystosowane, aby zapobiec zapadaniu sie w
sypkim piasku. Niektóre grupy zwierzat sa jakby z
góry przystosowane do zycia w warunkach stalego
niedoboru wody i wysokiej temperatury. Chitynowa
okrywa ciala owadów oraz rogowe luski gadów
skutecznie chronia te zwierzeta przed utrata
wody takze u obu tych grup wydzielanie produktów
przemiany materii nastepuje w postaci stalej
(kwas moczowy). Stosunkowo liczne sa wiec
stawonogi, np. owady bezskrzydle, szaranczaki,
karaczany, pluskwiaki, mrówki, chrzaszcze, a
takze pajeczaki (pajaki, skorpiony, solfugi).
Termity, choc niewidoczne na powierzchni,
stanowia wazna grupe owadów na goracych
pustyniach.
antylopa oryks arabski
skorpion
solfuga
11Wykonala Katarzyna Pawlowska Kl. II LOB