SOCIOMETRIJSKI TEST (Vje

1
SOCIOMETRIJSKI TEST(Vježba 7)

• Didaktika
• Prof.dr.sc. Anita Klapan

2
CILJ

• objasniti pojam sociometrijskog test
• istaknuti važnost sociometrijskog testa
• provesti sociometrijski test
• obraditi i interpretirati podatke sociometrijskog
  testa
• spoznati odnose medu clanovima grupe
• spoznati položaj pojedinca u grupi
• spoznati razlicita grupiranja ucenika unutar grupe

3
ZADACI

• pozorno procitati upute za provodenje
  sociometrijskog ispitivanja, te za nacin obrade i
  interpretaciju pokazatelja
• provesti sociometrijsko ispitivanje u jednom
  razrednom odjeljenju
• izraditi sociometrijsku matricu razrednog
  odjeljenja
• izraditi sociogram razrednog odjeljenja
• izracunati individualne indekse i napraviti rang
  ucenika odjeljenja prema vrijednostima indeksa
• izracunati grupne indekse i analizirati strukturu
  socijalnih odnosa u razrednom odjeljenju
• ispitati motive pozitivnog i negativnog izbora za
  aktivnosti

4
SOCIOMETRIJSKI TEST

• anketni upitnik pomocu kojega postavljamo pitanja
  clanovima neke skupine s ciljem da dobijemo
  informacije o odnosima medu clanovima skupine
• razlicite velicine sociometrijskih testova
• koristimo ga prilikom odredivanja položaja svakog
  pojedinca unutar grupe
• koristimo ga prilikom odredivanja grupa za
  kooperativne oblike rada

5
POLOŽAJ POJEDINCA U GRUPI

• temelji se na trijadnom odnosu
• - privlacenje
• - odbijanje
• - ignoriranje

6
KRITERIJI IZBORA

• pitanja za aktivnosti zajednickog sjedenja u
  školskoj klupi, druženja u slobodno vrijeme, rada
  na nekom grupnom zadatku, odlaska na ekskurziju
• clanovi grupe mogu vršiti pozitivan i negativan
  izbor za odredene aktivnosti
• kriterij izbora može se odnositi na jednu ili
  više aktivnosti
• broj izbora može biti ogranicen i neogranicen s
  obzirom na broj clanova

7
OBRADA I ANALIZA PODATAKA

• nacini obrade i analize podataka
• 1. analiza sociometrijske matrice
  (tablice)
• 2. analiza sociometrijskih indeksa
  (individualnih i grupnih)
• 3. graficka analiza (sociogram)
• 4. statisticka analiza

8
ANALIZA SOCIOMETRIJSKE MATRICE

• dobivene odgovore ucenika o pozitivnom i
  negativnom izboru za svaki kriterij izbora
  unesemo u tablicu
• podatke u tablicu unosimo tako da
• - izbore u pozitivnom smjeru oznacavamo sa
  ()
• - izbore u negativnom smjeru oznacavamo sa
  (-)

9
PRIMJER SOCIOMETRIJSKE MATRICE (zajednicko ucenje)
10
SOCIOGRAM (GRAFICKA ANALIZA)

• graficki prikaz podataka (pokazatelja) iz
  sociometrijske matrice
• ne postoji odredena forma grafickog prikaza (npr.
  djecaci ?, djevojcice ?, pozitivne izbore ?,
  negativne izbore ? )
• ucenike oznacavamo rednim brojem
• prikaz u koncentricnim krugovima
• vidljiv je položaj svakog pojedinca u grupi i
  cjelovita struktura socijalnih odnosa u grupi

11
MEÐUSOBNO BIRANJE (primjer)

• Ucenik s rednim brojem 2 birao je ucenicu s
  rednim brojem 7 u pozitivnom smjeru.
• Ucenik s rednim brojem 8 birao je ucenicu s
  rednim brojem 9 u pozitivnom smjeru.
• Ucenik s rednim brojem 11 birao je ucenicu s
  rednim brojem 7 u negativnom smjeru.
• Ucenica s rednim brojem 6 i ucenica s rednim
  brojem 21 birale su se uzajamno u negativnom
  smjeru.
• Ucenica s rednim brojem 12 birala je ucenika s
  rednim brojem 15 u pozitivnom smjeru, a on je nju
  birao u negativnom smjeru.
• Ucenik s rednim brojem 2 i ucenica s rednim
  brojem 7 birali su se uzajamno u pozitivnom
  smjeru.

12
PRIMJER SOCIOGRAMA (odjeljenje V. razreda osnovne
škole)
13
RAZLICITA GRUPIRANJA UCENIKA

• zvjezdasta oko zvijezda, voda grupe, par
  (medusobni izbori), lanci, trokuti, ucenici koji
  se samo medusobno biraju
• klike (manje grupe sa zatvorenim tendencijama)
• ucenici u perifernom položaju
• izolirani pojedinci
• ignorirani pojedinci
• izopceni pojedinci

14
UCENICI U PERIFERNOM POLOŽAJU

• oko 30 ucenika neke grupe
• izolirani ucenici (outsiders) - nakon pocetnih
  neuspjelih pokušaja prikljucivanja grupi, pocinju
  živjeti izdvojenim životom, prividno
  nezainteresirani za život u grupi i grupne
  aktivnosti (npr. nadareni ucenici, ucenici s
  visokim stupnjem intelektualne razvijenosti i
  socijalne zrelosti)
• ignorirani ucenici - pokazuju pretjeranu
  usmjerenost prema grupi, pod svaku cijenu nastoje
  uspostaviti kontakt s clanovima grupe, no clanovi
  grupe ih ne prihvacaju (cesto su iskorištavani
  od ostalih ucenika položaj socijalne
  pepeljuge)
• izopceni ucenici - iskljuceni iz socijalnih
  odnosa u grupi, nalaze se na rubu grupnog života,
  ne pokazuju interes za uspostavljanje kontakata s
  ostalim ucenicima, niti drugi ne pokazuju interes
  za uspostavljanjem socijalnog kontakta s njima

15
INDIVIDUALNI SOCIOMETRIJSKI INDEKSI

• prikazuju položaj svakog pojedinca u grupi
• IS() pozitivni izborni status
• IS(-) negativni izborni status
• IE() indeks pozitivne ekspanzivnosti
  ucenika
• IE(-) indeks negativne ekspanzivnosti ucenika

16
INDIVIDUALNI SOCIOMETRIJSKI INDEKSI

• IS()

• N broj ucenika u grupi

• Do() svi pozitivni glasovi koje
  je ucenik dobio

• Do(-) svi negativni glasovi koje je
  ucenik dobio

• Da() svi pozitivni glasovi koje
  je ucenik dao, birao ucenike u pozitivnom
  smjeru

• Da(-) svi negativni glasovi koje je
  ucenik dao, birao ucenike u negativnom
  smjeru

17
GRUPNI SOCIOMETRIJSKI INDEKSI

• prikazuje strukturu odnosa u grupi
• pokazatelji kompaktnosti i konsolidarnosti grupe
• IGK indeks grupne kohezije
• IGE indeks grupne ekspanzije
• pokazatelji nivoa poremecaja socijalnih odnosa u
  grupi, napetosti i socijalne nezrelosti grupe
• IGT indeks grupne tenzije
• IAA indeks afektivne atmosfere

18
POKAZATELJI KOMPAKTNOSTI I KONSOLIDARNOSTI GRUPE

• IGK

• R broj uzajamnih biranja u grupi
• Rm broj mogucih uzajamnih biranja
• N broj ucenika

• ?() suma svih pozitivnih glasova
• N broj ucenika

19
POKAZATELJI NIVOA POREMECAJA SOCIJALNIH ODNOSA U
GRUPI

• ?(-) suma svih negativnih glasova
• N broj ucenika

• ?() suma svih pozitivnih glasova
• ?(-) suma svih negativnih glasova

20
PRIMJERI ZA KRITERIJ IZBORA (pozitivan izbor)

• S kojim ucenicima iz svog razreda bi želio
  sjediti u školskoj klupi?
• S kojim ucenicima iz svog razreda bi želio
  zajedno uciti?
• S kojim ucenicima iz svog razreda bi se želio
  družiti u slobodno vrijeme?
• S kojim ucenicima iz svog razreda bi želio
  zajedno ici na ekskurziju?

21
PRIMJERI ZA KRITERIJ IZBORA (negativan izbor)

• S kojim ucenicima iz svog razreda ne bi želio
  sjediti u školskoj klupi?
• S kojim ucenicima iz svog razreda ne bi želio
  zajedno uciti?
• S kojim ucenicima iz svog razreda se ne bi želio
  družiti u slobodno vrijeme?
• S kojim ucenicima iz svog razreda ne bi želio
  zajedno ici na ekskurziju?

22
ANALIZA MOTIVA IZBORA

• Navedi razloge zbog kojih bi želio zajedno uciti
  sa ucenicima iz svog razreda koje si odabrao
• Navedi razloge zbog kojih se ne bi želio družiti
  u slobodno vrijeme sa ucenicima iz svog razreda
  koje si odabrao