Maticna Ploca

1
Maticna Ploca
2

• Maticna ploca poznata kao i osnovna ploca
  (engleski motherboard, mainboard) je centralni
  dio hardvera u racunalu. Na nju se ugraduje
  (prikljucuje) sav hardver u racunalu, na primjer
  graficka kartica, mrežna kartica, zvucna kartica,
  modem, tvrdi disk, RAM itd. preko rubnih
  spojnika.

3
Osnovne komponente maticne ploce su

• northbridge i southbridge kao odvojene cjeline
  ili integrirane u jedan cip
• rubni spojnici koji služe za umetanja raznih
  kartica za proširenje ili za prikljucivanje
  raznih perifernih jedinica, ulazno/izlaznim
  jedinicama, masovnim spremištima podataka.

4
Ostale komponente na maticnoj ploci mogu biti

• visoko integrirani krugovi tzv. cip set koji
  obnašaju mnoge funkcije koje su obicno funkcija
  kartica za proširenje (tako se na vecini modernih
  maticnih ploca može naci integrirana zvucna
  kartica i mrežna kartica, a neki modeli sadrže i
  graficku karticu)

5
Kako radi maticna ploca?

• Jedan od najvažnijih dijelova maticne ploce je
  sabirnica. Preko sabirnice idu svi podaci, te
  tako komponente medusobno komuniciraju. Brzina
  sabirnice se mjeri u MHz-ima (megahercima). Što
  je veca brzina to se više podataka istovremeno
  može prenijeti. Najbitnija sabirnica je FSB
  sabirnica, koja povezuje Northbridge i CPU, a
  kako memorija ide preko Northbridge-a FSB-ova
  brzina može dramaticno povecati performanse
  racunara. Osim FSB-a, postoje i druge sabirnice
• Memorijska sabirnica spaja Northbridge sa
  memorijom
• IDE sabirnica spaja Southbridge sa hard diskovima
  ili CD/DVD uredajima
• AGP sabirnica spaja graficku kartu sa memorijom i
  CPU
• PCI sabirnica spaja PCI slotove sa
  Southbridge-om, takoder PCI sabirnicu koristi
  novi PCI Express (koji se namece kao zamjena za
  PCI i AGP)

6
Dijelovi maticne ploce
7

• Cipset Glavni dio koji veže sve ostale dijelove
  sa procesorom, te šalje glavnom procesoru (CPU)
  informacije ostalim dijelovima. Sastoji se od dva
  dijela
• NorthBridge NorthBridge je direktno povezan sa
  procesorom preko FSB-a (en. Front Side Bus ili
  sabirnica) što omogucava brzu dostupnost podataka
  iz memorije i graficke kartice. Od njega najviše
  zavise performanse maticne ploce. Integrisan je
  na maticnu plocu što znaci da se ne može
  mijenjati, ali njegova voltaža i performanse se
  mogu mijenjati kroz BIOS ili softverski.
• Southbridge Southbridge je sporiji od
  Northbridge-a te sve informacije iz procesor-a
  idu prvo preko Northbridge-a pa tek onda na
  Southbridge koji je sabirnicama spojen na PCI,
  USB, zvucni cip, SATA i PATA konektore itd.
• Socket Socket odreduje koji procesor se može
  ugraditi u maticnu plocu. Nemoguce je staviti AMD
  procesor u maticnu plocu koja podržava Intel
  socket (i cipset). Najkorišteniji socketi danas
  su
• Socket 478 - Stariji Pentium i Celeron procesori
• Socket LGA775 - Novi Intel Pentium 4 procesori
• Socket A - Stari AMD Athlon procesori
• Socket 754 - AMD Sempron i neki AMD Athlon
  procesori
• Socket 939 - Brzi i jako korišteni AMD Athlon
  64-bitni procesori
• Socket AM2 - Zamjena za socket 754 i 939, koristi
  DDR2 memoriju
• BIOS Basic Input/Output System (BIOS) kontroliše
  osnovne funkcije racunara i svaki put provjerava
  svoje stanje prilikom paljenja racunara.
• Memorijski slotovi Služe kao dom za RAM
  memoriju, obicno ih ima više.
• PCI utor PCI (en. Peripheral Component
  Interconnect) konektori za zvucne, TV, mrežne, i
  nekada i graficke karte.

8

• AGP utor en. Accelerated Graphics Port (AGP),
  konektor iskljucivo namijenjen za graficke karte,
  karakteriše ga veca brzina od PCI-a.
• IDE konektori en. Integrated Drive Electronics
  (IDE), služi za spajanje PATA hard diskova,
  optickih uredaja (DVD/CD-ROM/RW) obicno se
  nalaze dva konektora.
• SATA konektori en. Serial Advanced Technology
  Attachment (SATA) je nešto novijeg datuma nego
  PATA, služi za konektovanje SATA hard diskova i
  logicno donosi bolje mogucnosti sam konektor je
  nešto manji i prakticniji.
• USB prikljucci en. Universal Serial Bus (USB)
  služi za prikljucivanje vanjskih uredaja
  (printera, memorijskih stickova itd.). Najnoviji
  standard je USB 2.0, koji je mnogo brži od starog
  USB 1.1.
• Legacy konektori Rijec je o prevazidenim
  konektorima (serijskom i paralelnom), ali su još
  uvijek tu radi podrške starim uredajima iako se
  sve manje koriste. Odlikuje ih mala brzina.
• Konektori za periferije Konektori za miš i
  tastaturu su takoder veoma stari i nisu se
  previše mijenjali. Danas se miševi i tastature
  (rjede) sve više proizvode za USB standard.
• CMOS baterija Pamti neke vitalne i osnovne
  postavke. U sebi sadrži i sistemski sat koji
  pamti tacno vrijeme i kada je racunar ugašen.
• Integrisani dijelovi Vecina ploca danas ima vec
  ugradene zvucne, mrežne pa i graficke cipove.
• Naponski konektor Preko njega maticna ploca
  dobiva struju (od napojne jedinice), te je
  raspodjeljuje ostalim dijelovima na maticnoj
  ploci.

9
Oblici maticnih ploca

• Vremenom su se pojavljivali razni standardi za
  maticne ploce, odnosno Form Factor koji odreduje
  oblik i velicinu maticne ploce, te njen nacin
  funkcionisanja i mogucnosti. Danas je uobicajen
  ATX standard, dok imamo i njegovu mikro varijantu
  mATX za ploce namijenjene manjim kucištima, dok
  je obicna ATX ploca nešto veca. Takoder, postoji
  stari AT standard koji je osnova ATX-a, ali se
  danas više ne proizvode maticne ploce za taj
  standard. Najnoviji standard je Intelov BTX
  format maticnih ploca.

10
(No Transcript)
11
Standardne velicine maticnih ploca su
12

• Maticne ploce razvijene su vecinom za racunala
  koja koriste otvorenu arhitekturu kao recimo
  Apple II ili IBM PC.
• Glavna svojstva razlikovanja maticnih ploca su
  vrste procesorskog socketa, grafickog sucelja, te
  razlicite standardizirane velicine maticnih
  ploca.

13
(No Transcript)
14
Izradila

• Dejana Cvitan, 1.e