Wyklad

1
Wyklad

• Metody statystyczne w zarzadzaniu jakoscia
• Opracowal Tomasz Greber

2
Statystyczne sterowanie procesem
3
Podzial metod statystycznych
4
SPC w Polskich Normach
5
Przyczyny niepowodzenw przedsiebiorstwach
bledne plany, decyzje ...
odchylenia w dazeniu do dobrze okreslonych celów
6
SPC, karty kontrolne

• Wprowadzenie do tematyki

7
Rozklad normalny
8
Rozklad normalny - zasada 3 s
9
Badanie normalnosci rozkladu

• testy statystyczne (np. Kolmogorowa,
  Pearsona)
• metoda graficzna

10
Karta kontrolna
11
Podzial kart kontrolnych
12
Karty kontrolne przy ocenie liczbowej

• Jak sterowac procesami, gdy mamy wyniki pomiarów

13
Karta X srednie - R
14
Stale statystyczne
15
Karta IX-MR
Karta
IX
MR
Górna linia kontrolna
Linia srodkowa
brak
Dolna linia kontrolna
Wykreslany punkt
X
16
Karty kontrolne przy ocenie alternatywnej

• Jak sterowac procesami bez mierzenia wyrobów

17
Ocena alternatywna
Wada
Niespelnienie wymagania zawiazanegoz zamierzonym
uzytkowaniem lub uzasadnionymi oczekiwaniami,
wlaczajac te, które sa zwiazane z bezpieczenstwem
Niezgodnosc
Niespelnienie wyspecyfikowanego wymagania
18
Karty p i np
Karta
p
np
Górna linia kontrolna
Linia
srodkowa
Dolna linia kontrolna
Wykre
slany punkt
np
UCL
- górna linia kontrolna
LCL
- dolna linia kontrolna
k
- liczba próbek
k
- liczba wyrobów niezgodnych w próbce
wn
n
- liczba pomiarów w próbce
np
- liczba braków w próbce
11
19
Karty c i u
20
Specjalne karty kontrolne

• Karty do nadzorowania specyficznych procesów

21
Karta celu
Karta stosowana przy krótkich seriach
produkcyjnych
Wartoscia monitorowana jest róznica pomiedzy
wartoscia zakladana (nominalna) a zmierzona
Monitorowane jest odchylenie parametrów wyrobu od
idealu
22
Karta proporcjonalna
Karta stosowana przy krótkich seriach
produkcyjnych
Wartoscia monitorowana jest stosunek wartosci
uzyskanej do wartosci nominalnej
Monitorowane jest odchylenie parametrów wyrobu od
idealu
23
Karta MA
Karta stosowana do obserwowania przesuniec w
procesie, które ciezko zobaczyc na kartach typu
X-R
Mozna regulowac czulosc karty na przesuniecia
procesu
24
Wskazniki zdolnosci

• Ile produkujemy braków (wadliwosc obliczeniowa)

25
Wskazniki zdolnosci jakosciowej
Badac mozna zdolnosc calych procesów lub tylko
poszczególnych maszyn
Na podstawie wskaznika, okreslic mozna m.in.
wadliwosc produkcji jakiej nalezy sie
spodziewac przy danym procesie (lub maszynie)
26
Wskaznik zdolnosci Cp
USL (LSL) - górna (dolna) granica
tolerancji6s - naturalny rozrzut procesu
27
Wskaznik zdolnosci Cpk
USL (LSL) - górna (dolna) granica tolerancji
28
Zachowanie Cp
LSL
USL
p
Wartosc wskaznika C
mm
29
Zachowanie Cpk
LSL
pk
USL
Wartosc wskaznika Cpk
mm
30
Wskazniki
31
Wskazniki
32
Badanie zdolnoscijakosciowej maszyn
33
Zródla zmiennosci
Czlowiek
Maszyna
Material
Wlasnosc wyrobu ma zmienna wartosc
Zarzadzanie
Pomiar
Technologia
34
Eliminowaniezródel zmiennosci

• zapewnic powtarzalne pomiary
• wykorzystac tylko jednego operatora
• zapewnic jednorodny surowiec (w miare
  mozliwosci)

35
Wskaznik Cm

• lub

36
Wskaznik Cmk
37
Kiedy badac zdolnosc maszyny?

• zakup nowej maszyny
• odbiór maszyny po remoncie
• rozpoczynanie produkcji - seria próbna

38
Planowanie eksperymentów

• Czyli jak zachowa sie proces

39
Planowanie eksperymentów

• Na kazdy proces wplywaja dwa rodzaje czynników
• czynniki kontrolowalne - które jestesmy w stanie
  kontrolowac, czyli np. parametry maszyny, rodzaj
  materialu itp.,

• czynniki niekontrolowalne - które wplywaja w
  jakis sposób na proces, ale nie mozna ich
  kontrolowac (czynniki zaklócajace), np. wplyw
  srodowiska, humory operatora maszyny itp.

40
SPC a planowanie eksperymentów
41
Cele planowania eksperymentów

• Zbadanie, które zmienne najbardziej wplywaja na
  wyniki procesu (wyrób).
• Okreslenie, jak powinny byc ustawione czynniki
  kontrolowalne, aby uzyskac optymalny wynik.
• Okreslenie, jakie powinno byc ustawienie
  czynników kontrolowalnych, aby zmiennosc wyrobu
  byla jak najmniejsza.
• Okreslenie, jak powinny byc ustawione czynniki
  kontrolowalne, aby wplyw czynników zaklócajacych
  byl minimalny.

42
Eksperymenty wieloczynnikowe
Eksperyment osmio-czynnikowy (program Statistica)
43
Analiza systemu pomiarowego

• Czy mozemy polegac na naszych pomiarach?

44
Dokladnosc
Jest to odchylenie wartosci sredniej z pomiarów
od faktycznej wielkosci mierzonej wlasciwosci
45
Powtarzalnosc
Jest to wariancja, zmiennosc wyników pomiarów
uzyskanych przy mierzeniu przez danego operatora
jednej, tej samej czesci kilkanascie razy
46
Odtwarzalnosc
Jest to zmiennosc wystepujaca pomiedzy
wartosciami srednimi z pomiarów dokonywanych
przez róznych operatorów, podczas mierzenia tym
samym przyrzadem tych samych czesci
47
Statystyczna kontrola odbiorcza
48
Kontrola odbiorcza

• Kontrola odbiorcza sa to dzialania prowadzone w
  celu ustalenia, czy dostarczona lub oferowana do
  dostarczenia jednostka wyrobu, partia wyrobów lub
  usluga jest mozliwa do przyjecia.
• Jej podstawowym zadaniem jest wiec
  niedopuszczenie do przyjecia niezgodnej z
  zalozeniami (okreslonymi w specyfikacji
  technologicznej, normach, umowach z klientem
  itp.) partii surowca lub wyrobów gotowych.

49
Ocena alternatywna

• Ocena alternatywna polega na rejestrowaniu
  wystepowania lub niewystepowania okreslonej,
  interesujacej odbiorce cechy w zbiorze
  kontrolowanych jednostek, a nastepnie zliczeniu
  liczby takich wystapien (lub niewystapien) w
  kontrolowanej jednostce, grupie produktów itd.
• Podstawa oceny jest zazwyczaj procent jednostek
  niezgodnych w kontrolowanej grupie.

50
Ocena liczbowa

• Ocena liczbowa polega na mierzeniu i
  rejestrowaniu wartosci liczbowych wlasciwosci
  kazdej jednostki z kontrolowanego zbioru.
• Podstawa oceny partii ze wzgledu na dana wlasnosc
  sa wyniki pomiarów uzyskane z próbki.

51
Definicje

• Partia jest to okreslona ilosc danego wyrobu,
  materialu lub uslugi tworzaca calosc,
  przedstawiona jednorazowo do kontroli.
• Próbka jest to jedna lub wiecej jednostek losowo
  pobranych z partii przeznaczonej do oceny,
  sluzacych dostarczeniu informacji o tej partii
  (próbka musi byc reprezentatywna i losowa).

52
Rodzaje kontroli

• Kontrola normalna - kontrola stosowana wówczas,
  gdy nie ma podstaw do przypuszczenia, ze poziom
  jakosci wyrobu rózni sie od poziomu
  akceptowanego.
• Kontrola ulgowa, mniej ostra od kontroli
  normalnej, stosowana jest wtedy, gdy z badania
  okreslonej liczby kolejnych partii za pomoca
  kontroli normalnej wynika, ze poziom jakosci
  wyrobów jest wyzszy od zalozonego.
• Kontrola obostrzona, ostrzejsza od kontroli
  normalnej, stosowana jest wtedy, gdy z badania
  okreslonej liczby kolejnych partii za pomoca
  kontroli normalnej wynika, ze poziom jakosci
  wyrobów jest nizszy od zalozonego.

53
Kontrola wg oceny liczbowej

• Warunkiem jej stosowania jest spelnienie
  nastepujacych wymagan
• badana wlasnosc musi byc okreslona liczbowo, a
  jej rozklad musi byc normalny (lub zblizony do
  normalnego),
• wyrób nie moze byc oceniany ze wzgledu na zbyt
  wiele wlasciwosci(w przeciwnym razie koszty
  oceny znaczaco rosna i poleca sie stosowanie
  kontroli wg oceny alternatywnej),
• personel powinien byc wykwalifikowany, tzn. byc w
  stanie stosowac tego typu metody.

54
Znaki literowe - ocena liczbowa
55
Metoda R

• Postepowanie
• okreslic poziom i rodzaj kontroli,
• ustalic dopuszczalna wadliwosc w2,
• z tabeli odczytac znak literowy planu badania, a
  nastepnie wlasciwa dla danego planu badania
  licznosc próbki n oraz parametr k,
• obliczyc wartosc srednia z pobranej próbki oraz
  rozstep R,
• obliczyc
• jezeli
• Qg ? kg i Qd ? kd - partie uznac za
  zgodna z wymaganiami,
• Qg lt kg lub Qd lt kd - partie uznac za
  niezgodna z wymaganiami.

56
Metoda R
57
Kontrola wg oceny alternatywnej

• Zastosowanie
• trudno jest ocenic wyrób metoda liczbowa,
• wazny jest prosty sposób kontroli,
• nie sa potrzebne dokladne informacje o
  kontrolowanej partii wyrobów.

• Wady
• mala dokladnosc uzyskanych wyników,
• potrzebna jest wieksza licznosc próbki w
  porównaniu z kontrola wg oceny liczbowej.

58
Znaki literowe - ocena alternatywna
59
Kontrola wg oceny alternatywnej
n - licznosc próbki ? - stosowac pierwszy plan
ponizej strzalki ? - stosowac pierwszy plan
powyzej strzalki