BILIMSEL BIR MAKALE NASIL YAZILIR

1
BILIMSEL BIR MAKALE NASIL YAZILIR

• Dr Emel TÜMBAY
• Ege Üniversitesi Tip Fakültesi
• Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim
  Dali
• IZMIR

2

• Yayinsiz bilim ölüdür.. Gerard PIEL

3

• ARASTIRMA YAYIN

4
Bilimsel makale nedir

• Özgün bir arastirmanin sonuçlarini tanimlayan,
  yazilmis ve basilmis bir rapor
• Ilk yayin
• Tekrarlanabilirlik
• Sonuçlarin irdelenebilirligi
• Dergi veya baska kaynakta
• Mantikli, açik ve kesin

5
Yayim asamasindan önce (1)

• Yanitlanmasi gereken sorunun ortaya konulmasi
• Maliyet? Yarar?
• Konu ile ilgili yayinlarin kaynagindan okunmasi,
  not edilmesi
• (soru ve/veya yanit belirlenmis mi?)

6
Yayim asamasindan önce (2)

• Eski bir bilginin desteklenmesi
• Yeni ve farkli bilgiler
• eski bilgilerin düzeltilmesi
• tümüyle yeni bir fikrin ortaya atilmasi
• Bilimin ilerlemesine hizmet

7
Yayim asamasindan önce (3)

• HASTA HAKLARI!
• Etik Kurul Saglik Bakanligi
• Katilan bireylerin yazili onayi

8
Yayim asamasindan önce (4)

• Istatistik uzmani danisma uygun yöntemle
  degerlendirme
• Sistematik ve dogru kayit
• her hasta için ayri form
• tüm hastalar için özet form
• (verilere kolay erisme ve yazilimda tüm
  verilerin dogru aktarimi!)

9
Yayim asamasindan önce (5)

• Yazinin çerçevesi
• basta sorulan soruya
• sistemli yaklasim
• gereksiz bilgilere yer
• vermemek

10
Makalenin yazilmasi (1)

• 1978 Vancouver Grubu
• 1979.1997
• Sekle yönelik açiklamalar
• Bölümlerin içerigi

11
Makalenin yazilmasi (2)

• Dergi Yazim Kurallari! - Biçim
• Düsünceler Net, kisa ve
• dogru
• Her cümle bir düsünce
• Her paragraf, bir kavramin
• bütünü
• Paragraflar arasinda mantiksal
• geçis (kurgulamada çerçeve!)
• Kaliplasmis ve süslü cümle yok!

12

• Kötü bir baslangiç kötü bir son yaratir..
• Euripides

13
Giris

• Degerlendirebilme için yeterli düzeyde temel
  bilgiler
• Tüm kaynaklar atifa alinmamali
• Yayinlarin elestirisi çalismanin amacini
  destekliyor ise yayinlarin elestirisi yoksa
  tartismaya birakilmali
• Soru anlasilabilir ve mantikli niçin seçildi,
  niçin önemli ilgi
• Her türlü özel terim ve kisaltmalarin
  tanimlanmasi
• Genis zamanda yazilim
• Varsayim ve amacin belirtilmesi ile sonlandirma

14
Gereç ve Yöntem (1)

• BIR BILIMSEL ARASTIRMANIN BILIMSEL DEGERE SAHIP
  OLABILMESI IÇIN YENIDEN ÜRETILEBILIR OLMASI
  GEREKIR!
• Arastirmanin tekrarlanmasi ve bulgularin
  karsilastirilmasini saglama
• Ayrintili tanimlama
• Çogu geçmis zamanda yazilma

15
Gereç ve Yöntem (2)

• Hasta, deney hayvani, klinik örnek ve kontrol
  grubu (sayi, yas, cinsiyet)
• Yer ve tarihler
• Örnek, hasta ve kontrol grubu seçme kriterleri
• Örneklerin, hastalarin alt gruplara nasil
  ayrildigi
• Cerrahi islem ayrinti
• Hastalarin nasil izlendigi vb.

16
Gereç ve Yöntem (3)

• Tibbi etige uygunlugu nasil saglandi? Hastalardan
  bilgilendirilmis onay formu?
• Gerecin teknik özellikleri, miktarlari, kaynagi
  ve hazirlama yöntemi
• Standart yöntem veya islem Kaynak makale!
• Malzeme veya ilaç Preparat adi verilmemeli
  (ancak belirli ürünler arasinda fark varsa ve bu
  fark sonucu etkileyebilecekse ticari ad ve
  üretici firma adi)
• Istatistik yöntemler

17
Gereç ve Yöntem (4)

• Iyi yazilmis bir bölümde okuyucu sunlarin
  yanitini bulmalidir
• Soruyu yanitlamak için seçilen klinik örnek,
  hasta ve varsa kontrol grubunun özellikleri
  nedir?
• Kullanilan ölçme yöntemleri ve bu yöntemlerin
• güvenilirlikleri nedir?
• Kayitlar ne sekilde ve ne kadar güvenilir sekilde
  tutulmustur?
• Degerlendirme ve analiz yöntemleri ne kadar
  güvenilirdir?

18
Gereç ve Yöntem (5)

• Çalisma baslamadan önce yazilmasi yöntemle
  ilgili sorunlarin öngörülmesi!

19

• Dogruyu anlatmak için ortaya çiktiysaniz
  zerafeti terziye birakin!
• Albert EINSTEIN

20
Bulgular (1)

• Giristeki sorular yanitlanir!
• Arastirmanin veya deneyin genel tanimi
• Ayrintili olarak veriler
• Geçmis zaman!

21
Bulgular (2)

• Veriler yorumsuz
• Sonuçlar basit, kisa ve anlasilir
• Sayi Mutlak sayi (örn. 5/20)
• lt20 Yüzde kullanilmamali!
• Tüm makale boyunca sonuçlarin ayni sekilde
  verilmesi

22
Bulgular (3)

• Fazla sayi Tablo veya grafik
• Metinde tekrar yok!
• Bir veya birkaç bulgu Metinde
• Veriler eksiksiz Okuyucu sonuçlari
• test edebilmeli!
• Arastirma sirasinda olumsuz
• etkiler ve/veya protokoldan
• sapmalar..

23
Bilimsel merak, arastirmacilarin
kanitlarin geçerliligini ve ilgili yorumlari
sorgulamalarini gerektirir ve arastirma böylece
ortaya çikar. Wayne G. Watson
24
Tartisma (1)

• Tehlike
• Hatali veya yetersiz tartisma veya verilerin
  yorumla karanlikta kalmasi
• Amaç
• Gözlenen gerçekler arasindaki iliskilerin
  gösterilmesi
• Belirli bir mantik içinde Alt basliklara
  ayrilmis gibi yazilmali
• Zaman
• Genis zaman (diger arastiricilar)
• Geçmis zaman (kendi bulgulari)

25
Tartisma (2)

• Bulgular ile ilgili saptama veya görüs
• Sonuçlarin gösterdigi ilkeler, genellestirmeler
  ve iliskiler
• (sonuçlar tekrarlanmamali!)
• Sonuçlar ve yorumlar Literatüre zit veya uygun
  (anlamsiz literatür siralamasi!)

26
Tartisma (3)

• Beklenenden farkli sonuçlar veya ilgi
  kurulamayanlar belirtilmeli
• ( yöntemin üstünlügü veya yetersizligi)
• Teorik katki Olasi pratik katki
• Çarpici kisa özet veya sonuç cümlesi

27
Tesekkür

• Önemli teknik yardim
• Özel bir donanim
• Burs veya proje destegi
• Belli bir öneri veya yorum

28

• Sayilamayacak kadar çok kaynak içeren metinler,
  bilimselligin isareti degil, güvensizligin
  göstergesidir..
• William C. Roberts

29
Kaynaklar

• Yayinlanmis, yazarca okunan ve metinde
  içeriginden söz edilen..
• Baska makalelerde kullanilan kaynaklardan
  dogrudan alinti yapilmamalidir
• Yayimlanmamis veriler, basimdaki makaleler,
  özetler ve tezler! (metinde parentezde!)
• Atif kaynagi cümlede ait oldugu yerde!

30
Baslik (1)

• Makale yazilimi bittikten sonra!
• Içerigi yeterli ölçüde ve en az sayida sözcük ile
  tanimlama
• Kisaltmalar kullanilmamali
• Baslik altinda yazarlar ve adresleri
• Yayimlanmadan önce adres degisikligi - dipnot

31
Baslik (2)

• Yazar olabilmek için üç kosul (Vancouver)
• Çalismanin düsünülmesi ve düzenlenmesi,
  sonuçlarin analizi ve yorumlanmasi
• Makalenin yazilimi ve içeriginin düzeltilmesi
• Makale içeriginin onaylanmasi
• Tesekkür
• Önceden ad sirasinin belirlenmesi!

32

• Genellikle iyi bir özeti iyi bir makale izler.
• Kötü bir özet ise gelecek dertlerin
  habercisidir..
• Robert A. Day

33
ÖZETMakale okunmali mi, okunmamali mi?!

• makale yazilimindan sonra
• yeterlilik kisa ve basit yansitma
• olumsuz sonuç saklanmamali
• 150-300 sözcük
• amaç gereç (hastalar) ve yöntem bulgular
  ana sonuçlar
• geçmis zamanda yazilmasi
• kisaltma kullanilmamali kaynak gösterilmemeli
• altinda 3-10 anahtar sözcük

34
En son yapilacaklar (budama, cilalama!)

• Yaz - unut- 2-3 hafta sonra tekrar oku
• Içerigi bilmeyen bir kisiye okutmak
• Diger yazarlara okutmak onay
• Dilbilgisi yabanci dil uzmani
• Yazim Kurallarinin tekrar okunmasi
• Mektup ile birlikte gönderme

35

• Bilimsel makale Arastirmanin en üst noktasi
• Her makale daha iyi yazilabilir
• Iyi bir bilimsel makale yazabilmek için çok
  okumak gerekir!