T.C OSMAN

1
T.COSMAN ÜLKÜMEN LISESI ÇAGDAS TÜRK VE DÜNYA
TARIHI DERSI PERFORMANS ÖDEVI

• ERKAN AGRIKLI
• Hazirlayanin
• Adi Betül
• Soyadi Iskender
• Sinifi12/SOS/B

2
II.DÜNYA SAVASI1939-1945
3
II.DÜNYA SAVASININ NEDENLERI

• I.Dünya Savasi sonrasi güçler dengesinin
  bozulmasi
• Alman,Avusturya-Macaristan,Rus ve Osmanli
  imp.
• I.Dünya Savasini bitiren antlasmalarin agir
  sartlari
• Dünya barisini koruma çabalarinin yetersiz
  kalmasi
• Milletler Cemiyeti,Locarno Antlasmasi,Kellog
  Pakti.
• 1929 Ekonomik Krizi ve dünyaya etkileri
• Almanya,Italya ve Japonyanin yayilmaci
  siyasetleri
• Totaliter,fasist,militarist ve komünist rejimler

4
JAPONYA kavram ve sahislar

• Militarist
• Askerlerin yönetici oldugu yada askeri
  yöntemlerin uygulandigi yönetim sekli.
• Pozitif Politika
• Japonyanin askeri güce dayali olarak izledigi
  yayilma siyaseti.
• Asya Asyalilarindir
• Japonyanin 1934te Batili devletlerin Çin ile
  iliskilerini kesmesini istemesi.
• Yeni Düzen
• Japonyanin Çinin büyük bölümünü isgale baslayip
  Batili devletleri Dogu Asyadan uzaklastirma
  siyaseti.

5
JAPONYA

• I.Dünya Savasi sonrasi Dogu Asyadaki Alman
  sömür-gelerini aldi.
• Çinden ekonomik ayricaliklar elde etti.
• 1922 Washington Deniz Silahsizlanma Konferansi
  ile Japonyanin deniz gücünün sinirlandirilmasina
  çalisildi.
• 1929 Ekonomik krizinden sonra Liberal
  hükümetlerin yerini Militarist yönetimin
  almasiyla yayilmaci politi- ka izledi (Pozitif
  Politika).
• 1931 de Mançuryayi ve Çinin birçok bölgesini
  isgal etti.

6
JAPONYA

• Japonyanin Çine Yönelmesi
• Avrupada Ingilterenin Yatistirma Politikasi
  izlemesi-Ispanya iç savasinin çikmasi
• ABDnin tarafsizlik politikasi izlemesi ( Monroe
  Doktrini )
• Italyanin Habesistana Almanyanin Ren bölgesine
  asker sevk etmesi
• Almanya ile Italyanin Berlin-Roma Mihverini
  kurmalari
• Almanya ile SSCBye karsi Anti Komintern Pakti
  kurmasi
• NOT
• 1933te Milletler Cemiyetinden ayrilmis, 1934te
  Washington Antlasmasindan çekilmis, Asya
  Asyalilarindir politikasini uygu-lamistir.
• 1938de Yeni Düzeni ilan edip Batililari
  bölgeden uzaklastirmak istemistir.

7
ITALYA

• I.Dünya savasi sonrasi istedigini alamamis
  siyasi,sosyal ve ekonomik sorunlar 1922de
  Mussoliniyi iktidara getirmistir.
• Ideoloji olarak Fasizmi benimseyen Mussolini
• Merkezi yönetimi güçlendirmis,
• Demokrasiyi ve muhalefeti ortadan kaldirmis,
• Ülkedeki etnik gruplari Italyanlastirmaya
  çalismis,
• Dis politikada
• Eski Romayi canlandirmaya kalkismis, sömürgeci
  ve yayil-maci siyaset izleyerek Yugoslavyadan
  Fiüme, Yunanistan-dan Korfuyu almis, Arnavutluk
  üzerinde nüfuz kurmustur.
• Afrikada Libyaya ek olarak Habesistani
  (Etiyopya) isgal etmistir.

8
ITALYA

• Italyanin Habesistani Isgali 1936
• 1929 Ekonomik krizi sonucu devletlerin milliyetçi
  politikalar izle-mesi (Hammadde-Pazar sikintisi)
• Japonyanin Mançuryayi isgaline,Almanyanin
  Versay kosullarini degistirmesine Ingiltere ve
  Fransanin tepkisizligi,Isgalin sonuçlari
• Almanyanin Locarno Antlasmasini feshetmesine
• Italyanin Akdenizde Ingiltereye rakip olmasina
• Almanyanin Ren bölgesini silahlandirmasina
• Italya ve Almanyanin Berlin-Roma Mihverini
  kurmasina ortam hazirlamistir.
• Yatistirma Siyaseti
• Ingiltere basbakani Chamberlain ile özdeslesen
  politika. Almanya ve Italyanin izledigi
  saldirgan politikalara karsi Ingilterenin
  Hitle-rin yayilma sahasini D.Avrupa olarak
  görerek göz yummasi.

9
ALMANYA kavram ve sahislar

• Saar Bölgesi
• 1935te halk oylamasi sonucu Fransa,
  Almanyaya birakti.
• Ren Bölgesi
• Versay Antlasmasi uyarinca Alman-Fransiz
  sinirinda silahsiz-landirilan bölge.Almanya
  bölgeye 1936da asker sevk etti.
• Südet Bölgesi
• 1938 Münih Konferansi sonucu 3,5 milyon
  Almanin yasadigi bu bölgeyi Çekoslavakya Nazi
  Almanyasina verdi.
• Hayat Sahasi
• Almanya topraklarinin Alman irkina yeterli
  gelmeyecegi fikri uyarinca Alman hükümetinin
  izledigi yayilmaci politika.

10
ALMANYA

• Versay Antlasmasinin agir sartlari 1929
  Ekonomik Krizi Hitleri ve Nazileri iktidara
  getirmistir(Ocak 1932).
• Hitlerin Dis Politikasi
• I.Asama Versayin kisitlamalarini ortadan
  kaldirmak
• Silahsizlanma Konferansi ve Milletler
  Cemiyetinden çekilmesi 1933
• Gizlice silahlanarak askeri gücünü artirmistir.
  1934
• Locarno Antlasmasini feshetmistir. 1934
• Zorunlu askerligi getirmistir. 1935
• Fransadan Saar bölgesini almistir. 1935
• Ren bölgesine asker sevk etmistir.1936
• Avusturya ile birlesmistir.(Anschluss Olayi) 1938
• Berlin-Roma Mihveri ile Anti Kominterni imzaladi.

11
ALMANYA

• Hitlerin Dis Politikasi
• II.Asama Almanya sinirlari disindaki bütün
  Almanlari Ulus Devlet anlayisiyla tek çati
  altinda toplamak.
• Çekoslavakya sinirlarinda kalan Almanlarin
  yasadigi Südeti almak
• III.Asama Hayat Sahasi projesini
  gerçeklestirmek.
• Çekoslavakyayi isgal etti.1939
• Litvanyadan Memeli aldi.1939
• Italya ile Çelik Pakti imzaladi.1939
• SSCB Ile Saldirmazlik Antlasmasi yapti.1939
• Polonyayi SSCB ile isbirligi yaparak isgal etti.
  1 Eylül 1939
• NOT Bu paylasim savasin nedenidir.

12
ÜLKELER ARASI GRUPLASMALAR
BERLIN-ROMA-TOKYO MIHVERI 1936

• Nazilerin iktidara gelmesi ITA-FRA-ING
  yakinlastirmis
• Italyanin Habesistani isgali Ingiltere ile
  arasini açmis
• Fransada Halk Cephesi iktidara gelince Fransa,
  SSCB-
• ye yanasmis bu gelismeler ITA-ING-FRA
  blogunu boz-mustur.
• Italya, Almanya ve Avusturyanin bagimsizligini
  tanimis bu gelismeler 1936da Berlin-Roma
  Mihverinin kurul-masini saglamistir.
• 1937de ittifaka Japonya da katilmistir.

13
ÜLKELER ARASI GRUPLASMALAR
ANTI-KOMINTERN PAKT 1936

• Fransa-SSCB yakinlasmasi üzerine Almanyanin Ren
  böl-gesine girmesi ve komünizme karsi kampanya
  yürütmesi
• SSCBnin Almanya aleyhine silahlanmaya baslamasi
• Japonyanin Uzak Doguda yayilma siyaseti
  izlemesi
• SSCBye karsi Almanya-Japonya arasinda rejim
  esasina göre kurulmus, sonra Italya katilmistir.

ÇELIK PAKT 1939

• Almanyanin Çekoslavakyayi isgali üzerine Italya
  ile yaptigi ittifak antlasmasidir.

14
MÜTTEFIK
MIHVER

• Fransa
• Vichy Hükümeti General Petain
• Sürgün Hükümeti General De Gaulle
• Ingiltere
• 1940a kadar N.Chamberlian
• 1940-1945 W.Churchill
• 1945ten sonra C.Attle
• ABD
• 1945e kadar F.Roosevelt
• 1945ten sonra H.S.Truman
• SSCB
• J.Stalin

• Almanya
• Hitler
• Italya
• Mussolini
• Japonya
• Hirohito

15
CEPHELER
AVRUPA
K.AFRIKA

• Almanya-Fransa
• Yildirim Harekati
• Maginot Hatti
• Almanya-Ingiltere
• Kartal Hücumu
• Almanya-SSCB
• Barbarossa Harekati
• Stalingrad Kusatmasi
• Almanya-ABD
• Atlantik Bildirisi
• Normandiya Çikarmasi

• Italya-Ingiltere
• Almanya-Ingiltere
• Torch Harekati

PASIFIK

• Japonya-ABD
• Pearlharbour Baskini
• Midway Saldirisi
• Leyte Savasi

16

kavram sahis

• Yildirim Harekati Almanlarin Fransa üzerine
  baslattigi saldiriya ABD tarafindan verilen
  ad.
• Maginott Hatti Fransanin Alman sinirina insa
  ettigi ge-çilmez olarak nitelenen yer altinda
  birbirlerine tüneller-le baglanmis savunma hatti.
• Yildirim Harekatiyla Danimarka ve Norveçi alip
  Belçika, Hollandaya, saldiran Almanya Maginott
  Hattini geçerek Fransayi isgal edip Alman
  yanlisi Vichy Hükümetini kurdurmus. De Gaulle
  Ingiltereye kaçarak sürgünde di-renisi
  örgütlemistir.
• Alman ilerleyisi Ingilterede Chamberlian
  hükümetini düsürmüs yerine W.Churchill iktidara
  gelmistir.

17
CEPHELER
avrupa

• Kartal Hücumu Ingiltereyi teslim almak için
  Almanlarin baslattiklari hava taarruzu.
• Hitler, Kartal Hücumunda çok kayip verince
  Ingiltereyi istiladan vazgeçerek Hayat Sahasi
  projesi için Dogu Av-rupaya yönelmistir 1941.
• Hitler önce Bulgaristan ve Romanya ile ittifak
  yapmis kisa süre sonra Yugoslavya ve Yunanistani
  da isgal etmistir.
• Barbarossa Harekati ile SSCByi istila etmek
  isteyen Hit-ler Stalingradda durdurulmus zamanla
  geri çekilmistir.

18
CEPHELER
d.avrupa

• Barbarossa Harekati Hayat Sahasi projesini
  gerçekles-tirmek amaciyla Hitlerin SSCByi
  istila harekati.
• Barbarossa Harekati ile SSCByi kisa sürede
  teslim al-mayi amaçlayan Almanlar Ruslarca
  durdurulmustur.
• 1942de saldiran Almanlar Moskovayi düsüremese
  de Kirimi almis Kafkaslara girip Maikop petrol
  bölgesini ele geçirmis Müttefiklerin Iran
  üzerinden SSCBye yardimini engellemis ve enerji
  kaynaklarina sahip olmustur.
• Stalingrad Alman taarruzunun püskürtüldügü
  sehir. Al-manlar ilk kez yenilmis savasin
  gidisati degismistir. Hit-ler D.Avrupadan
  çekilmeye baslamis Italya ve Norman-diya
  (Müttefiklerin Fransaya çikarma yaptiklari
  bölge) da Müttefiklere de yenilen Almanlar, 7
  Mayis 1945te teslim olmustur.

19
CEPHELER
k.afrika

• Eisenhower K.Afrikada Mesale (Torch) Harekati
  ni ba-sariyla yöneten ABD generali. Normandiya
  Çikarmasina da komuta etmistir.
• Italya, Fransanin düsmesiyle K.Afrika hakimiyeti
  için Ingiliz ve Fransiz sömürgelerine saldiriya
  geçmis Süveys i almak için baslattigi saldiriyi
  Ingiltere püskürterek kaybettigi yerleri geri
  almistir.
• Almanya destegiyle Italya ile yeniden saldiriya
  geçmis Ingiltere Mihver güçlerini Misir ve
  Libyadan atmis, Ital-yan sömürgelerini ele
  geçirmistir. 1942de ABDnin sa-vasa girip Fas ve
  Akdenizden K.Afrikaya asker çikar-masiyla
  (Mesale Harekati ) 1943 te Müttefikler bölgeye
  hakim olmus cephe kapanmistir.

20
CEPHELER
pasifik

• ABD infirat politikasi uyarinca tarafsizligini
  ilan etmis Alman ilerleyisinin sürmesi üzerine
  bedeli savas sonunda ödenmek sartiyla
  Ingiltereye yardim karari alan, ABD Ingiltere
  ile, Atlantik Bildirisini yayinlamis ama savasa
  girmemistir.
• Atlantik Bildirisi Kalici baris, silahsizlanma,
  uluslarin kendi gelecegini belirleyebilmesi ve
  savas sonunda toprak alinmamasi ilkelerini
  içerir.
• Japonya kisa sürede Uzak Dogudaki Ingiliz ve
  Fransiz sö-mürgelerine saldirmis Çin
  topraklarinda ilerlemistir.
• Japonya, ABDnin uyguladigi petrol amborgosu
  üzerine Pa-sifikteki Hawai deniz üssü Pearl
  Harboura saldirmistir. Bu-nun üzerine ABD,
  Ingiltere, SSCB ve 22 ülke ile BM Ittifakini
  kurarak Müttefikler yaninda savasa girmistir.

21
CEPHELER
kavram sahis

• BM Ittifaki Atlantik Bildirisi Ilkelerini esas
  almis zafer elde edinceye kadar isbirligi
  kararlastirilmistir.
• McArthur ABDnin Pasifik komutani.
• Yamamoto Amiral. Japonyanin Pasifik komutani.
• Nisan 1942ye kadar süren Japon ilerleyisini
  Mercan Denizi-nde durduran ABD, Midway Deniz
  Savasini kazanarak ilerle-mistir.
• Leyte Deniz Savasini da kazanan ABD, Japonyayi
  teslim al-mak için atom bombasi kullanmistir.
  Agustos 1945
• 2 Eylülde imzalanan ateskes ile savas bitmistir.

22
KONFERANSLAR
Moskova-SSCB 1943

• ABD, Ingiltere, SSCB, Çin
• Kalici baris için bir baris teskilatinin
  kurulmasi,
• Washingtonda kurulacak teskilatin esaslari
  belirlenmis,
• Türkiyenin savasa girmesi kararlastirildi.

Yalta-SSCB Subat 1945

• ABD-Roosevelt, Ingiltere-Churchill, SSCB-Stalin
• Özgür Avrupa hakkinda bildiri yayinlanmis,
  demokratik yönetimlerin kurulmasi, halklarin
  kendi geleceklerine karar vermesi, yikilan
  Avrupanin tamir edilmesi v.s.
• SSCByi dengelemek için Ingiltere,Fransayi
  isgale ortak etmis,SSCB Japonyaya karsi savasa
  girmesi karsiliginda BMde üç sandalye almistir.
• Mart 1945e kadar Mihver devletlere karsi savasa
  giren devletlerin BMye alinmasi
  kararlastirilmistir.

23
KONFERANSLAR
San Fransisco-ABD 1945

• ABD, Ingiltere, SSCB, Çin, Fransa
• BM teskilatinin kurulmasi, üyelerinin,çalisma
  esaslarinin, görev ve sorumluluklarinin
  belirlenmesi amaciyla toplan-mis, BM teskilati
  kurulmustur.

Potsdam-ALMANYA 1945

• ABD-Truman, Ingiltere-Attlee, SSCB-Stalin
• Kararlari ile Avrupanin siyasi,askeri,nüfus ve
  ekonomik yapisini sekillendiren konferansta
  yasanan Müttefikler arasi çikar çatismalari Iki
  Kutuplu Dünyayi dogurdu.
• Avrupa, Almanya, Avusturya isgal bölgelerine
  ayrilmis yapilacak baris antlasmalarinin
  çerçeveleri belirlen-mistir.

24
Savasin Siyasi Sonuçlari

• En az ABD etkilenmis, Nükleer silahi gücünü
  artirmistir.
• BMnin New Yorku,IMFin Washingtonu merkez
  seçme-si Avrupa merkezli dünya düzeninin
  degistigini gösterir.
• Altin rezervi,sanayisi,ticari gücü ABDyi büyük
  güç yapti.
• ABD, Japonyayi isgal etmis, burada üsler
  kurmustur.
• Japon ordusu dagitilmis, Japonya egitim reformuna
  zor-lanmis yeni bir anayasa hazirlatilmis, ayrica
  tüm sömür-gelerini bosaltmistir.

25
Savasin Siyasi Sonuçlari

• D.Avrupada kurtarici olarak görülen SSCB bölgede
  komünist rejimler kurdurmus, dislanmisliktan
  kurtulurken büyük güç olmus, bu durum iki kutuplu
  dünya düzenini olusturmustur.
• Almanya, Avusturya ve Italya isgal edilmis,
  Almanya-Berlin, Avusturya-Viyana, 4 isgal
  bölgesine ayrilmistir.
• Fasizm, Nazizm tasfiye edilmis, Asya,Afrika ve
  Orta Doguda sömürgecilige karsi milli kurtulus
  mücadeleleri baslamistir.
• Milletler Cemiyeti yetkilerini Birlesmis
  Milletlere devretmis, demokratiklesme süreci
  hizlanmistir.
• NOT 12 Ada 1947 Paris Antlasmasi ile Italyadan
  alinip Yunanistana verilmistir.

26
Savasin Ekonomik Sonuçlari

• Savas Avrupanin alt ve üst yapisini yok etmis
  sanayi-tarim-ulasim-ticaret sektörleri agir
  darbeler almistir.
• Avrupalilar sömürgelerini kaybetmis, Alman,
  Ingiliz, F-ransiz ve Italyan ekonomileri iflas
  etmis,kamu borçlan-malari artmistir.
• Savasin zararlarini azaltmak içinuluslararasi
  para fonu (IMF) kurulmus,Altin yada altina
  çevrilebilen paralar (dolar) ile ülke paralari
  garanti altina alinmistir.
• ABD altin rezervi 75, sanayi üretimi 50,
  ticaret 25 ile öne çikmistir.
• Savasin yikintilarini azaltmak için uluslararasi
  imar ve kalkinma fonu kurulmus, II.Dünya
  Savasinin yaralari I.Dünya Savasina göre daha
  çabuk sarilmis 1949 da Av-rupa ile birlikte
  Japonya ve SSCBde yaralarini sarmistir.

27
Savasin Toplumsal Sonuçlari ve Insan Haklari

• Sivil kayiplar hava saldirilari, sivil esirlerin
  öldürülmesi, toplama kamplari, salgin
  hastaliklar, atom bombasi.
• Göçler Germenler ve Japonlar ülkelerine, Alman,
  Japon ve SSCBnin zorla çalistirdigi isçiler geri
  döndüler.
• Toplumsal travmalar,insan haklari ihlalleri
  Yahudi soy-kirimi, Nazi toplama kamplari, atom
  bombasi, SSCB sür-günleri, Japonlarin
  sömürgelerindeki uygulamalari,isgal güçleriyle
  isbirligi yapanlara uygulananlar, irk-din-mez-hep
  cinayetleri ve yargisiz infazlar, yagma-talan.
• Almanya ve Japonyada Nürnberg ve Tokyo
  Mahkemele-rinde Nazi ve Japon savas suçlulari
  yargilanmistir.
• BMde Soykirimi engelleme ve cezalandirma
  Sözles-mesi imzalanmistir.

28
BM Teskilati

• 1941 Atlantik Bildirisi ile ABD ve Ingiltere
  BMnin temel-lerini atmistir.
• 1943 Moskova Konferansi ile ABD,SSCB,Çin ve
  Ingiltere bir araya gelmis teskilatin
  kurulmasinda anlasmislardir.
• 1944 Washington Konferansi ile BMnin
  taslagi,görev ve yetkileri belirlenmistir.
• 1945 Yalta Konferansi ile Mart 1945e kadar
  Mihvercile-re savas açanlarin örgüte alinmasi
  kararlastirilmistir.
• 1945 San Fransisco Konferansi ile Türkiyenin de
  arala-rinda yer aldigi 51 ülke tarafindan
  kurulmustur.1946 da MC yetkilerini Birlesmis
  Milletlere devretmistir.

29
Birlesmis Milletler
GENEL KURUL
GENEL SEKRETERLIK
GÜVENLIK KONSEYI
VESAYET KONSEYI
EKONOMIK VE SOSYAL KONSEY
ADALET DIVANI

• Her üye temsil edilir.
• Her üye devletin bir oy hakki vardir.
• Yasama organi

• BMnin diger organlarinin ça-lismasi için or-tam
  ve sartlari saglar.
• BM ta-rafin-dan ortaya konan prog-ram ve
  politika-lari uy-gular.

• BMnin yürüt-me or-gani.
• ABD,Çin
• Rusya
• Fra,Ing
• Daimi üye ve veto hakki var.
• Geçici 10 üye

• Sömür-gecilik bittigi i-çin isle-vi
  kal-mamis-tir.

• BMnin dünya-daki e-kono-mik ve sosyal
  prob-lemler için gö-revli kurumu

• BMnin yargi organi.
• 9 yil için 15 yargiç.
• Lahey Adalet Divani

30
BM Teskilati

• NOTLAR
• 10 Aralik 1948 Insan Haklari Evrensel Beyannamesi
• 12 Ocak 1951 Soykirimi Suçunun Önlenmesi ve
  Cezalandi-rilmasi kararlari kabul edilmistir.
• Uluslararasi iliskilerde kuvvet kullanimini
  evrensel düzeyde yasaklayan ilk anlasma BM
  Sözlesmesidir.
• BM genel merkezi New York, Arapça,Çince,Fransizca,
  Rusça, Ingilizce ve Ispanyolca resmi dilleridir.
• Daimi üyelerin veto hakkinin bulunmasi
  Devletlerin esitligi ilkesi ne aykiridir.
• UNESCO Paris. BM Egitim,Bilim ve Kültür
  Teskilati
• UNICEF New York. BM Çocuk Fonu
• IMF Washington. Uluslararasi Para Fonu
• WHO Cenevre. Dünya Saglik Örgütü

31
Savas Yillari Türkiye

• C.Baskani Ismet Inönü,
• Basbakanlar Refik Saydam, Sükrü Saraçoglu
• Türkiyenin katildigi konferanslar
• Adana Kahire - San Fransisco
• Türkiyenin Saldirmazlik Antlasmasi Yaptigi
  Devletler
• Ingiltere Fransa - Almanya
• Not
• Almanya ile yapilan anlasma Türkiyede Pantürkizm
  p-ropagandasini canlandirmis, Hitlerin
  yenilmesiyle Pan Türkist örgüt ve
  propagandacilari ortadan kaldirilmistir.

32
Savas dönemi Türk dis politikasi

• Savas disi kalmak, toprak bütünlügü ve
  bagimsizligini korumak, Denge Siyaseti izlemek
• Savas yillari
• 1939 Italyanin Arnavutluku isgali, SSCB ile
  Almanya arasinda saldirmazlik anlasmasi
  yapilmasi, SSCBnin Bo-gazlarda taleplerde
  bulunmasi Türkiye-Ingiltere-Fransa
  arasindaKarsilikli Yardim Antlasmasi
  yapilmistir.
• 1940-1941Hitlerin Balkanlari istilasi sonucu,
  Almanya ile Saldirmazlik Pakti imzalanmistir.
  Hitlerin SSCBye saldirmasi ve Kafkaslarda
  ilerlemesi Türkiyenin savasa girmesi konusunda
  üzerindeki baskiyi artirmistir.

33
Savas dönemi Türk dis politikasi

• 1942-1943 Almanlarin Stalingrad yenilgisi
  Türkiyenin savasa girmesi için baskilari daha da
  artirmistir.
• 1943 Adana Konferansinda Inönü SSCB tehdidinden
  ve savasa hazirliksiz olundugundan bahsetmis ve
  destek sözü almistir. Müttefiklere yakinlasan
  Türkiye yine de savas disi kalmistir.
• 1943 Moskova Konferansinda SSCBnin baskisiyla
  Tür-kiyenin savasa girmesi için karar
  alinmistir.
• Kahire Konferansida Inönü gerekli yardimin
  yapilmasi sartiyla ilke olarak savasa girmeyi
  kabul etmistir.

34
Savas Yillari Türk dis politikasi

• NOT
• Ingilterenin Türkiyeyi savasa sokmak
  istemesinde Al-manyaya karsi yeni bir cephe
  açmak ve savas sonunda Balkanlarda olusabilecek
  SSCB varligini zayiflatmak vardir.
• 1944-1945 Ingiliz ve Türk yetkililer yardim
  konusunda anlasamayinca Müttefiklerin Türkiyeye
  olan yardimi ke-silmistir. Iliskileri
  canlandirmak isteyen Türkiye Alman gemilerine
  bogazlari kapatmis, Almanyaya olan ihracati
  durdurmustur.
• Türkiye Yalta Konferansi uyarinca S.Fransisco
  Konferan-sina katilip Birlesmis Milletlere
  girebilmek için Mihver-cilere simgesel olarak
  savas açmistir (Subat 1945).

35
Savas Yillari Türkiye

• Milli Korunma Kanunu Hükümete üretim-dagitim-tüke
  -tim iliskilerini kontrol yetkisi veren kanun.
  Hükümete is-letmelere el koyma, dis ticareti
  kontrol, halkin ve milli savunmanin ihtiyaci
  ürünleri karsiz alma yetkisi verildi.
• Bu kanunla Petrol Ofisi, Et Balik Kurumu açilmis,
  Karne uygulamasina geçilmis, Ticaret Ofisi, Iase
  Müstesarligi kurulmustur.
• Narh Koyma Fiyat artisini engellemek amaciyla
  hükü-metin fiyatlarda alt-üst sinir belirlemesi.
• Karne Uygulamasi Temel tüketim mallarinin devlet
  kontrolünde karne ile dagitilmasi 1942.

36
Savas Yillari Türkiye

• Varlik Vergisi Asiri kazanci vergilemek amaciyla
  kuru-lan komisyonlarca ticaret ve sanayi ile
  ugrasan kentli-ler, çiftçi, esnaf ve ücretliden
  toplanmistir.
• NOT Varlik vergisi sermaye degisimine ve yeni
  Anadolu zenginlerinin çikmasina yol açmistir
  1942.
• Toprak Mahsulleri Vergisi Varlik vergisi
  alinmayan çift-çiden ayni olarak 1944-1946
  yillari arasinda alinmistir.
• NOT Bu vergilerle fiyat artisi, büyüme,
  enflasyon geri-lemis gayri safi milli hasila
  artmistir.

37
Savasin Türkiyeye Etkileri

• Savas yillari izlenen ekonomi politikalariBüyüme
  ve gelismeyi hizlandirma hedefinden ziyade mal
  darligini hafifletme, fiyat artisini engelleme,
  karaborsa ile mü-cadele ve sosyal adaleti
  saglama sekline dönüsmüstür.
• Ülke kaynaklari savunmaya ayrilmis,ekonomi
  planlari ve yatirimlar ertelenmistir. (II.Bes
  Yillik Kalkinma Plani)
• Seferberlik karari tarim ve sanayi sektöründeki
  is gü-cünü azaltmis, üretim düsmüstür.
• Sermaye birikimi, milli gelir, üretim azalmis
  ithalat ve ihracat durma noktasina gelmistir.
• Savas her türlü mala talebi artirmis, arz-talep
  dengesi bozulmus, karaborsa ve stokçuluk bas
  göstermistir.

38
Savasin Türkiyeye Etkileri

• 1940-1945 arasi nüfus artis orani azalmistir.
• 1939-1945 savas sartlarina ragmen egitim ve
  kültüre yapilan yatirimlar artmistir. Ilkokul
  yapimi artmis, Köy Enstitüleri açilmistir.
• Köy Enstitüleri Köye göre ögretmen modeli ile
  kirsal kesimde görev yapabilecek ögretmen
  yetistirme ama-ciyla açilan ögretmen okullari.
• Istanbul Devlet Konservatuari, Ankara Radyosu
  yaninda Istanbul Radyosu açilmistir. Basin-yayin
  alanindaki iler-lemeler dünyadaki siyasi,
  kültürel, edebi gelismelerin yakindan izlenmesini
  saglamistir.

39
Savasin Türkiyeye Etkileri

• Edebiyat alaninda Sosyal Gerçeklik islenmistir.
  Siirde Garip Akimi dogmustur.
• Peyami Safa, Ahmet Hamdi, Behçet Necatigil, Sait
  Faik, Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet
• Türk Halk ve Türk Sanat müzigi önem kazanmistir.
  Yurttan sesler programlari yapilmistir.
• Münir Nurettin, Hafiz Burhan, Safiye Ayla,
  Müzeyyen Senar, Hamiyet Yüceses, Perihan
  Altindag, Saadettin Kaynak