VITAMIN C

1
VITAMINCÔNG TH?C VÀ VAI TRÒ SINH H?C
2
Vitamin là gì?
R?t nhi?u ngu?i trong chúng ta có nh?ng hi?u bi?t
r?t mo h? v? vitamin. V?y vitamin là gì?  Nó có
vai trò nhu th? nào trong co th? c?a chúng ta?
3

• Vitamin là m?t nhóm các h?p ch?t h?u co có phân
  t? bé, có c?u t?o hoá h?c r?t khác nhau có các
  tính ch?t hoá h?c cung nhu lý h?c r?t khác nhau,
  nhung chúng d?u gi?ng nhau ? ch? là r?t c?n cho
  ho?t d?ng s?ng bình thu?ng c?a b?t k? co th? nào.
  Trong co th? sinh v?t vitamin có vai trò xúc tác.

4

• -Hi?n nay ngu?i ta dã nghiên c?u và phân l?p
  du?c trên 30 lo?i vitamin khác nhau, d?ng th?i dã
  nghiên c?u các thành ph?n, c?u t?o và tác d?ng
  sinh lý c?a chúng.
• -Ngu?i ta cung t?ng h?p m?t s? lu?ng l?n
  vitamin b?ng con du?ng hoá h?c ? phòng thí
  nghi?m.

5
Can c? vào tính hoà tan c?a vitamin mà ngày nay
ngu?i ta chia vitamin ra làm hai nhóm

• Vitamin tan trong lipid A, D, E và K
• Vitamin tan trong nu?c C và nhóm B

6
1. NHÓM VITAMIN TAN TRONG LIPID
1.1.VITAMIN A (AXEROPTHOL)
- Vitamin A A1 và A2 (3- dehydroretinol) -
Vitamin A1 Retinal và Retinol - Carotenoid
Carotene, cryptoxanthine
- Ch?c nang . Thành ph?n c?u t?o c?a ch?t c?m
quang rhodopsine . Tính ch?t c?a mô liên k?t .
?nh hu?ng d?n s?c tang tru?ng . ?nh hu?ng d?n
sinh s?n
7

• Tác d?ng Kích thích các t? bào, di?u ch?nh d?
  dày m?ng c?a l?p s?ng, làm cang v?t nhan sâu
• D?u hi?u thi?u Vitamin A Da thô ph?n khu?u tay,
  da m?t bong l?p s?ng khô, da chân không d?u
  ph?ng.
• Có trong th?c ph?m Gan, th?t, cá, trong m?t s?
  rau qu? ch?a caroten... Ð? h?p th? vitamin A c?n
  an thêm bo

8

• Nêú thi?u vitamin A B?nh quáng gà, gia c?m tang
  t? l? b?nh c?u trùng (coccidiosis), kém phát
  tri?n
• H?u qu? n?u dùng quá li?u Môi n?t n?, phù th?ng,
  không t?nh táo, th? giác kém.

9
1.2. VITAMIN D (CHOLECALCIFEROL)
10
Ch?c nang sinh h?c - D?ng ho?t d?ng c?a D3 là 1,
25 dihydroxycalciferol (du?i tác d?ng c?a
parathyroid hormone) - Gia tang s? h?p thu
calcium và phosphorus ? l?p màng nh?y ru?t non. -
Gia tang ti?n trình c?t hoá ? xuong. - Tang
lo?i th?i phosphorus ? th?n d? cân b?ng
Ca/P. Thi?u ÐV non b? còi xuong, ÐV tru?ng thành
b? x?p xuong
11
1.3. VITAMIN E (TOCOPHEROL)
- Tokos Pheros - 8 d?ng vitamin E, d?ng a
tocopherol có hi?u nang sinh h?c cao nh?t.
12
Ch?c nang sinh h?c

• .Ch?ng hi?n tu?ng oxid hoá (antioxidase)
• .Tang cu?ng s? h?p thu vitamin A
• .?nh hu?ng d?n ti?n trình sinh tinh trùng và sinh
  noãn bào
• .Gia c?m thoái hoá dây th?n kinh
• .Liên quan d?n Selenium

13

• Ð? b? sung vitamin E là s? d?ng các th?c ph?m
  ch?a vitamin E có ngu?n g?c thiên nhiên có nhi?u
  ch?t béo nhu d?u tuong, giá d?, v?ng, l?c, m?m
  lúa m?ch, h?t hu?ng duong, d?u ô-liu...

14
1.4. VITAMIN K (PHYTONADIONE)
- K1 Phytonadione (th?c v?t) - K2 Farnoquinone
(vi khu?n) - K3 Menadione (t?ng h?p)
15
Tác d?ng sinh h?c

• Kích thích ph?n ?ng t?ng h?p prothrombin ? gan,
  tham gia trong quá trình dông máu
• K1 và K2 m?t tác d?ng do dicoumarol

16
(No Transcript)
17

• Vitamin K la mô?t vitamin rât quan tro?ng, do
  no giup gia?m chung cha?y mau trong mô?t vai
  truong ho?p nhu bê?nh gan, mac chung kem hâp
  thu? hoa?c dung khang sinh trong thoi gian
  dai. Vai tro chinh cu?a vitamin K la giup
  cho qua trinh dông mau diên ra tôt va ha?n
  chê luo?ng mau bi? mât khi bi? thuong. Nêu co
  thê? bi? thiêu hu?t vitamin K, mau cu?a ba?n
  se không thê? dông duo?c va diêu nay co thê?
  dân dên tu? vong. Vitamin K con co thê?
  kêt ho?p voi calcium giup cho xuong chac
  kho?e. Thiêu vitamin k co thê? gây ra bê?nh
  loang xuong. Ngoai ra, vitamin K co thê?
  giup ngan ngua so?i thâ?n. Do chê dô? an cu?a
  minh, nhung nguoi an chay la nhung nguoi
  hâp thu mô?t luo?ng lon vitamin K nên ho? không
  mac loa?i bê?nh nay. Vitamin K con duo?c
  dung dê? diêu tri? vêt thuong ngoai da.

18
Nguôn thu?c phâ?m giau vitamin K

•  -Rau bo xôi-Ca?i xoan-Rau xanh
  Collard-Cu? ca?i Thu?y Si-Cu? ca?i
  tuoi-Ca?i be? xanh-Ca?i bruxen-Sup
  lo-Ngo tây-Rau diêp-Gan bo

19
2.NHÓM VITAMIN TAN TRONG NU?C
2.1. VITAMIN C (ASCORBIC ACID)
O
O C
C C-OH
CO C-OH
CO C
C HO-C
HO-C CH2OH
CH2OH
- H2
O
O
Vitamin C ít b?n, t?ng h?p ? th?c v?t và d?ng
v?t b?t th?p Có trong th?c ph?m Qu? l?u, chanh,
cam bu?i, rau c?n tây, t?i.
20
Ch?c nang sinh h?c

• Kích thích ph?n ?ng t?ng h?p collagen (Hyp)
• Tham gia trong h? th?ng oxid hoá kh?
  (glutathion, cytochrome...)

21
2.2. VITAMIN NHÓM B 2.2.1. VITAMIN B1 (THIAMINE)
Ch?c nang sinh h?c . Y?u t? ch?ng b?nh viêm dây
th?n kinh ngo?i biên . TPP là coenzyme
decarboxylase (a-ketoacid - glucid) . Cá s?ng
10, thiaminase phân h?y B1
22
2.2.2. VITAMIN B2 (RIBOFLAVIN)
Ch?c nang sinh h?c Coenzyme FMN và FAD c?a
Dehydrogenase tham gia ph?n ?ng v?n chuy?n H và
e- (chu?i hô h?p mô bào) Có trong th?c ph?m
Th?t, cá, pho mát, tr?ng, h?t d?, l?c, ngô, súp
lo
23
2.3.3. PANTOTHENIC ACID
Ch?c nang sinh h?c . Y?u t? ch?ng b?nh viêm da,
viêm d? dày-ru?t . Thành ph?n c?u t?o c?a
Coenzyme A (CoASH) tham gia vào các ph?n ?ng ho?t
hoá co ch?t Acetyl CoA, Acyl CoA...
24
2.2.4. VITAMIN PP (NIACINE)
Ch?c nang sinh h?c . Y?u t? pellagra
preventive . Coenzyme NAD và NADP c?a
Dehydrogenase tham gia ph?n ?ng v?n chuy?n H và
e- (chu?i hô h?p mô bào) . 60 mg Tryptophane bi?n
d?i 1 mg Niacine
25
2.3.5.VITAMIN B6 (PYRIDOXAL)

• Ch?c nang sinh h?c
• - Tham gia trong quá trình t?ng h?p nhân heme
  (Hb)
• - V?n chuy?n amino acid qua màng t? bào
• - Coenzyme
• . Transaminase (SGOT, SGPT) chuy?n nhóm amin
• Deaminase kh? nhóm amin c?a Serine và Threonine
• . Decarboxylase kh? nhóm carboxyl c?a Histidine,
  Glutamate, Tyrosine...

26
2.3.6. VITAMIN H (BIOTIN)
Ch?c nang sinh h?c Coenzyme c?a Carboxylase tham
gia xúc tác ph?n ?ng carboxyl hoá (thêm m?t phân
t? CO2) Ch?t kháng Biotin là avidin (lòng tr?ng
tr?ng)
27

• Tác d?ng Kích thích quá trình trao d?i
  hydrocarbon, ch?t béo và axít amin
• D?u hi?u thi?u H Tóc r?ng, da s?n v? cam, ch?c
  mép, m?t khô, m?t ng?.
• Có trong th?c ph?m Men, h?t d?, d?u h?t, gan,
  b?u d?c, lòng d? tr?ng.
• H?u qu? quá li?u Không nguy hi?m

28
2.3.7. FOLIC ACID (FOLACIN)
D?ng ho?t tính sinh h?c c?a folic acid là
tetrahydrofolic acid (FH4) do tác d?ng c?a
dihydrofolate reductase. V?n chuy?n nhóm
monocarbon (CH3) t? serine, glycine, histidine
chuy?n giao cho các ch?t trung gian trong ti?n
trình t?ng h?p nhân purine, thymine. Thi?u folic
acid, d?ng v?t còi c?c, ch?m phát tri?n
29
2.3.8. VITAMIN B12 (CYANOCOBALAMINE)

• Coenzyme k?t h?p v?i FH4
• Coenzyme homocystein-methyltransferase xúc tác
  ph?n ?ng t?ng h?p methionione
• Coenzyme methylmalonyl CoA mutase xúc tác ph?n
  ?ng d?ng phân hoá methylmalonyl CoA thành
  succinylCoA

Thi?u B12, d?ng v?t b? thi?u máu ác tính
30
B12

• Vitamin B12 có tác d?ng t?t v?i nhi?u ngu?i b?nh
  vì nó giúp cho s? phân chia và tái t?o t? ch?c t?
  bào, t?ng h?p m?nh protein và chuy?n hóa lipid.
  Nó tham gia t?ng h?p thymidylate - m?t thành ph?n
  trong ADN, cung c?p nguyên li?u d? t?ng h?p ADN,
  góp ph?n vào quá trình phân chia t? bào trong co
  th?.
• Nhung v?i ngu?i b?nh ung thu thì di?u này l?i
  không có l?i. Kh?i u ác tính có nh?ng bi?u hi?n
  sinh hóa c?a m?t t? ch?c dang phát tri?n m?nh,
  tang protein có tr?ng lu?ng phân t? nh?, tang
  ADN, ARN và quá trình phân bào. Trong khi dó,
  vitamin B12 l?i thúc d?y quá trình này.

31
B12

• Thi?u vitamin B12 s? gây r?i lo?n s?n xu?t máu ?
  t?y xuong, d?n d?n thi?u máu nguyên bào kh?ng l?
  (biermer) do h?ng c?u không tru?ng thành du?c. Nó
  du?c h?p thu qua th?c an nh? m?t y?u t? n?i t?i
  ch?ng thi?u máu c?a d?ch v? là gastromucoprotein.
• N?u thi?u y?u t? này, vitamin B12 s? b? dào
  th?i do dó trong di?u tr?, vitamin B12 thu?ng
  du?c dùng du?i d?ng thu?c tiêm. Ch?t này thu?ng
  du?c ch? d?nh dùng trong ch?ng thi?u máu ác tính
  (biermer), thi?u máu sau khi c?t b? d? dày, thi?u
  máu do giun móc và các ch?ng viêm dau nhi?u dây
  th?n kinh, suy nhu?c.

32
Cách ch? bi?n nh?m gi? gìn dinh du?ng cho th?c
an,d? co th? h?p thu t?t

• Quá trình n?u nu?ng d? làm các du?ng ch?t trong
  th?c ph?m b? m?t di, do s? thi?u b?o qu?n trong
  lúc s?a so?n và trong khi n?u, nh?t là nh?ng
  vitamin tan trong nu?c nhu vitamin C, vitamin
  B, Nên dùng th?c an lúc còn nóng, tránh d? ngu?i
  l?nh r?i m?i dùng. Ð? không làm m?t các ch?t dinh
  du?ng quý báu này b?n c?n tuân th? m?t s? nguyên
  t?c co b?n sauN?u Th?c an n?u lâu s? m?t
  nhi?u vitamin hon n?u nhanh. Tránh khu?y tr?n
  nhi?u l?n th?c an trong khi n?u. Tránh hâm di
  hâm l?i nhi?u l?n, 90 vitamin nhóm B và C b? m?t
  di do n?u nh?.

33
(No Transcript)
34

• Lu?c Lu?c th?c an trong ch?c lát m?t ít ch?t
  dinh du?ng hon lúc h?m nh?. Nên lu?c rau qu?
  l?n v?, hay ch? g?t ngay tru?c khi lu?c n?u
  c?n. Cho th?c ph?m vào lu?c hay n?u khi nu?c
  sôi m?nh. Dùng càng ít nu?c lu?c càng t?t. Nên
  dùng luôn c? nu?c lu?c.

35
(No Transcript)
36

• H?p Ðây là phuong pháp làm chín th?c ph?m b?ng
  hoi nu?c nóng, h?p là phuong pháp ch? bi?n lý
  tu?ng cho các th?c ph?m non và m?m, sau khi h?p
  th?c ph?m gi? du?c huong v? thom ngon t?
  nhiên.Xào Nên dùng l?a l?n, xào th?t nhanh.
  Xào th?t, cá nên dùng d?u th?c v?t vì trong d?u
  có ch?t kh? mùi tanh. Xào rau nên dùng m? heo,
  rau xào s? thom, ngon và d?p m?t hon.Chiên,
  rán Chiên, rán lâu m?t nhi?u ch?t dinh du?ng,
  nh?t là nh?ng vitaimin tan trong d?u nhu A, D, E,
  K.

37
(No Transcript)
38

• Nu?ng Vi?c nu?ng tr?c ti?p th?t ? nhi?t d?
  cao có th? s? t?o ra m?t s? s?n ph?m có kh? nang
  gây d?t bi?n gen. Nh?ng th?c an hun khói có
  th? b? nhi?m benzopyren, m?t ch?t gây ung
  thu.Rau tr?n Ch? nên làm các món tr?n (salad)
  ngay tru?c khi an.

39
(No Transcript)
40
The end

• Cám on th?y và các b?n dã chú ý l?ng nghe.