Deoksiriboz N

1
Deoksiriboz Nükleik AsitAdli Bilimler

• Zeynep Neslihan EROL
• Basak Sezgi BILEN
• Nazli ÖZOKUR
• Esra TUNÇEL
• Duygu SEZER

2
DNA nedir? DNAnin genel özellikleri
nelerdir? Zeynep Neslihan EROL
3
DNA nedir?

• Deoksiribonükleik asit veya kisaca DNA,
  tüm organizmalar ve bazi virüslerin canlilik
  islevleri ve biyolojik gelismeleri için gerekli
  olan genetik talimatlari tasiyan bir nükleik
  asittir. DNA'nin baslica rolü bilginin uzun
  süreli saklanmasidir. 
• Protein ve RNA gibi hücrenin diger bilesenlerinin
  insasi için gerekli olan bilgileri içermesinden
  dolayi DNA bir kalip, sablon veya reçeteye
  benzetilir. Bu genetik bilgileri içeren DNA
  parçalari gen olarak adlandirilir.

4
DNA nedir?

• Kimyasal olarak DNA, nükleotit olarak
  adlandirilan basit birimlerden olusan iki
  uzun polimerden olusur. Bu polimerlerin
  murgalari, ester baglari ile birbirine
  baglanmis seker ve fosfat gruplarindan meydana
  gelir. Bu iki iplik birbirlerine ters yönde
  uzanirlar. Her bir seker grubuna baz olarak
  adlandirilan dört tip molekülden biri baglidir.
  DNA'nin omurgasi boyunca bu bazlarin olusturdugu
  dizi, genetik bilgiyi kodlar. Protein sentezi
  sirasinda bu bilgi, genetik kod araciligiyla
  okununca proteinlerin amino asit dizisini
  belirler. Bu süreç sirasinda DNA'daki bilgi,
  DNA'ya benzer yapiya sahip baska bir nükleik asit
  olan RNA'ya kopyalanir. Bu isleme transkripsiyon d
  enir.

5
DNA nedir?

• Hücrelerde DNA, kromozom olarak adlandirilan
  yapilarin
• içinde yer alir. Hücre bölünmesinden evvel
  kromozomlar eslenir, bu sirada DNA ikilesmesi
  gerçeklesir.  Kromozomlarda bulunan kromatin prote
  inleri DNA'yi sikistirip organize ederler. Bu
  sikisik yapilar DNA ile diger proteinler
  arasindaki etkilesimleri düzenleyerek DNA'nin
  hangi kisimlarinin okunacagini kontrol eder.
• Her bir birim çok küçük olmasina ragmen, DNA
  polimerleri milyonlarca nükleotitten olusan
  muazzam moleküllerdir. Örnegin, en büyük insan
  kromozomu olan 1 numarali kromozom yaklasik 220
  milyon baz çifti uzunlugundadir.

6
DNA nedir?

• Çift sarmali iki iplige bagli bazlar
  arasindaki hidrojen baglari DNA'yi stabilize
  eder. DNA'a bulunan dört baz, adenin (A olarak
  kisaltilir), sitozin (C), guanin (G) ve timin (T)
  olarak adlandirilir. Bu dört baz seker-fosfata
  baglanarak bir nükleotit olusturur, örnegin
  "adenozin monofosfat" bir nükleotittir.
• Bazlar iki tip olarak siniflandirilirlar adenin
  ve guanin, pürin türevleridir, bunlar bes ve alti
  üyeli halkalarin kaynasmasindan olusmus
  heterosiklik bilesiklerdir sitozin ve timin
  ise pirimidin türevleridir, bunlar alti üyeli bir
  halkadan olusur. Bir diger baz olanurasil (U),
  sitozinin yikimi sonucu seyrek olarak DNA'da
  bulunabilir. Kimyasal olarak DNA'ya
  benzeyen RNA'da timin yerine urasil bulunur.

7
DNAnin genel özellikleri nelerdir?

• DNA Parmak izi(DNA Fingerprint) aslinda
  minisatellit denen DNA tekrar dizilerinin
  sayisindaki farkliliktan dogmaktadir.
• Bu minisatellit dizileri 2 ile 100 nükleotid
  uzunlugundaki DNA bölgeleridir.Örnegin
• GCCAGCTAGCTAGCTAGCTAGCTAGCTTTCAT
• baz dizisi,bes nükleotidlik AGCT dizisinin dört
  tekrarindan olusmaktadir.Tipik olarak her bir
  tekrardaki nükleotid sayisi 14ten 100 nükleotide
  kadar degisebilir ve her bölgedeki tekrar sayisi
  2 ile 100den fazla olabilir.
• DNA kaynagi olarak hangi doku kullanilirsa
  kullanilsin,bant profili belirli bir birey için
  her zaman ayni,fakat bireyden bireye farklilik
  gösterir.Gerçekte,bireyden bireye bant
  profillerinde o kadar çok degisiklik vardir
  ki,teorik olarak her bireyin bant profili sadece
  o bireye özgüdür.

8
DNAnin genel özellikleri nelerdir?
9
DNAnin genel özellikleri nelerdir?

• Mitokondriler hücrenin enerji santralleri olarak
  bilinir.
• Hücresel faaliyetler için gerekli yüksek
  enerjili
• ATP molekülünü sentezlerler.
• Kendi kullandigi protein ve enzimlerin
  kodlarini tasiyan DNAya sahiptir.
• Hücre bölünmesinden bagimsiz olarak çogalir.
• Mitokondrial DNA çekirdek DNAsina benzemekle
  birlikte belirgin farkliliklar da göstermektedir,
  nunlarin en önemlisi Insan mt-DNAsi maternal
  kalitimla geçer. Spermin sitoplazma içermemesi ve
  mitokondrilerinin fertilizasyona katilmayan
  kuyruk kisminda toplanmasi nedeniyle, zigotdaki
  mitokondriler sadece ovuma aittir. Anne tüm
  çocuklarina mt DNAsini aktarirken, sadece kiz
  çocuklar bunu ikinci kusaga aktarir.

10
DNAnin genel özellikleri nelerdir?

• Insan kromozomlari içerisinde ikinci en küçük
  kromozom Y kromozomudur. Genomun sadece 2
  kadarini olusturur. 60 milyon kadar baz çifti
  içerir ve erkek cinsiyetini belirler. Mayoz
  bölünme sirasinda rekombinasyona ugramayan ve bu
  nedenle babadan ogla degismeden aktarilan tek
  kromozom Y kromozomudur.
• Y kromozomuna ait DNA testleri sadece erkek
  profili ve erkege ait özellikleri belirlemek için
  degerlidir. Kadin karaktere ait profil
  belirlenmesi söz konusu degildir.
• Babadan ogla komple aktarildigindan ayni ailenin
  erkek bireylerinde ayni olmaktadir.

11
DNAnin genel özellikleri nelerdir?
Mitokondriyal Genetik Aktarimi (bütün olarak
sadece anneden çocuga)
Otozomal Genetik Aktarimi (hem anne hem babadan
tüm çocuklara)
Y kromozomal Genetik Aktarim (bütün olarak
sadece babadan ogula)
12
Adli Tipta DNA DNA delillerinin
toplanmasi Basak Sezgi BILEN
13
Adli Tipta DNA

• Hukuk sisteminin sorularina yanit vermek amaci
  ile analiz yöntemleri ve bilgi birikimlerinden
  faydalanilan tüm bilim dallarinin birlikteligi
  Adli Bilimler olarak adlandirilir

14
Adli Tipta DNA

• Geçmiste bireyler arasi farkliliklari gözönüne
  alinarak kimliklendirmede kullanilan kan gruplari
  ve enzim analizlerinin yerini bugün polimorfizm
  açisindan avantajlari sebebi ile DNA
  polimorfizmleri almistir. Günümüzde mahkemelerde
  de kabul gören ve adli alanda en güvenilir
  delillerden birisi kabul edilen DNA
  profillendirmesinin bugünkü asamaya gelmesi elli
  yili asan arastirmalarin sonucudur. Baslangiçta
  yüksek kalitede DNA örnegine ihtiyaç duyulan
  teknikler ile gerçeklestirildiginden adli olaylar
  açisindan kisitlayici yönleri olan analizler
  PCRin kesfi ile büyük ölçüde DNAnin
  kalitesinden bagimsiz hale gelmis ve iz miktarda
  elde edilen delillere bile uygulanabilir hale
  gelmistir. Bu gelisme olay yerinden elde edilen
  biyolojik delillerin önemini arttirmistir.

15
Adli Tipta DNA

• DNA parmakizi teknigi, kimliklendirme gerektiren
  ya da bir delil ile bir kisi arasinda direkt
  baglantinin arandigi olaylarin tamaminda
  kullanilabilir. Bunlar Bir polimorfizm gözlenen
  gen bölgesinde kisinin tasidigi özelliklerin
  yarisi anne yarisi da babadan geldigi için
  babalik ve/veya annelik tespiti davalari ile
  göçmenlik davalarinda , olay yerinde bulunan
  herhangi bir biyolojik delilin belli bir kisiye
  ait olup olmadiginin belirlenmesi için kriminal
  olgularda (cinayet, tecavüz, gasp, hirsizlik vb)
  , Bir bireye ait kalintilar ile muhtemel aile
  bireylerinin DNAsi kiyaslanarak kimliklendirme
  gerçeklestirilebildigi için felaket
  kurbanlarinin kimliklendirilmesi ve kayip
  kisilerin kimliklendirilmesi davalarinda,
  Arkeolojik kalintilardan elde edilen tarihi
  örnekler ile günümüzde yasayan bireyler
  arasindaki akrabalik iliskilerinin ortaya
  konulmasi amaci ile antropolojik çalismalarda.

16
DNA delilerinin toplanmasi

• DNA hemen hemen her yerden toplanabilir. Burada
  önemli olan, olayi sorusturanlarin iyi bir bilgi
  birikimine ve genis bir hayal gücüne sahip
  olmasidir. Klasik yöntemlerin disina çikarak
  hayal güçlerini kullanan görevliler çözülmesi
  imkansiz gibi görünen olaylari çözmeyi
  basarmislardir. Örnegin bir salyadan alinan DNA,
  kurbanin üzerindeki isiriktan alinan DNA ile
  eslestirildiginde bir cinayet çözümlenebilmistir.
  Ayni sekilde bir tecavüz kurbaninin DNAsi suçun
  islenmesinden 6 saat sonra süphelinin cinsel
  organindan alinan DNA ile eslestirildiginde olay
  aydinlatilabilmistir. Bunlar gibi birçok olay,
  posta pullari veya kar maskelerinin agiz
  kismindan alinan tükrük, kurbanin bogazinda
  bulunan ve kökü olmayan tek saç teli gibi
  materyallerden elde edilen DNAnin analizi ile
  çözülmüstür.
• Sorusturma görevlileri ve laboratuar çalisanlari
  delil degeri bu kadar yüksek olan DNA kaniti
  belirlemek için birlikte çalismalidirlar. Olaya
  ilk müdahale eden görevlilerden, laboratuar
  çalisanlarina kadar herkes DNAnin teshis
  edilmesi, toplanmasi, nakli ve depolanmasi
  konularini içeren önemli noktalari bilmelidir.
  Biyolojik materyaller potansiyel olarak ölümcül
  hastaliklara yol açabilen HIV ve Hepatit B
  virüsleri gibi tehlikeli virüsleri içerebilir. Bu
  sebeple ve DNAnin hassas yapisi gözönünde
  bulunduruldugunda görevliler, DNAnin
  toplanmasinin problem teskil ettigi her durumda
  laboratuar personeliyle veya uzman delil toplama
  ekipleriyle temas kurmalidirlar.

17
DNA delilerinin toplanmasi
KANIT DNAnin Kanit Üzerindeki Muhtemel Yeri DNAnin Kaynagi
Sopa veya benzeri Sapi, ucu Ter, deri, kan, doku
Sapka, bandana veya maske Içi Ter, saç, kepek
Gözlükler Burun veya kulak kismi, gözlük cami Ter, deri
Yüze sürülen kagit mendil, pamuk, temizleme bezi Sürülen yüzey Burun sivisi, kan, ter, sperm, kulak kiri
Kirli çamasir Yüzeyi Kan, ter, sperm
Kürdan Ucu Tükrük
Içilmis sigara Izmarit Tükrük
Pul veya zarf Yalama ile yapistirilan bölge Tükrük
Bant Iç, dis yüzey Deri, ter
Sise, teneke kutu veya bardak Kenarlar, agiz kismi Deri, ter
Kullanilmis prezervatif Iç/dis yüzey Sperm, vajinal veya rektal hücreler
Battaniye, yastik, çarsaf Yüzey Ter, saç, sperm, idrar, tükrük
Mermi Dis yüzey Kan, doku
Isirik izi Deri, giysi Tükrük
Tirnak Siyrintilar Kan, doku, ter
18
DNA delilerinin toplanmasi
19
DNA delilerinin toplanmasi

• DELILLERIN BULASTIRILMASI
• Çok küçük DNA örnekleri kanit olarak
  kullanilabileceginden, DNA kanitini teshis
  ederken, toplarken ve muhafaza ederken bulastirma
  riskine çok dikkat etmek gerekir. DNA kaniti
  baska bir kaynaktan gelen DNA ile karistiginda
  bozulabilir. Bu durum örnegin herhangi bir
  kanitin üzerine aksirildiginda ve öksürüldügünde
  veya agzin, burnun veya yüzün herhangi bir
  bölümünün DNA içerebilecek kanit alanina
  dokundugunda ortaya çikabilir. PCR denilen yeni
  bir DNA teknolojisi örnek DNAyi
  kopyalayabildiginden bir DNA örnegine bulastirici
  materyaller yoluyla baska DNAlarin girmesi
  problem yaratabilir. PCR örnekte varolan tüm
  DNAyi toplayacaktir, böylece süphelinin DNAsi
  ile baska bir kaynaktan gelen DNA
  ayirdedilemeyecektir. Böyle küçük DNA örnekleri
  toplanirken bulasmayi engellemek amaciyla ekstra
  bir özenin gösterilmesi gerekmektedir.

20
DNA delilerinin toplanmasi

• DELILLERIN NAKLI DEPOLANMASI
• DNA içerebilecek kanit nakledilirken ve
  depolanirken kuru bir ortamda ve oda sicakliginda
  muhafaza edilmelidir. Kanit kagit torbaya veya
  zarfa konulmali, agzi sikica kapatilarak
  mühürlenmeli, kanitin nerede bulunduguna iliskin
  dogru bir tanimlama yapilmali ve iyi bir gözetim
  altinda tutulmalidir. DNA içerebilecek olan kanit
  asla plastik torbaya konulmamalidir. Çünkü
  plastik torbalar kanita zarar verebilecek
  derecede nem tutma özelligine sahiptir. Dogrudan
  günes isigi ve daha sicak kosullar da DNA için
  zararli olabilir. Bu nedenle kanitin klimasi
  olmayan bir polis arabasi veya bir oda gibi
  isinabilecegi yerlere konulmamasi gerekir.
• DNA içerebilecek kanitin bozulmasini önlemek için
  su önlemler alinmalidir
•         Tek kullanimlik eldiven giyilmeli.
•         Tek kullanimlik aletler kullanilmali.
•         DNAnin varolmasi muhtemel alanlara
  dokunmaktan kaçinilmali.
•         Kanitin üzerine dogru konusmaktan,
  aksirmaktan ve öksürmekten kaçinilmali.
•         Kanit toplanirken ve paketlenirken yüze,
  buruna ve agza dokundurulmamali.
•         Kanit plastik torbalara degil yeni kagit
  torbalara veya zarflara koyulmali
•         Torbalarin agzini kapatmak için zimba
  teli kullanilmamali.

       
21
DNA analizlerinin
yapilmasi Nazli ÖZOKUR
22
DNA delilerinin analizi

• Olay yerinde bulunmasi muhtemel biyolojik leke
  örnekleri
• Kan
• Meni(Sperm)
• Tükürük
• Idrar
• Diski

23
DNA delilerinin analizi

• ADLI LEKE INCELEMESI
• Ön Inceleme
• Görsel Inceleme
• UV Isik Tarama
• Kimyasal Inceleme
• Lekenin Kimliklendirilmesi
• DNA

24
DNA delilerinin analizi

• ADLI LEKE INCELEMESI
• Ön Inceleme
• Görsel Inceleme

25
DNA delilerinin analizi

• ADLI LEKE INCELEMESI
• Ön Inceleme
• UV Isik Tarama
• Kan lekesi Meni lekesi analizinde bu yöntem
  kullanilir.

26
DNA delilerinin analizi

• ADLI LEKE INCELEMESI gt Ön Inceleme gt
  Kimyasal Inceleme
• KAN LEKESININ INCELENMESI
• Luminol gt
• Kastel Mayer reaktifi gt
• (Fenol Ftalein)
• Insan hemoglobin tayini gt
• (Hemdirect Kart Test)

27
DNA delilerinin analizi

• ADLI LEKE INCELEMESI gt Ön Inceleme gt
  Kimyasal Inceleme
• MENI LEKESININ INCELENMESI
• Asit Fosfataz Testi ( PhKM)
• PSA (Prostat Spesifik Antijen) tayini
• Çinko Testi
• Mikroskobik Inceleme

28
DNA delilerinin analizi

• ADLI LEKE INCELEMESI gt Ön Inceleme gt
  Kimyasal Inceleme
• TÜKÜRÜK LEKESININ INCELENMESI
• Phadebase kagit ile Amilaz tayini
• Amilaz Kart Test

29
DNA delilerinin analizi

• ADLI LEKE INCELEMESI
• Lekenin Kimliklendirilmesi
• DNAnin tanimlanmasi Restriksiyon Fragment
  Uzunluk Polimorfizm (RFLP)
• DNA profillemesinde kullanilan ilk yöntemler
  restriksiyon enzimi sindirimi ve ardindan
  Southern blot analizinden olusmustur.
  Restriksiyon enziminin kesim yerinde polimorfizm
  olabilse de, daha yaygin olarak enzim ve DNA
  problari VNTR konumlarinin lokus analizinde
  kullanilmistir. Fakat, Southern blot yöntemi
  emek-yogundur ve çok miktarda yikima ugramamis
  örnek DNA'ya gerek gösterir. Ayrica, Karl
  Brown'un özgün teknigi pek çok miniuydu konumuna
  ayni anda bakmaktaydi, böylece daha çok
  çesitlilik gözlemlenebilmekte ama her bir alelin
  ayirdedilmesi daha zorlasmaktaydi (bu yüzden de
  babalik testinde kullanilamiyordu). Bu ilk
  yöntemlerin yerini PCR'ye dayali yöntemler
  almistir.

30
DNA delilerinin analizi

• ADLI LEKE INCELEMESI
• Lekenin Kimliklendirilmesi
• DNAnin tanimlanmasi PCR Analizi
• Polimeraz zincir tepkimesi yönteminin icadi ile
  DNA profillemesi hem ayird edicilik hem de çok
  düsük miktarli baslangiç malzemesinden bilgi
  edebilme bakimindan büyük asamalar katetti. PCR,
  DNA'nin belli bir bölgesinin çok büyük miktarda
  çogaltmak için kullanilir, bunun için
  oligonükleotit primerler ve isiya dayanikli DNA
  polimeraz kullanilir. HLA-DQ alfa ters dot blot
  seritler gibi ilk testler, kolay olmalarindan ve
  hizli sonuç vermelerinden dolayi çok popüler
  oldular. Fakat, RFLP kadar ayirdedici degildiler.
  Ayrica karisik örneklerden (örnegin bir cinsel
  taciz kurbanindan alinma vajinal sürüntüden) DNA
  profili elde etmek zordu, bu sorunlara ragmen,
  PCR yöntemi VNTR lokuslarini analiz etmeye
  kolaylikla uygulanabilir. ABD Federal Tahkikat
  Bürosu DNA tiplemesi için 13 VNTR analizini
  standartlastirmistir ve adlî vakalarda kimlik
  tespiti için CODIS veritabanini düzenlemistir.
  Baska ülkelerde de benzer testler ve
  veritabanlari kurulmustur. Ayrica, SNP analizi
  için ticarî kitler de mevcuttur. Bu kitler ile
  bilinen varyasyonlari olan genomik bölgeleri PCR
  kullanilarak çogaltilir, bunlar özel kartlara
  tutturulmus DNA problari ile hibridize edilir,
  bunun sonucunda belli bir dizinin varyasyonuna
  karsilik gelen renkli bir benek edilir.

31
DNA delilerinin analizi

• ADLI LEKE INCELEMESI
• Lekenin Kimliklendirilmesi
• DNAnin tanimlanmasi STR Analizi
• STR ANALIZI Kisa Ardisik Tekrarlardir (STR).
  Zarar görmüs DNA örneklerinden bile çalismayi
  kolay hale getirmeleri açisindan büyük avantaj
  saglayan STR bölgeleri genomda hemen hemen bütün
  kromozomlarin üzerinde bulunur. STR
  bölgelerindeki tekrar sayisinin bireyden bireye
  farklilik göstermesi ve düsük mutasyon oranina
  sahip olmasi kimliklendirme çalismalarinda
  STRlari genetik isaretleyici olarak ön plana
  çikarmistir.
• Y STR ANALIZI Otozomal STR bölgelerinden farkli
  olarak sadece erkeklerde bulunan Y kromozomu
  üzerindeki kisa tekrar bölgeleri de son yillarda
  adli DNA analizlerinde kullanim alani bulmustur.
  Y kromozomunun otozomal genler tasiyan küçük bir
  parçasi disinda kalan bölgeleri mayozda
  rekombinasyona girmez ve bu sebeple Y STRlar
  birbirleri ile bagli haplotipler olarak
  kalitilir. Bu da kusaklar boyunca baba tarafindan
  tüm erkek akrabalarda Y STR profilinin ayni
  olmasi ile sonuçlanir. Bu özellikleri sebebi ile
  Y STR sistemleri antropolojik çalismalarda, genis
  ailelerde soy agaci çikartilmasinda ve babaya
  ulasilamadigi durumlarda babalik testlerinde
  büyük avantajlar saglar.
• X STR ANALIZI Yakin zamana kadar rutin olarak
  kullanilmayan X STR analizleri otozomal STR ve Y
  STR analizlerine göre daha sinirli bir kullanim
  alanina sahiptir. Ancak büyük anne torun
  iliskisinin ortaya konulmasi ve çocugun kiz
  oldugu ve anneden örnek almanin mümkün olmadigi
  babalik testleri gibi bazi spesifik durumlarda
  yararli bilgiler saglamaktadir

32
DNA delilerinin analizi

• ADLI LEKE INCELEMESI
• Lekenin Kimliklendirilmesi
• DNAnin tanimlanmasi Mitokondriyal DNA Analizi
• Mitokondri, sitoplazmada bulunan oksidatif
  fosforilasyon gibi kritik bazi metabolik
  süreçlerin ev sahipligini yapan hücrenin enerji
  kaynagi olarak adlandirilan çift membranli bir
  organeldir. Hücreye enerji saglama görevi nedeni
  ile farkli doku tiplerinde farkli sayilarda
  oldugu gibi kendini eslestirerek ihtiyaç
  durumunda sayisini da arttirabilir. Bu sebeple
  hücrenin normal bölünme döngüsünden bagimsiz bir
  bölünme döngüsü ve kendine ait 16.569 baz çifti
  uzunlukta dairesel bir DNAsi vardir. Bu DNA
  molekülünün üzerinde solunum ve enerji
  metebolizmasi ile ilgili proteinlerin kodlandigi
  genler ile birlikte yüksek derecede polimorfizm
  gösteren kodlanmayan bir D loop bölgesi
  bulunmaktadir. Adli DNA analizleri de bu bölge
  içerisinde yer alan ve polimorfizmlerin daha da
  yogun olarak gözlendigi HVRI ve HVRII adindaki
  iki hiperdegisken bölgeye odaklanir . Yaygin
  olarak kullanilmasina ve ayrim gücünün yüksek
  olmasina ragmen nükleer genom üzerinde
  gerçeklestirilen STR analizlerinin cevap
  veremedigi bazi durumlar vardir. Nükleer genom
  üzerinde analiz gerçeklestirilmesinin mümkün
  olmadigi
• asagida siralanan durumlarda mitokondiryal DNA
  analizleri olayin çözümlenmesinde önemli katkilar
  saglar

33
Olay analizleri Esra TUNÇEL Duygu
SEZER
34
GENETIK MOZAIK BOZUKLUGU OLAN SAHSIN SÜPHELI
ÖLÜMÜ

• Mozaisicm (Mosaicism) Bir organizmada ayni
  zigottan gelen fakat kromozom yapilari
  birbirinden farkli olan birden fazla hücre
  grubunun birlikte bulunmasi durumudur.
• Chimerism Bir organizmada ayri zigotlardan
  gelen farkli karyotipte hücre gruplarinin
  bulunmasi durumudur. 
• Türkiyede Genetik Mozaik Bozukluk olarak bilinen
  mosaicism kisaca bir insanin iki ya da daha fazla
  DNA profiline sahip olmasi olarak açiklanabilir.
• Bu genetik bozuklugun yarattigi hastaliklara
  baslica Down Sendromu ve Turner Sendromu örnek
  verilebilir.

35
GENETIK MOZAIK BOZUKLUGU OLAN SAHSIN SÜPHELI
ÖLÜMÜ

• Isviçrede evinde yari hadim edilmis olarak ölü
  bulunan 88 yasindaki adamin ölümünün cinayet mi
  yoksa bir hastaliktan mi oldugu çözümlenemedi.
• Olay mahallinde üzerinde findik büyüklügünde
  kusmuk bulunan bir peçete, yari çiplak penisi
  kopmus bulunan maktul ve bir köpek bulunmustu.
  Maktulun sadece genital bölgesinde bir yara
  saptanmis, vücudunun baska hiçbir yerinde baska
  bir bulgu saptanmamistir. Yapilan DNA analizleri
  sonucunda peçetedeki kusmugun köpege ait oldugu
  belirlenmistir. Fakat maktülün dnasiyla
  karsilastirildiginda sadece 28 lik kisminin
  uymadigi saptanmistir.
• Bu bulgudan yola çikarak yapilan arastirmalar
  sonucu maktülün genetik mozik bozuklugu
  bulundugu, genital bölgesindeki yaralardan yola
  çikilarak yapilan arastirmalar sonucu ise
  maktülün kanser hastasi oldugu ortaya çikmistir.
  Fakat maktülün genetik bozuklugu olayi tam olarak
  çözülmesine engel olmustur.

36
UYUYAN FELAKET YAKALANDI

• ABD polisi yillardan bu yana pesinden kostugu 57
  yasindaki Lonnie Franklin'i Los Angeles'taki
  evinde yakaladi.  
• ABD nin uzun süredir aradigi seri katil DNA
  bankasi yardimiyla yakalandi. 1988-2002 yillari
  arasinda hapisten kaçan ve 22 yas üzere 10
  kadini öldürdügü bilinen katil oglunun dna
  eslemesiyle bulundu. Kadinlara cinsel saldirida
  bulunduktan sonra silahla vurarak ya da bogarak
  öldürdügü tespit edildi.
• Uzun arastirmalar sonucunda cinayet yerinde
  bulunan silahta yapilan incelemeler sonucunda
  elde edilen DNA profili katilin oglunun DNA siyla
  eslesti. Kurbanlarindan alinan tükürük
  örneklerinden ve katilin kahve içtigi bardaktan
  alinan DNA profilleri oglunun DNA profiliyle
  karsilastirildiginda y kromozomlarinin ayni
  oldugu tespit edildi ve katil bu sekilde
  yakalandi.

Lonnie Franklin Jr
37
MUNEVVER KARABULUT CINAYETI

• Adli Tip Kurumu, Münevver Karabulut cinayetinde
  faillerin Garipoglu ailesinden ve erkek oldugunu
  DNA testiyle belirledi.
• Münevver'in tirnak altinda bulunan iki farkli
  kisiye ait doku örnegi, bogustugu katillerini ele
  veren en önemli delildi. Adli Tip Kurumu DNA
  analiziyle, tirnak altindaki doku
  kalintilarindaki Y-STR kromozomlarinin Garipoglu
  ailesine ait oldugunu belirledi. Cinayette
  kullanilan testerenin sapinda ve testerenin
  saklandigi posetin içinde de ayni katil zanlisina
  ait DNA örnekleri bulundu.
• Iddianamesi tamamlanan ve yakinda açilacak davada
  Garipoglu ailesinin 2 erkek ferdinin birden asli
  fail olarak yargilanmasi kesinlesti. Savcilik
  kaynaklari, Cem'in babasi Mehmet Nida
  Garipoglu'nun tutuklanma nedeninin de Münevver'in
  tirnak altinda bulunan DNA'yi ailenin
  açiklayamamasi oldugunu ifade etti.

38
MUNEVVER KARABULUT CINAYETI

• FAILIN KIMLIGI KESIN OLARAK BELIRLENDI
• Adli Tip Kurumu'ndan bir yetkili sunlari
  söyledi "Genç kizin tirnak altindaki doku
  örnekleri ile Garipoglu ailesinden alinan
  örneklerdeki Y-STR kromozomlarinin dizilisi
  çakisti. Artik fail resmen belli. Faille ilgili
  hiçbir süphe yok. Münevver'in elbisesi ve cesedi
  üzerinde buldugumuz doku örneklerinin sahiplerini
  DNA testleriyle tek tek eslestirerek bulduk.
  Böylece faile ait kimligi net olarak ortaya
  koyduk. Cinsel istismar bulgusu olmadigina dair
  tespitimiz de otopsi raporuna yazildi. Ikinci
  katil zanlisini gösteren sperm degil tirnak
  altinda genç kizin ölmeden önce bogustugu ayni
  sülaleden iki kisiye ati doku örnekleriydi." diye
  konustu. Baba, amca, dede, ogul gibi bir
  sülalenin bütün erkeklerinde Y-STR
  kromozomlarinin dizilisi ayni özelligi tasiyor ve
  bu, DNA analiziyle tespit edilebiliyor.
• Adli Tip Kurumu, cinayette kullanilan testerenin
  konuldugu posetin üzerinde de bunu satan nalburun
  DNA'sini buldu. Içinde genç kizin cesedinin
  bulundugu çöpteki valizin üzerinde ise taksi
  soförünün DNA'si tespit edildi. Böylece cinayet
  öncesi, cinayet ani ve cinayet sonrasina ait
  somut deliller DNA analiziyle saptandi.

39
BOGAZI KESILMIS KADIN CESEDI

• BEYOGLU'nda 3 ay önce evinde bogazi kesilerek
  öldürülmüs olarak bulunan Moldova uyruklu Ilona
  Tcaciuc'un (37) katil zanlisi olarak patronu Ömer
  K. (37) gözaltina alindi. Ömer K., Ilona
  Tcaciuc'nun giysisi üzerine düsen saç kepeginden
  alinan DNA örnegi sayesinde yakalandi.Olay Ilona
  Tcaciuc'un iki gündür ise gitmemesi üzerine
  ortaya çikti. Çalistigi isyerinin ortaklarindan
  Ömer Altuntas, Ilona Tcaciuc'un evine gittiginde
  cesediyle karsilasti. Polis Ilona Tcaciuc'un
  bogazi kesilerek öldürüldügünü belirledi. Polis,
  bogazinda 20 cm'lik kesik olan Ilona Tcaciuc'un
  elbisesi üzerinde saç kepegi buldu. Alinan kepek
  örnekleri incelenmesi için Adli Tip Kurumu'na
  gönderildi.

40
BOGAZI KESILMIS KADIN CESEDI

• Faili meçhul cinayetle ilgili sorusturmaya
  baslayan polis ekipleri, Moldovali kadinin yakin
  çevresini mercek altina aldi. Ilk olarak
  çalistigi isyerindeki iki patronu Ömer K. ile
  cesedi bulan Ömer Altuntas'in ifadesine
  basvuruldu. Sorusturma sirasinda sik sik
  bilgisine basvurulan iki ortaktan Ömer K.'nin
  ifadelerinde bazi çeliskiler oldugu tespit
  edildi. Bu ifadeler sirasinda Ilona Tcaciuc'un
  evini hiç bilmedigini söyleyen Ömer K.'nin
  cesedin bulunmasi sirasinda hemen olay yerine
  geldigi belirlendi.Bunun üzerine Ömer K.'dan
  alinan kandan elde edilen DNA ile evde bulunan
  kepek örneklerinden alinan DNA karsilastirildi.
  Adli Tip Kurumu'nda yapilan incelemenin ardindan
  örneklerdeki DNA'larin birbirini tutmasi üzerine
  Ömer K. gözaltina alindi.Cinayet Büro
  Amirligi'nde sorgulanan Ömer K., 5 yillik ortagi
  ile aralarinin sekreterliklerini ve
  tercümanliklarini yapan Ilona Tcaciuc yüzünden
  bozuldugunu ileri sürdü. Olay günü Ilona
  Tcaciuc'u bu konuyu konusmak için evine kadar
  takip ettigini belirten Ömer K., cinayeti
  aralarinda çikan tartisma yüzünden isledigini
  ifade etti. Poliste islemleri tamamlanan Ömer K.,
  Beyoglu Adliyesi'ne sevk edildi.

41
DNA ILE ÇÖZÜLEN VAKALAR

• DNA TUTUNCA Ilknur Islam ile 4 ve 1.5
  yaslarindaki çocuklarinin katil zanlisi Okan Ç.,
  DNA'si tutunca yakalanarak, cezaevine kondu. Okan
  Ç., mahkemede suçlamalari reddetti. Ancak Ilknur
  Islam'in üzerindeki kan örnegiyle DNA'si tutan
  katil zanlisi, tutuklanmaktan kurtulamadi.
• "KATIL DEGILIM" DEDI Beyoglu'nda 26 Temmuz'da
  çati katinda bogazi kesilmis olarak bulunan Gizem
  Kilinç'in (14) katilini tirnaklari arasindaki
  deri parçasindan çikan DNA örnekleri yakalatti.
  Elektrikçi Ahsen Sarikeçili eslesen DNA'siyla
  yakalandi.
• AKLANDILAR Bursa'nin Orhangazi ilçesinde 17
  yasindaki kiz çocuguna tecavüz ettikleri
  iddiasiyla 49 gün tutuklu kalan iki kisi, DNA
  sayesinde aklandi.
• SAPIK TENOR Ankara'daki 10 tecavüz olayina
  iliskin tutuklanan "kaskli sapik" Sahin Ö.'nün,
  DNA incelemesi sonucu, Istanbul'da da 3 kiz
  çocuguna tecavüz ettigi ortaya çikti.
• DNA'DA MASUM ÇIKTI Bahçelievler Çocuk
  Esirgeme'de görevli bakici anneye biçak
  tehdidiyle tecavüz ettigi, baska bir bakici
  anneye saldirdigi iddialariyla, "lehçesi
  yüzünden" gözaltina alinan Azerbaycan uyruklu
  E.H.A., DNA analizinde masum çikti.
• 17 YIL YATAN JAPON'U DNA TESTI KURTARDI .Japonyad
  a 4 yasinda bir kiz çocugunu öldürmek suçundan
  1991 yilindan beri cezaevinde yatan Toshikazu
  Sugaya'nin masum oldugu, DNA testiyle ortaya
  çikti.
• FELAKETIN DNASI ÇÖZÜLÜYOR Atlas Okyanusuna
  düsen Air Francein sirri 2 yil sonra
  aydinlaniyor. Biri Türk 228 kisinin hayatini
  kaybettigi kazada kara kutulardan sonra çikarilan
  ilk cesede DNA testi yapiliyor.

42

• Bir ortami terkeden bir kisinin orada bulunduguna
  dair iz birakmamasi ya da üstünde o ortamdan bir
  sey alip götürmemesi imkansizdir.
• Endant Locard

43
TESEKKÜR EDERIZ