S

1
Sólkerfið

• Glósur úr 3. kafla

2
Sólkerfið okkar

• Í sólkerfinu okkar eru átta plánetur sem vitað er
  um
• Innri reikistjörnur Merkúr, Venus, Jörðin og
  Mars
• Allar úr föstu bergi
• Ytri reikistjörnur Júpíter, Satúrnus, Úranus og
  Neptúnus
• Allar gasrisar úr gasi

3
Reikistjörnur í sólkerfinu okkar

• Merkúr
• Venus
• Jörð
• Mars
• Júpíter
• Satúrnus
• Úranus
• Neptúnus

4
Merkúr

• Yfirborð Merkúrs er loftlaus og vatnslaus
  eyðimörk þakin loftsteinagígum
• Næst sólu
• Hitastig 350-400 C
• Fast berg

5
Venus

• Systurstjarna jarðar svipuð efni og stærð
• Lofthjúpur afar þykkur, loftþrýstingur 100 sinnum
  meiri en við yfirborð jarðar
• Lofthjúpur 97 koltvíoxíð
• Hitastig 470
• Fast berg

6
Jörðin

• Vatn, 71 yfirborðs þakið sjó
• Líf
• Fast berg
• Súrefni
• Hitastig 10C

7
Árstíðir jarðar

• Möndulhalli 23,5
• Með 6 mánaða millibili hallast norðurhvel jarðar
  ýmist að sólinni eða frá henni
• Þá myndast árstíðir

8
Mars

• Lítil og rauðleit
• Málmríkt fast berg
• Kalt
• Hitastig -120C
• Er með Norður- og Suðurpól

9
Júpíter

• Stærsta reikistjarnan
• Öflugt vindakerfi
• Gasrisi
• Ekkert fast yfirborð
• Bergkjarni í miðju
• Mörg tungl

10
Satúrnus

• Gasrisi
• Öflugt vindakerfi
• Hringakerfi úr svífandi ísmolum
• Mörg tungl, yfir 30
• Systurstjarna Neptúnusar

11
Úranus

• Gasrisi
• Lofthjúpur er að mestu úr vetni og helíum
• Blágrænn litur metangas
• Amk 21 tungl
• Hringakerfi líkt og Satúrnus

12
Neptúnus

• Systurpláneta Úranusar
• Gasrisi
• Amk 11 tungl
• Bláleit metangas
• Hugsanleg eldvirkni

13
Tungl

• Dimmir, kaldir hnettir
• Á sporbaug um reikistjörnur
• Sjást vegna endurvarps

14
Hugtök

• Reikistjörnur
• Stjörnur í sólkerfi okkar sem snúast umhverfis
  sólina
• Tungl
• Hnettir sem snúast umhverfis reikistjörnur
• Vetrarbraut
• Þyrping fastastjarna og geimskýja, sem snýst um
  sjálfa sig

15
Vetrarbraut
16
Hugtök II

• Smástirni
• Bergbrot á braut um sólina. Eru flest á milli
  Mars og Júpíters
• Halastjarna
• Ísklumpar og ísmolar yst í sólkerfinu sem hafa
  villst af braut sinni vegna þyngdarkrafts
  reikistjarna. Þær falla í átt að sólu. Kjarni
  fremst og svo langan hala (ís að gufa upp)

17
Hugtök III

• Sólkerfi
• Fastastjarna (sól) ásamt reikistjörnum, tunglum,
  smástirnum og halastjörnum
• Fastastjörnur
• Lýsandi stjörnur, eða sólar, sem gefa frá sér
  orku (geislun). Hitinn (orka) verður til í
  kjarnasamruma sem geislar út frá stjörnunni.
  Þessar stjörnur eru kjurar, ekki á reik umhverfis
  neitt.

18
Ljósár

• Vegalengd
• Ljósið fer með 300.000 km hraða á sekúndu
• Ljósár er 9.467.000.000.000 km
• Það tekur ljós sólarinnar 8,4 mín að ferðast til
  jarðarinnar

19
Stjörnuþokur

• Stjörnuþyrpingar, margar stjörnur saman
• Vetrarbrautir eru stjörnuþokur
• Jörðin er í slíkri þyrpingu

20
Miklihvellur

• Í upphafi var allt efni heimsins samankomið í
  þéttum eldhnetti
• Svo sprakk hann, eða þanst út
• Þá byrjaði útþensla alheims
• Efni myndaði vetrabrautir og stjörnur

21
Sólmyrkvi

• Verður þegar skuggi tungls fellur á jörðu
• Þá sjáum við ekki sólina tímabundið

22
Tunglmyrkvi

• Verður þegar skuggi jarðar fellur á tunglið
• Þá sést tunglið ekki, af því að ljós sólar getur
  ekki lýst það upp

23
Áhrif tungls og sólu

• Þyngdarkraftur tungls og sólu stýra flóði og
  fjöru
• Flóð verður á þeirri hlið jarðar sem snýr að
  tungli eða sólu og fjara verður á hinum hliðunum