Th

1
Thöïc Tieãn Quaûn Trò Doanh Nghieäp ÔÛ Vieät Nam

• Moät soá keát quûa nghieân cöùu ban ñaàu

2
Lyù do nghieân cöùu

• Hieän chöa coù moät khaûo saùt quy moâ vaø
  chuyeân saâu naøo veà thöïc tieãn quaûn trò doanh
  nghieäp ôû Vieät Nam
• Ñaùnh giaù, ñoái chieáu thöïc teá coâng taùc
  quaûn trò doanh nghieäp ôû Vieät Nam so vôùi caùc
  quy ñònh phaùp luaät hieän haønh, cuõng nhö so
  saùnh vôùi quoác teá
• Ñöa ra caùc nhaän xeùt vaø kieán nghò nhaèm hoã
  trôï CIEM trong coâng taùc soaïn thaûo boä Luaät
  Doanh nghieäp Chung vaø caùc thoâng tö, nghò ñònh
  leân quan
• Laøm cô sôû cho vieäc ñaùnh giaù, ño löôøng söï
  phaùt trieån/tieán boä cuûa coâng taùc quaûn trò
  doanh nghieäp ôû Vieät Nam trong töông lai

3
Taàm quan troïng cuûa quaûn trò doanh nghieäp

• 58 soá doanh nghieäp ñöôïc hoûi cho bieát hoï
  ñaõ töøng bò taùc ñoäng xaáu do vieäc thöïc hieän
  coâng taùc quaûn trò doanh nghieäp khoâng toát ôû
  chính doanh nghieäp cuûa hoï hoaëc laø ôû caùc
  doanh nghieäp khaùc

4
Phöông phaùp khaûo saùt

• Chuùng toâi söû duïng moät baûng caâu hoûi chi
  tieát, vaø tieán haønh phoûng vaán vôùi hôn 70
  doanh nghieäp trong thôøi gian hai thaùng vöøa
  qua
• Baûng caâu hoûi ñeà caäp tôùi haàu heát caùc vaán
  ñeà cuûa coâng taùc quaûn trò doanh nghieäp, bao
  goàm
• quyeàn lôïi cuûa coå ñoâng vaø vieäc ñoái xöû
  ñoái vôùi coå ñoâng
• vai troø vaø traùch nhieäm cuûa Hoäi ñoàng Quaûn
  trò
• vai troø vaø traùch nhieäm cuûa Ban Kieåm soaùt
• vai troø vaø traùch nhieäm cuûa caùc Caùn boä
  Quaûn lyù Cao caáp
• giao dòch giöõa caùc beân coù lieân quan, vaø
  caùc vaán ñeà veà nhöõng xung ñoät lôïi ích tieàm
  aån
• coâng boá thoâng tin vaø vieäc minh baïch cuûa
  coâng ty
• Chuùng toâi cuõng thu thaäp yù kieán ñaùnh giaù
  cuõng nhö caùc quan ñieåm cuûa caùc doanh nghieäp
  veà ñeà moâi tröôøng
• phaùp lyù vaø kinh doanh lieân quan ñeán QTDN ôû
  Vieät Nam

5
Maãu khaûo saùt

• Quy moâ trung bình cuûa doanh nghieäp
• 1.140 lao ñoäng
• toång taøi saûn VNÑ 195 tyû (US 12,4 trieäu)
• doanh thu VNÑ 367 tyû (US 23,2 trieäu)
• Loaïi hình sôû höõu
• Doanh nghieäp Nhaø nöôùc (DNNN) 44
• Doanh nghieäp Nhaø nöôùc Coå phaàn hoùa 36
• Doanh nghieäp Coå phaàn 16
• Doanh nghieäp Nieâm yeát 4
• Ñòa phöông
• 56 taïi Haø Noäi vaø caùc tænh laân caän
• 44 taïi T.P Hoà Chí Minh vaø caùc tænh laân caän

6
Maãu khaûo saùt (tieáp theo)

• Caùc lónh vöïc kinh doanh chính
• xaây döïng vaø vaät lieäu xaây döïng 13
• cô khí, saûn xuaát saûn phaåm kim loaïi 9
• löông thöïc vaø cheá bieán thöïc phaåm 7
• vaän taûi 6
• naêng löôïng vaø saûn xuaát ñieän 4
• xaêng daàu 4
• saûn phaåm goã vaø thuû coâng myõ ngheä 4
• nhöïa, hoùa chaát 3
• saûn phaåm ñieän vaø ñieän töû 3
• vieãn thoâng 3
• khoâng coù caùc CT hoaït ñoäng trong lónh vöïc
• thöông maïi thuaàn tuùy

7
Haïn cheá cuûa maãu khaûo saùt vaø keát quaû
nghieân cöùu

• Caùc coâng ty saün saøng tham gia phoûng vaán
  thöôøng laø caùc coâng ty ñaõ thöïc hieän toát
  coâng taùc quaûn trò doanh nghieäp
• Caùc DNNN saün loøng hôn (hay thaáy coù nghóa vuï
  hôn) trong vieäc nhaän traû lôøi phoûng vaán
• Haàu heát caùc phoûng vaán thöïc hieän vôùi ñaïi
  dieän caùc caùn boä quaûn lyù cuûa doanh nghieäp,
  chöù khoâng phaûi vôùi coå ñoâng hoaëc caùc ñoái
  töôïng khaùc
• Caùc keát quaû thu ñuôïc môùi chæ taäp trung chuû
  yeáu veà khía caïnh formal thuû tuïc, vaên
  baûn, chöù chöa noùi leân ñöôïc thöïc chaát thöïc
  thi hoaït ñoäng quaûn trò cuûa doanh nghieäp
  (khía caïnh informal)
• Ñaây môùi chæ laø nhöõng keát quaû sô boä

8
Caùc phaùt hieän Quaûn trò doanh nghieäp laø
moät khaùi nieäm môùi ôû Vieät Nam

• Thuaät ngöõ Quaûn trò Doanh nghieäp vaãn hay bò
  nhaàm laãn vaø chöa ñöôïc söû duïng nhö moät
  thuaät ngöõ chính thöùc, phoå bieán ôû Vieät Nam
  
• Chæ 26 ngöôøi traû lôøi phoûng vaán cho raèng
  caùc doanh nhaân Vieät Nam ñaõ hieåu caùc khaùi
  nieäm vaø nguyeân taéc cô baûn cuûa quaûn trò
  doanh nghieäp
• Coù söï nhaàm laãn giöõa quaûn trò vôùi quaûn
  lyù
• Loaïi hình coâng ty coå phaàn vaãn coøn raát môùi
  meû ôû Vieät Nam, vaø caùc coâng ty coå phaàn vaø
  coå phaàn hoùa coøn raát treû

9
Haàu heát caùc coâng ty quy ñònh töông ñoái ñaày
ñuû caùc thuû tuïc, quy cheá vaø chính saùch
lieân quan ñeán QTDN (formal)

• hôn 90 caùc doanh nghieäp ñöôïc phoûng vaán coù
  baûn ñieàu leä coâng ty hay caùc vaên baûn töông
  ñöông vaø baûn ñieàu leä ñaõ bao quaùt tôùi haàu
  heát caùc noäi dung quan troïng cuûa quaûn trò
  doanh nghieäp
• hôn 94 caùc coâng ty ñaõ coù caùc quy ñònh baèng
  vaên baûn veà vai troø vaø traùch nhieäm cuûa
  Toång Giaùm ñoác, Keá toaùn tröôûng/ Giaùm ñoác
  taøi chính, vaø caùc chöùc vuï quaûn lyù cao caáp
  khaùc
• haàu heát caùc coâng ty coù tieán haønh caùc Ñaïi
  hoäi Coå ñoâng Thöôøng nieân, vaø coù quy ñònh
  roõ veà quyeàn cuûa coå ñoâng (ví duï moät coå
  phieáu töông ñöông vôùi moät phieáu baàu vaø
  ñöôïc höôûng phaàn coå töùc nhö nhau)

10
Haàu heát caùc coâng ty quy ñònh töông ñoái ñaày
ñuû caùc thuû tuïc, quy cheá vaø chính saùch
lieân quan ñeán QTDN (formal)tieáp theo

• Haàu heát caùc ñieàu leä ñeà caäp ñeán
• vai troø vaø traùch nhieäm cuûa caùc caùn boä
  quaûn lyù,
• baùo caùo taøi chính keá toaùn,
• söû duïng vaø tuyeån duïng lao ñoäng
• thuû tuïc traû coå töùc
• toå chöùc ñaïi hoäi coå ñoâng vaø quyeàn cuûa coå
  ñoâng
• vai troø vaø traùch nhieäm cuûa Hoäi ñoàng Quaûn
  trò
• Nhöng khoâng coù nghóa raèng taát caû caùc
  coâng ty ñaõ thöïc hieän toát coâng taùc quaûn
  trò doanh nghieäp

11
Vai troø cuûa Ban kieåm soaùt coøn yeáu

• 36 caùc coâng ty du?c h?iø hoaøn toaøn ñoàng yù
  ho?c tuong d?i d?ng yù vôùi nhaän ñònh Treân
  thöïc teá, Ban Kieåm soaùt coù raát ít quyeàn
  haïn. Noù môùi chæ ñöôïc quy ñònh treân danh
  nghóa do yeâu caàu cuûa phaùp luaät
• chæ khoaûng 50 coâng ty cho raèng treân thöïc
  teá Ban Kieåm soaùt ñaõ thöïc hieän moät caùch
  hieäu quaû vai troø vaø chöùc naêng cuûa mình

12
Giao dòch giöõa caùc beân coù lieân quan vaø caùc
xung ñoät lôïi ích tieàm aån

• Giao dòch giöõa caùc beân coù lieân quan vaø xung
  ñoät lôïi ích tieàm aån laø moät trong nhöõng
  vaán ñeà nghieâm troïng nhaát cuûa coâng taùc
  quaûn trò doanh nghieäp ôû Vieät Nam
• Theo yù kieán cuûa caùc doanh nghieäp thì giao
  dòch vôùi caùc beân coù lieân quan vaø xung ñoät
  lôïi ích tieàm aån ñöùng thöù hai trong soá caùc
  vaán ñeà hay xaûy ra nhaát trong thöïc tieãn
  quaûn trò doanh nghieäp
• chæ coù 29 caùc coâng ty coù caùc quy ñònh hay
  höôùng daãn rieâng baèng vaên baûn ñoái vôùi vaán
  ñeà giao dòch giöõa caùc beân coù lieân quan
• trong soá ñoù, 89 coâng ty noùi raèng hoï hoaøn
  toaøn tuaân thuû hay nhìn chung laø tuaân thuû
  caùc vaên baûn naøy trong thöïc tieãn
• 62 caùc DNNN ñoàng yù vôùi nhaän ñònh hieän
  töôïng trích hoa hoàng, laïi quaû cho caù nhaân
  laø phoå bieán

13
DNNN giöõa thò tröôøng vaø haønh chính

• DNNN vaãn chòu söï leâï thuoäc ôû möùc ñoä lôùn
  vaøo caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc caáp treân
• gaàn 40 caùc DNNN trong maãu noùi raèng hoï bò
  aùp ñaët caùc chæ tieâu kinh doanh töø caáp treân
• 62 ñoàng yù raèng DNNN laø khoâng coù chuû sôû
  höõu thöïc söï
• gaàn 2/3 soá ngöôøi traû lôøi cho raèng cô cheá
  xin-cho vaãn coøn toàn taïi moät caùch khaù phoå
  bieán
• vaø 87 cho raèng moái quan heä caù nhaân vôùi
  caùc cô quan nhaø nöôùc caáp treân laø quan
  troïng hay raát quan troïng

14
DNNN giöõa thò tröôøng vaø haønh chính (tieáp
theo)

• Giaùm ñoác caùc DNNN noùi raèng hoï coù quaù
  nhieàu traùch nhieäm, nhöng laïi khoâng ñöôïc
  giao ñuû quyeàn haïn ñeå ñieàu haønh coâng ty
  theo vôùi caùc quy luaät cuûa thò tröôøng
• 77 noùi raèng coù nhieàu vieäc maø quy ñònh
  phaùp luaät cho pheùp, nhöng trong thöïc teá
  caùc giaùm ñoác laïi raát khoù coù theå thöïc thi
  caùc quyeàn ñoù (nhö vieäc sa thaûi lao ñoäng)
• 70 ñoàng yù vôùi nhaän ñònh laø caùc DNNN
  thöôøng muoán duy trì tình traïng khoâng loã,
  nhöng chæ laõi chuùt ít
• Maëc duø soá löôïng caùc DNNN laø lôùn hôn trong
  maãu nghieân cöùu, nhöng coù ñeán 64 tyû leä
  ngöôøi traû lôøi cho raèng DNNN chöa thöïc hieän
  toát coâng taùc quaûn trò doanh nghieäp

15
Caùc coâng ty Coå phaàn hoùa coøn nhieàu ñieåm
gioáng vôùi DNNN

• Nhaø nöôùc vaãn naém giöõ phaàn voán sôû höõu
  lôùn trong caùc doanh nghieäp coå phaàn hoùa
• Toång Giaùm ñoác cuûa 12 doanh nghieäp (55 soá
  doanh nghieäp coå phaàn hoùa vaãn coøn coù phaàn
  voán sôû höõu nhaø nöôùc) cuõng ñoàng thôøi laø
  ngöôøi ñaïi dieän cho phaàn voán Nhaø nöôùc trong
  caùc doanh nghieäp ñoù
• Moät phaàn ba (33) noùi raèng vieäc nhaø nöôùc
  coøn giöõ coå phaàn trong coâng ty CPH coù aûnh
  höôûng khoâng toát tôùi hoaït ñoäng cuûa coâng ty
• Nhìn chung doanh nghieäp coå phaàn hoùa vaãn coøn
  bò aûnh höôûng nhieàu töø caùch quaûn lyù cuõ

16
Caùc coâng ty Coå phaàn nhoû vaø non treû

• Caùc coâng ty coå phaàn coù quy moâ nhoû, vôùi
  voán chuû sôû höõu trung bình 27 tyû ñoàng, toång
  taøi saûn trung bình 157 tyû ñoàng
• Trong soá 11 coâng ty ñöôïc hoûi, 4 coâng ty coù
  ít hôn 10 coå ñoâng
• Coù moät coâng ty chæ coù moät coå ñoâng thöïc
  söï
• Toång Giaùm ñoác cuûa 7 trong soá 11 coâng ty
  (64) ñöôïc hoûi cuõng ñoàng thôøi laø chuû tòch
  Hoäi ñoàng Quaûn trò
• Caùc coâng ty coå phaàn thöôøng côûi môû hôn vaø
  hoï caûm thaáy hoïc hoûi ñöôïc caùi gì ñoù trong
  quaù trình phoûng vaán

17
Ñaùnh giaù veà taàm quan troïng cuûa coâng taùc
quaûn trò doanh nghieäp

• 95 caùc coâng ty ñaùnh giaù coâng taùc quaûn trò
  doanh nghieäp laø quan troïng hay raát quan
  troïng so vôùi caùc hoaït ñoäng taùc nghieäp
  khaùc cuûa doanh nghieäp
• 88 caùc coâng ty cho raèng chính phuû neân daønh
  öu tieân cao cho vieäc caûi thieän coâng taùc
  quaûn trò doanh nghieäp

18
Ñaùnh giaù veà moâi tröôøng phaùp lyù

• Ña soá caùc coâng ty cho raèng
• caùc quy ñònh vaø luaät leä hieän haønh ôû Vieät
  Nam ñaõ chöa coù ñaày ñuû höôùng daãn cho caùc
  vaán ñeà veà quaûn trò doanh nghieäp
• caùc quy ñònh vaø luaät leä hieän haønh veà quaûn
  trò doanh nghieäp ôû Vieät Nam chöa ñöôïc tuaân
  thuû chaët cheõ
• Caùc coâng ty khoâng coù ñuû caùc hieåu bieát vaø
  thoâng tin veà quaûn trò doanh nghieäp
• Thieáu caùc höôùng daãn veà maët phaùp lyù lieân
  quan ñeán quaûn trò doanh nghieäp

19
Ñaùnh giaù veà caùc vaán ñeà thöôøng hay xaûy ra
trong QTDN

• Hoäi ñoàng Quaûn trò chöa thöïc hieän toát vai
  troø vaø chöùc naêng cuûa mình vaø vieäc khoâng
  minh baïch thoâng tin
• Giao dòch vôùi caùc beân lieân quan vaø xung ñoät
  veà lôïi ích tieàm aån
• Ban Kieåm soaùt chöa thöïc hieän toát vai troø
  chöùc naêng
• Caùc caùn boä quaûn lyù cao caáp khoâng thöïc
  hieän toát vai troø chöùc naêng (tuy nhieân caùc
  ñaùnh giaù veà vaán ñeà naøy coù theå ñaõ bò
  thieân leäch)
• Ñoái xöû khoâng coâng baèng vôùi caùc coå ñoâng
  laø vaán ñeà ít xaûy ra

20
YÙ kieán cuûa caùc coâng ty veà caùc bieän phaùp
caûi thieän coâng taùc quaûn trò doanh nghieäp

• Tieán haønh ñaøo taïo theâm cho caùc giaùm ñoác
  vaø caùn boä quaûn lyù cao caáp veà quaûn trò
  doanh nghieäp
• 51 caùc coâng ty cho raèng raát khoù tìm nhöõng
  ñöôïc nhöõng thaønh vieân HÑQT gioûi
• Thöïc thi chaët cheõ hôn caùc luaät leä hay quy
  ñònh hieän haønh veà quaûn trò doanh nghieäp
• Caûi caùch coâng taùc thöïc thi thueá ñeå doanh
  nghieäp coù theå minh baïch hôn veà taøi chính
• Ñöa ra cô cheá thöôûng daønh cho caùc coâng ty
  thöïc hieän toát coâng taùc quaûn trò doanh
  nghieäp
• Chính phuû neâu göông toát thoâng qua caùc hoaït
  ñoäng quaûn lyù kinh teá cuûa mình

21
Böôùc tieáp theo...?

• Trong giai ñoaïn khaûo saùt tieáp theo, chuùng
  toâi döï ñònh seõ taäp trung vaøo caùc vaán ñeà
  chuû yeáu ruùt ra töø giai ñoaïn thöù nhaát, vaø
  seõ tieán haønh caùc nghieân cöùu chuyeân saâu
  hôn veà caùc vaán ñeà ñoù...
• tieán haønh nghieân cöùu vôùi moät nhoùm maãu
  nhoû hôn
• tieán haønh phoûng vaán nhieàu caù nhaân trong
  cuøng moät coâng ty
• coá gaéng naém baét toát hôn ve thöïc chaát thöïc
  tieãn quaûn trò doanh nghieäp
• Muïc tieâu cuoái cuøng cuûa nghieân cöùu laø ñöa
  ra caùc khuyeán nghò mang tính thöïc tieãn ñeå
  aùp duïng trong vieäc caûi thieän coâng taùc
  quaûn trò doanh nghieäp ôû Vieät Nam

22

• Xin caùm ôn!