Onderzoek Veteran Tapes

1
Onderzoek Veteran Tapes

• Morele complexiteit in herinneringen van
  veteranen
• IPNV 14-11-2009
• Ellen Hijmans, Radboud Universiteit
  Nijmegene.hijmans_at_maw.ru.nl

2
Impressies van een onderzoeker

• Wie ben ik?
• Sociaal-wetenschappelijke benadering
• Secundaire analyse
• Recht doen aan ervaringen herkenbaarheid
• Onderwerp morele dilemmas, waardenconflicten,
  moeilijke keuzes

3
Waarom moraal?

• Keuzesituaties rond (gereguleerde) uitoefening
  van geweld. Mogelijkheid tot beschermen en tot
  nemen/bedreigen van leven.
• Geweld en gevaar
• Basis van het militaire beroep leiding geven,
  inschatten situaties, protocollen, kiezen uit
  ongewenste neveneffecten, verantwoordelijkheid,
  zelf nadenken en beslissen.
• Militairen zijn tegelijk personen

4
Moraal als alledaags verschijnsel

• Het goede doen idealen van de missie en de
  dagelijkse realiteit ( eigen doelen)
• Meer dan (laten) leven of do(o)d(en)
• Emotie als begin van moreel oordelenwaar maken
  mensen zich druk om? Wat deugt (niet)? Wat raakt
  mensen?

5
Complexiteit mens - militair

• Bronnen van ethisch handelenpersoonlijk
  geweten, overtuigingen (politiek/religie)
• Militaire ethiek beroepsethiek
  beroep in beroep
  gedragscodes uitvoeren
  van politieke wil

6
Voorbeelden uit het materiaal

• In Bosnië kun je waardering hebben voor Mladic
  als militair, terwijl je hem als mens een
  oorlogsmisdadiger vindt.
• Als dienstplichtig soldaat kun je een bevel
  weigeren als je meent de escalatie van een
  conflict te kunnen voorkomen, en de
  verantwoordelijkheid kunt nemen.

7

• Als mens ben je geschokt omdat je een onwaarheid
  moet vertellen aan de pers, maar als militair heb
  je er begrip voor, vanwege het politieke
  draagvlak. En als arts voel je je genegeerd na 30
  uur opereren en vechten voor de levens van
  gewonde manschappen.
• Moraal heeft vele gezichten

8
morele complexiteit in interviews

• 
  Handelen
  zelf
• A C
• uitvoering
  trots, schaamte
• Positie militair
  persoon
• diplomatie
  confrontatie
• B
  D
• 
  
  anderen

9
Nogmaals mens militair

• Verantwoordelijkheid voelen
• Zorg
• Opoffering
• Kameraadschap
• Samenwerking
• Gelijkwaardigheid
• respect

• Verantwoordelijk zijn
• Leiderschap, respect
• Discipline, gehoorzaamheid
• Moed
• Eer
• Mentale en fysieke kracht

10
conclusie

• De combinatie mens-militair is tegelijk een
  moeilijkheid en oplossing. Menselijkheid biedt
  tegenwicht.
• Grote fouten tegen het menselijke richten
  schade aan
• Helpen en contact locale bevolking maakt zinvol

11
Betekenis van dit onderzoek

• Een van de in totaal 7 verschillende analyses
  van 25 interviews
• Doel van het project vooral wetenschappelijk
  (her)gebruik van interviews stimuleren
• Er verschijnt een boek met alle bijdragen
• Voor veteranen meer bekendheid geven aan hun
  ervaringen en het VI archief