Title: Alti sapka teknigi
1(No Transcript)
2ALTI SAPKALI DÜSÜNME TEKNIGI
- Alti Sapkali Düsünme Teknigi Edward De Bono'nun
1985'te yayinlanan kitabidir. Ingilizce adi Six
Thinking Hats 'tir.
3ALTI SAPKALI DÜSÜNME TEKNIGI
- Edward De Bono, insanlarin birkaç farkli sekil ve
yaklasimla kavrama ve düsünme eylemini
gerçeklestirebildigini incelemistir. Bu
yaklasimlar hakkinda teori gelistiren yazar,
insanlarin düsünme aliskanliklari ile kendilerini
kisitlayarak, sadece bir veya iki yaklasimla
düsünme eylemini gerçeklestirdigini
gözlemlemistir.
4ALTI SAPKALI DÜSÜNME TEKNIGI
- Edward De Bono , farkli yaklasimlarin
tanimlanmasi ve bu yaklasimlarin nasil
kullanilabileceginin ögretilmesi durumunda,
insanlarin bu yaklasimlari kullanarak,
toplantilarda ve takim çalismalarinda çok daha
üretken olabilecegini öne sürmüstür.
5ALTI SAPKALI DÜSÜNME TEKNIGI
- Edward De Bononun Alti Sapkali Düsünme
Teknigi'nin temelinde, alti farkli bakisi
simgeleyen farkli renklerdeki sapkalari takarak
düsüncelerimizi ortaya koymak ve yaraticiligimizi
gelistirmek yatiyor. Bono bu sapkalari ve
islevleri söyle özetliyor
6De Bononun alti sapkasi
- Beyaz sapka Tarafsiz sapkadir. Bilinen
verilerden yola çikar. Görüsülen konu ile ilgili
net bilgi, sayilar, arastirmalar, kanitlanmis
verileri ortaya koyar.(objektif) - Örnek Hangi bilgilere sahibiz?, Hangi bilgiler
eksik? Ihtiyacimiz olan bilgiyi nasil elde
ederiz?
7De Bononun alti sapkasi
- Kirmizi sapka Duygusal sapkadir. Görüsülen konu
ile ilgili olarak, kisilere hiçbir dayanagi
olmadan, sezgi, fikir ve duygularini söyleme
firsati verir.(sübjektif) - Örnek bu olay, durum, öneri veya sorun hakkinda
neler hissediyorum, önsezilerim, izlenimlerim ne?
8De Bononun alti sapkasi
- Sari sapka Iyimser sapkadir. O isin avantajlari
ortaya konulur. Övgü, olumlu görüsler söylenir.
Getirileri göz önüne alinir. (objektif) - Örnek bu olayin bize saglayacagi çikarlar,
yararlar ne olabilir?
9De Bononun alti sapkasi
- Siyah sapka Kötümser sapkadir. Elestiri,
olumsuz görüsler ile görüsülen konunun riskleri,
gelecekte doguracagi problemler ortaya çikarilir.
(objektif) - Örnek Bu önerinin bize zararlari ne olabilir?
10De Bononun alti sapkasi
- Yesil sapka Yenilikçi sapkadir. Belli
kurallarin, normlarin reddedilmesini, olaylara
daha tepeden bakmayi temel alir. Konuyla ilgili
alternatifler ve yeni yaklasimlar arastirilir.
Önemli olan fikrin saçma olup olmamasi degil,
orijinal, yeni, üretken olmasidir. (spekülatif) - Örnek Bu konudaki degisik önerileriniz neler
olabilir?
11De Bononun alti sapkasi
- Mavi sapka Serinkanli sapkadir. Düsünce
sistematize edilir. Genis ve farkli görülerin
sentezidir. Mavi sapka zekasina erisildiginde
ögrenciler farkli durumlari karsilastirabilir,
uzlastirilabilir ve en iyi fikirlere ulasabilir.
Sonuç ortaya çikartilir ve özetlenir. "düsünmenin
düsünülmesi", tüm süreci gözden geçirme - Örnek Ne oldu?(geçmis), Ne oluyor?(simdi),
Sonra neler olmali?(gelecek)
12ALTI SAPKA DÜSÜNCE TEKNIGININ KULLANIMI
- Bu yöntem hem okulda hem de is yönetiminde
kullanilabilir. - Bir yöntemin araci olarak is toplantilarinda,
belli bir konuyu görüsmek ve konu üzerinde karara
varmak için kullanilir. - Ögretim araci olarak ise çok yönlü düsünme için
bir ögretim yöntemi olarak kullanilir.
13ALTI SAPKA DÜSÜNCE TEKNIGININ KULLANIMI
- Katilimcilara üzerinde görüsme yapacaklari konu
verilir. Örnegin Ülkenizde kurulacak bir
nükleer santralin çevreye, ekonomiye ve toplumsal
yasama olan etkileri nelerdir? gibi bir konu
sorulabilir. - Tüm katilimcilarin konuya yaklasirken, sapkalarin
renklerinin temsil ettigi sekilde yaklasimlarda
bulunmalari istenir. Katilimcilar sapkalari
sirasiyla takarak düsünme ve önerilerini
aktarirlar.
14ALTI SAPKALI DÜSÜNME TEKNIGININ ANA AMACI
- 1. Düsünürün her seferinde sadece bir seyle
ugrasmasini saglayarak düsünme faaliyetini
sadelestirmektir. Alti sapkali düsünme teknigi
ile düsünür duygularin, mantigin, bilginin,umut
ve yaraticiligin hepsine ayni anda dikkat etmek
yerine onlarla ayri ayri ilgilenebilme olanagi
saglar.
15ALTI SAPKALI DÜSÜNME TEKNIGININ ANA AMACI
- 2. Gerekli düsünme biçimlerine istenildigi anda
geçis yapmayi saglamaktir. Düsünme sapkalarinin
bir tür kisaltilmis talimatlar oldugu
söylenebilir.
16ALTI SAPKALI DÜSÜNME TEKNIGININ AVANTAJLARI
- Bir konu üzerinde daldan dala atlanarak
belirtilen görüsler bir sisteme konulmus olur. - Zaman kaybi önlenir.
- Bir karara varma ve sonuçlarin ortaya çikmasi
kolaylasir. - Düsünme sürecine odaklanip gelistirmek
17ALTI SAPKALI DÜSÜNME TEKNIGININ AVANTAJLARI
- Yaraticiligi cesaretlendirmek, paralel ve
lateral düsünme - Iletisimi iyilestirme
- Karar verme sürecini hizlandirma
- Tartismalardan kaçinma
18ALTI SAPKA DÜSÜNCE TEKNIGININ DEZAVANTAJLARI
- Alti sapka kavramindan en fazla yararin
saglanabilmesi için herkesin oyunun kurallari
hakkinda bilgi sahibi olmasi gerektigi açikça
ortadadir. - Alti sapkali kavram, ancak insanlar arasinda bir
tür ortak dil haline geldiginde verimli olacaktir.
19ALTI SAPKALI DÜSÜNME TEKNIGININ BIZE GETIRDIGI
YENILIKLER
- Düsünen takimlarin, düsünce sistemlerini alti
degisik renkteki sapka altinda toplayarak, takim
düsünmesini daha olumlu bir sekilde olusturulmasi
ve yönlendirilmesi.
20(No Transcript)
21Sonuç Olarak
- Düsünmenin en büyük düsmani karmasikliktir, zira
karmasiklik karisikliga yol açar. Berrak ve sade
oldugunda düsünme daha zevkli ve daha etkili bir
hale gelir. Alti sapka düsünme teknigi de bize bu
yönde fayda saglar.
22(No Transcript)
23KAYNAKÇA
- Gözütok, F.D. (2004). Ögretmenligimi
Gelistiriyorum. (Ikinci baski) AnkaraSiyasalKitab
evi - Ögretim ilke ve yöntemleri, PEGEM YAYINCILIK
- Erginer, E. (2000). Ögretimi Planlama Uygulama ve
Degerlendirme Ankara Ani Yayincilik - Bono, E. (1998 )Alti Ayakkabili Uygulama Teknigi
IstanbulRemzi kitabevi - Doganay, A. (2007)Ögretim Ilke ve Yöntemleri
AnkaraPegema yayincilik. - Özden, Y. (1998) Ögrenme ve Ögretme Ankara Pegem
yayincilik. - Saban, A. (2000) Ögrenme-Ögretme Süreci Yeni
teori ve Yaklasimlar Ankara Nobel - yayincilik.
- Üstündag, T. (2003) Yaraticiliga Yolculuk Ankara
Pegema yayincilik - lthttp//www.geocities.com/sunular/sosyalbilgiler.p
pt272,40,NESI VARgt,(02/04/2007) - ltwww.sevketkeser.net/docs/alldocs/dusunmeveelestir
eldusunme .pdfgt,(02.04.2007) - lthttp//www.fedu.metu.edu.tr/UFBMEK-
- 5/b_kitabi/PDF/Fen/Poster/t50d.pdfgt,(10.04.2007)