UML

1
UML Unified Modeling Language (2)

• Bartosz Balis,
• Na podstawie, m.in.
• Gunnar Övergaard, Bran Selic, Conrad Bock and
  Morgan Björkander UML Behavioral Modeling
  (tutorial)
• Agile modeling http//www.agilemodeling.com

2
Modele zachowania

• Diagramy interakcji (interaction diagrams)
• Diagramy sekwencji (sequence)
• Diagramy kolaboracji (wspólpracy)
  (collaborations)
• Diagramy stanu (statecharts)
• Diagramy aktywnosci (activity graphs)

3

• Diagramy interakcji

4
Interakcje

• Interakcja zbiór komunikatów pomiedzy
  instancjami, tj. wywolania operacji, tworzenie i
  usuwanie instancji.
• Komunikaty sa czesciowo uporzadkowane w czasie
• Rodzaje diagramów interakcji
• Diagramy sekwencji
• Diagramy kolaboracji

5
Diagramy interakcji
6
Diagram sekwencji
7
Rodzaje wiadomosci
8
Rodzaje strzalek przyklad
9
Przyklad zapisywanie sie studenta na seminarium
10
Diagram kolaboracji
redisplay ()
11
Kiedy uzywac diagramów interakcji?

• Gdy chcemy pokazac interakcje pomiedzy
  instancjami
• Aby rozpoznac interfejsy klas
• Uzycie diagramów sekwencji
• Aby lepiej pokazac kolejnosc miedzy wiadomosciami
• Uzycie diagramów kolaboracji
• Aby lepiej pokazac architekture

12
Przyklad system rezerwacji lotu
13
Przypadek uzycia Zmien plan lotu

• Aktorzy podrózny, konto klienta db, system
  rezerwacji lotów
• Warunki wstepne Podrózny sie zalogowal
• Podstawowy przebieg
• Podrózny wybiera opcje zmien plan lotu
• System pobiera konto uzytkownika i plan lotu z
  bazy danych klientów
• System prosi podróznego, aby wybral segment planu
  lotu, który chce zmienic podrózny wybiera
  segment
• System prosi podróznego o nowe informacje o
  odlocie i przylocie podrózny dostarcza tych
  informacji
• Jesli loty sa dostepne, to
• System wyswietla podsumowanie transakcji.
• Alternatywny przebieg
• Jesli nie ma dostepnych lotów, to

14
Diagram sekwencji zmien plan lotu

15
Diagram kolaboracji zmien planu lotu
5 wybierz segment
7 zmien dane
6 pokaz detale
16
Zmien plan lotu dokladniejszy model
7 pobierz plan
6 pobierz plan
17

• Diagramy stanu

18
Automat

• Maszyna, w której wyjsciowe zachowanie zalezy nie
  tylko od aktualnych bodzców na wejsciu, ale tez
  historii poprzednich bodzców
• Posiada wewnetrzny stan, który reprezentuje
  wczesniejsze doswiadczenie

ON
19
Diagram maszyny stanowej (automatu)
Lamp On
Lamp Off
20
Diagram stanów UML
Stan
Pseudostan poczatkowy
Wyzwalacz (zdarzenie)
Ready
Przejscie
/ctr 0
stop
Done
Stan koncowy
Akcja
21
Do czego nadaje sie model stanów?

• Maszyna stanów nadaje sie do opisu zachowania
  dyskretnego, sterowanego zdarzeniami
  (event-driven)
• Nie nadaje sie do modelowania zachowania ciaglego

22
Zachowanie sterowane zdarzeniami

• Typy zdarzen
• interakcje
• Synchroniczne wywolanie operacji obiektu (call
  event)
• Asynchroniczne otrzymanie sygnalu (signal event)
• wystapienie chwili w czasie (time event)
• uplyniecie okresu czasu
• nadejscie okreslonej daty / czasu
• zmiana wartosci jakiegos bytu (change event)
• Instancja zdarzenia wystapienie zdarzenia
  okreslonego typu
• wystepuje w okreslonej chwili czasowej, nie jest
  rozciagla w czasie (nie trwa)

23
Przyklad wpisywanie numeru PESEL
24

• Diagramy aktywnosci

25
Diagramy aktywnosci

• UML-owe odpowiedniki diagramów przeplywu
• Model przeplyw wraz z decyzjami, alternatywnymi i
  równoleglymi sciezkami, itp.

26
Przyklad pobierz pieniadze z bankomatu
Laczenie
Scalenie
27
Elementy diagramu (1)

• Akcja

Przeplyw sterowania (control flow)
Start / stan poczatkowy
Koniec calej aktywnosci (wszystkich przeplywów)
Koniec jednego przeplywu w ramach aktywnosci
Obiekt
28
Elementy diagramu (2)

• Rozgalezianie i scalanie rozgalezianiu
  towarzyszy warunek

Rozwidlenie i laczenie poczateki koniec
wspólbieznych watków.

• Róznica miedzy scalaniem i laczeniem
• Laczenie sychronizuje wchodzace przeplywy
  dalszy przeplyw moze sie wykonac dopiero, gdy
  wszystkie wchodzace dojda do tego punktu
• Scalanie nie synchronizuje kazdy przeplyw
  przechodzi osobno i akcja nastepujaca po
  scalaniu moze byc wykonana kilka razy (dla
  kazdego wchodzacego przeplywu)

29
Elementy diagramu (3)

• Przeplyw obiektów

Przeplyw obiektów notacja skrócona
Tory podzial akcji pomiedzy obiekty
30
Zastosowanie diagramów aktywnosci

• Modelowanie przeplywu sterowania / danych
  (obiektów)
• ... a nie modeli sterowanych zdarzeniami (maszyn
  stanowych)
• Dobrze nadaja sie do modelowania skomplikowanych
  scenariuszy
• Dobrze modeluja alternatywne scenariusze

31

• UML podsumowanie

32
Piec punktów widzenia na system

• Przypadków uzycia (use case view) przypadki
  uzycia i zachowanie systemu z punktu widzenia
  uzytkowników koncowych, analityków i testerów
• Diagramy przypadków uzycia, interakcji
• Projektu (design view) klasy, interfejsy,
  schematy wspólpracy, które tworza podstawowy
  slownik problemu i jego rozwiazania
• Diagramy klas, obiektów, interakcji
• Procesów (process view) watki i procesy, które
  skladaja sie na wspólbiezne przetwarzanie w
  systemie, synchronizacja
• Diagramy aktywnosci
• Implementacji (implementation view) komponenty
  i pliki, które skladaja sie na fizyczna
  instalacje (release) systemu
• Diagramy komponentów
• Wdrozenia (deployment view) obejmuja wezly,
  czyli topologie sprzetowa, na której dziala
  system
• Diagramy wdrozen