S

1
SÖNDÜRME MADDELERI, CIHAZLARI ve KULLANMA
TEKNIKLERI
2
SÖNDÜRME YÖNTEMLERI

• Yanma olayini ortadan kaldirmak için izlenmesi
  gereken yollarin uygulama usulleridir

3
BU YÖNTEMLER

• Sogutma
• Bogma
• Yakit Giderme
• Zincirleme Reaksiyonu Engelleme

4
SOGUTMA

• Yanici maddenin isisi alinarak, tutusma
  derecesinin altina düsürmektir.
• Örn A Sinifi (kati) yanginlarda su ideal
  sogutucudur.

5
BOGMA

• Yanma için gerekli olan oksijen miktarini
  düsürmektir.
• Örn Kapali mekanda co2 tüpüyle müdahalede
  ortamdaki oksijen yanma için gerekli olan
  16nin altina düsürüldügü zaman yanma sona erer.

6
YAKITI GIDERME

• Yanginin kaynagini (yanici madde) keserek veya
  ayirarak yanmayi durdurma.
• Örn Dogalgaz veya LPG yangininda
  vananin kapatilmasi durumunda yanici maddenin
  akisinin kesilmesi.

7
ZINCIRLEME REAKSIYONU ENGELLEME

• Yanma üçgenini bozabilecek söndürme maddelerinin
  etkisidir.
• Örn Kuru kimyevi tozlar, CO2 söndürücüler
  reaksiyonu bozar.

8
SÖNDÜRME MADDELERI ve ÖZELLIKLERI

• Söndürme maddelerinin kullanilmasi, yanici
  maddenin türüne göre degiskenlik arzeder.
• Yanginlarda basarili olmanin temel sarti uygun
  söndürme maddesi seçimine baglidir.

9
SÖNDÜRME MADDELERI

• Su
• Köpük
• Kuru Kimyevi Toz (K.K.T)
• Karbondioksit (CO2)
• Özel müdahale tozlari, kum,toprak v.s

10
SÖNDÜRÜCÜ MADDELERI KULLANIM SEKLI
Söndürücü madde Tanima harfi A B
C D E

• Su W X
• Köpük S X X
• BC Tozu P X X
• ABC Tozu PG X X X
• D tozu PM X
• CO 2 K X X X
• FM-200,NAF HA X X
  X

11
1. SU

• Su, günümüzde en çok kullanilan söndürme
  maddesidir.
• A türü (kati) yanginlarin ideal
  söndürücüsüdür.
• Olusan yanginlarin 90i A türü
  yanginlardir.

12
SUYUN AVANTAJLARI

• Yangin söndürme maddelerinin en ucuzudur,
• Zehirleyici etkisi yok, nötr bir madde,
• Ahsap, tekstil, kagit gibi yanginlarinda etkili
  bir söndürme maddesi,
• Araçlarda ve sehir sebeke sularindaki basinç
  etkili su ,uzak mesafeye kolaylikla atilabilir.
• Genelde her bölgede yeterli miktarda bulunur

13
SUYUN DEZAVANTAJLARI

• Elektrigi iletir
• 0 derecenin altinda donmasi teminini güçlestirir,
• Buz haline gelen su 10 genlesir hortum ve
  pompalarda patlamalar olusturur.
• Hububat silolarinda yesermeye, sismeye hacim
  genislemesine neden olur,
• Emici maddelere islendiginde agirlasarak çökmeye
  neden olabilir,
• Bazi maddelere özelligini kaybettirir,
• Çok yüksek sicakliklara tatbikinde kimyasal
  olarak ayrisir,
• Alevlenmis gazlarin söndürülmesinde etkili
  degildir.

14
2. KÖPÜK

• Basinçli suDeterjanHava karisimindan mekanik
  olarak elde edilen, yag veya sudan daha düsük
  yogunlukta, tüm yüzeylere yapisabilen, yanan
  sivilarin üzerini örterek havayi kesen, küçük
  kabarciklardan olusan kararli bir kütledir.

15
KÖPÜGÜN SÖNDÜRME ETKISI

• Yaniciyi kaplar,
• Yaniciyi bastirir,
• Yaniciyi ayirir,
• Yaniciyi sogutur.

16
KÖPÜK ÇESITLERI

• Agir Köpük
• Orta Köpük
• Hafif Köpük

17
3. KURU KIMYEVI TOZ

• Genellikle çok amaçli kullanim için (ABC sinifi)
  yapilmislardir.
• Içlerinde söndürücü kimyasal madde ve itici gaz
  bulunur

18
K.K.TOZ ÇESITLERI

• BC tozlari
• ABC tozlari
• D tozu ( Hafif metal tozlari)

19
K.K.TOZLARIN SÖNDÜRME ÖZELLIKLERI

• Atesi bogarak söndürme,
• Sogutarak söndürme,
• Aleve karsi kalkan özelligi,
• Zincirleme yanma olayini engelleme özelligi,

20
K.K.TOZUN AVANTAJLARI

• ABC Tozu çok maksatli kullanilabilir
• Büyük sivi yanginlarinda ani söndürme etkisi
  vardir
• Kuru tozlar köpükle müsterek kullanilabilir
• -50 ile 60 derecede kullanilabilir
• Sagliga kalici zarar vermez

21
K.K.TOZLARIN DEZAVANTAJLARI

• Kapali mekanlarda toz ve kirlenmeye sebep olur
• Basinçli toz yanici tozlari da havalandirabilir
• Seyyar söndürücülerde ve kisitli miktarda bulunur
• Müdahale sonrasi ateslenmeye dikkat edilmelidir

22
KARBONDIOKSIT (CO2) SÖND

• Yapay olarak elde edildigi gibi dogada serbest
  olarak da bulunur.
• Yanici bir gaz degildir
• Ortamdaki oksijen oranini yanma için gerekli olan
  16nin altina düsürerek söndürme etkisini
  gösterir.

23

• Özellikle sivi ve gaz yanginlarina (B ve C
  sinifi) karsi etkili bir söndürücüdür
• Gaz çabuk dagildigindan kisa mesafede (1-2.5
  metre) etkilidir
• Tüpte sivi halde bulunan gaz disarida hizla
  genlestiginden sogutucu etkisi vardir hortum
  ucunda buzlanma meydana gelebilir

24
ÖZEL MÜDAHALE MADDELERI

• Halonlar
• NAF-S3
• Inergen
• FM-200

25
PORTATIF YANGIN SÖNDÜRME CIHAZLARI

• Bu cihazlar, küçük çaptaki yanginlarin
  söndürülmesinde veya daha büyük çaptaki
  yanginlarda ilk müdahale amaçli kullanilir.
• Elle tasinabilir veya tekerlekli olarak imal
  edilirler.

26
Portatif Y.S.C. Kapasite ve Bosalma Süresi

• Kapasite Bosalma Süresi
• KKT. CO2
• 1 Kg 6 sn -
• 2 Kg 6-7 sn 6 sn
• 6 Kg 12 sn 9-10 sn
• 12 Kg 15 sn -

27
PORTATIF SÖNDÜRME CIHAZLARI SEÇIMI

• Faaliyet konusu maddeye göre,
• Mekanin büyüklügü, yanici madde yükü ve bagimsiz
  bölmelerin sayisina göre,
• Tasinabilme kabiliyetleri ve getirebilecegi
  risklere göre,
• Söndürücü kullaniminda özel ekipman ve teçhizat
  kullanimina göre,
• Periyodik bakimlari ve yeniden doldurulabilirlik
  durumuna göre.

28
BÜTÜN CIHAZLARDA KULLANIM IÇIN EN ÖNEMLI ETKEN

• EGITIMLI VE PRATIK BECERIYE SAHIP KULLANICI,
  INSAN UNSURUDUR !....

29
Bir Sonraki Dersimiz

• Isyerinde Kullanilan Itfaiye Malzemeleri
  Hakkinda olacaktir.

30
Çay Molasi