Si

1
Siðfræði II

• Fornöld

2
Platón

• Fyrirmyndarríkið grunn siðferðis er að finna í
  stjórnarfari ríkisins
• Hugmyndir Platóns um siðferði byggja á þeim
  gildum sem hann sjálfur leggur til grundvallar
• Fræðimennska og önnur andleg vinna
• Fjallar ekki um siðferði útfrá sjónarhorni
  einstaklingsins

3
Aristóteles

• Dygðasiðfræði með hamingjuna sem markmið
• Hamingjan (eudaimonia) felst í því að stunda
  skynsamlega yðju þ.e. fræðimennsku
• Dygðir eru hinn gullni meðalvegur
• Dygð Hugrekki Meðalhófið
• Lestir Ragmennska/Fífldirfska Öfgar

4
Epikúringar

• Epikúros (341-271 f.Kr.)

5
Epikúringar (frh.)

• Maðurinn á að sækjast eftir ánægju og nautn
• Afleiðingasiðfræði siðferðilegt gildi athafna
  ræðst af afleiðingum þeirra
• Sönn ánægja felst ekki í því að stunda sukk og
  svínarí
• Það að lifa einföldu og kyrrlátu lífi gefur, til
  lengri tíma litið, af sér meiri ánægju og meiri
  nautn

6
Epikúringar (frh.)

• Jafnvægi og kyrrð eru eftirsóknarverð óróleiki
  og sársauki ekki
• Það sem er varanlegt hefur siðferðilegt gildi en
  nautn stundarinnar getur hæglega valdið meiri
  sársauka en gleði
• Það sem er eftirsóknarvert í sjálfu sér er hið
  einfalda kyrrláta líf í félagskap vina og ættingja

7
Epikúringar (frh.)

• Ákveðin gildi liggja Epíkúrisma til grundvallar
• Áhersla á nægjusemi og félagskap
• Ákveðin skilgreining á ánægju
• Grundvöllinn er samt sem áður að finna í ánægju
  einstaklingsins
• Einstaklingsmiðuð siðfræði þarfir
  einstaklingsins réttlæta gjörðir hans gagnvart
  öðrum

8
Epikúringar (frh.)

• Nautnahyggja ? Epikúrismi
• Nautnahyggja
• Allar nautnir jafn réttháar
• Nautnirnar hafa gildi í sjálfum sér og því er
  ekki hægt að gera upp á milli þeirra
• Því eru engin grunngildi sem gengið er útfrá
  önnur en þau sem hver einstaklingur kann að hafa
• Epikúrismi
• Nægjusemi, samfélag og framsýni

9
Stóuspeki

• Zenon (um 326-264 f.Kr.)

10
Stóuspeki (frh.)

• Zenon var efa- og löghyggjumaður
• Hann trúði því að alsherjarlögmál Logos eða
  heimsskynsemi stjórnaði heiminum
• Þar með eru örlög manna ráðin án þess að þeir fái
  rönd við reyst. Örlagatrú
• Reglusiðfræði siðfræðilegt gildi athafna ræðst
  af því hvort hún er í samræmi við fyrirfram
  ákveðnar reglur
• Takmark stóumannsins er að vera eins óháður
  heiminum og hægt er
• Heilsa, ríkidæmi og frami eru t.d. ekki þættir
  sem við getum haft áhrif á

11
Stóuspeki (frh.)

• Það sem skiptir máli er að lifa í samræmi við
  heimsskynsemina
• Sá er dygðugur sem lifir í samræmi við
  heimsskynsemina og gerir þar með skyldu sína
• Menn skulu lifa í samræmi við þær skyldur sem
  lífið leggur þeim á herðar
• Stóísk ró er því að fást ekki um það sem við
  fáum hvort eð er engu breytt um

12
Stóuspeki (frh.)

• Réttlæting ríkjandi þjóðfélagsgerðar
• Stéttarskiptingu og ranglæti viðhaldið með því að
  segja mönnum að sætta sig við örlög sín
• Réttlætissjónarmið
• Allir menn álíka bundnir af örlögum sínum. Þar
  með eru þeir allir jafnir, a.m.k. að því leyti