F

1
FÜMIGANTLARIN GENEL ÖZELLIKLERI
2
FÜMIGANTLARDA ARANAN SARTLAR

• 1- KOLAYLIKLA GAZ HALINE GEÇEBILMELIDIR
• 2- YÜKSEK DIFÜZYON ( YAYILMA ) KABILIYETINE SAHIP
  OLMALIDIR
• 3- GIDA MADDELERININ KALITESINI VE TOHUMLARIN
  ÇIMLENME GÜCÜNÜ BOZMAMALIDIR
• 4- GAZLANMA SÜRESININ SONUNDA ZEHIRLI BIR KALINTI
  BIRAKMADAN ÇABUCAK
• KAYBOLMALIDIR
• 5- KOLAY PARLAYIP ATES ALMAMALIDIR

3
FÜMIGANTLARIN AKTIVITELERINE ETKILI OLAN FAKTÖRLER

• 1- FÜMIGANTLARIN BUHARLASMA ÖZELLIGI
• 2- FÜMIGANTLARIN YAYILMA VE NÜFUZ KABILIYETI
• FÜMIGANTLARIN BUHARLASMA ÖZELLIGI
• Bir kimyasal maddenin buharlasmasi o kimyasal
  maddenin
• a) Kaynama noktasi
• b) Maddenin molekül agirligi
• ile yakindan ilgilidir.
• KAYNAMA NOKTASI MOLEKÜL AGIRLIGI
• Çesitli kimyasal maddelerin kaynama noktasi ,
  genel olarak , molekül agirligin artmasina
• paralel olarak yükselir. Asagida birkaç
  fümigantin degerleri örnek verilmistir.

4

• FÜMIGANTIN ADI MOLEKÜL AGIRLIGI KAYNAMA
  NOKTASI
• Karbon tetraklorid 153,84 77,0
• Klorpikrin 164,39 112,0
• Hidrojen siyanür 27,03 26
• Methyl bromid 94,95 3,6
• Etilen oksit 44,05 10,7
• Hidrojen fosfit 34,04 -87,4
• Ethylen dibromid 187,88 131
• Yukarida görülen fümigantlar arasinda , M.bromid
  hariç diger fümigantlar uygulama sirasinda
• gayet yavas buharlasacaktir. Bu durumda
  buharlasmayi artirabilmek için disaridan ayri bir
  isi
• kaynagina ihtiyaç duyulur.
• Genellikle kaynama noktasi düsük olan
  fümigantlarin , molekül agirligi da küçükse
  buharlasma
• süratli olur.
• Fümigasyon normal isilarda (15-25 derece) devam
  ettigi kabul edilirse fümigantlari bu isinin
• altinda veya üstünde 2 ana guruba ayirmak
  mümkündür.

5

• 1- ALÇAK KAYNAMA NOKTASINA SAHIP FÜMIGANTLAR
• 2- YÜKSEK KAYNAMA NOKTASINA SAHIP FÜMIGANTLAR
• Alçak kaynama noktasina sahip fümigantlar (
  M.Bromid , Ethylen oxid , Hydrogen cyanid ) özel
• silindirler kutular içinde basinç altinda sivi
  halde tutulurlar. Basinç kalktigi zaman normal
• sicaklik sartlarinda hemen gaz haline geçerler.
• Yüksek kaynama noktasina sahip fümigantlar (
  Calcium cyanid tozu , Aliminyum phosphide
• tabletleri , naftalin ) tasima kullanim
  sekillerine bakilarak normal sartlarda kati veya
  sivi halde
• bulunurlar.
• Gaz haline geçmeleri oldukça yavastir.
• Ürün içine nüfuzlari oldukça yavas ve azdir.
• Bu tip fümigantlar fümigasyon operatörleri için
  daha az tehlike arz eder. Gaz çikisi devamli ve
• yavas oldugu için iyi izole edilmeyen yerlerde
  kaybolan fümigant yogunlugu , buharlasmanin
• sürekli devam etmesi nedeniyle basari ile
  kullanilir.
• Kükürt de bir fümiganttir. Ates karsisinda
  yanarak gaz haline geçerler.
• Burada buharlasmanin latent isisina deginmek
  gerekir.
• BUHARLASAN SIVILAR SICAKLIKLARINI KAYBEDERLER .

6

• Bazi fümigantlar digerlerine nazaran daha fazla
  latent isiya sahiptir. Örnegin
• HCN 210 kalori
• Ethylen oxid 139 kalori
• Methyl Bromid 61 kalori
• Ethylen dibromid 46 kalori
• HCN ve Ethylen oxid buharlasabilmek için
  disaridan daha fazla isi absorbe etmeleri
  gerekir.
• Uygulamada latent isi faktörünün önemli bir yeri
  vardir.HCN , Ethylen oxid , M.bromid gibi
• yüksek basinca sahip fümigantlarin atmosfere
  birakilmalari esnasinda buharlasmalari gayet
• süratli olur.
• Eger kaybedilen isi yerine konmazsa fümigantin
  sicakligi kaynama noktasinin
• altina düseceginden gaz haline gelmesi zorlasir.
• Yine bu nedenle sivi halde iken gaz haline
  geçtigi boru ve hortumlarin da sicakligi
  düstügünden
• fümigantin donmasina ve daha ileri gidememesine
  neden olur. Sonuçta tikanikliklar meydana
• gelir.
• FÜMIGANTLARIN YAYILMA VE NÜFUZ KABILIYETI
• Fümigantlarin uygulandiklari ürün içerisine
  gazhava karisimi olarak girmelerine DIFÜZYON
• denir. Difuzyon fümigantlarin en önemli
  özelligidir.

7

• Açik tesislerde olsun ürün içerisinde olsun ,
  çatlaklar ve girintiler içine girmeleri mümkün
• olmayan insektisitler yerine, bu özelliklerinden
  dolayi basari ile kullanilirlar.
• FÜMIGANTLARIN DIFÜZYONUNA ETKI EDEN FAKTÖRLER
• 1- SICAKLIK
• 2- GAZIN YOGUNLUGU
• 3- EMILME
• 1-SICAKLIK
• Fümigantlar, sicak ortamlarda soguk ortamlara
  nazaran daha hizli dagilirlar. Ideal fümigasyon
• sicakligi 15-25 dereceler arasindadir.
• Fümigantlarin 1 m³ hacme kullanilacak miktari isi
  ile ters orantilidir.
• Yani isi arttikça kullanilacak fümigant miktari
  azalir. Isi düstükçe ise artar.
• 2-GAZIN YOGUNLUGU
• Grahamin gazlarin difüzyon kanunu na göre
  bir gazin difüzyon kabiliyeti, yogunlugunun
• kare kökü ile ters orantilidr. Yani gazlarin
  yogunlugu molekül agirligi ile orantilidir.
• Bu nedenle agir gazlar , daha hafif gazlara
  nazaran bos hacim içinde daha agir dagilirlar.
• Bir gaz havadan agir ise hava ile dolu bir
  hücreye verildiginde eger vantilatör veya

8

• Yasanmis bir örnek
• Bir defasinda bos bir gemi ambarinin Methyl
  Bromid gibi agir bir gazla fümigasyonu sirasinda
  ,
• fümigasyonu yapan operatör vantilasyonu ihmal
  ettigi için su sonuçla karsilasilmisti
• Ambarlarin yan duvarlarinda düz bir hat boyunca
  altta kalan böceklerin tamami ölü oldugu
• halde , hattin yukarisinda kalan böceklerin
  hepsinin canli oldugu görüldü .
• Iyi bir fümigasyon uygulamasinda çökme ve
  tabakalasma ile karsilasilmaz .
• Çünkü iyi bir fümigasyonda gazin dagitilmasi dahi
  isin basinda hazirlanir . Bu durum ,
• a) Çesitli gaz verme noktalari
• b) Vantilatör ve aspiratörler
• c) Kanallar veya borularla sirkülasyon islemi
• gibi islemlerden biri veya bunlarin kombinasyonu
  ile saglanir.

9

• Farkli gaz verme noktalari

10
Borularla sirkülasyonun saglanisi

11

• M.Bromidin tabaka olusturmasini önlemek için
  10-15 dakika süre ile vantilasyon islemi
  yapilmalidir

12

• Fümigantlarin saglikli difüzyonunu etkileyen bir
  faktör emilme olayidir.
• 3-EMILME
• Fümigantlarin tesir etmelerinde en önemli
  faktörlerden biri emilme fenomenidir. Gazlarin
• katilarla olan iliskisinde gazin herhangi bir
  kati ürünün molekülleri tarafindan tutulmasidir.
• Bu olayda hava boslugu içindeki gaz molekülleri
  oradan çekildikleri için gazin fümige edilen
• materyalin içine nüfuzu veya sistem içinde
  serbestçe yayilma imkani kalmaz.
• Fümigasyon tatbikatinda , hava molekülleri ile
  iyi karisma saglanirsa gaz moleküllerinin
• çökmesi önlenmis olur ve ürün tarafindan emilme
  de yavas olur.
• Belirli sartlar altinda emilme miktari
  uygulanacak dozu tayin eder.
• Emilen fümigant disinda kalan ilaç miktarinin
  fümigasyon sirasinda böcekleri öldürebilecek
• yeterlilikte olmasi gerekir.
• TOPLAM FÜMIGANT MIKTARI HESAPLANIRKEN EMILME
  FAKTÖRÜ DE HER ZAMAN GÖZ
• ÖNÜNDE BULUNDURULMALIDIR.
• Emilme 2 sekilde olur
• ADSORPSIYON Ürünün dis yüzeyi tarafindan
  emilmedir. Sicaklikla ters orantili olarak
• degisir.
• DÜSÜK DERECELERDE ADSORPSIYON DAHA FAZLADIR.
• Fümigasyonda sicaklik düstükçe dozun artirilma
  sebeplerinden biri de budur.

13

• Fümigasyonun bitmesi ile vantilasyonla
  havalandirma basladiginda fümigant gazlanan
• materyali terk eder.
• Bu terk edis gazlanan maddeye göre degismekle
  beraber genellikle hizli olur.
• Sicakligin ters orantili etkisi nedeniyle ürünün
  soguklugu nispetinde terk etme yavas olur.
• Fümigasyon boslugu ile ürünün isitilmasi , kalan
  fümigantin çikisi hizlandirilabilir.
• Keza kalan gazin uçurulmasi , ilaçlanan materyal
  üzerine aspiratör yada vantilatör gibi araçlarla
• taze hava gönderilerek de hizlandirilabilir.
• ABSORBSIYON Bir gazin sivi yada kati maddelerle
  reaksiyon ile birlesmesi sonucunda bu
• olay meydana gelir.
• Eger kimyasal bir bilesim meydana gelmisse pratik
  olarak geriye dönüs yoktur.
• HCN suda eriyen bir fümiganttir. Bu fümigant,
  terkibinde su ihtiva eden meyve ve
• sebzelerde kullanildiginda, gaz suda eriyik halde
  tutulur.Bu nedenle bu gibi ürünlerde
• emniyetli degildir.
• M.Bromid bazi yaglarda eridiginden yüksek yag
  kapsayan findik,ceviz gibi materyallerin

14
FÜMIGANTLAR VE ÖZELLIKLERI
15

• FÜMIGASYONDA KULLANILAN BELLI BASLI FÜMIGANTLAR
• 1-METHYL BROMID
• 2-HIDROJEN FOSFIT
• 3-HIDROJEN SIYANÜR
• 4-ETHYLEN DIBROMID
• 5-ETHYLEN OXID
• 6-KARBON SÜLFÜR
• 7-ETHYLEN DIKLORID
• 8-KARBON TETRAKLORID
• 9-AKRILONITRIL
• 10-KLOROPIKRIN
• 11-DICHLORVOS ( DDVP )
• 12-SÜLFÜR FLORID

16
METHYL BROMID

• M.Bromid , HCN , Akrilonitril , Ethylen dibromid
  kadar bir çok zararli türüne etkili olan bir
• fümigant degildir. Bununla beraber diger
  özellikleri bu ilaci çok yönlü bir fümigant
  haline getirir
• Bu özellikleri arasinda en önemlisi , normal
  atmosferik basinç altinda materyalin
  deriliklerine
• kadar nüfuz etme kabiliyetinde olmasidir.
• Keza , fümigasyon sonunda da bu gaz materyali
  süratle terk eder.
• Fümigantin diger bir önemli özelligi suda az
  erimesidir. Bu nedenle canli bitkilere uygulamasi
• mümkündür.
• M.bromid normal sartlarda parlamayan , patlamayan
  bir madde oldugundan yangin tehlikesi de
• yoktur.
• Alçak kaynama noktasi nedeniyle düsük
  sicakliklarda da kullanilabilir. 4 dereceye
  kadar olan
• düsük sicakliklarda uygulanabilir. Fakat tam bir
  basari için 10 derecenin altina inilmemelidir.
• Çok yüksek yogunluklar disinda kokusu fark
  edilmediginden , imalat asamasinda 2 oraninda
• kloropikrin gibi uyarici bir gazla karistirilir.

17
(No Transcript)
18

• KIMYASAL VE FIZIKSEL ÖZELLIKLERI
• Kaynama noktasi 3,6 derece
• Donma noktasi -93 derece
• Molekül agirligi 94,94 mol-gr
• Özgül agirligi 3,27 g/L (Gaz olarak ve 0
  derecede ) ( Hava 1 )
• 1,732 g/ml ( Sivi olarak ve 0 derecede ) (
  Su 4 derecede 1 )
• Latent Buharlasma 61 ,52 cal / gr
• Havada parlama limiti Yanici degildir. Açik
  sahalarda yangin söndürücü olarak kullanilir.
• Suda erimesi 100 ml suda 1,34 gr ( 25
  derecede)
• Organik çözücülerde Alkol , Eter , Kloroformda
  erir
• erime
• Kimyasal özelligi Organik maddelerin ,
  özelliklede lastigin kuvvetli eriticisidir.
• Kokusu Düsük yogunluklarda kokusu duyulmaz
  .Yogun ise, kuvvetli küf kokusu
• veya agizda tiksindirici tatlilik
  hissedilir.

19

• M . BROMIDIN INSANLARA VE SICAK KANLILARA ETKISI
• Bu ilacin insan ve memelilere etkisi gaza maruz
  kalma
• süresine göre degisir.
• Hemen ölüm yaratmayan yogunluklari , insanlarda
• sinirlilik meydana getirir.
• Yüksek yogunluklari ise, burun ve akciger yolu
  ile
• dolasim sistemine geçer ve sonuçta ölüme kadar
  gidebilir.
• Zehirli gazin belirtileri maruz kalinan yogunluk
  ve
• süreye göre 30 dakika ile 48 saat içerisinde
  görülür.
• Sivi veya gaz halinin insan cildine temas etmesi
  ile lokal
• ciddi kabarciklar olusur.
• .

20
Insanlar , bu gazin 20 ppm (hacmen 1 veya m ³ e
16-20 gr ) geçen dozlarina devamli çalismak
zorunda birakilmamalidir. Bu miktar 8 saatlik
bir çalisma günü için limit esigidir . Daha
yüksek yogunluklarinda haftada bir kez olmak
üzere Örnegin 100 ppm de sadece 5 dakika
çalisabilirler . 20-100 ppm yogunluklarda
M.Bromide maruz kalanlarda ciddi sinir
bozukluklari görülür. 100-400 ppm lik yogunluga
birkaç saat maruz kalanlarda ciddi hastalik veya
ölüm görülebilir
21

• BITKI HAYATINA ETKISI
• M.Bromid zararli bir etki olusturmadan genis
• bir canli bitki serisine emniyetle uygulanabilen
• sayili fümigantlardan biridir .
• Ancak sinirli sayida bitki türü bu gazin
• zararina karsi hassastir.
• Esasen M.Bromidin fitotoksik etkisi , içinde
• uyarici olarak kullanilan kloropikrinden
• dolayidir.
• Içinde kloropikrin kapsamayan ilaçlar
• emniyetle kullanilabilir.

22

• TOHUMLARA ETKISI
• Ürüne nüfuz kabiliyetinin fazla olmasindan
• dolayi tohumlarda da kullanilmaktadir.
• Ancak bazi sartlarda bu gaz ile fümigasyon
• sonucunda tohumun canliliginin
• kaybolmasina sebep olunmaktadir.
• Bazen tohumun ÇIMLENMESI GECIKMEKTE ,
• BÜYÜMESI YAVASLAMAKTADIR.
• Ancak burada , fümigasyon sirasinda
• YÜKSEK SICAKLIK
• YÜKSEK DOZ
• YÜKSEK TOHUM RUTUBETI
• çimlenmenin gecikmesi ve büyümenin
• yavaslamasinda etkili olmaktadir.

23
Belirli bir miktar tohumun M.Bromid ile 2.kez
fümigasyonundan kaçinilmalidir. Sayet ikinci
bir fümigasyona gidilecekse , birinci uygulamada
herhangi bir zararin olusup olusmadigi
çimlendirme denemeleri yapildiktan sonra ikinci
uygulamanin yapilmasi dogru olur. Eger ilk
uygulamada tohum bir zarar görmüsse baska bir
böcek öldürücü metot kullanilmalidir.
24

• BÖCEKLERE ETKISI
• M.Bromid böceklerin sinir sistemini paralize
  ederek etki eder.
• Böceklerde zehirlenme belirtileri insanlarda
  oldugu gibi gecikebilir.
• Birçok böcek türünde ÖLÜM SONUÇLARININ GÜVENILIR
  OLMASI
• ve fümigasyonun basarisi bakimindan EN AZ 24
  saat geçmesi gerekir.
• Bu nedenle M.Bromid ile fümigasyon süresi 24 saat
  olarak belirlenmistir .

25

• BÜYÜYEN BITKILERDE
• Sera bitkilerinden 441 türü denemeye tabi
  tutulmus ,
• bunlardan 414 ( 94 ) ü zarar görmemis
• 27 tür ise degisik derecelerde zarar görmüs ,
• bunlardan sadece 5i ciddi derecede yanikliga
  ugramistir.
• Büyüyen bitkilerin M.bromid ile fümigasyonuna
• olumsuz etki yapan faktörler ortadan kaldirilirsa
  ,
• gaza hassas olan türlerin bile tolerans
  gösterdigi
• en kötüsü yaprak döktügü görülür ki ,
• bu da yeni yapraklanma ile telafi edilir.

26
Büyüyen bitkilerin fümigasyonundaki olumsuz
faktörler sunlardir 1- Fümigasyon sirasinda
düsük nem. Fümigasyon hücresi içindeki nem
uygulama esnasinda 75 civarinda
tutulmalidir. 2- Kökler etrafindaki topragin
kurulugu . Eger kökler etrafindaki toprak nem
yönünden doygun olursa zarar daha az olur. Su
ile doymus topraklar M.bromidin nüfuzuna engel
oldugundan kökler bu ilacin zararindan korunmus
olur. 3- Fümigasyon sirasinda fazla hava
cereyani veya fümigasyondan sonraki havalandirma
süresi. Vantilatör yada aspiratörlerin
fümigasyon sirasinda gazin dagilimi veya
gazlamadan sonra fümigantin uçmasini saglamak
için istenilen en az süre çalistirilmasi tavsiye
edilir.
27

• FIDANLIK ÜRÜNLERI
• Zirai karantina amaciyla belirtilen dozlarda
• kullanildigi takdirde süs bitkileri
• ve yesil çam gibi fidanlik ürünlerinin
• 95 i M.bromide toleranslidir.
• Bitkilerin tam durgun oldugu devrede
• iken gazdan görecekleri zarar orani az olur.
• Ancak durgunlugun bitisinden
• itibaren hassasiyet kazanirlar.

28

• ÇIÇEK SOGANLARI
• M.bromid çiçek soganlarinin fümigasyonunda gayet
  kullanislidir .
• Bu fümigasyon sogan akarlarina karsi da
  etkilidir.
• Ancak yumurtalari ilaca dayaniklidir.
• Yumurtalari öldürecek yogunlukta ilaç
  kullanilacak olursa
• soganlar tamamen zarara ugrar.
• Yumurtalar açildiktan sonra 10-15 gün ara ile
  fümigasyon yapilabilir.

29

• TAZE MEYVELER
• Önceleri karantina amaci ile meyvelerde genis
  çapta uygulanmistir.
• Daha sonra bazi meyvelerin veya bunlarin bazi
  türlerinin bu gaza
• hassas olduklari görülmüstür.

30

• Taze meyvelerde zarar sonucu olusan
  belirtiler
• Meyve kabugu üzerinde genellikle
  kahverengilesmeler veya normal rengin az yada çok
  pigmentlesmesi sonucu yuvarlak benekler seklinde
  belirtiler olusur.
• Meyve içinde ise , genellikle dokularin
  kahverengilesmesi seklinde gözükür.
• Bazi meyvelerde olgunlasma ve pigmentasyon ,
  düsük dozda artabilir ,
• yüksek dozlarda ise gecikebilir.
• Meyvelerin fizyolojik durumundaki hassasiyet
• nedeniyle zarar mevsimden mevsime degisir.
• Meyvelerde özellikle düsük sicakliklarda yapilan
• M.bromid fümigasyonlarinda oldukça iyi
• sonuçlar alinmistir.
• Eger meyvenin fümigasyonu
• konusunda içimizde bir kusku var ise küçük
• bir miktar üzerinde ön denemenin yapilmasinda
• fayda vardir.

31

• Eger Fümigantin üründe nasil bir etki yapacagi
  bilinmiyorsa
• fümigatuarlarda , küçük partiler üzerinde ön
  deneme yapilmasinda fayda vardir.

32

• SEBZELER
• Sebzeler gerek taze ve gerekse kuru olsun ,
  M.bromid uygulamalarina toleranslidir.
• Bu fümigant , patates güvesinin larvalari ile
  mücadele için bütün erken ve geç
• varyetelerine genis çapta uygulanabilir.
• Bir saatlik fümigasyon süresinde m³ e 100 mg lik
  doza bütün patates
• çesitleri toleranslidir.
• Yeni hasat edilmis tatli patatesler bu
  uygulamadan ciddi zarar görebilir.
• Fakat 15-20 gün kurutulanlarin veya 27- 30
  derecede kurutulanlarin
• her zaman zarar görmedigi tespit edilmistir.

33

• HUBUBAT VE ÖGÜTÜLMÜS GIDALAR
• Bugün M.bromid , her türlü hububat mahsülüne
  karsi genis ölçüde kullanilmaktadir. Çünkü siki
• ambalajlanmis materyale özellikle un ve yemlere
  nüfuz kabiliyeti oldukça yüksektir. Ancak çok
• yüksek dozda unu fümige etmekten kaçinilmalidir.
  Zira ekmek kizartilirsa hosa gitmeyen bir
• koku meydana gelir.
• Ögütülmüs mahsullerin fümigasyonunda ,
• tavsiye edilen normal
• dozun yükseltilmesinden veya
• gazlama süresinin uzatilmasindan kaçinilmalidir.

34

• KABUKLU MEYVELER
• Kabuklu meyveler bu ilaçla rahatlikla fümige
  edilebilirler .
• Normal dozlarda yapilan uygulamalarda yüksek
  kalinti ve kötü kokular olusmaz.
• Yüksek dozlardan ve gazlamanin tekrarindan
  kaçinilmalidir.
• Gazlama isleminin tekrari genelde ithalatta
  olur.Eger ithalden sonra
• birden fazla gazlama istenirse tat bozulmasi
  olabileceginden DENEME fümigasyonu
• yapilmalidir ( Deneme fümigasyonu Ufak
  numuneler üzerinde ön fümigasyon )

35

• KURU MEYVELER
• Her çesit kuru meyvenin fümigasyonunda
• rahatlikla kullanilabilir.
• Siki ambalaja ragmen gazin nüfuzu
• ve ürünü terk etmesi kolaydir.

36

• GIDA MADDELERINDEKI M. BROMID KALINTILARI
• Gida maddelerinde fümigasyondan sonra M.bromidin
  büyük bir kismi uçar.Normal sartlarda gaz
  halindeki M.bromid kalinti
• problemi yaratmaz. Fakat fümigantin , üründe
  bulunan bazi maddelerle kimyasal reaksiyonu
  sonucunda sürekli bir kalinti
• olusur. Yüksek yag kapsayan maddelerde , kükürtlü
  bilesik kapsayan ürünlerde kalinti fazla olur.
  Kalintinin , tolerans sinirlarinda
• oldugu ürünler yenildigi takdirde insan sagligi
  bakimindan bir tehlike arz etmez.
• Mesela Normal dozda uygulama yapilmis
  elmalardaki M.bromid tuzunun insanda tehlikeli
  olabilmesi için 135 kilo fümige edilmis
• elma yemesi gereklidir.
• Ürün CH3 Dozu(Gr)
  Fümigasyon Süresi(Saat) Sicaklik(Derece)
  Füm.sonrasi Kalinti (ppm) Tolerans(USA ve
  Kanada)
• Taze Elma 40 2
  27 3,6 5
• Taze Visne 16 2
  25 6,7 20
• Taze Seftali 16 2
  25 3,5 20
• Taze Misir 44
  1,5 25
  10,0 50
• Taze Bakla(tane) 44
  1,5 25
  19,0 50
• Bezelye 44
  1,5 25
  19,0
  50
• Domates 44
  1,5 25
  6,0
  20
• Pirinç 32
  24 25
  12,2 50
• Bugday 24 24
  25 9,0 50
• Yer Fistigi 32 24 25
  47,4
  200

37

• OLUMSUZ TESIRDE BULUNDUGU MADDELER
• 1- Iyotlandirilmis sodyum tuzlari
• 2- Hayvanlarin yaladiklari tuz bloklari
• 3- Sabun tozlari ,detejanlar,soda ve karbonat
• 4- Lastik,kauçuk,sünger bilesimli esyalar
• 5- Kürkler ve kus tüyü yastiklar
• 6- Yünlüler, özellikle tiftik
• 7- Sivi veya kati yaglar
• 8- Toleransi bilinmeyen yas meyve ve sebzeler
• 9- Gümüs kapli esyalar
• 10- Fotografçilk araç ve gereçleri
• 11- Canli hayvanlar ve kuslar
• 12- Odun kömürü ve kömür tozu
• ( Odun kömürü sadece bulasmakla kalmaz M.Bromidi
  büyük
• çapta emerek fümigant yogunlugunu da düsürür )
• M.Bromid alevle temas edince hidrolize olarak
• hidrobromik aside dönüsür.
• Bu asit kuvvetliasindirici özellige sahiptir.
• Fümigatuarda çiplak telli elektrikli isiticilar

38
HIDROJEN FOSFIT ( FOSFIN) (H3P)

• KIMYASAL VE FIZIKSEL ÖZELLIKLERI
• Kaynama noktasi -87,4 derece
• Donma noktasi -133,5 derece
• Molekül agirligi 34,04 gr/mol
• Özgül agirligi 1,214 g/L ( Gaz olarak ) ( Hava
  1 )
• 0,746 g/ml ( Sivi olarak ) ( Su 4
  derecede 1)
• Latent buharlasma 102,6 Cal/gr
• isisi
• En düsük patlama Havada hacmen 1,79
• noktasi
• Suda erirliligi Suda çok az erir.17 derecede
  100 ml suda 26 cc.
• Kimyasal olarak elde Aliminyum fosfit veya
  Magnezyum fosfitten
• edilisi
• Koku Karpit veya sarimsak kokusundadir.
• Diger adlari
• PhosphinePhosphaminePhosphorus
  hydridePhosphorated hydrogen

39
(No Transcript)
40

• Fosfin veya Hidrojen fosfit ( PH3 ) , oldukça
  zehirli ve alev alici bir gazdir.
• Bu kimyasal maddenin tehlikeli karakteri yaninda
  özelikle dökme hububatin
• fümigasyonunda oldugu gibi uygulamasi kolay olan
  fümiganttir.
• Fosfin gazinin elde edilisi SICAKLIK ve NEME
  baglidir.
• Nüfuz kabiliyetinin yüksek olmasi , üründeki
  kalinti sorununun çok düsük olusu önemli
• avantajlardir .
• Gaz çikisi , imalat asamasinda yapilan ilavelerle
  geciktirilmistir.
• Çok zehirli olan bu gaz , karpit yada sarimsak
  kokusundadir.
• Alev alicidir.
• Suda çok az erir.
• Bakir , pirinç gibi metallerde oksitleyici ve
  asindirici bir etkiye sahiptir.
• Yüksek sicakliklarda , gümüs ve altinla
  reaksiyona ugrar.

41

• Hidrojen fosfit dagitiminda kullanilan bir
  dispenser

42

• Fosfin gazinin yanici olmasi nedeniyle imalat
  asamasinda Aliminyum fosfide,
• Amonyum karbonat ilave edilmistir . Bu fümigantin
  hava nemi ile reaksiyonu sonucunda
• amonyum karbonat nedeniyle karbondioksit ve
  Amonyak gazlari da açiga çikar. Olusan bu
• gazlar , fosfinin yanmasini , patlamasini önler.
• 2 ALP NH4-CO2 - NH2 3
  H2O H3P 2NH3 CO2
  AL(OH)3
• (Aliminyum fosfit) (Amonyum karbonat) (hava
  nemi) (H.fosfit) (Amonyak)(K.diosit) (A.Hidr)
• Aliminyum fosfitin , amonyum karbonat ile olan
  bilesimi parafinle sikistirilarak tablet veya
  pellet
• haline getirilmistir.
• Parafin , gaz çikisinin daha az seviyede olmasina
  neden olur. Bu durum
• fümigasyon operatörlerine uygulama esnasinda
  kolaylik saglar .
• Toz halinde posetlerde olan ambalajlarda
  mevcuttur .
• DOZAJLARI
• Tablet haldeki formülasyonlar genellikle 1 m³
  hacme 1 4 tablet ,
• Poset haldeki formülasyonlari 3,6 tona 1 poset (
  34 gr)
• veya çuval halde ambalajli ürünlerde 60 150
  çuvala 1 poset(34 gr )
• Bos depolarda 3 10 m³ hacme 1 poset (34 gr),

43

• MAGNEZYUM FOSFIT ( Mg3 P2 )
• Hidrojen fosfit , Magnezyum fosfit aktif maddeli
  prepatlardanda elde edilmektedir.Bu preparat
• çesidinin Aliminyum fosfite göre bazi
  üstünlükleri vardir. 10 derecenin altindaki
  sicakliklarda
• ilaçlama imkani sagladigi gibi , kalinti orani da
  düsüktür . (Al fosfit 2 , Mg fosfit 02
  )
• Mg fosfit,gaz verme asamasinda gazi serbest
  birakma çabukluguna da sahiptir.
• Magnezyum fosfit , Al fosfitte oldugu gibi
  tablet,pellet,küçük torbacik sekillerinde imal
  edilir.
• Mg fosfit , havanin nemi ile birlesir fosfin gazi
  olusur.
• Mg3 P2 6H2O 2Ph3 3Mg ( OH )2
• Yanda fosfin gazini elde etmede
• kullanilan fosfin jeneratörü
• görülmektedir.

44

• KIMYASAL VE FIZIKSEL ÖZELLIKLERI
• Kaynama noktasi derece
• Donma noktasi
• Molekül agirligi 134,9 mol-gr
• Özgül agirligi 2,055 ( Gaz olarak ) ( Hava 1
  )
• Latent buharlasma Cal/gr
• isisi
• En düsük patlama Havada hacmen 1,79
• noktasi
• Suda erirliligi Suda çok az erir.17 derecede
  100 ml suda 26 cc.
• Kimyasal olarak elde Magnezyum fosfitten
• edilisi
• Koku Karpit veya sarimsak kokusundadir

45

• HIROJEN FOSFIT VE KALINTI
• Fosfin gazinin hububatta yapilan kalinti
  denemelerinde kalinti birakmadigi görülmüstür.
• Fümigasyondan sonra uçup giden fosfin gazinin
  havlandirmadan sonra kimyasal
• olarak tespiti mümkün degildir.
• Tabletlerden kalan tüm bakiye Aliminyum yada
  Magnezyum HIDROKSIT e aittir.
• Fosfin ile fümige edilen bugdaylarla 3 ay süren
  yogun beslenme denemesine alinan
• beyaz fareler büyüme ve üremeleri normal devam
  etmistir. Ancak 3 ay geçmis
• olmasina ragmen bugdaylarin hala fosfin kokusunu
  tasidiklari görülmüstür.

46
H.FOSFIT AMBALAJLARI Tablet halinde olan
Aliminyum fosfit,genellikle aliminyum tüpler
içinde 30 ar adet olarak ambalajlanirlar.
Agizlari gaz geçirmeyen seffaf tipalarla
kapatilan tüpler iyice lehimlenmis teneke kutular
içerisinde piyasaya sürülmektedir. Ambalaj
saglam ve dokunulmamis oldugu sürece ömrü için
bir limit yoktur. Teneke kutularin alt ve üst
taraflarinda bazen hafif kabariklik görülebilir.
Bunun nedeni 25 derecenin üzerindeki
sicakliklarda meydana gelen koruyucu gazlardan
karbondioksit ve amonyaktir. Tabletler veya
paketler elle çikarilirken eldiven giyilmelidir.
Teneke kutudaki tabletler bir uygulamada
kullanilmalidir. Bu preparatlar, 20 derecede ve
50 nispi nemde hava ile temasa geçtiklerinde
agirliklarinin 1/3 ü oraninda fosfin gazi
verirler. Gaz çikisi , tabletlerin
birakilmasindan itibaren isi ve nem oranina göre
1-2 saat sonra baslar. Uygulamada nispi nem en
az 40 , sicaklik10 derece üzerinde olmalidir.
47
(No Transcript)
48

• Yanda pellet halde , altta ise torbalarda
• H.Fosfit formülasyonlari görülmektedir.

49

• TOHUMLARA ETKISI
• H.Fosfitin ,tohumlarin çimlenme kabiliyeti
  üzerine olumsuz bir etkisi görülmemesine ragmen
• tavsiye edilen doz ve süre asilmamalidir.
• FIDANLIK ÜRÜNLERINE ETKISI
• Tavsiye edilmez.
• BÜYÜYEN BITKILERE ETKISI
• Tavsiye edilmez.
• YAS MEYVE VE SEBZELERE KESME ÇIÇEKLERE ETKISI
• Tavsiye edilmez.

50
SÜLFÜR FLORID

• M.bromid ve Hidrojen Fosfit kadar yaygin
  kullanilmasa da bunlara alternatif olabilecek bir
• fümiganttir.
• Kaynama noktasi 52,2 derecedir. Yaniciligi
  yoktur. Bina ve ev fümigasyonlarinda
• rahatlikla kullanilir.
• Bugday taneleri tarafindan M.Bromidden daha az
  absorbe edilirler. Bu nedenle fümigasyon
• sonrasi kalinti miktari çok daha azdir.
• Ambarlanan maddelere ariz olan böceklerin ergin ,
  larva ve pupalarina karsi M.Bromidden daha
• fazla zehirlidir. Yumurtalara etkisi M.Bromidle
  aynidir.
• TOHUMLARA ETKISI
• Tohumlarin çimlenme gücüne olumsuz bir tesiri
  yoktur.
• BÜYÜMEKTE OLAN BITKILERE ETKISI
• Büyümekte olan bitkilere zararlidir.
• YAS MEYVE VE SEBZELERE ETKISI
• Yas meyve ve sebzelere tavsiye edilmez.
• KURU MEYVE VE SEBZELERE ETKISI
• Karantina amaçli olarak kurutulmus meyvelerin ve
  kabuklu yemislerin fümigasyonunda

51
HIDROJEN SIYANÜR (HCN)

• KIMYASAL VE FIZIKSEL ÖZELLIKLERI
• Kaynama noktasi 26 derece
• Donma noktasi 14 derece
• Molekül agirligi 27,03 mol / gr
• Özgül agirligi 0,9 g/L (Gaz halinde) ( Hava
  1 )
• 0,69 g/ml (Sivi halinde) (Su 1)
• Latent buharlasma 210 Cal/gr
• isisi
• Havada parlama Hacmen 6-41
• esigi
• Suda erime Tüm sicakliklarda suda tamamen
  erir.

52

• Çok taninmis fümigantlardan biridir.
• 1782 yilinda Schele adli kimyager tarafindan
  bulunmus ve ayni arastirici buldugu bu gazdan
• zehirlenerek ölmüstür.
• Bitki koruma alaninda ilk defa 1886yilinda
  turunçgillerdeki torbali kosnile (Icerya
  purchasi) karsi
• kullanilan bu fümigant daha sonra ambarlanmis
  ürünlere ve sera bitkileri zararlilarina karsi
  kullanilmistir.
• Suda erir .
• Parlayici ve patlayici bir fümiganttir .
• Suda erime özelligi nedeniyle yas meyve ve sebze
  gibi su orani yüksek ürünlerde kullanimi
  sakincalidir.
• Ülkemizde Bursada söküm devrelerinde fidanlik
  ürünlerinde kosnillere karsi kullanilmaktadir.
• Büyümekte olan bitkiler HCN ile fümige yapilmadan
  2-3 gün önce sulanmalari kesilmeli veya
• yagmur yememis olmalari gerekir. Fümigasyondan
  sonra bitki bol su ile yikanarak asit
• kalintisi giderilmelidir. Aksi halde göz ve
  tomurcuklarda yanmalar olusur.
• Birçok gida maddelerinin fümigasyonunda
  kullanilmistir.
• Fümigasyondan hemen sonra emilme fazla olmakla
  beraber havalandirma ile ürünü süratle
• terk eder.
• Kalici kimyasal reaksiyonuna rastlanmamistir.

53

• HUBUBAT VE ÖGÜTÜLMÜS ÜRÜNLERE ETKISI
• Hububat ve ögütülmüs kuru gidalarda basari ile
  kullanilabilir.
• KURU MEYVELERE ETKISI
• Kuru meyvelerde meyvelerin bilesimindeki levülöz
  ile birleserek levülöz-siyanhidrin denilen
• zehirli ve dekompoze olmayan bir bilesik
  olusturur. Bu nedenle kullanimi tavsiye edilmez.
• Kullanimi için en uygun sicaklik ,13-26 dereceler
  arasindadir .
• Kullanim dozu 1 m³ e 10 gr dir.
• Bina fümigasyonu için bu doz 8 gr / m³ dür.
• Sanjose kabuklu bitine karsi Fidan fümigasyonunda
  5 gr / m³ HCN dozu ile iyi sonuç alinmistir.
• HIDROJEN SIYANÜRÜN ELDE EDILISI
• Pota metodu adi verilen NaCN veya KCN ün Sülfirik
  aside dökülmesi ile elde edilir
• 100 gr HCN gazi elde etmek için
• 200 gr NaCN (KCN) , 200 gr H2SO4 ve 600 gr su
  kullanilir . Asit suyun üzerine dökülmelidir.
• Bunun disinda çelik tüpler içerisinde kullanmaya
  hazir olarak piyasadan da alinabilir. Ancak
• çok asindirici oldugundan uzun süre depolamasi
  sakincalidir.

54

• Tüpler kullanilsin kullanilmasin , emniyet
  açisindan 6 ay sonra imalatçisina iade
  edilmelidir.
• H.Siyanürün diger bir elde edilis sekli metodu
  ise Zyclen C metodu veya kuru metottur.
• Sivi haldeki HCN alçi veya diyatome topragina
  emdirilir. Bu sekilde hazirlanmis HCN kapali
• teneke kutulara konur ve agizlari iyice
  lehimlenir.
• Bu kutular kullanilmadan önce iyice sogutulmali
  ve otomatik açici aletlerle açilmalidir.