Gdje je BiH u Bolonja procesu ?

1
Gdje je BiH u Bolonja procesu ?

• Prof. Lamija TANOVIC
• Univerzitet u Sarajevu
• Seminar Integracija BiH u EHEA
• Sarajevo, 6-10 juni 2005.

2
Šta je Bolonja Proces?

• Bolonja proces predstavlja saradnju u oblasti
  visokog obrazovanja izmedu zemalja ucesnica (sada
  ih ima 45) kroz koji treba da se ostvari Evropski
  prostor visokog obrazovanja (EHEA) do 2010. godine

3
Šta je Bolonja Proces?

• Bolonja proces se zasniva na principima
  kvaliteta i transparentnosti i treba da uspostavi
  Evropski prostor visokog obrazovanja EHEA do
  2010. godine na putu stvaranja društva baziranog
  na znanju

4
Šta je Bolonja Proces?

• Bolonja proces je proces uskladivanja i
  harmonizacije sistema visokog obrazovanja u
  državama clanicama koji, izmedu ostalog, treba da
  omoguci intenzivniju mobilnost studenata i
  univerzitetskog kadra, a u cilju podizanja
  kvaliteta u procesu ovladavanja znanjem.

5
Clanice Bolonja procesa
6
Kako se ostvaruje Bolonja Proces?

• Kroz seriju bienalnih konferencija ministara
  zaduženih za visoko obrazovanje u periodu od 10
  godina (od 1999 do 2010)
• Kroz rad Bolonja grupe (BFUG) koju cine
  predstavnici svih zemalja clanica i predstavnici
  konsultativnih clanica (NGO koji se bave visokim
  obrazovanjem EUA, EURASHE, ESIB i ENQA,
  UNESCO-CEPES) kao i predstavnici Evropske
  Komisije i Vijeca Evrope.

7
Ministarske konferencije

• 1. Bolonja 1999 (Bolonjska Deklaracija)
• 2. Prag 2001
• 3. Berlin 2003
• (BiH potpisala Bolonjsku Deklaraciju)
• 4. Bergen 19-20 maj 2005

8
Ministarska konferencija u Bergenu19-20 maj 2005.
9
Ministarska konferencija u Bergenu19-20 maj 2005.
10
Dokumenti sa Konferencija

• Bolonja Deklaracija (1999)
• Praški Kominike (2001)
• Berlinski Kominike (2003)
• Bergen Kominike (2005)
• Kominike sa ministarske konferencije oznaci
  glavne zadatke kojima ce se Bolonja proces baviti
  izmedu dvije konferencije.

11
Šta je BFUG (Bologna Follow Up Group)

• Bolonja grupa BFUG je ekspertno tijelo koje
  cine predstavnici svih zemalja potpisnica Bolonja
  Deklaracije (45 zemalja) i predstavnici tzv.
  konsultativnih clanica EC, CoE, ESIB, EUA,
  EURASHE, UNESCO-CEPES.
• Ko su ove institucije ?

12
Ko su saradnici na Bolonja procesu?

• ESIB-The National Unions of Students in Europe
• EUA-European University Association
• EURASHE European Association of Institutions in
  Higher Education
• UNESCO-CEPES UNESCO European Centre for Higher
  Education
• EU Evropean Union
• CoE Council of Europe

13
Osnovni zadaci do 2005

• Osnovni zadaci koji su istaknuti da se postignu
  na pola putasu
• osiguranje kvaliteta (Quality Assurance)
• dvo-ciklicni sistem (Two cycle system) i
• priznavanje diploma i perioda studija
  (Recognition)

14
Analiza postignutog na pola puta

• 14. januara ove godine Ministarstvo civilnih
  poslova BiH je uputilo Bolonja Sekretarijatu
  Državni izvještaj i Izvještaj na pola puta
  tzv.Stocktaking Report
• Svi nacionalni/državni izvještaji od 40 zemalja
  ukljucenih u Bolonja proces nalaze se na web
  stranici www.bologna-bergen2005.no

15
Scorecards kartice o uspjehu

• Šta je scorecard?
• Kakva je metodologija?
• Kakvi su rezultati?
• Komentari?

16
Zašto su korištene kartice o uspjehu?

• U centru ovog istraživanja je kolektivni i
  saradnicki napor, a ne natjecanje medu državama
• Htjelo se vidjeti ukupna slika, tj. kako
  napredujemo svi zajedno u Bolonja procesu
• Rezultati treba da nam omoguce da vidimo kako
  napredujemo prema ovim objektivnim kriterijima
• Korištena je priznata metodologija Lisbon
  Scorecard (CER) Balanced Scorecard (Kaplan and
  Norton)

17
Vrijednost kartica o uspjehu

• U ovoj metodi operiše se sa velikom kolicinom
  materijala iz raznih izvora
• Sistematican i efikasan okvir za analizu
• Integrira kvantitativne i kvalitativne mjere
• Ima opisne rubrike pet nivoa ocjena- koje
  omogucuju više fokusiranu analizu

18
Kako je primijenjena metodologija?

• Deset kriterija za tri linije akcije
• Obezbjedenje kvaliteta -Quality assurance (4)
• Dvociklicni sistem -Two-cycle system (3)
• Priznavanje -Recognition (3)
• Skala sa pet boja
• Analizirani rezultati
• Rezultat potvrdila svaka zemlja
• Primjedbe ugradene

19
Deset kriterija za tri linije akcije

• Obezbjedenje kvaliteta
• 1.1 Stepen razvijenosti sistema obezbjedenja
  kvaliteta
• 1.2 Kljucni elementi sistema evaluacije
• 1.3 Nivo ucešca studenata
• 1.4 Nivo medunarodnog ucešca,saradnje i
  povezivanja
• Sistem zvanja sa dva ciklusa
• 2.1 Stepen implementacije dvociklicnog sistema
• 2.2 Nivo upisa studenata u dvociklicni sistem
• 2.3 Prelaz iz prvog ciklusa u drugi ciklus
• Priznavanje diploma/zvanja i perioda studija
• 3.1 Stepen implementacije dodatka diplomi
• 3.2 Ratifikacija Lisabonske Konvencije
• 3.3 Stepen implementacije ECTS-a

20
Znacenje boja

• Tamno zelena Odlican
• Svijetlo zelena vrlo dobar
• Žuta dobar
• Narandžastadovoljan
• Crvena nedovoljan

21
Rangiranje linija akcije za opšti prosjek 40
zemalja
OCJENE
22
Opšti uspjeh svih 40 zemalja u svih 10 kriterija
23
Opšti uspjehTri najbolje prosjecne ocjene

• 9. Lisabonska Konvencija ?4.3
• 10. ECTS ?4.16
• 1. stepen razvoja QA sistema
• 5. Implementacija dvociklicnog sistema?4.09

24
Opšti rezultatiTri najniže prosjecne ocjene

• 3. Ucešce studenata u QA?2.95
• 6. Procent ucešca studenata u dvociklicnom
  sistemu?3.44
• 4. Medunarodno ucešce u QA?3.67

25
Zakljucak Bolonja funkcionira
26
Gdje je BiH u Bolonja procesu?

• Država BiH nije obezbijedila zakonski okvir za
  implementaciju Bolonja principa(Nije usvojen
  Okvirni zakon o visokom obrazovanju)
• Zato univerziteti sami pocinju da uvode Bolonja
  pravila bez zakonske potpore ili vrše pritisak na
  kantonalnu zakonodavnu vlast da promijene
  kantonalne zakone o visokom obrazovanju.

27
Ocjene za implementaciju Bolonja principa
Stocktaking ocjene

• 
  Ocjena
• Obezbjedenje kvaliteta 2
• Stepen razvijenosti sistema obezbjedenja
  kvaliteta3
• Kljucni elementi sistema evaluacije2
• Nivo ucešca studenata............................
  ....................1
• Nivo medunarodnog ucešca, saradnje i
  povezivanja..2

28
Ocjene za implementaciju Bolonja principa
Stocktaking ocjene

• 
  Ocjena
• Sistem zvanja sa dva ciklusa 1
• Stepen implementacije
• dvociklicnog sistema .........................
  ...1
• Nivo upisa studenata u
• dvociklicni sistem ..........................
  .....1
• - Prelaz iz prvog ciklusa u drugi ciklus2

29
Ocjene za implementaciju Bolonja principa
Stocktaking ocjene

• 
  Ocjena
• Priznavanje diploma/zvanja
• i perioda studija 3
  
• - Stepen implementacije dodatka diplomi
  ........ 1
• Ratifikacija Lisabonske Konvencije... 4
• Stepen implementacije ECTS-a..4
• UKUPAN USPJEH 2

30
B-H najniže ocjene

• Nivo ucešca studenata u QA 1
• Stepen implementacije dvociklicnog sistema 1
• Nivo upisa studenata u dvociklicni sistem 1
• Stepen implementacije dodatka diplomi 1

31
B-H najviše ocjene

• Ratifikacija Lisabonske Konvencije 4
• Implementacija ECTS-a 4

32
BOLOGNA SCORECARD Bosnia-Herzegovina BOLOGNA SCORECARD Bosnia-Herzegovina

QUALITY ASSURANCE
1. Stage of development of quality assurance system
2. Key elements of evaluation systems
3. Level of participation of students
4. Level of international participation, co-operation and networking

TWO-CYCLE DEGREE SYSTEM
5. Stage of implementation of two-cycle system
6. Level of student enrolment in two-cycle system
7. Access from first cycle to second cycle

RECOGNITION OF DEGREES AND PERIODS OF STUDY
8. Stage of implementation of Diploma Supplement
9. Ratification of Lisbon Recognition Convention
10. Stage of implementation of ECTS

TOTAL
33
UPOREDNA KARTA OCJENA
34
(No Transcript)
35
Rangiranje linija akcije za BiH i prosjek Evrope
Evropa
B-H
36
Opšti uspjeh za BiH i prosjek Evrope po svim
kriterijumima
Evropa
BiH
37
Gdje je BiH u Bolonja procesu?

• Da bi se BiH pridružila Bolonja porodici mora
  osnovati
• 1. nezavisnu državnu agenciju za informisanje i
  priznavanje kvalifikacija i perioda studija
• 2. nezavisnu državnu agenciju za osiguranje
  kvaliteta i akreditaciju
• I još mnogo toga drugog
• A sve to može samo kroz državni zakon o visokom
  obrazovanju

38
Šta još treba uciniti na putu bolje
implementacije Bolonja principa?

• Hitno treba zapoceti kampanju intenzivne obuke
  svih ucesnika u visokom obrazovanju i politicara
  (clanova parlamenta, ministara, administrativaca
  u ministarstvu, nastavnika i studenata) o Bolonja
  procesu.
• Fakulteti/univerziteti treba da intenziviraju
  obuku svojih nastavnika i studenata o Bolonja
  reformi.

39
Smjernice iz Bergen Kominikea

• U narednom periodu clanice Bolonja procesa treba
  da izrade svoj nacionalni/državni okvir za
  kvalifikacije uskladen sa evropskim sveobuhvatnim
  okvirom za kvalifikacije koji predvida
  tro-ciklicni sistem visokog obrazovanja
• Svoj QA sistem treba uskladiti sa standardima,
  procedurama i instrukcijama sadržanim u evropskom
  QA sistemu (izradila ENQA)

40
Smjernice iz Bergen Kominikea

• Takode je potrebno poceti izgradnju treceg
  ciklusa doktorskog studija povezujuci ga sa
  sektorom istraživanja, tehnologija i razvoja,
  tj. sa Evropskim prostorom visokog obrazovanja
  ERA.
• Treci ciklus treba da predstavlja unapredenje
  znanja kroz originalni doprinos u istraživanju i
  treba da predstavlja studij (puno vrijeme)
  maksimiziran na 3-4 godine.

41
KRAJ