Unified Modeling Language (UML)

1
Unified Modeling Language (UML)
What is UML ? UML is a graphical language for
visualizing, specifying, constructing, and
documenting the artifacts of a software intensive
system. The UML offers a standard way to write a
systems blueprints, including conceptual things
such as business processes and system functions
as well as concrete things such as programming
language statements, database schemas, and
reusable software components
2
UML

• bahasa grafik utk. melihat dan memahami dgn.
  lebih jelas
• menspesifikasi, membina dan mendokumenkan
• ARTIFACT output setiap fasa/tahap pembangunan
• kaedah piawai utk. menulis
• BLUEPRINTS dokumen/pelan projek bagi
• Bahan Koseptual
• Proses perniagaan fungsi sistem
• Bahan Konkrit
• Pangkalan data, bahasa pengaturcaraan,
• penggunaan semula komponen perisian

3
UML

• INGAT ! UML ialah bahasa untuk menspesifikasi
• dan bukannya satu kaedah atau prosidur
• digunakan utk. mendefinasikan sistem perisian
• utk. memperincikan lagi artifact sistem
• bahasa yg. digunakan utk. menulis dokumen/
• blueprint

4
UML

• UML boleh digunakan utk. menyokong pelbagai
  metodologi pembangunan perisian (cth. Rational
  Unified Process)
• TETAPI, UML dengan sendirinya tidak
  menspesifikasikan metodologi atau proses yang
  tertentu

5
UML

• UML mendefinasikan notasi bagi domain berikut
• Interaksi Pengguna (User Interaction)
• Interaksi (Interaction)
• Dinamik (Dynamic)
• Logikal (Logical)
• Komponen Fizikal(Physical Component)
• Strategi Fizikal (Pyhsical Deployment)

6
UML

• Interaksi Pengguna (User Interaction)
• menerangkan sempadan dan interaksi antara sistem
  dan pengguna.
• Cth Use Case Model
• Interaksi (Interaction)
• menerangkan bagaimana objek di dalam sistem
  berinteraksi antara satu sama lain utk.
  melaksanakan suatu tugas
• Cth Collaboration Model

7
UML

• Dinamik (Dynamic)
• - Digunakan utk. menerangkan dan memodelkan
  kelakuan sistem sepanjang ia beroperasi
• Cth Activity Diagram, State Diagram,
• Sequence Diagram
• Logikal (Logical)
• Menerangkan kelas dan objek bagi sistem
• Cth Class Model

8
UML

• Komponen Fizikal(Physical Component)
• - Menerangkan komponen perisian yg. akan
  digunakan utk. membangunkan sistem
• Cth Component Model
• Strategi Fizikal (Pyhsical Deployment)
• Menerangkan senibina fizikal dan strategi
  penyusunan komponen dalam senibina perkakasan
• Cth Physical/Deployment Model

9
Pengenalan USE CASE

• Keperluan fungsian yg. ditawarkan oleh sistem
• KELAKUAN SISTEM yang akan dibangunkan
• KELAKUAN sistem didokumenkan dalam
• MODEL USE CASE
• MODEL USE CASE ????
• ilustrasikan fungsi-fungsi sistem (use cases)
• persekitaran (actors)
• hubungan antara use cases dan actors
• (Use case Diagram)
• Ia membolehkan komunikasi antara pelanggan,
• pengguna dan pembangun perisian

10
ACTORS (pelakon)

• BUKAN sebahagian drp. sistem
• mewakili sesiapa atau sebarang item yang
  berinteraksi
• dengan sistem
• ACTOR mungkin hanya
• 1. Input maklumat ke dalam sistem
• 2. Menerima maklumat drp. sistem
• 3. Input dan terima maklumat ke dalam
• /dari sistem

11
ACTORS

• Persoalan di bawah boleh digunakan utk.
  mengenalpasti ACTORS bagi sesebuah sistem
• Siapa yang terlibat dalam sesuatu keperluan?
• Di mana sistem itu digunakan dalam organisasi?
• Siapa yang benefit bila menggunakan sistem?
• Siapa yang input/guna/hapus maklumat dari
  sistem?
• Siapa yang sokong/menyelenggara sistem?
• Adakah sistem menggunakan sumber luaran?
• Adakah seorang memainkan pelbagai peranan?

12
ACTORS

• Adakah ramai orang memainkan hanya satu peranan?
• Adakah sistem berinteraksi dengan sistem legasi?

13
ACTORS

• Dalam UML, ACTOR diwakili dengan
• Manusia lidi

Notasi UML bagi Actor
14
ACTORS
Contoh ACTOR Sistem Pendaftaran
Kursus Pelajar Professor Pendaftar Sistem
Kewangan
Contoh ACTOR Sistem Perpustakaan Pelajar Pusta
kawan
15
USE CASES

• Memodelkan dialog antara ACTOR dan sistem
• Mewakili fungsi yang disediakan oleh sistem
• Apakah perkhidmatan yg. ditawarkan kepada actor
  oleh sistem?
• Koleksi USE CASES menunjukkan cara-cara sistem
  itu boleh digunakan
• Definasi USE CASE
• Merupakan satu siri transaksi yang dilaksanakan
  oleh sistem di mana nilai ACTOR boleh diukur di
  akhir transaksi

16
USE CASES

• Persoalan di bawah boleh digunakan utk.
  mengenalpasti USE CASES bagi sesebuah sistem
• Apakah aktiviti yg. dijalankan oleh ACTOR
• Adakah ACTOR akan cipta, stor, tukar, hapus atau
  capai maklumat dalam sistem?
• USE CASE apa yang akan cipta, stor, tukar, hapus
  atau capai maklumat dalam sistem?
• Perlukah ACTOR memberitahu sistem jika ada
  perubahan luaran?
• Perlukah ACTOR diberitahu jika berlaku perubahan
  dalam sistem?

17
USE CASES

• USE CASE apa yang menyokong dan menyelenggara
  sistem?
• Bolehkah semua keperluan fungsian dilaksanakan
  oleh USE CASES?
• Dalam UML, USE CASE diwakili oleh bentuk oval

Notasi UML bagi USE CASE
18
USE CASES
Contoh USE CASE
Sistem Pendaftaran Kursus Mendaftar
kursus Memilih kursus Meminta jadual
kursus Menyelenggara maklumat kursus Menyelenggara
maklumat pelajar Mencipta katalog kursus
19
USE CASES
HUBUNGAN USE CASE (Association Relationship)

• HUBUNGAN ini mungkin wujud di antara ACTOR dan
  USE CASE
• Ia juga dikenali sebagai HUBUNGAN KOMUNIKASI
  kerana ia mewakili komunikasi antara ACTOR dan
  USE CASE.
• Ia mungkin 2 hala atau sehala iaitu
• ACTOR USE CASE or
• ACTOR USE CASE or
• USE CASE ACTOR

20
USE CASES

• ARAH NAVIGASI HUBUNGAN ditentukan oleh siapa/apa
  yang memulakan komunikasi
• Cth ACTOR memulakan komunikasi dgn. USE CASE
• USE CASE memulakan komunikasi dgn. ACTOR
• Hubungan diwakili dengan GARIS yang
  menghubungkan elemen yang berkaitan
• NAVIGASI hanya dalam satu arah diwakili dengan
  menambahkan kepala anak panah kepada garis
  hubungan mengikut arah navigasi

21
USE CASES

• Terdapat 2 jenis hubungan yang mungkin wujud
  antara USE CASES
• Uses
• Extends
• Hubungan ltltUsesgtgt
• Beberapa USE CASES mungkin berkongsi fungsi yang
  sama.
• Fungsi ini diletakkan dalam USE CASE yang
  berasingan dan TIDAK didokumenkan dalam setiap
  USE CASE yang memerlukannya

22
USE CASES

• Dicipta antara USE CASE baru dan USE CASE yang
  menggunakan fungsi yang sama
• Cth Dalam Sistem Pendaftaran Kursus
• Setiap USE CASE dlm. sistem bermula dengan
  pengesahan pengguna.
• Fungsi ini akan diletakkan dalam use case
  berasingan, katakan use case PENGESAHAN PENGGUNA
• Di mana use case PENGESAHAN PENGGUNA boleh
  digunakan oleh use case lain bila diperlukan.

23
USE CASES

• Hubungan ltltUsesgtgt , diwakili dengan anak panah
  (kepala kosong) dan hampir dengan USE CASE yang
  digunakan

Meminta Jadual Kursus
ltltUsesgtgt
Pengesahan Pengguna
ltltUsesgtgt
Mendaftar Kursus
Pelajar
24

• Hubungan ltltExtendsgtgt
• Digunakan untuk menunjukkan
• Kelakuan pilihan (optional behaviour)
• Kelakuan yang hanya berlaku di bawah syarat
  tertentu seperti bunyi alarm
• aliran yang berlainan yang hanya akan
  dilaksanakan bergantung kepada pilhan ACTOR
• Cth Bagi USE CASE yang memerhatikan aliran
  bungkusan di gudang, di ltltExtendgtgt oleh use case
  Bunyi Alarm JIKA aliran bungkusan-bungkusan
  berhenti disebabkan JAM.

25
USE CASES

• Hubungan ltltExtendsgtgt , diwakili dengan anak
  panah (kepala kosong) dan hampir dengan USE CASE
  asal

Buat temujaniji/ appointment
ltltExtendsgtgt
Buat penyediaan bayaran
Pesakit
26
USE CASES

• Konsep stereotype
• Menyediakan kemudahan utk. meluaskan lagi
  elemen-elemen asas pemodelan dengan mencipta
  elemen baru
• Konsep ini membolehkan UML menyediakan set
  simbol yang minimum yang boleh diperluaskan
  penggunaanya di mana perlu
• Ini membolehkan ARTIFACT yang disediakan
  dikomunikasikan dengan mudah mengikut makna yang
  sesuai dengan perisian yang sedang dibangunkan

27
USE CASES

• Nama stereotype ditulis di dalam ltlt nama
  stereotype gtgt dan ditempatkan sepanjang garis
  hubungan
• Ia digunakan utk. menghasilkan hubungan use case
  yang dikehendaki
• Stereotype ltltCommunicatesgtgt digunakan utk.
  menunjukkan hubungan komunikasi. Hanya hubungan
  komunikasi boleh digunakan sebagai hubungan di
  antara ACTOR dan USE CASE. Oleh itu, ia adalah
  optional.

28
USE CASES

• Menulis hubungan ini tidak wajib kerana jika
  tidak tulis, secara automatik difahamkan bahawa
  ia adalah ltltCommunicatesgtgt
• Hanya hubungan Uses dan Extends sahaja perlu
  menggunakan stereotype

29
USE CASES

• Rajah USE CASE (USE CASE DIAGRAM)
• Ia adalah view grafik bagi sebahagian atau
  semua ACTORS, USE CASES dan HUBUNGAN yang
  dikenalpasti bagi sistem
• Setiap sistem biasanya mempunyai
• Main Use Case Diagram
• Other Use Case Diagrams created as needed

30
USE CASES

• Main Use Case Diagram
• Menunjukkan sempadan sistem (ACTORS) dan fungsi
  major/utama yang disediakan oleh sistem (USE
  CASES).
• Other Use Case Diagrams created as needed
• Contoh
• Rajah yang menunjukkan semua USE CASES bagi
  ACTOR terpilih Cth Pelajar
• Rajah menunjukkan semua USE CASES yang
  dimplementasikan secara berulang
• Rajah menunjukkan satu USE CASE dan semua
  hubungannya

31
Contoh Model Use Case
Login
Register with Book Shop
32
Contoh Rajah USE CASE 1
Sistem Appointment
Buat appointment
Pesakit
Hasilkan Maklumat Jadual
Pengurusan
Rekod kehadiran
Doktor
33
Contoh Rajah USE CASE 2 Sistem Pembelian Buku
Gelintar katalog buku
Cari buku ikut tajuk/pengarang
Pelanggan
Tempah buku yang tiada
34
Contoh-contoh lain boleh dirujuk daripada buku
UML TAMAT