Jezus w kulturze Starego Testamentu

1
Jezus w kulturzeStarego Testamentu

• Wojtek
• Jastrzebie, luty i marzec 2003 r.

2
Plan

• Wstep A po co to?
• Temat 1 Kalendarz zydowski i czasy Swiat Pana.
• Temat 2 Problem Wielkiego Piatku.
• Temat 3 Swieta Pana a dzielo Jezusa cz. 1.
• Temat 4 Obraz zaslubin.
• Temat 3 Swieta Pana a dzielo Jezusa cz. 2.

3
Wstep

• A Jezus rzekl do nich Dlatego kazdy uczony w
  Pismie, który stal sie uczniem królestwa
  niebieskiego, podobny jest do ojca rodziny, który
  ze swego skarbca wydobywa rzeczy nowe i stare.
• (Mateusz 1352, BT)

• Wlasna obserwacja
• Stary Testament mozna traktowac na powaznie.
• Chrzescijanstwo nowa religia? A moze to tylko
  kontynuacja biblijnego judaizmu?

4
Wstep
5
Test na wstepie

• Miesiac w kalendarzu zydowskim ma 30 dni.
• Judaizm dopuszcza rozwody.
• Czwartym dniem tygodnia jest czwartek.
• Boze Narodzenie jest wazniejszym swietem niz
  Wielkanoc
• december to nazwa 10 miesiaca roku?
• Jezusa ukrzyzowano w piatek.
• Judaizm dopuszcza wielozenstwo.
• Nowy rok zaczyna sie na wiosne.
• 9 lutego 2002 r to 7 adar 5763?

?
6
Kalendarz zydowskii czasy Swiat Pana

• Temat 1

7
Okresowosc czasu

• Dzien
• Jednoznaczny we wszystkich kulturach.
• Tydzien
• Ustalony od stworzenia i czasem atakowany dekada.
• Problem pierwszy dzien tygodnia.
• Miesiac
• Ksiezycowy 29,5306 dnia wiec miesiac ksiezycowy
  ma 29 lub 30 dni
• Inny 30 dni, 31 dni .....
• Obserwacja 12 29,5306 354 a to prawie rok
  (kalendarz arabski).
• Rok
• Najczesciej to cykl rolniczy, ale ...
• ... w kalendarzu arabskim juz tylko 354 dni a w
  julianskim 365 i ¼ (prawoslawie)

8
Kalendarz gregorianski

• Wprowadzony przez Grzegorza XIII obowiazuje od
  1582r. i wyparl uzywany gdzieniegdzie do dzis,
  podobny kalendarz julianski wprowadzony w 46 p.
  ch. przez Juliusza Cezara.
• Kalendarz sloneczny, zakladajacy 365 lub 366 dni
  w roku (365,2425 ).
• Lata przestepne to te, których numer kolejny jest
  liczba podzielna przez 4, z wyjatkiem lat
  wyrazajacych sie pelnymi setkami, wsród których
  tylko podzielne przez 400 sa latami przestepnymi.
• Np. 2000 byl przestepny a 1900 nie
• Zaklada wiec dlugosc roku jako 365,2425 dnia (bo
  0,2425 to 97 dni przestepnych na kazde 400 lat)
• Poniewaz rok zwrotnikowy trwa 365,242199 to blad
  (26 s na rok) jednego dnia pojawia sie co okolo
  3360 lat.

9
Kalendarz zydowski

• Kalendarz sloneczno-ksiezycowy
• slonce wyznacza rok
• ksiezyc miesiace ...
• ... a poczatek roku, pierwszy nów wiosenny.
• Pierwszy dzien miesiaca to pierwszy dzien po
  nowiu ksiezyca. (sposób wyznaczania wg. Talmudu)
• Pierwszy dzien roku to pierwszy dzien miesiaca po
  przesileniu wiosennym pierwszy dzien wiosennego
  miesiaca nisan.
• Dlatego
• Miesiac ksiezycowy ma 29 lub 30 dni.
• Rok ma 12 lub 13 miesiecy.
• Wazny jest punkt obserwacji i centralne
  zarzadzanie.

10
Problem 13 miesiaca
niedziela
Przesilenie wiosenne
pelnia
marzec
kwiecien
maj
nów
Nów przed samym przesileniem
Pascha
14 dni
Nisan
Iyar
Adar 2
Adar 1
Pierwszy dzien miesiaca ale nie pierwszego
miesiaca
Pierwszy dzien pierwszego miesiaca
11
Pory roku w Polsce
Zima
Jesien
Wiosna
Lato
12
Pory roku w Izraelu
10
11
9
12
8
Pora mokra
13 (?)
7
jesien
wiosna
1
Pora sucha
6
2
5
3
4
13
Swieta Pana w kalendarzu
Nazwa Czas
Pascha 14 nisan o zmierzchu
Swieto Przasników Tydzien od 15 do 21 nisan
Swieto Pierwszych Plonów pierwszy dzien po szabacie w trakcie Swieta Przasników
Swieto Tygodni 50 dni po szabacie Przasników
Nowy Rok 1 tiszri
Dzien Pojednania 10 tiszri
Swieto Namiotów Tydzien od 15 do 21 tiszri
14
Pascha (1/2)

• Ksiega Kaplanska 23.5
• W miesiacu pierwszym, czternastego dnia tegoz
  miesiaca o zmierzchu jest Pascha Pana.

Ksiega Wyjscia 121-6-11 Niech sie kazdy postara
o baranka dla rodziny, o baranka dla domu. (...)
Bedziecie go strzec az do czternastego dnia tego
miesiaca, a wtedy zabije go cale zgromadzenie
Izraela o zmierzchu. I wezma krew baranka, i
pokropia nia odrzwia i progi domu, w którym beda
go spozywac. I tej samej nocy spozyja mieso
pieczone w ogniu, spozyja je z chlebem
niekwaszonym i gorzkimi ziolami. (...) Tak zas
spozywac go bedziecie Biodra wasze beda
przepasane, sandaly na waszych nogach i laska w
waszym reku. Spozywac bedziecie pospiesznie, gdyz
jest to Pascha na czesc Pana.
15
Pascha (2/2)

• Kiedy 14 nissan
• Inne nazwy
• Pesach, Passover
• Przygotowanie (dlatego, bo to dzien przed
  wieczerza cos jak wigilia Bozego Narodzenia)
• Wielkanoc wyjscie z Egiptu
• Co robic
• Przygotowac sprzatanie i koszerowanie,
  przygotowanie wieczerzy.
• Zasiasc.
• Seder co oznacza porzadek liturgia wieczerzy.

16
Swieto Przasników (1/2)

• Ksiega Kaplanska 23.6-8
• A pietnastego dnia tegoz miesiaca jest Swieto
  Przasników Pana. Przez siedem dni bedziecie jedli
  przasniki. Pierwszego dnia bedzie dla was
  ogloszone swiete zgromadzenie zadnej ciezkiej
  pracy wykonywac nie bedziecie, lecz bedziecie
  skladac Panu ofiary ogniowe przez siedem dni.
  Siódmego dnia bedzie swiete zgromadzenie, nie
  bedziecie wykonywac zadnej ciezkiej pracy.

17
Swieto Przasników (2/2)

• Swieto trwa tydzien 15-21 nisan
• Hebrajska nazwa Hag Hamatzot, Feast of
  Unleavened Bread
• W czasie tego tygodnia spozywa sie tylko przasny
  chleb.
• Wspomina sie wyjscie z Egiptu jako wyzwolenie ze
  swiata i grzechu.
• Pierwszy i ostatni dzien sa obchodzone
  szczególnie uroczyscie dni sa szabatem i
  zwolywanesa zgromadzenia.

18
Swieto Pierwszych Plonów

• Ksiega Kaplanska 23.10-14
• Gdy wejdziecie do ziemi, która ja wam dam, i
  bedziecie zbierac zniwo, to snop z pierwocin
  waszego zniwa przyniesiecie do kaplana, a on
  dokona obrzedu potrzasania tym snopem przed
  Panem, aby zyskac dla was upodobanie. Nazajutrz
  po sabacie kaplan dokona nim obrzedu potrzasania.
  W dniu obrzedu potrzasania tym snopem zlozycie
  roczne jagnie bez skazy na ofiare calopalna dla
  Pana, wraz z ofiara z pokarmów dla niego z dwóch
  dziesiatych efy przedniej maki, zaczynionej
  oliwa, jako ofiare ogniowa, won przyjemna dla
  Pana, oraz jako ofiare z plynów dla niego jedna
  czwarta hinu wina chleba zas ani prazonego lub
  swiezego ziarna zboza jesc nie bedziecie az do
  tego dnia, w którym przyniesiecie swojemu Bogu
  dar. Jest to ustawa wieczna dla waszych pokolen
  we wszystkich siedzibach waszych.

19
Swieto Pierwszych Plonów

• Kiedy dzien po szabacie w trakcie Przasników
• Inne nazwy Yom Habikkurim, Day of the First
  Fruits
• Co robic
• przyniesc pierwociny plonów do kaplana
• zlozyc ofiare.

20
Swieta wiosenne - zestawienie
Pierwsze plony dzien po szabacie
Pascha - Przygotowanie
Pelnia
Przasniki 15-21 nisan
Nisan
20
21
22
23
11
12
13
14
15
16
17
18
19
21
Pascha a Wielkanoc (1/5)

• Pascha przypada 14 dnia pierwszego miesiaca.
  Pierwszy miesiac to ten, który zaczyna sie po
  przesileniu wiosennym. Miesiac zaczyna sie w
  pierwszym dniu po nowiu.

fazy slonca
fazy ksiezyca
nów
14 dzien pierwszego miesiaca - Nisan
14 dni
Iyar
Adar
Nisan
22
Pascha a Wielkanoc (2/5)

• Wielkanoc (w kalendarzu gregorianskim) przypada
  w pierwsza niedziele, po pierwszej pelni, po
  przesileniu wiosennym.

Przesilenie wiosenne 21 marca
fazy slonca
fazy ksiezyca
niedziela
Niedziela po wiosennej pelni
pelnia
marzec
kwiecien
maj
23
Pascha a Wielkanoc (3/5)Przypadek bliski
Niedziela po wiosennej pelni
niedziela
Przesilenie wiosenne
pelnia
marzec
kwiecien
maj
N
P
nów
14 dzien pierwszego miesiaca
14 dni
Iyar
Adar
Nisan
24
Pascha a Wielkanoc (4/5)Przypadek daleki
Niedziela po wiosennej pelni
niedziela
Przesilenie wiosenne
pelnia
marzec
kwiecien
maj
P
N
nów
14 dzien pierwszego miesiaca
14 dni
Nisan
Iyar
Adar
25
Pascha a Wielkanoc (5/5)Inne kultury
okolobiblijne

• Swiadkowie Jehowy Pamiatke obchodzi sie wtedy,
  gdy Cialo Kierownicze, na podstawie obliczen i
  obserwacji okresli, kiedy nalezy ja
  obchodzic.Nie szkodzi, ze Nowy Jork lezy gdzie
  indziej niz Jerozolima. W koncu to w Nowym Jorku
  jest kwatera glówna SJ.
• Prawoslawie Pierwsza niedziela po pierwszej
  pelni przypadajacej po 21 marca.To nic, ze 21
  marca przypada w tej chwili wg. kalendarza
  julianskiego 14 dni po przesileniu wiosennym. To
  Prawoslawie zachowuje tradycje a nie ciagle cos
  zmienia jak heretycki Rzym!

26
Swieto tygodni

• Ksiega Kaplanska 23.15-21
• Od nastepnego dnia po sabacie, kiedyscie
  przyniesli snop dla dokonania obrzedu
  potrzasania, odliczycie sobie pelnych siedem
  tygodni. Az do nastepnego dnia po siódmym sabacie
  odliczycie piecdziesiat dni i wtedy zlozycie nowa
  ofiare z pokarmów dla Pana. Ze swoich siedzib
  przyniesiecie na obrzed potrzasania po dwa
  chleby, kazdy z dwóch dziesiatych efy przedniej
  maki. Beda one upieczone na kwasie jako
  pierwociny dla Pana. Oprócz chleba zlozycie w
  ofierze siedem rocznych jagniat bez skazy,
  jednego cielca i dwa barany beda one ofiara
  calopalna dla Pana wraz z ich ofiara z pokarmów i
  ofiarami z plynów. Sa to ofiary ogniowe, won
  przyjemna dla Pana. Przyrzadzicie tez jednego
  kozla na ofiare za grzech i dwa roczne jagnieta
  na ofiare pojednania. Kaplan dokona nimi wraz z
  chlebem pierwocin i oboma jagnietami obrzedu
  potrzasania przed Panem sa one poswiecone Panu,
  a naleza do kaplana. W tym samym dniu obwolacie
  swieto. Bedzie to dla was swiete zgromadzenie.
  Nie bedziecie wykonywac zadnej ciezkiej pracy.

27
Swieto tygodni

• Kiedy 50 dni po szabacie Przasników
• Inne nazwy
• Szewuot, Shavout, Feast of Weeks
• Swieto tygodni, Zielone Swiatki, Swieto plonów
• Co nalezy czynic
• przyniesc na ofiare pierwociny, z wszystkiego co
  wyroslo.

28
Nowy Rok

• Ksiega Kaplanska 23.24-25
• W miesiacu siódmym, pierwszego dnia tegoz
  miesiaca, bedziecie mieli dzien odpoczynku, dzien
  pamietny, obwolane trabieniem, swiete
  zgromadzenie zadnej ciezkiej pracy wykonywac nie
  bedziecie, a skladac bedziecie ofiary ogniowe dla
  Pana.

29
Nowy Rok

• Kiedy 1 tiszri
• Inne nazwy
• Swieto Trab, Trabki, Rosh Hashana, Feast of
  Trumpets
• Swieto obchodzone na pamiatke stworzenia, dlatego
  do roku dodaje sie jeden
• (27 wrzesnia 2003 to poczatek 5764 roku po
  Adamie)
• Co nalezy czynic
• Zwolac zgromadzenie.
• Trabic (szofar) ? ale nie zawsze.
• Rozpoczac osobiste rozliczanie sie z Bogiem w
  ramach Sadnych Dni, wiec nalezy wyznac grzechy,
  zapisac na kartce, wrzucic do wody.(zob. obraz
  Chelmonskiego Trabki)

30
Dzien Pojednania

• Ksiega kaplanska 23.27-32
• Dziesiatego dnia jednak tego samego siódmego
  miesiaca bedzie dzien pojednania. Bedzie to dla
  was swiete zgromadzenie. Ukorzycie sie i zlozycie
  Panu ofiary ogniowe. Zadnej pracy w tym dniu
  wykonywac nie bedziecie, gdyz jest to dzien
  pojednania, aby pojednac sie z Panem, Bogiem
  waszym. Kazdy zas, kto sie nie ukorzy w tym dniu,
  bedzie wytracony ze swojego ludu. Kazdego, kto w
  tym dniu wykonywac bedzie jakakolwiek prace,
  wytepie sposród jego ludu. Zadnej pracy wykonywac
  nie bedziecie jest to wieczna ustawa dla waszych
  pokolen we wszystkich siedzibach waszych. Jest to
  sabat, dzien calkowitego odpoczynku. Ukorzcie sie
  wiec. Dziewiatego dnia tego miesiaca wieczorem,
  od wieczora do wieczora obchodzic bedziecie wasz
  sabat.

31
Dzien Pojednania

• Ksiega Kaplanska 2328
• BW Zadnej pracy w tym dniu wykonywac nie
  bedziecie, gdyz jest to dzien pojednania, aby
  pojednac sie z Panem, Bogiem waszym.
• BT W tym dniu nie bedziecie wykonywac zadnej
  pracy, bo jest to Dzien Przeblagania, azeby
  dokonano przeblagania za wasze winy przed Panem,
  Bogiem waszym.
• BG Zadnej roboty nie bedziecie czynili w ten
  dzien bo dzien oczyszczania jest na oczyszczenie
  was przed obliczem Pana, Boga waszego.

32
Dzien Pojednania

• Kiedy 10 tiszri
• Inne nazwy
• Jom Kippur, Yom Kippur, Day of Atonement
• Sadny dzien
• Co czynic
• uznac grzesznosc
• zlozyc ofiare za grzech
• Tego dnia kaplan wchodzil do miejsca
  najswietszego
• Tego dnia wypuszczano kozla dla Azazela
• Problem wspólczesnego judaizmu co zrobic z
  grzechem?

33
Swieto Namiotów

• Ksiega kaplanska 23.34-43
• Powiedz synom izraelskim tak Pietnastego dnia
  tego samego siódmego miesiaca bedzie przez siedem
  dni Swieto Szalasów dla Pana. Pierwszego. dnia
  bedzie swiete zgromadzenie. Zadnej ciezkiej pracy
  wykonywac nie bedziecie. Przez siedem dni
  bedziecie skladac Panu ofiare ogniowa. Ósmego
  dnia bedziecie mieli swiete zgromadzenie i
  zlozycie Panu ofiare ogniowa. Jest to uroczyste
  zgromadzenie, zadnej ciezkiej pracy wykonywac nie
  bedziecie. (...) Lecz pietnastego dnia siódmego
  miesiaca, gdy zbierzecie plony ziemi, obchodzic
  bedziecie swieto Pana przez siedem dni. W
  pierwszym dniu bedzie calkowity odpoczynek i w
  ósmym dniu bedzie calkowity odpoczynek. W
  pierwszym dniu wezmiecie sobie owocu ze
  szlachetnych drzew, galazki palmowe, galazki z
  drzew rozlozystych i z wierzby znad potoku i
  bedziecie sie weselic przed Panem, Bogiem waszym,
  przez siedem dni. Bedziecie je uroczyscie
  obchodzic jako swieto Pana przez siedem dni co
  rok. Jest to wieczna ustawa dla waszych pokolen.
  W siódmym miesiacu bedziecie je obchodzic,
  Bedziecie mieszkac w szalasach przez siedem dni.
  Wszyscy krajowcy w Izraelu mieszkac beda w
  szalasach, Aby wiedzialy wasze przyszle
  pokolenia, ze w szalasach kazalem mieszkac synom
  izraelskim, gdy wyprowadzilem ich z ziemi
  egipskiej. Ja, Pan, jestem Bogiem waszym.

34
Swieto Namiotów

• Kiedy tydzien od 15 do 21 tiszri
• Inne nazwy
• Sukkot, Succot
• Kuczki, Swieto Szalasów, Feast of Tabernacles
• Na pamiatke pobytu na pustyni, pobytu w Bozej
  Obecnosci.
• Poganie pielgrzymuja do Jeruzalem (na pewno robia
  to chrzescijanie rozumiejacy znaczenie Izraela).
• Co robic
• Radowac sie.
• Mieszkac w szalasach, namiotach, w taki
  sposóbaby w nocy widziec gwiazdy.

35
Pozostale swieta Judaizmu

• Purrim pamiatka wyzwolenia Zydów
• 14 dania miesiaca Adar (styczen)
• Historia zapisana w ksiedze Estery
• Hamany i Moddechaje ?
• Korowody przebieranców
• Chanuka, Swieto Swiatel
• 25 dnia miesiaca Kislew koniec grudnia
• Historia zapisana w ksiegach Machabejskich
• To ile ramion w koncu ma ten swiecznik?
• Happy Whatever Holiday You Celebrate!
• Tisha BAw - Post 9 Aw pamiatka zniszczenia
  swiatyni
• Simhat Tora radosc tory (22 Tuszri)

36
Problem Wielkiego Piatku

• Temat 2

37
Jezus zlozony na Pasche Baranek Bozy

• Jezus byl bozym barankiem ofiarnym. Potwierdza to
  zapisane swiadectwo Jana Chrzciciela
• Nazajutrz zobaczyl Jezusa, nadchodzacego ku
  niemu, i rzekl Oto Baranek Bozy, który gladzi
  grzech swiata. (Ew.Jana 1.29)
• Jako taki, Jezus musial zostac zabity 14 nisan
  zgodnie z tym, co o baranku paschalnym napisal
  Mojzesz
• Bedziecie go strzec az do czternastego dnia tego
  miesiaca, a wtedy zabije go cale zgromadzenie
  Izraela o zmierzchu. (Ks.Wyjscia 12.6)
• Pozostaje do rozwiazania problem, w jaki dzien
  tygodnia przypadlo 14 nisan.

Przasniki 15-22 nisan
Ukrzyzowanie
20
21
22
23
11
12
13
14
15
16
17
18
19
38
Jezus pierwszy zmartwychwstaly

• Jezus byl pierwszym który zmartwychwstal, a
  zmartwychwstanie dokonane w swieto Pierwszych
  Plonów mialo dla Zydów swoja szczególna wymowe.
  Swieto to nie ma stalej daty i przypadalo
  pierwszego dnia tygodnia, czyli w niedziele, w
  czasie tygodniowego Swieta Przasników. Czytamy u
  Mojzesza
• Mów do Izraelitów i powiedz im Kiedy wejdziecie
  do ziemi, która Ja wam dam, i zbierzecie plon,
  przyniesiecie kaplanowi snop jako pierwociny
  waszego plonu. (...) Dokona nim gestu kolysania w
  nastepnym dniu po szabacie. (Ks.Kaplanska
  23.10-11)
• O tym, ze Jezus zmartwychwstal tego wlasnie dnia
  czytamy na przyklad
• Po uplywie szabatu, o swicie pierwszego dnia
  tygodnia przyszla Maria Magdalena i druga Maria
  obejrzec grób. (...) Aniol zas przemówil do
  niewiast Wy sie nie bójcie! Gdyz wiem, ze
  szukacie Jezusa Ukrzyzowanego. (Ew.Mateusza
  28.1-5)
• Pozostaje problem, w jaki dzien miesiaca wypadla
  ta swiateczna niedziela.

Przasniki 15-21 nisan
Swieto Pierwszych Plonów - Zmartwychwstanie
Szabat sobotni
nd
pn
wt
sr
cz
pi
so
nd
pn
wt
sr
cz
pi
?
?
39
TradycjaUkrzyzowanie mialo miejsce w piatek

1. Ukrzyzowanie mialo miejsce w piatek
2. Zmartwychwstanie dokonalo sie w niedziele
3. Tak sie to swieto w tradycji obchodzi i ...
4. ... nie zadaje sie pytan, dlaczego tak.

Zmartwychwstanie
Wjazd do Jerozolimy
Ukrzyzowanie
Ostatnia wieczerza
cz
pi
so
nd
pn
wt
sr
cz
pi
so
nd
pn
sr
Szabat sobotni
Pascha przygotowanie
Szabat sobotni
40
TezaUkrzyzowanie mialo miejsce w czwartek

1. Ukrzyzowanie mialo miejsce w czwartek 14 nisan
2. Zmartwychwstanie dokonalo sie w niedziele swieta
   Przasników (wtedy niedziela 17 nisan) i ...
3. .... wszystko pasuje.

Zmartwychwstanie
Wjazd do Jerozolimy
Ukrzyzowanie
Przybycie do Betanii
Ostatnia wieczerza
Szabat sobotni
Pascha przygotowanie
Dzien wyboru baranka
Szabat Swiateczny
Szabat sobotni
41
Argument 16 dzien przed Pascha nie byl sobota

• Jezus jako Zyd nie mial zwyczaju podrózowac w
  szabat. Czytamy jednak, ze
• Na szesc dni przed Pascha Jezus przybyl do
  Betanii, gdzie mieszkal Lazarz, którego Jezus
  wskrzesil z martwych. (J12.1)
• Gdyby Przygotowanie Paschy 14 nisan przypadala w
  piatek to 6 dni przed wypadalo by w szabat w
  dzien, w którym nie podrózowano.

Przybycie do Betanii
Pascha przygotowanie
-6
-1
-2
-3
-4
-5
Szabat sobotni
42
Argument 2Uczta w Betani wypadla w sobote

• U Jana mozna wyczytac
• Na szesc dni przed Pascha Jezus przybyl do
  Betanii (...). Urzadzono tam dla Niego uczte.
  Marta poslugiwala, a Lazarz byl jednym z
  zasiadajacych z Nim przy stole. (J12.1n)
• Szabat sluzy do urzadzania uczt, co wiaze nam 5
  dni przez Pascha z sobota.

Uczta do Betanii
Przybycie do Betanii
Pascha przygotowanie
-1
-2
-3
-4
-5
Szabat sobotni
43
Argument 3Swiadectwo Niedzieli Palmowej

• Tradycja przekazuje, ze Jezus wjechal do
  Jerozolimy w niedziele.
• Na szesc dni przed Pascha Jezus przybyl do
  Betanii (...). Urzadzono tam dla Niego uczte.
  (...) Nazajutrz wielki tlum, który przybyl na
  swieto, uslyszawszy, ze Jezus przybywa do
  Jerozolimy, wzial galazki palmowe i wybiegl Mu
  naprzeciw. Wolali Hosanna! Blogoslawiony, który
  przychodzi w imie Panskie oraz Król izraelski!
  (J12.1,2,12-13)
• To wiaze nam 4 dzien przez Pascha z niedziela.

Wjazd do Jerozolimy
Pascha przygotowanie
-1
-2
-3
-4
Dzien wyboru baranka
44
Argument 4Wybór i obserwacja baranka

• Wyboru baranka paschalnego dokonywano 10 nisan.
  Czytamy o tym Ksiedze Wyjscia
• Powiedzcie calemu zgromadzeniu Izraela tak
  Dziesiatego dnia tego miesiaca nisan niech sie
  kazdy postara o baranka dla rodziny, o baranka
  dla domu. (...) Baranek bedzie bez skazy, samiec,
  jednoroczny wziac mozecie jagnie albo kozle.
  Bedziecie go strzec az do czternastego dnia tego
  miesiaca, a wtedy zabije go cale zgromadzenie
  Izraela o zmierzchu. (Ex 12.3)
• Przez cztery dni, od 10 do 14 nisan wybrany
  baranek byl pod dokladna obserwacja sprawdza
  sie czy nie jest trefny. Od niedzieli do srody,
  przez cztery dni Jezus codziennie pojawial sie
  publicznie w swiatyni a uwaznie sie mu
  przygladali i zadnej skazy nie znalezli o czym
  czytamy u Mateusza
• Tymczasem arcykaplani i cala Wysoka Rada szukali
  falszywego swiadectwa przeciw Jezusowi, aby Go
  zgladzic. Lecz nie znalezli. (Mt 26.59)

Pascha przygotowanie
Wjazd do Jerozolimy
4
3
2
1
Dzien wyboru baranka
45
Argument 5Jezus spozyl Seder dzien wczesniej

• Wypowiedz Jana dotyczaca wyjscia Judasza w
  trakcie wieczerzy
• A po spozyciu kawalka chleba wszedl w niego
  szatan. Jezus zas rzekl do niego Co chcesz
  czynic, czyn predzej. Nikt jednak z biesiadników
  nie rozumial, dlaczego mu to powiedzial. Poniewaz
  Judasz mial piecze nad trzosem, niektórzy
  sadzili, ze Jezus powiedzial do niego Zakup,
  czego nam potrzeba na swieto, albo zeby dal cos
  ubogim. A on po spozyciu kawalka chleba zaraz
  wyszedl. A byla noc. (J 13.27-30)
• Gdyby wieczerza ta odbywala sie w czwartek nikt
  z biesiadników by nie sadzil, ze Judasz poszedl
  na zakupy. W czasie Wieczerzy Paschalnej
  (Sederowej) obowiazywal juz szabat swiateczny i
  nikt niczego by mu nie sprzedal.

Seder, Wieczerza Pasch.
Ostatnia wieczerza
Proces Jezusa
Pascha - Przygotowanie
46
Argument 6 Ukrzyzowanie w dzien przed szabatem
ale czy w piatek? (1/2)

• Dzien Przygotowania Paschy (14 nisan) jest
  jednoczesnie dniem przygotowanie do szabatu i tak
  to znajdujemy zapisane u Marka
• Pod wieczór juz, poniewaz bylo Przygotowanie,
  czyli dzien przed szabatem, przyszedl Józef z
  Arymatei, powazny czlonek Rady, który równiez
  wyczekiwal królestwa Bozego. Smialo udal sie do
  Pilata i poprosil o cialo Jezusa. (Mk 15.42-43)
• Obserwacja nie chodzi jednak zwykly szabat
  sobotni, ale szabat pierwszego dnia swieta
  Przasników. Czytamy o tym w rozdziale Ksiegi
  Kaplanskiej opisujacej szczególowo wszystkie
  Swieta Panskie
• A pietnastego dnia tego miesiaca jest Swieto
  Przasników dla Pana - przez siedem dni bedziecie
  jedli tylko przasne chleby. Pierwszego dnia
  bedzie dla was zwolanie swiete nie bedziecie
  wykonywac zadnej pracy. (Kpl 23.6-7)

Szabat sobotni
Szabat Przasników
47
Argument 6 Ukrzyzowanie w dzien przed szabatem
ale czy w piatek? (2/2)

• Slowo szabat nie oznacza tylko, jak sie
  powszechnie uwaza, siódmego dnia tygodnia -
  soboty, ale znaczy tez tyle co "bezruch" czy
  "niedzialanie". O szabatach nie przypadajacych w
  sobote mozemy przeczytac na przyklad przy okazji
  opisu swietaJom Kippur. Czytamy
• Dziesiatego dnia siódmego miesiaca jest Dzien
  Przeblagania (...) Bedzie to dla was uroczysty
  szabat. Bedziecie poscili. Dziewiatego dnia
  miesiaca, wieczorem, to jest od wieczora do
  wieczora, bedziecie obchodzic wasz szabat. (Kpl
  23.27-32)
• Szabat po ukrzyzowaniu Jezusa dwudniowy, byl
  wielkim swietem jak to czytamyu Jana
• Poniewaz byl to dzien Przygotowania, aby zatem
  ciala nie pozostawaly na krzyzu w szabat - ów
  bowiem dzien szabatu byl wielkim swietem - Zydzi
  prosili Pilata, aby ukrzyzowanym polamano golenie
  i usunieto ich ciala. (J 19.31)

Szabat sobotni
Szabat Przasników
48
Argument 7Pascha przypada przed szabatem

• O tym, ze Przygotowanie jest dniem przed szabatem
  czytamy tez u Marka
• Pod wieczór juz, poniewaz bylo Przygotowanie,
  czyli dzien przed szabatem, przyszedl Józef z
  Arymatei, powazny czlonek Rady, który równiez
  wyczekiwal królestwa Bozego. Smialo udal sie do
  Pilata i poprosil o cialo Jezusa. (Mk 15.42n)
• W tym miejscu Marek zaznaczyl, ze Przygotowanie
  jest dniem przed szabatem. Nie moze mu jednak
  chodzic o sobote a o szabat swiateczny, poniewaz
  jak wiadomo Przygotowanie jest swietem, które ma
  stala date 14 nisan i dlatego nie zawsze przypada
  w piatek.

7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
6
Pascha Przygotowanie
Szabat Przasników
49
Argument 8Zapowiedz Jezusa znak Jonasza

• Jezus zapowiedzial, ze po swojej smierci przez
  trzy dni i trzy noce jego cialo spoczywac bedzie
  w grobie. Czytamy u Mateusza
• Lecz On im odpowiedzial Plemie przewrotne i
  wiarolomne zada znaku, ale zaden znak nie bedzie
  mu dany, prócz znaku proroka Jonasza. Albowiem
  jak Jonasz byl trzy dni i trzy noce we
  wnetrznosciach wielkiej ryby, tak Syn Czlowieczy
  bedzie trzy dni i trzy noce w lonie ziemi. (Mt
  12.39-40)
• Jezeli ukrzyzowanie malo by byc dokonane w
  piatek to brakowac bedzie jednej nocy. Jezeli
  jednak ukrzyzowanie przypadnie na czwartek to
  watpliwe tlumaczenie ze liczy sie tu kazdy
  zaczety dzien nie bedzie konieczne.

Ukrzyzowanie
Zmartwychwstanie
50
Argument 9Wypowiedzi uczniów idacych do Emaus

• Uczniowie idacy w niedziele (patrz Lk 24.113)
  do Emaus powiedzieli Jezusowi, który im sie
  objawil, ze jego smierc miala miejsce ... i tu
  jest problem ...
• Zapytal ich Cóz takiego? Odpowiedzieli Mu To,
  co sie stalo z Jezusem (...) którego arcykaplani
  i nasi przywódcy wydali na smierc i ukrzyzowali
  (...) Tak, a po tym wszystkim dzis juz trzeci
  dzien, jak sie to stalo. (Lk 24.19-21)
• W greckim oryginale mamy tu "trzeci ten dzien
  uplywa od kiedy stalo sie to, mozna wiec
  okreslic to tak
• jest niedziela
• w sobote bylo "wczoraj
• w piatek to "przedwczoraj" albo "dwa dni temu
• w czwartek to "trzy dni temu.

51
Argument 10 Wypowiedz Swietego Pawla

• Sa jednak miejsca w Biblii mówiace o tym, ze
  Jezus trzeciego dnia zmartwychwstal (podobnie
  Wyznanie Wiary). Jest tak na przyklad u Swietego
  Pawla
• Przekazalem wam na poczatku to, co przejalem ze
  Chrystus umarl - zgodnie z Pismem - za nasze
  grzechy, ze zostal pogrzebany, ze zmartwychwstal
  trzeciego dnia, zgodnie z Pismem (1Kor 15.34)
• Ale czy czasem nie mozna tego rozumiec w ten
  sposób
• czwartek - Przygotowanie Paschy, ukrzyzowanie
  Jezusa
• pierwszy dzien - piatek, szabat Swiateczny,
  pierwszy dzien Przasników
• drugi dzien - sobota, szabat sobotni
• trzeci dzien - niedziela, Swieto Pierwocin,
  zmartwychwstanie Jezusa
• Mozna tak, ale mozna tez tradycyjnie.

52
Miejsca trudne (1/2)

• Czytamy u Lukasza
• Nadchodzila uroczystosc Przasników, tak zwana
  Pascha. (Lk 22.1)
• I z tym w zasadzie mozna sie rozprawic prosto.
  Lukasz jako poganin nie za bardzo czul na czym
  polegaly swieta obchodzone przez Zydów. Jest to
  co prawda sprzeczne z opinia jaka mamy o Lukaszu
  - doskonalym obserwatorze i historyku, ale cóz.
  Mógl sie w tym wypadku pomylic. Nie da sie jednak
  takiego naciaganego tlumaczenia zastosowac w
  przypadku pozostalych ewangelistów.

53
Miejsca trudne (2/2)

• A u wszystkich synoptyków pojawia sie jedno,
  bardzo podobnie brzmiace zdanie
• W pierwszy dzien Przasników, kiedy ofiarowywano
  Pasche, zapytali Jezusa Jego uczniowie Gdzie
  chcesz, abysmy poszli poczynic przygotowania,
  zebys mógl spozyc Pasche? (Mk 14.12)
• Tak nadszedl dzien Przasników, w którym nalezalo
  ofiarowac Pasche. Jezus poslal Piotra i Jana z
  poleceniem Idzcie i przygotujcie nam Pasche,
  bysmy mogli ja spozyc. (Lk 22.7-8)
• W pierwszy dzien Przasników przystapili do Jezusa
  uczniowie i zapytali Go Gdzie chcesz, zebysmy Ci
  przygotowali Pasche do spozycia? (Mt 26.17)
• Wypowiedzi te kontrastuja z zalozeniami swiat
  podanymi u Mojzesza. Pierwszy dzien Przasników
  przed Pascha? No cóz. Nad rozwiazanie tej zagadki
  bede musial jeszcze popracowac.

54
A po co to ...

• Ale czy to wszystko jest wazne? Czy w ogóle warto
  brac sie za takie dociekania? Moze lepiej nie
  spierac sie o to i niech kazdy zostanie przy
  swoim? Otóz ja osobiscie uwazam, ze warto. Warto
  bo widze dwa zastosowania dla moich twierdzen.
• Po pierwsze, powyzsze rozwazanie przekonuje mnie,
  po raz kolejny o spójnosci i poprawnosc Biblii.
  Pawel pisal "wiem, komu zawierzylem" ale on w
  okolicach Damaszku spotkal zmartwychwstalego
  Pana. Ja musze zawierzyc Pismu, a pismo co nie
  trzyma sie kupy nie warte jest takiego
  zawierzenia. Dzieki tym rozwazaniom poglebila sie
  wiec moja wiara, ze inne pozorne niespójnosci i
  sprzecznosci przez dokladne studiowanie Pisma
  Swietego tez dadza sie wyjasnic.
• Drugie zastosowanie jest testem, papierkiem
  lakmusowym informujacy mnie na ile jestem otwarty
  na prawde spisana w Biblii, a na ile bede sie
  upierac przy swoich tradycyjnych wierzeniach.
  Jakze czesto jest tak, ze te tradycje wierzenia
  nie posiadaja zadnej badz posiadajaca watpliwa,
  niebiblijna argumentacje. Ja chce aby w moim
  zyciu Pismo Swiete bylo "ostatecznym autorytetem
  w dziedzinie nauki i moralnosci". Nie moge wiec
  "wczytywac" w nie czegos, co nie zostalo tam
  wpisane przez natchnionych Duchem Swietym
  autorów.
• Gliwice, dnia 8 kwietnia 1995
• Wojtek Apel

55
Swieta Pana a dzielo Jezusa

• Temat 3 cz. 1

56
Swieta Pana a dzielo Jezusa
Nazwa Czas Symbolika
Pascha 14 nisan o zmierzchu
Swieto Przasników Tydzien od 15 do 21 nisan
Swieto Pierwszych Plonów pierwszy dzien po szabacie w trakcie Swieta Przasników
Swieto Tygodni 50 dni po szabacie Przasników
Nowy Rok 1 tiszri
Dzien Pojednania 10 tiszri
Swieto Namiotów Tydzien od 15 do 21 tiszri
57
Pasha
Ksiega Wyjscia 121-6 Pan powiedzial do Mojzesza
i Aarona (...) Powiedzcie calemu zgromadzeniu
Izraela tak Dziesiatego dnia tego miesiaca niech
sie kazdy postara o baranka dla rodziny, o
baranka dla domu. Jesliby zas rodzina byla za
mala do spozycia baranka, to niech sie postara o
niego razem ze swym sasiadem, który mieszka
najblizej jego domu, aby byla odpowiednia liczba
osób. Liczyc je zas bedziecie dla spozycia
baranka wedlug tego, co kazdy moze spozyc.
Baranek bedzie bez skazy, samiec, jednoroczny
wziac mozecie jagnie albo kozle. Bedziecie go
strzec az do czternastego dnia tego miesiaca, a
wtedy zabije go cale zgromadzenie Izraela o
zmierzchu.
Izajasz o Mesjaszu (Iz 537) Dreczono Go, lecz
sam sie dal gnebic, nawet nie otworzyl ust
swoich. Jak baranek na rzez prowadzony, jak owca
niema wobec strzygacych ja, tak On nie otworzyl
ust swoich. Patrz rozmowa Filipa z dworzaninem
królowej etiopskiej (Dz 8)
Jan Chrzciciel o Mesjaszu (J 129) Jan
Nazajutrz zobaczyl Jezusa, nadchodzacego ku
niemu, i rzekl Oto Baranek Bozy, który gladzi
grzech swiata.
58
Pasha
List do Rzymian 58-9 Bóg zas okazuje nam swoja
milosc wlasnie przez to, ze Chrystus umarl za
nas, gdysmy byli jeszcze grzesznikami. Tym
bardziej wiec bedziemy przez Niego zachowani od
karzacego gniewu, gdy teraz przez krew Jego
zostalismy usprawiedliwieni. List do Kolosan
119-20 Zechcial bowiem Bóg, aby (...) przez
Niego znów pojednac wszystko z soba przez Niego
- i to, co na ziemi, i to, co w niebiosach,
wprowadziwszy pokój przez krew Jego krzyza.
Apokalipsa 15 Laska wam i pokój od Jezusa
Chrystusa, Swiadka Wiernego, Pierworodnego
umarlych i Wladcy królów ziemi. Temu, który nas
miluje i który przez swa krew uwolnil nas od
naszych grzechów, 1 List Jana 17 Jezeli zas
chodzimy w swiatlosci, tak jak On sam trwa w
swiatlosci, wtedy mamy jedni z drugimi
wspóluczestnictwo, a krew Jezusa, Syna Jego,
oczyszcza nas z wszelkiego grzechu.
59
Pascha

• Hipoteza Jezus dopelni swieto Paschy dajac sie
  zabic za grzech ludzi jako Baranek Bozy.
• Zbieznosci
• Data zabity w dzien Pesach Przygotowania.
• Podobne znaczenie krwi znak dla aniola
  wykonujacego sad bozy.
• Zachowanie Jezusa w dni poprzedzajace przypomina
  ceremonie wyboru baranka.

60
Swieto Przasników

• Hipoteza swieto to obrazuje nowe zycie, które
  Jezus mozliwe jest dzieki ofierze paschalnej
  Jezusa. Dzieki krwi Jezusa Bóg nie widzi juz
  naszego grzechu.
• Egipt symbol grzechu i swiata
• Wyzwolenie z Egiptu
• Wyzwolenie ze swiata
• Wyzwolenie z grzechu
• Przasny chleb symbolzycia bez grzechu

61
Swieto Pierwszych PlonówSwieto Pierwocin

• Ksiega kaplanska 23.10-14
• Przemów do synów izraelskich i powiedz im tak
  Gdy wejdziecie do ziemi, która ja wam dam, i
  bedziecie zbierac zniwo, to snop z pierwocin
  waszego zniwa przyniesiecie do kaplana, a on
  dokona obrzedu potrzasania tym snopem przed Panem

1 List do Koryntian 1520-23 Tymczasem jednak
Chrystus zmartwychwstal jako pierwszy sposród
tych, co pomarli. Poniewaz bowiem przez czlowieka
przyszla smierc, przez czlowieka tez dokona
sie zmartwychwstanie. I jak w Adamie wszyscy
umieraja, tak tez w Chrystusie wszyscy beda
ozywieni, lecz kazdy wedlug wlasnej kolejnosci.
Chrystus jako pierwszy, potem ci, co naleza do
Chrystusa, w czasie Jego przyjscia.
62
Swieto Pierwszych PlonówSwieto Pierwocin

• I Corinthians 1520-23
• But now is Christ risen from the dead, and
  become the firstfruits of them that slept. For
  since by man came death, by man came also the
  resurrection of the dead. For as in Adam all die,
  even so in Christ shall all be made alive. But
  every man in his own order Christ the
  firstfruits afterward they that are Christ's at
  his coming.

1 List do Koryntian 1520 BT Tymczasem jednak
Chrystus zmartwychwstal jako pierwszy sposród
tych, co pomarli. BW, BG A jednak Chrystus
zostal wzbudzony z martwych i jest pierwiastkiem
tych, którzy zasneli.
63
Swieto Pierwszych PlonówSwieto Pierwocin

• Hipoteza Swieto Pierwszych Plonów zostalo
  dopelnione przez Jezusa poprzez jego
  zmartwychwstanie dokonane w tym wlasnie dniu.
• Argument
• Po uplywie szabatu, o swicie pierwszego dnia
  tygodnia przyszla Maria Magdalena i druga Maria
  obejrzec grób. (...) Aniol zas przemówil do
  niewiast Wy sie nie bójcie! Gdyz wiem, ze
  szukacie Jezusa Ukrzyzowanego. (Ew.Mateusza
  28.1-5)

64
Swieto TygodniSwieto Plonów

• Dzieje Apostolskie 21-4
• Kiedy nadszedl wreszcie dzien Piecdziesiatnicy,
  znajdowali sie wszyscy razem na tym samym
  miejscu. Nagle dal sie slyszec z nieba szum,
  jakby uderzenie gwaltownego wiatru, i napelnil
  caly dom, w którym przebywali. Ukazaly sie im tez
  jezyki jakby z ognia, które sie rozdzielily, i na
  kazdym z nich spoczal jeden. I wszyscy zostali
  napelnieni Duchem Swietym, i zaczeli mówic obcymi
  jezykami, tak jak im Duch pozwalal mówic.

65
Swieto TygodniSwieto Plonów

• Dzieje Apostolskie 25, 14, 37, 41
• Przebywali wtedy w Jerozolimie pobozni Zydzi ze
  wszystkich narodów pod sloncem. (...) Wtedy
  stanal Piotr razem z Jedenastoma i przemówil do
  nich donosnym glosem Mezowie Judejczycy i
  wszyscy mieszkancy Jerozolimy, przyjmijcie do
  wiadomosci i posluchajcie uwaznie mych slów.
  (...)
• Gdy to uslyszeli, przejeli sie do glebi serca
  Cóz mamy czynic, bracia? - zapytali Piotra i
  pozostalych Apostolów. Nawróccie sie - powiedzial
  do nich Piotr - i niech kazdy z was ochrzci sie w
  imie Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów
  waszych, a wezmiecie w darze Ducha Swietego.(...)
  Ci wiec, którzy przyjeli jego nauke, zostali
  ochrzczeni. I przylaczylo sie owego dnia okolo
  trzech tysiecy dusz.

66
Swieto TygodniSwieto Plonów

• Hipoteza Swieto Tygodni zostalo dopelnione
  poprzez Jezusa poprzez
• Zeslanie Ducha Swietego i ...
• ... Dokonanie dziela zbawienia na 3000 osób.
• Oba te wydarzenia byly poczatkiem Kosciola.
• Argument
• Jan 158 Ojciec mój przez to dozna chwaly, ze
  owoc obfity przyniesiecie i staniecie sie moimi
  uczniami.

67
Swieta Pana a dzielo Jezusa
Swieto Symbolika swiat Dzielo Jezusa
Pascha Wspomnienie nocy wyjscia z Egiptu zabicia baranka, którego krew chroni przez Bozym Sadem nad Egiptem. Smierc na krzyzu za grzechy swiata.
Swieto Przasników Wspomnienie wyzwolenie z Egiptu, ze swiata, z grzechu Odkupienie i nowe zycie dla tych, którzy go przyjeli.
Swieto Pierwszych Plonów Przyniesienie przez Boga pierwszych klosów Jezus pierwszym zmartwychwstalym.
Swieto Tygodni Swieto plonów. Przyniesienie przed Boga plonów. Zeslanie Ducha Swietego. Zbawienie 3000 osób.
Nowy Rok Pamiatka stworzenia swiata. Trabienie. Zagadka 1
Dzien Pojednania Dzien pojednania, przeblagania, oczyszczenia. Zagadka 2
Swieto Namiotów Radosc z przebywania w Bozej Obecnosci. Zagadka 3
68
Konkurs
Godlo uczestnika (np. zólty slonik) Godlo uczestnika (np. zólty slonik)
Swieto Dzielo Jezusa wypelniajace to swieto
Nowy Rok Odpowiedz 1
Dzien Pojednania Odpowiedz 2
Swieto Namiotów Odpowiedz 3
Odpowiedzi do 9 marca mozna Wyslac na wojtek_at_pik-net.pl Wyslac faksem na 330-22-91 Dostarczyc Jarkowi Odpowiedzi do 9 marca mozna Wyslac na wojtek_at_pik-net.pl Wyslac faksem na 330-22-91 Dostarczyc Jarkowi
69
Obraz zaslubin

• Temat 4

70
Dlaczego to jest wazne

• Pawel tego uzywa do wykladu swojej teologii
• Czy Pawel mial prawo tak robic? Tak, bo Jezus
  takich obrazów uzywal.
• Za kogo uwazal sie Jezus skoro powiedzial Czy
  goscie weselni moga poscic, dopóki pan mlody jest
  z nimi? Nie moga poscic, jak dlugo pana mlodego
  majka u siebie. Mk 219
• Ale czy do konca wszystko to rozumiemy?

71
Wazne elementy (1/3)

• Zaslubiny to cos duzo silniejsze, niz
  narzeczenstwo w naszej kulturze. De facto jest
  zawarciem nierozerwalnego malzenstwa.
• Zaslubieni nie mieszkaja razem, do czasu, gdy
  ojciec Pana mlodego nie zdecyduje o tym, ze jego
  syn sie do pelnego zycia w malzenstwie nadaje.
• Symbolicznym testem tego bylo rozbudowanie domu
  dla nowej rodziny.
• Ceremonia zaslubin miala wazne elementy
• Podpisanie kontraktu przez rodziców.
• Zgode panny mlodej na malzenstwo wyrazona poprzez
  wypicie wina z kielicha podanego przez pana
  mlodego.

72
Wazne elementy (2/3)

• Wesele wyprawiane bylo w domu pana mlodego, w
  chwili gdy mógl on juz przyprowadzic do niego
  swoja oblubienice.
• Pan mlody przyprowadzal do siebie zone w orszaku,
  do którego dolaczalo sie wiele panien pragnacych
  zalapac sie na wesele.
• Wesele trwalo 7 dni.
• Zawieranie malzenstw w takiej formie jest to
  praktykowane przez ortodoksów do dzis.

73
Wazne elementy (3/3)
Wesele
Zaslubiny

• uzgodnienia rodziców
• kontrakt
• osobiste decyzja
• kielich

• wyjscie po panne mloda
• orszak
• weseli (dni 7)
• wspólne zamieszkanie

• dojrzalosc
• budowa domu
• decyzja ojca

• oczekiwanie
• kolezanki

74
Ketubah - kontrakt
75
Problem Józefa
Lukasz 126-35 Poslal Bóg aniola Gabriela do
miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy
poslubionej mezowi, imieniem Józef, z rodu
Dawida a Dziewicy bylo na imie Maryja. Aniol
wszedl do Niej i rzekl Badz pozdrowiona, pelna
laski, Pan z Toba. Ona zmieszala sie na te slowa
i rozwazala, co mialoby znaczyc to pozdrowienie.
Lecz aniol rzekl do Niej Nie bój sie, Maryjo,
znalazlas bowiem laske u Boga. Oto poczniesz i
porodzisz Syna, któremu nadasz imie Jezus. (...)
Na to Maryja rzekla do aniola Jakze sie to
stanie, skoro nie znam meza? Aniol Jej
odpowiedzial Duch Swiety zstapi na Ciebie i moc
Najwyzszego osloni Cie. Dlatego tez Swiete, które
sie narodzi, bedzie nazwane Synem Bozym. Mateusz
118-25 Z narodzeniem Jezusa Chrystusa bylo tak.
Po zaslubinach Matki Jego, Maryi, z Józefem,
wpierw nim zamieszkali razem, znalazla sie
brzemienna za sprawa Ducha Swietego. Maz Jej,
Józef, który byl czlowiekiem sprawiedliwym i nie
chcial narazic Jej na znieslawienie, zamierzal
oddalic Ja potajemnie. Gdy powzial te mysl, oto
aniol Panski ukazal mu sie we snie i rzekl
Józefie, synu Dawida, nie bój sie wziac do siebie
Maryi, twej Malzonki albowiem z Ducha Swietego
jest to, co sie w Niej poczelo. Porodzi Syna,
któremu nadasz imie Jezus, On bowiem zbawi swój
lud od jego grzechów. A stalo sie to wszystko,
aby sie wypelnilo slowo Panskie powiedziane przez
Proroka Oto Dziewica pocznie i porodzi Syna,
któremu nadadza imie Emmanuel, to znaczy Bóg z
nami. Zbudziwszy sie ze snu, Józef uczynil tak,
jak mu polecil aniol Panski wzial swoja Malzonke
do siebie, lecz nie zblizal sie do Niej, az
porodzila Syna, któremu nadal imie Jezus.
76
Problem Józefa
Narodzenie Jezusa
Józef wzial swoja malzonke do siebie
Aniol u Józefa
Poczecie Jezusa
Zaslubiny
77
Problem Józefa

• Oczami spolecznosci
• Józef wzial Maryje do siebie, a wiec jakby
  przyznal sie do wpadki.
• To jest wpadka ale nie jest to cudzolóstwo.
• Jezus narodzil sie w normalnej rodzinie nie
  jest dzieckiem z nieprawego loza, co mialo by
  miejsce gdyby Józef zadzialal po ludzku, do czego
  mial prawo.
• Oczami Józefa
• On wiedzial, ze to nie wpadka ale ...
• ... zawierzyl Bogu.

78
Kielich goryczy
Czas na kielich goryczy
Zaslubiny albo i nie

• uzgodnienia rodziców
• kontrakt
• osobiste poznanie sie
• decyzja oblubienicy

79
Kielich goryczy

• Mateusz 2639-42
• I odszedlszy nieco dalej, upadl na twarz i
  modlil sie tymi slowami Ojcze mój, jesli to
  mozliwe, niech Mnie ominie ten kielich! Wszakze
  nie jak Ja chce, ale jak Ty. Potem przyszedl do
  uczniów i zastal ich spiacych. Rzekl wiec do
  Piotra Tak, jednej godziny nie mogliscie czuwac
  ze Mna? Czuwajcie i módlcie sie, abyscie nie
  ulegli pokusie duch wprawdzie ochoczy, ale cialo
  slabe. Powtórnie odszedl i tak sie modlil Ojcze
  mój, jesli nie moze ominac Mnie ten kielich, i
  musze go wypic, niech sie stanie wola Twoja!
• Mateusz 2336
• Jeruzalem, Jeruzalem! Ty zabijasz proroków i
  kamienujesz tych, którzy do ciebie sa poslani.
  Ile razy chcialem zgromadzic twoje dzieci, jak
  ptak swe piskleta zbiera pod skrzydla, a nie
  chcieliscie.

80
Decyzja Ojca
Wesele
Zaslubiny

• dojrzalosc
• budowa domu
• decyzja ojca

81
Decyzja Ojca

• Jan 142-3
• W domu Ojca mego jest mieszkan wiele. Gdyby tak
  nie bylo, to bym wam powiedzial. Ide przeciez
  przygotowac wam miejsce. A gdy odejde i
  przygotuje wam miejsce, przyjde powtórnie i
  zabiore was do siebie, abyscie i wy byli tam,
  gdzie Ja jestem.
• Mateusz 2432-36
• A od figowego drzewa uczcie sie przez
  podobienstwo! Gdy jego galazka staje sie soczysta
  i liscie wypuszcza, poznajecie, ze zbliza sie
  lato. Tak samo i wy, kiedy ujrzycie to wszystko,
  wiedzcie, ze blisko jest, we drzwiach. Zaprawde,
  powiadam wam Nie przeminie to pokolenie, az sie
  to wszystko stanie. Niebo i ziemia przemina, ale
  moje slowa nie przemina. Lecz o dniu owym i
  godzinie nikt nie wie, nawet aniolowie niebiescy,
  tylko sam Ojciec.
• Marek 1328-32
• A od drzewa figowego (...) Lecz o dniu owym lub
  godzinie nikt nie wie, ani aniolowie w niebie,
  ani Syn, tylko Ojciec.

82
Dziesiec panien

• Mateusz 251-13
• Wtedy podobne bedzie królestwo niebieskie do
  dziesieciu panien, które wziely swoje lampy i
  wyszly na spotkanie pana mlodego. Piec z nich
  bylo nierozsadnych, a piec roztropnych.
  Nierozsadne wziely lampy, ale nie wziely z soba
  oliwy. Roztropne zas razem z lampami zabraly
  równiez oliwe w naczyniach. Gdy sie pan mlody
  opóznial, zmorzone snem wszystkie zasnely. Lecz o
  pólnocy rozleglo sie wolanie Pan mlody idzie,
  wyjdzcie mu na spotkanie! Wtedy powstaly
  wszystkie owe panny i opatrzyly swe lampy. A
  nierozsadne rzekly do roztropnych Uzyczcie nam
  swej oliwy, bo nasze lampy gasna. Odpowiedzialy
  roztropne Mogloby i nam, i wam nie wystarczyc.
  Idzcie raczej do sprzedajacych i kupcie sobie!
  Gdy one szly kupic, nadszedl pan mlody. Te, które
  byly gotowe, weszly z nim na uczte weselna, i
  drzwi zamknieto. W koncu nadchodza i pozostale
  panny, proszac Panie, panie, otwórz nam! Lecz on
  odpowiedzial Zaprawde, powiadam wam, nie znam
  was. Czuwajcie wiec, bo nie znacie dnia ani
  godziny.

83
Dziesiec panien
Wesele
Oblubieniec nadchodzi
Oczekiwanie, czuwanie
Problem ...
Poszukiwania oliwy
84
Eschatologia

• Przyjscie Jezusa po swój Kosciól
• przychodzi, zabiera oblubienice i odchodzi na
  wesele
• Wesele w niebie1000 królestwo - 7 dni wesela?
• Ciekawy temat do badania.

85
Swieta Pana a dzielo Jezusa

• Temat 3 cz. 2

86
Dokonane dziela Jezusa

• Udzial w stworzeniu
• Smierc za grzech ludzi
• Zmartwychwstanie
• Zeslanie Ducha Swietego

87
Przyszle dziela Jezusa

• Przyjscie po Kosciól
• Powtórne przyjscie na ziemie
• Zaangazowanie w walce z ludami zgromadzonymi na
  wojnie przeciw Jerozolimie.
• Obecnosc w swiatyni.
• Problem pojednania z Zydami.
• Królowanie w Tysiacletnim Królestwie

88
Przyszle dziela Jezusa(schemat na podstawie
Panoramy Biblii)
Czas dla Kosciola
89
Trabienie w nowym testamencie
Ewangelia Mateusza 2430-31 Wówczas ukaze sie na
niebie znak Syna Czlowieczego, i wtedy beda
narzekac wszystkie narody ziemi i ujrza Syna
Czlowieczego, przychodzacego na oblokach
niebieskich z wielka moca i chwala. Posle On
swoich aniolów z traba o glosie poteznym, i
zgromadza Jego wybranych z czterech stron swiata,
od jednego kranca nieba az do drugiego.
1 List Koryntian 1551-52 Oto oglaszam wam
tajemnice nie wszyscy pomrzemy, lecz wszyscy
bedziemy odmienieni. W jednym momencie, w
mgnieniu oka, na dzwiek ostatniej traby - zabrzmi
bowiem traba - umarli powstana nienaruszeni, a my
bedziemy odmienieni.

• 1 List Tesaloniczan 416-18
• Sam bowiem Pan zstapi z nieba na haslo i na glos
  archaniola, i na dzwiek traby Bozej, a zmarli w
  Chrystusie powstana pierwsi. Potem my, zywi i
  pozostawieni, wraz z nimi bedziemy porwani w
  powietrze, na obloki naprzeciw Pana, i w ten
  sposób zawsze bedziemy z Panem. Przeto wzajemnie
  sie pocieszajcie tymi slowami!

90
Nowy Rok Swieto trab

• Hipoteza Swieto Trab obrazuje przyszle
  pochwycenie Kosciola-Oblubienicy na odbywajace
  sie w niebie wesele baranka.
• Argumenty
• Wypowiedz Jezusa jak i komentarz Sw. Pawla
  swiadcza, ze to przyszle wydarzenie odbedzie sie
  na dzwiek traby. Ich symbolem moze byc doroczne
  trabienie w szofar.
• Swieto to jest pamiatka stworzenia swiata. Moze
  wlasnie to zakonczy okres obecnosci Kosciola na
  ziemi.
• 6000 lat tego swiata 1000 lat z przyszlego
  Tysiacletniego Królestwa daje 7000 lat a 7 to
  taka ladna liczba.
• Uwaga
• Jezeli swieto wypada w szabat, to sie nie trabi!

91
Dzien pojednania
Ksiega kaplanska 23.27-32 Dziesiatego dnia
jednak tego samego siódmego miesiaca bedzie dzien
pojednania. (...) Ukorzycie sie i zlozycie Panu
ofiary ogniowe (...) gdyz jest to dzien
pojednania, aby pojednac sie z Panem, Bogiem
waszym.

• List do Rzymian 1125-26
• Nie chce jednak, bracia, pozostawiac was w
  nieswiadomosci co do tej tajemnicy, (...) ze
  zatwardzialosc dotknela tylko czesc Izraela az do
  czasu, gdy wejdzie do Kosciola pelnia pogan. I
  tak caly Izrael bedzie zbawiony, jak to jest
  napisane Przyjdzie z Syjonu wybawiciel, odwróci
  nieprawosci od Jakuba.

92
Powtórne przyjscie dla PoganPrzyjscie w obronie
Jerozolimy

• Ksiega Zachariasza 141-8
• Oto nadchodzi dzien Pana, gdy bede dzielil w
  twoim gronie lupy odebrane tobie. I zbiore
  wszystkie narody do walki z Jeruzalemem. Miasto
  bedzie zajete, domy spladrowane, kobiety
  zhanbione. Polowa miasta pójdzie w niewole, lecz
  resztka ludnosci nie bedzie usunieta z miasta.
  Potem wyruszy Pan i bedzie walczyl z tymi
  narodami, jak zwykl walczyc w dniu bitwy. Jego
  nogi stana w owym dniu na Górze Oliwnej, która
  lezy naprzeciwko Jeruzalemu od wschodu, tak ze
  Góra Oliwna rozpadnie sie w srodku na wschód i na
  zachód, tworzac wielka doline. (...) Wtedy
  bedziecie uciekac do tej doliny miedzy moimi
  górami, gdyz ta dolina bedzie siegala az do Azel
  a bedziecie uciekac tak, jak uciekaliscie przed
  trzesieniem w czasach Uzjasza, króla judzkiego.
  Potem przyjdzie Pan, mój Bóg, a z nim wszyscy
  swieci. W owym dniu stanie sie tak Nie bedzie
  ani upalu, ani zimna, ani mrozu. I bedzie tylko
  jeden ciagly dzien, zna go Pan, nie dzien i nie
  noc, a pod wieczór bedzie swiatlo. I stanie sie w
  owym dniu, ze poplyna zywe wody z Jeruzalemu,
  polowa do morza na wschodzie, a polowa do morza
  na zachodzie, i tak bedzie w lecie i w zimie.

93
Powtórne przyjscie

• Zachariasz 122-10
• Oto uczynie Jeruzalem upajajaca czara dla
  wszystkich postronnych narodów. Na Jude równiez
  zesle doswiadczenie w czasie oblezenia Jeruzalem.
  W owym dniu uczynie Jeruzalem ciezkim glazem dla
  wszystkich ludów. Kazdy, kto go spróbuje
  podniesc, dotkliwie sie pokaleczy. Wszystkie
  narody sie zgromadza przeciw niemu. W owym dniu -
  wyrocznia Pana - poraze kazdego konia trwoga, a
  jezdzca obledem. Lecz na naród judzki spojrze
  laskawie, wszystkie zas ltkoniegt pogan poraze
  slepota. Wówczas przywódcy judzcy pomysla sobie
  Potezna pomoc otrzymuja mieszkancy Jeruzalem od
  swego Boga, Pana Zastepów. W owym dniu sprawie,
  ze przywódcy judzcy beda jak kociol na ogniu i
  jak zagiew plonaca wsród snopów i wyniszcza
  wszystkie sasiednie ludy na prawo i lewo. Jednak
  Jeruzalem pozostanie nadal na swoim miejscu.
  Najpierw wesprze Pan rody judzkie, aby slawa domu
  Dawida i slawa mieszkanców Jeruzalem nie
  przewyzszala Judy. W owym dniu Pan bedzie obrona
  mieszkanców Jeruzalem, a kazdy z nich, kto jest
  slaby, bedzie jak Dawid, a dom Dawida jak bóstwo,
  jak aniol Panski na ich czele. W owym dniu
  sprawie, ze wszystkie ludy, które targnely sie na
  Jeruzalem, beda zniszczone. Na dom Dawida i na
  mieszkanców Jeruzalem wyleje Ducha poboznosci.
  Beda patrzec na tego, którego przebili, i bolec
  beda nad nim, jak sie boleje nad jedynakiem, i
  plakac beda nad nim, jak sie placze nad
  pierworodnym.

94
Powtórne przyjscie dla Zydów Przyjscie do
swiatyni.

• Malachiasz 31-5
• Oto Ja posylam mojego aniola, aby mi przygotowal
  droge przede mna. Potem nagle przyjdzie do swej
  swiatyni Pan, którego oczekujecie, to jest aniol
  przymierza, którego pragniecie. Zaiste, on
  przyjdzie mówi Pan Zastepów. Lecz kto bedzie mógl
  zniesc dzien jego przyjscia i kto sie ostoi, gdy
  sie ukaze? Gdyz jest on jak ogien odlewacza, jak
  lug foluszników. Usiadzie, aby wytapiac i czyscic
  srebro. Bedzie czyscil synów Lewiego i bedzie ich
  plukal jak zloto i srebro. Potem beda mogli
  skladac Panu ofiary w sprawiedliwosci. I mila
  bedzie Panu ofiara Judy i Jeruzalemu jak za dni
  dawnych, jak w latach minionych. Wtedy przyjde do
  was na sad i rychlo wystapie jako oskarzyciel
  czarowników, cudzolozników i krzywoprzysiezców,
  tych, którzy uciskaja najemnika, wdowe i sierote,
  gnebia obcego przybysza, a mnie sie nie boja -
  mówi Pan Zastepów.

95
Dzien Pojednania

• Hipoteza Swieto Pojednania symbolizuje przyszle
  pojednanie Zydów z Bogiem dokonane w dniu
  ponownego przyjscia Jezusa na ziemie, przyjscia w
  pelni mocy i chwaly.
• Problem
• Od czasu gdy powstal Kosciól nie jest skladana
  ofiara za grzech, gdyz nie ma swiatyni.
• Problemu tego nie rozwiazal wspólczesny Judaizm
  ....
• ... ale problem grzechu istnieje i wielu Zydów
  jest jego swiadomym.
• Problemu grzechu Zydów nie rozwiazal Kosciól ale
  ...
• ... sa w Biblii proroctwa i nauczania, ze problem
  bedzie rozwiazany.
• Argumenty
• Wiemy, ze Jezus przyjdzie do Jerozolimy i wybawi
  ja, ale wejdzie tez do swiatyni, w której bedzie
  skladana ofiara (Mal 3.1nn)
• Wtedy Zydzi wlasnie ujrza tego, którego przebodli
  (Zach 12.10)
• Moze wtedy caly Izrael bedzie zbawiony (Rz
  11.26)...
• ... wszak obietnice Boga sa niezmienne.

96
Czasy po powtórnym przyjsciu

• Ksiega Zachariasza 147-16
• Bedzie to jeden jedyny dzien - Pan tylko wie o
  nim - nie bedzie to dzien ani noc, wieczorna pora
  bedzie jasno. W owym dniu wyplyna z Jerozolimy
  strumienie wód, polowa z nich poplynie do morza
  wschodniego, a polowa do morza zachodniego. I w
  lecie, i w zimie tak bedzie. A Pan bedzie królem
  nad cala ziemia. Wówczas Pan bedzie jeden i jedno
  bedzie Jego imie. Caly kraj zmieni sie w równine,
  od Geba az po Rimmon na poludnie od Jerozolimy.
  Ona jednak bedzie wzniesiona i zamieszkana na
  swoim miejscu od Bramy Beniamina az do miejsca
  dawnej bramy, do Bramy Naroznej, od wiezy
  Chananela az do tloczni królewskich. Beda w niej
  mieszkali, a klatwa juz jej nie dosiegnie.
  Jerozolima zyc bedzie bezpiecznie. (...) Wszyscy
  ci, którzy ocaleja sposród wszystkich ludów,
  bioracych udzial w wyprawie na Jerozolime,
  rokrocznie pielgrzymowac beda, by oddac poklon
  Królowi - Panu Zastepów - i obchodzic Swieto
  Namiotów.

97
Swieto Namiotów

• Hipoteza Swieto namiotów jest obrazem przyszlego
  przebywania na ziemi w obecnosci bozej w trakcie
  Tysiacletniego Królestwa.
• Argumenty
• Jest obchodzone na pamiatke chodzenia w bozej
  obecnosci po pustyni, chodzenia poprzedzajacego
  wejscie do Ziemi Obiecanej.
• Podobnie u proroków, przed koncem czasów i
  wejsciem do nowej, niebianskiej Jerozolimy mowa
  jest o przebywaniu w odnowionej ale Jerozolimie,
  która jest tu, na ziemi.
• Tysiacletnie królestwo dotyczy Zydów jak i Pogan
  podobnie jak to swieto, w które juz teraz poganie
  pielgrzymuja do Jerozolimy.

98
Swieta Pana a dziela Jezusa(schemat na podstawie
Panoramy Biblii)
4
7
5
2
6
1
3
Czas dla Kosciola
Czas dla Zydów
99
Symbolika Swiat Panaa dzielo Jezusa
Swieto Symbolika swiat Dzielo Jezusa
Pascha Wspomnienie nocy wyjscia z Egiptu zabicia baranka, którego krew chroni przez Bozym Sadem nad Egiptem. Smierc na krzyzu za grzechy swiata.
Swieto Przasników Wspomnienie wyzwolenie z Egiptu, ze swiata, z grzechu Odkupienie i nowe zycie dla tych, którzy go przyjeli.
Swieto Pierwszych Plonów Przyniesienie przez Boga pierwszych klosów Jezus pierwszym zmartwychwstalym.
Swieto Tygodni Swieto plonów. Przyniesienie przed Boga plonów. Zeslanie Ducha Swietego. Zbawienie 3000 osób.
Nowy Rok Pamiatka stworzenia swiata. Trabienie. Pochwycenie Kosciola
Dzien Pojednania Dzien pojednania, przeblagania, oczyszczenia. Powtórne przyjscie, udzial w obronie Jerozolimy, wejscie do swiatyni.
Swieto Namiotów Radosc z przebywania w Bozej Obecnosci. Królowanie w Tysiacletnim Królestwie
100
Jezus w kulturzeStarego Testamentu

• Wojtek
• Jastrzebie, luty i marzec 2003 r.

Koniec
101
Notatki

• http//www.derech.org/festival.html

102
Jezus w kulturzeStarego Testamentu

• Wojtek
• Jastrzebie, luty i marzec 2003 r.

Slajdy do streszczenia i na folie
103
Plan

• Wstep A po co to?
• Temat 1 Kalendarz zydowski i czasy Swiat Pana.
• Temat 2 Problem Wielkiego Piatku.
• Temat 3 Swieta Pana a dzielo Jezusa cz. 1.
• Temat 4 Obraz zaslubin.
• Temat 3 Swieta Pana a dzielo Jezusa cz. 2.

104
Kalendarze(streszczenie)

• Okresowosc czasu rok, miesiac, tydz