Hemoglobinopathie

1
Hemoglobinopathieëndiagnostiek

• Geert Verstegen
• GSO Klinische Biologie
• Labo Hematologie
• UZ Leuven

2
Hemoglobine structuur

• 2 dimeren, verschillende identiteit
• heem-groepen
• HbA (Adult) ?2?2 ketens
• HbA2 ?2?2 ketens
• HbF ?2??2 ketens

3
Volwassen hemoglobines

• HbA 95 (?2?2)
• Hb A2 2,5-3,5 (a2?2)
• Hb F lt1 (a2?2)

4
Hemoglobinopathieën

• Twéé a-genen
• Van elk gen een paternele/maternele copie --)
  trait versus ziekte
• HbA(a2ß2) gecontroleerd door in totaal 6 genen

5
Oorsprong
6
Oorsprong
7
Hemoglobinopathieën indeling

• Thalassemieën
• Verminderde synthese - normale keten -
  onevenwicht tussen de ketens (vb HbBarts,
  HbH...)
• Hb-varianten
• Kwalitatieve defecten

8
a-thalassemie

• Twee genen van elke ouder complex
• aa/aa
• -a/aa (a -heterozygoot)
• --/aa (ao -heterozygoot)
• -a/-a (a -homozygoot)
• --/- a (HbH-ziekte)
• --/-- (Hb Barts Hydrops fetalis)
• Co-overerving met ß-mutaties, variante
  a-mutaties...

9
a-thalassemie klinisch beeld

• -a/aa (a -heterozygoot) geen symptomen
• --/aa (ao -heterozygoot) milde anemie
• -a/-a (a -homozygoot) geen symptomen
• --/-a (HbH-ziekte) microcytaire anemie
• --/-- (Hb Barts Hydrops fetalis)

10
a-thalassemieklinisch beeld
11
ß-thalassemie

• Een gen van elke ouder
• Eén abnormaal gen ß-thalassemie dragerschap
• Twee abnormale genen ß-thalassemia major
• ßo/ ß, co-overerving met a, HPFH,...

12
ß-thalassemie klinisch beeld

• Thalassemia major (homogzygoot) ernstige anemie,
  transfusie-dependent (ijzerstapeling), slechte
  overleving
• Thalassemia minor (heterozygoot) asymptomatisch,
  soms milde anemie, microcytose goede prognose.
• Thalassemia intermedia intermediaire kliniek
  vb ß/ß

13
ß-thalassemie klinisch beeld
14
Hb-varianten sikkelcel-anemie

• Een gen van elke ouder
• Eén abnormaal gen (ßßs) sikkelcel-drager
• Twee abnormale genen (ßsßs) sikkelcel ziekte
• ßoßs, ßcßs

15
sikkelcelanemie klinisch beeld

• Effecten
• Hb polymerisatie bij lage O2-druk
• - sikkelcellen
• - destructie (splenomegalie)
• - adhesie en viscositeit ? vaso-occlusief
  (pijn-infarcten)
• Hemolyse - aplasie

16
Diagnose bloedbeeld

• Hb ?
• MCV, MCH
• RDW
• RBC

17
Diagnose bloedbeeld
?)
18
Diagnose bloed-uitstrijkje

• Aniso- en poikilocytose
• Schietschijfcellen, polychromasie, sikkelcellen

19
Hb-electroforese

• Cellulose acetaat of agarose gel (pH 8,4)
• Citraat agar of agarose gel (pH 6,0)

20
Hb-electroforese
21
Capillaire (zone) electroforese
22
Isoelectric focusing
23
Isoelectric focusing
24
Chromatografie
HbA2-
Hb-
Hb-
25
Chromatografie
Gewijzigde pH en ionische sterkte
-
HbA2-
Hb-
Hb-
26
Chromatografie
Gewijzigde pH en ionische sterkte
-
Hb-
-
Hb-
-
27
Hplc