MODEL AD-AS, KRZYWA PHILLIPSA I OCZEKIWANIA INFLACYJNE

1
MODEL AD-AS, KRZYWA PHILLIPSA I OCZEKIWANIA
INFLACYJNE
2
Pamietasz?
1. BARDZO DLUGIEGO OKRESU (kilkadziesiat lat)
dotyczy mo-del wzrostu gospodarczego. Opisuje on
zmiany produkcji poten-cjalnej, Yp, wywolane
zmianami ilosci i produkcyjnosci zasobów. 2.
KRÓTKIEGO OKRESU (1-2 lata?) dotyczy model IS/LM.
W krótkim okresie mozliwosci produkcyjne nie sa
w pelni wyko-rzystane, wiec zagregowany popyt
decyduje o wielkosci produkcji, Y (i bezrobocia).
Jego zmiany powoduja, ze rzeczywista produkcja,
Y, odchyla sie od produkcji potencjalnej, Yp.
Ceny sa stabilne. 3. DLUGIEGO OKRESU (5-8 lat?)
dotyczy model AD/AS. W dlugim okresie
rzeczywista produkcja, Y, odchyla sie i powraca
do wielkosci produkcji potencjalnej, Yp. Ceny sie
zmieniaja, a za-sób czynników produkcji jest
staly, wiec zwykle produkcja po-tencjalna
jest stala.
3
Poznalismy juz dotyczace bardzo dlugiego okresu
modele wzrostu gospodarczego (neoklasyczny i
endogeniczny). Znamy takze wyjas-niajacy
krótkookresowe zmiany koniunktury model IS/LM.
Pora na analize dotyczacego dlugiego okresu
MODELU KRZYWEJ PHILLIPSA. Modele AD/AS i
KRZYWEJ PHILLIPSA opisuja waha-nia rzeczywistej
produkcji, Y, wokól produkcji potencjalnej, Yp.
Tym fluktuacjom towarzysza zmiany poziomu
BEZROBOCIA i tempa INFLACJI.
4
Zacznijmy od krótkiego przypomnienia sposobu
dzialania gospodarki opisywanej modelem AD/AS
5
MODEL AD/AS. Oto znana nam z wykladu podstaw
ekonomii graficzna wersja modelu AD/AS
1. Linia zagregowanego popytu, AD, jest ujemnie
nachylona. 2. Linia zagregowanej podazy
krótkookresowej, SAS, jest dodatnio nachylona i
plaska. 3. Linia zagregowanej podazy
dlugookresowej, LAS, jest pionowa.
6
Konstrukcja modelu AD-AS. Ujemnie nachylone
linie zagregowanego popytu, AD.
1. Zmiany sredniego poziomu cen w gospodarce, P,
zmieniaja zagregowane wydatki, AEPL, poprzez
efekt stopy procentowej.
7
Konstrukcja modelu AD-AS. Ujemnie nachylone
linie zagregowanego popytu, AD.
1. Zmiany sredniego poziomu cen w gospodarce, P,
zmieniaja zagregowane wydatki, AEPL, poprzez
efekt stopy procentowej. 2. Zmiany sredniego
poziomu cen, P, zmieniaja zagregowane wydatki,
AEPL, poprzez efekt majatkowy.
8
Konstrukcja modelu AD-AS. Ujemnie nachylone
linie zagregowanego popytu, AD.
1. Zmiany sredniego poziomu cen w gospodarce, P,
zmieniaja zagregowane wydatki, AEPL, poprzez
efekt stopy procentowej. 2. Zmiany sredniego
poziomu cen, P, zmieniaja zagregowane wydatki,
AEPL, poprzez efekt majatkowy. 3. Zmiany
sredniego poziomu cen, P, zmieniaja zagregowane
wydatki, AEPL, poprzez wplyw na oplacalnosc
eksportu, X, i importu, Z.
9
Plaskie linie zagregowanej podazy
krótkookresowej, SAS.
W krótkim okresie na zmiany zapotrzebowania firmy
reaguja raczej zmiana wielkosci produkcji, a nie
zmiana cen.
10
Po pierwsze, nawet, gdy produkcja jest bliska
potencjalnej, w krótkim okresie mozna ja
zwiekszyc, intensywnie eksploatujac zasoby.
11

• Po drugie, place nominalne sa lepkie, a w
  warunkach konkurencji lepkosc plac powoduje
  lepkosc cen
• Umowy o prace sa dlugoterminowe i
  zdecentralizowane.

12
Po drugie, place nominalne sa lepkie, a w
warunkach konkurencji lepkosc plac powoduje
lepkosc cen a. Umowy o prace sa
dlugoterminowe i zdecentralizowane. b. Niektóre
firmy w trosce o wydajnosc pracy i stabilnosc
zatrud-nienia oferuja wysokie i stabilne place
(ang. efficiency wages).
13
Po drugie, place nominalne sa lepkie, a w
warunkach konkurencji lepkosc plac powoduje
lepkosc cen a. Umowy o prace sa
dlugoterminowe i zdecentralizowane. b. Niektóre
firmy w trosce o wydajnosc pracy i stabilnosc
zatrud-nienia oferuja wysokie i stabilne place
(ang. efficiency wages). c. Konkurencja na
rynku pracy jest slaba koszty zwalniania i
rekrutowania pracowników sa wysokie to
zatrudnieni insiders (a nie bezrobotni outsiders)
biora udzial w negocjacjach placowych. Utrudnia
to spadek plac pod presja bezrobocia.
14
Po drugie, place nominalne sa lepkie, a w
warunkach konkurencji lepkosc plac powoduje
lepkosc cen a. Umowy o prace sa
dlugoterminowe i zdecentralizowane. b. Niektóre
firmy w trosce o wydajnosc pracy i stabilnosc
zatrud-nienia oferuja wysokie i stabilne place
(ang. efficiency wages). c. Konkurencja na
rynku pracy jest slaba koszty zwalniania i
rekrutowania pracowników sa wysokie to
zatrudnieni insiders (a nie bezrobotni outsiders)
biora udzial w negocjacjach placowych. Utrudnia
to spadek plac pod presja bezrobocia. d. Normy
kulturowe czynia place lepkimi.
15

• Ceny sa lepkie takze dlatego, ze
• Wystepuje problem koordynacji.

16
Ceny sa lepkie takze dlatego, ze a.
Wystepuje problem koordynacji. b. Niektóre
firmy wolno zmieniaja ceny, poniewaz koszty
zmie-nianych jadlospisów (ang. menu costs) sa
wysokie.
17
No to w efekcie linie zagregowanej podazy
krótkookresowej, SAS, sa plaskie
W krótkim okresie na zmiany zapotrzebowania firmy
reaguja raczej zmiana wielkosci produkcji, a nie
zmiana cen.
18
Pionowa linia zagregowanej podazy dlugookresowej,
LAS.
P
LAS
SAS
E
2
2
B
SAS
E
1
1
A
AD
2
AD
1
0
Y
Y
P
Kiedy wszystkie ceny, w tym ceny czynników
produkcji, sa giet-kie, na rynkach czynników
panuje stale równowaga. W efekcie - przy danym
polozeniu linii popytu i podazy na rynkach
czyn-ników rzeczywista produkcja, Y, równa sie
stalej produkcji po-tencjalnej, Yp.
19
Pionowa linia zagregowanej podazy dlugookresowej,
LAS.
P
LAS
SAS
E
2
2
B
SAS
E
1
1
A
AD
2
AD
1
0
Y
Y
P
Zmiany wielkosci produkcji potencjalnej, Yp,
(czyli przesuniecia linii LAS) nastepuja na
skutek 1. Zmian produkcyjnosci czynników (np.
postep techniczny).
20
Pionowa linia zagregowanej podazy dlugookresowej,
LAS.
P
LAS
SAS
E
2
2
B
SAS
E
1
1
A
AD
2
AD
1
0
Y
Y
P
Zmiany wielkosci produkcji potencjalnej, Yp,
(czyli przesuniecia linii LAS) nastepuja na
skutek 1. Zmian produkcyjnosci czynników (np.
postep techniczny). 2. Szoków popytowych i
podazowych na rynkach czynników (np. skutki wyzu
demograficznego na rynku pracy).
21
PRZYKLADY ANALIZY GOSPODARKI ZA POMOCA MODE-LU
AD/AS Oto jedna z glównych idei ekonomistów
podazowych (ang. sup-ply side economics)
Wysokie podatki oslabiaja materialna motywacje
do efektywnego gospodarowania, zmniejszajac place
i zyski, co zniecheca ludzi do pracy,
oszczedzania, inwestowania i wdrazania innowacji.
W efek-cie podatki hamuja wzrost produkcji
potencjalnej, Yp.
CZESC zwolenników ekonomii podazowej
sadzi/sadzila, ze ob-nizka podatków tak znacznie
zwiekszy zagregowana podaz, ze w efekcie wplywy
budzetu z opodatkowania raczej SIE ZWIEK-SZA, NIE
ZMALEJA (np. krzywa Laffera).
22
KRZYWA LAFFERA
Kiedy przecietna stopa opodatkowania, ?, wynosi
0, podatkowe do-chody budzetu tez sa równe 0
(zob. rysunek). (Przeciez podatek nie jest
pobierany). Kiedy przecietna stopa
opodatkowania, ?, wynosi 100, znowu wy-nosza one
0. (Nikt nie chce pracowac, kiedy panstwo zabiera
wszyst-kie owoce pracy). Linia na rysunku to
KRZYWA LAFFERA, która ukazuje zaleznosc wplywów
do budzetu i wysokosci przecietnej stopy
opodatkowania.
Krzywa Laffera
Wplywy do budzetu

0

t

100

23
Krzywa Laffera
Wplywy do budzetu
Obnizenie podatków spowoduje silny wzrost
produkcji i docho-dów, a wiec podstawy
opodatkowania. Nawet przy nizszych staw-kach
podatków wywola to wzrost dochodów budzetu.
Produkcja sie zwiekszy, poniewaz
1. Obnizenie podatków sprawi, ze ludziom bedzie
sie oplacac wiecej pracowac. (Przeciez panstwo
zostawi im wieksza czesc owoców pra-cy). (Wzrosna
naklady pracy w gospodarce). 2. Sektor
prywatny efektywniej wykorzysta zasoby uwolnione
przez zmuszony obnizka podatków do zmniejszenia
wydatków - sektor publiczny. (Wzrosnie
produkcyjnosc pracy w gospodarce).
24
CZESC zwolenników ekonomii podazowej
sadzi/sadzila, ze obnizka podatków tak znacznie
zwiekszy zagregowana podaz, ze w efekcie wplywy
budzetu z opodatkowania raczej sie zwieksza, a
nie zmaleja. (np. krzywa Laffera). Jak pisza
Dornbusch, Fischer, Startz Nawet polityczni
sojusznicy tych zwolenników ekonomii podazowej
(np. George Bush (ojciec) nim zostal prezydentem)
nazywaja ten (skadinad bardzo popularny w Polsce
B.Cz.) poglad EKONOMIA VOODOO (DFS, s.
106-107).
25
Czy obnizenie podatków zwieksza podaz pracy w
gospodarce? WIELKA BRYTANIA (...) rzad
Margaret Thatcher zapoczatkowal realizacje
wielkiego programu obnizek podatków (...). Realna
wartosc ulg i odliczen zmniejszajacych podstawe
opodatkowania dochodów oso-bistych wzrosla o 25.
Podstawowa stopa podatku dochodowego zos-tala
obnizona z 33 do 25, zas stopa najwyzsza z
83 do 40. (...). Wyniki (...) ocenil C. V.
Brown w pracy The 1988 Tax Cuts, Work Incentives
and Revenue, Fiscal Studies 1988. Brown
stwierdzil, ze znaczne zwiekszenie ulg
podatkowych spowodowalo wzrost podazy pracy o
mniej niz pól procenta. Obnizenie podstawowej
stopy podatku dochodowego nie mialo na podaz
pracy zadnego zauwazalnego wplywu. Drastyczna
obnizka krancowej stopy podatku placonego (...) w
niewiel-kim stopniu pobudzila wzrost oferowanej
przez nich (pracowników B. Cz.) podazy pracy.
(D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch,
Makroekonomia 2003, PWE, Warsza-wa, s. 224).
STANY ZJEDNOCZONE W latach 1981-1983 (za
prezydentury Ronal-da Reagana) próbowano
wykorzystac recepty radykalnych zwolen-ników
ekonomii podazowej (np. Arthura Laffera). Np. w
USA krancowa stopa opodatkowania podatkiem
dochodowym spadla z 50 do 28). Wynikiem byl
przede wszystkim - wielki deficyt budzetowy.
26
W USA skutkiem obnizki podatków okazal sie
znaczny wzrost zagregowanego popytu, AD, jednak
produkcja i dochody (a zatem równiez podstawa
opodatkowania) wzrosly umiarkowanie. Stalo sie to
przyczyna duzego deficytu budzetowego. Pojawila
sie inflacja. (Zob. rysunek).
27
Jednak czesc zalecen zwolenników ekonomii
podazowej okazala sie sluszna. Np. w latach 80.
XX w. w USA w wyniku tzw. dere-gulacji po
uwolnieniu cen i otwarciu rynków obnizyly sie
ceny m. in. lotniczych przewozów pasazerskich,
transportu kolejowego i samochodowego, uslug
telekomunikacyjnych.
28
Zgodnie z modelem AD/AS zarzadzanie popytem
jest jak wiadomo - skuteczne jedynie
krótkookresowo. Po szoku popyto-wym w dlugim
okresie produkcja powraca do wielkosci
poten-cjalnej. Nic dziwnego, ze od
zarzadzania popytem i polityki stabilizacyjnej
wielu ekonomistów woli podazowe instrumenty
polityki gospodarczej. Jednak inaczej niz
zwolennicy ekonomii voodoo - nie wierzac w
twierdzenia o ich nadzwyczajnej skutecz-nosci -
ekonomisci ci obok obnizania podatków zalecaja
jedno-czesne zmniejszanie wydatków panstwa.
Ich zdaniem, w efekcie takiej polityki
gospodarczej wplywy z podatków zmniejszylyby sie,
lecz zmalalyby równiez wydatki panstwa, a wiec
laczny wplyw tych zdarzen na deficyt budzetowy
okazalby sie neutralny.
29
W efekcie takiej polityki gospodarczej wplywy z
podatków zmniej-szylyby sie, lecz zmalalyby
równiez wydatki panstwa, a wiec laczny wplyw tych
zdarzen na deficyt budzetowy okazalby sie
neutralny. Oto obraz takiej sytuacji
P
LAS LAS1
E1
E
AD
2
AD
1
0
Y
Yp
Yp1
30
Amerykanscy obroncy ekonomii podazowej
podkreslaja celowosc prowadzenia dotyczacego
wielu lat pelnego rachunku szkód i ko-rzysci
towarzyszacych obnizce podatków. Powinien on
uwzgledniac DLUGOOKRESOWE skutki reform (ang.
dynamic scoring). Sceptycy odpowiadaja, ze
dynamic scoring nie zmienia ne-gatywnej oceny tez
radykalnych zwolenników ekonomii podazowej. Wplyw
obnizki podatków na wielkosc produkcji jest po
prostu bar-dzo slaby. Sceptycy wskazuja takze
praktyczne przeszkody, utrud-niajace odpowiednie
symulacje (np. nie da sie oszacowac
dlugookre-sowych skutków obnizki podatków z
powodu nieznajomosci przy-szlej polityki
gospodarczej panstwa).
31
MODEL AD/AS W DZIALANIU cd... Oto zachowanie
gospodarki amerykanskiej po 1970 r. opisane za
pomoca modelu AD/AS Wzrostowi produkcji
odpowiadaja przesuniecia dlugookresowej linii
podazy, LAS. W latach 90. byly one nieco wieksze
niz w latach 70. XX w. Natomiast linia
zagregowanego popytu, AD, wedrowala szybciej w
góre w latach 70., co bylo przyczyna wysokiej
inflacji...
Dlugookresowe zmiany zagregowanego popytu i
podazy (USA)
Za R. Dornbusch, S. Fischer, R. Startz,
Macroeconomics, s. 108.
32
ZADANIE W gospodarce Hipotecji (keynesowskiej w
krótkim, a klasycz-nej w dlugim okresie) panuje
równowaga. Produkcja poten-cjalna wynosi 1000,
linie AD opisuje równanie P -0.003? Y 4.0 a
linie SAS równanie P 1. Produkcja potencjalna
maleje o 10. a) Narysuj te sytuacje. Podaj
wielkosc pro-dukcji i cen w krótkim okresie.
33
ZADANIE W gospodarce Hipotecji (keynesowskiej w
krótkim, a klasycz-nej w dlugim okresie) panuje
równowaga. Produkcja poten-cjalna wynosi 1000,
linie AD opisuje równanie P-0.003?Y 4.0 a
linie SAS równanie P1. Produkcja potencjalna
male-je o 10. a) Narysuj te sytuacje. Podaj
wielkosc produkcji i cen w krótkim okresie.
Zob. rysunek. Y1000 P1.
34
ZADANIE W gospodarce Hipotecji (keynesowskiej w
krótkim, a klasycz-nej w dlugim okresie) panuje
równowaga. Produkcja poten-cjalna wynosi 1000,
linie AD opisuje równanie P-0.003?Y 4.0 a
linie SAS równanie P1. Produkcja potencjalna
male-je o 10. a) Narysuj te sytuacje. Podaj
wielkosc produkcji i cen w krótkim okresie.
Zob. rysunek. Y1000 P1. b) Podaj
wielkosc produkcji i cen po dlugim okresie.
35
ZADANIE W gospodarce Hipotecji (keynesowskiej w
krótkim, a klasycz-nej w dlugim okresie) panuje
równowaga. Produkcja poten-cjalna wynosi 1000,
linie AD opisuje równanie P -0.003? Y 4.0 a
linie SAS równanie P 1. Produkcja potencjalna
maleje o 10. a) Narysuj te sytuacje. Podaj
wielkosc pro-dukcji i cen w krótkim okresie.
Zob. rysunek. Y1000 P1. b) Podaj
wielkosc produkcji i cen po dlugim okresie.
Y900 P1,3. c) Stala nominalna podaz
pieniadza, MSN jest równa 130, a realny popyt na
pieniadz to MD 0,5?Y 1000?i. O ile pun-któw
procentowych zmieni sie stopa procentowa, i, po
uply-wie dlugiego okresu?
36
ZADANIE W gospodarce Hipotecji (keynesowskiej w
krótkim, a klasycz-nej w dlugim okresie) panuje
równowaga. Produkcja poten-cjalna wynosi 1000,
linie AD opisuje równanie P -0.003? Y 4.0 a
linie SAS równanie P 1. Produkcja potencjalna
ma-leje o 10. a) Narysuj te sytuacje. Podaj
wielkosc produkcji i cen w krótkim okresie.
Zob. rysunek. Y1000 P1. b) Podaj
wielkosc produkcji i cen po dlugim okresie.
Y900 P1,3. c) Stala nominalna podaz
pieniadza, MSN jest równa 130, a realny popyt na
pieniadz to MD 0,5?Y 1000 ? i. O ile
pun-któw procentowych zmieni sie stopa
procentowa, i, po uply-wie dlugiego okresu? O 2
p. proc.
37
KRZYWA PHILLIPSA KRZYWA PHILLIPSA stanowi
rozwiniecie modelu AD/AS i po-kazuje zwiazek stóp
inflacji (p) i bezrobocia (U) w gospodarce.
Wyprowadzmy wzór krzywej Phillipsa.
38
Nominalny poziom plac w gospodarce, W, zalezy od
stopy bezro-bocia, U, na rynku pracy. W
szczególnosci Wt1 Wt - a(U - U)Wt,
gdzie a to dodatni parametr opisujacy
wrazliwosc nominalnych wynagrodzen, W, na zmiany
odchylenia stopy bezrobocia, U, od naturalnej
stopy bezrobocia, U.
39
Wt1 Wt - a(U - U)Wt, Zauwazmy, ze U
lt U to Wt1 gt Wt .
Aby place zaczely rosnac (Wt1gtWt), rzeczywista
stopa bezrobocia, U, musi spasc ponizej
naturalnej stopy bezrobocia, U. Wszak kiedy
UltU, wyrazenie (U-U) jest ujemne i przy
dodatnim parametrze a - Wt1 gtWt. W takiej
sytuacji niedobór rak do pracy na rynku pracy
powoduje stopniowy wzrost plac.
40
Wt1 Wt - a(U - U)Wt, Zauwazmy, ze U
gt U to Wt1 lt Wt .
Aby place zaczely spadac (Wt1ltWt), rzeczywista
stopa bezrobo-cia, U, musi przewyzszyc naturalna
stope bezrobocia, U. Wszak kiedy UgtU,
wyrazenie (U-U) jest dodatnie i - przy
dodatnim pa-rametrze a - Wt1 ltWt. W takiej
sytuacji przymusowe bezrobocie na rynku pracy
powoduje stopniowy spadek plac.
41

• Skoro
• (1) Wt1Wt-a(U-U)Wt Wt1-a(U-U)
• i
• pW(Wt1-Wt)/Wt,
• to
• pW(Wt1Wt)/WtWt1a(U-U)Wt/Wt
  1-a(U-U)1-a(U-U).
• pW -a(U-U).
• Wyprowadzilismy oto wzór takiej KRZYWEJ
  PHILLIPSA, KTÓRA DOTYCZY ZMIAN POZIOMU PLAC,
  CZYLI INFLACJI PLACOWEJ, pW.

42
A zatem (3) pW -a(U-U). Ceny zmieniaja sie
tak jak koszty. Koszty zmieniaja sie tak jak
place, bo glównym skladnikiem kosztów sa place.
Zatem CENY ZMIENIAJA SIE TAK JAK PLACE. Wiec pW
p, gdzie pW to stopa inflacji placowej, a p to
stopa inflacji cenowej. pWp
pW-a(U-U) (4) p-a(U-U).
Wyprowadzilismy oto wzór takiej KRZYWEJ
PHILLIPSA, KTÓRA DOTYCZY INFLACJI CENOWEJ, p.
?p-a(U-U).
43
p-a(U-U)
Jak widac, warunkiem pojawienia sie INFLACJI,
pgt0, jest spadek rzeczywistej stopy bezrobocia,
U, ponizej naturalnej stopy bezrobo-cia, U.
pgt0?UltU.
44
p-a(U-U)
Natomiast warunkiem pojawienia sie DEFLACJI, plt0,
jest wzrost rzeczywistej stopy bezrobocia, U,
powyzej naturalnej stopy bezro-bocia, U.
plt0?UgtU.
45
Skonfrontujmy prosta krzywa Phillipsa
p-a(U-U) z wyni-kami obserwacji.

Inflacja i bezrobocie w USA w latach 1961-1969.
Krzywa Phillipsa
Za R. Dornbusch, S. Fischer, R. Startz,
Macroeconomics, s. 119.
46
Skonfrontujmy prosta krzywa Phillipsa
p-a(U-U) z wyni-kami obserwacji.

Inflacja i bezrobocie w USA w latach 1961-1969.
Krzywa Phillipsa
Za R. Dornbusch, S. Fischer, R. Startz,
Macroeconomics, s. 119.
Te dane empiryczne tylko DO PEWNEGO STOPNIA
potwierdza-ja nasze ustalenia... Na rysunku
widzimy, ze w USA w 6. dekadzie XX w. (na-turalna
stopa bezrobocia, U, wynosila wtedy ok. 5)
zmniejsze-nie sie rzeczywistej stopy bezrobocia
do poziomu UltU skutko-walo wzrostem tempa
inflacji, p natomiast wzrost rzeczywistej stopy
bezrobocia do poziomu UgtU powodowal SPADEK TEMPA
INFLACJI, p (A NIE SPADEK POZIOMU CEN, P, CZYLI
DE-FLACJE).
47
Inflacja i bezrobocie w USA w latach 1961-1969.
Krzywa Phillipsa
Obserwatorom gospodarki USA u schylku lat 60. XX
w. wydawalo sie, ze za pomoca stabilizacyjnej
polityki gospodarczej mozna wybrac jedna sposród
wielu kombinacji poziomu stopy bezrobocia i stopy
inflacji, czyli punktów na krzywej Phillipsa.
Np. na rysunku stopie bezrobocia równej ok.
3.5 towa-rzyszy inflacja równa ok. 5,0, a
stopie bezrobocia 7.0 towarzy-szy inflacja 1,0.
48
Inflacja i bezrobocie w USA w latach 1961-1969.
Krzywa Phillipsa
Tak, czy owak, obserwatorom gospodarki USA u
schylku lat 60. XX w. wydawalo sie, ze za pomoca
stabilizacyjnej polityki gospodarczej mozna
wybrac jedna sposród wielu kombinacji poziomu
stopy bez-robocia i stopy inflacji, czyli punktów
na krzywej Phillipsa. Np. na rysunku stopie
bezrobocia równej ok. 3.5 towa-rzyszy inflacja
równa ok. 5,0, a stopie bezrobocia 7.0
towarzy-szy inflacja 1,0.
49
Jednak w latach 1970-2002 wyrazna regularnosc
zmian tempa inflacji i stopy bezrobocia w USA
zanikla...
Inflacja i bezrobocie w USA w latach 1961-2002.
Za R. Dornbusch, S. Fischer, R. Startz,
Macroeconomics, s. 121.
W przypadku prostej krzywej Phillipsa negatywne
wyniki testu empirycznego zmuszaly do odrzucenia
lub zmiany modelu prostej krzywej Phillipsa.
50
KRZYWA PHILLIPSA I ADAPTACYJNE OCZEKIWANIA
IN-FLACYJNE
W obliczu empirycznego zaprzeczenia twierdzenia
Phillipsa, chcac pogodzic krzywa Phillipsa z
rzeczywistym obrazem gospodarki, ekonomisci
uzupelnili teorie opisujaca zwiazki produkcji,
bezrobo-cia i cen o hipoteze oczekiwan
inflacyjnych, a w szczególnosci ADAPTACYJNYCH
OCZEKIWAN INFLACYJNYCH.
51
Ludzie maja ADAPTACYJNE OCZEKIWANIA
INFLACYJ-NE, jesli sadza, ze TEMPO INFLACJI W
PRZYSZLOSCI (pe) BEDZIE PODOBNE DO OBECNEGO TEMPA
INFLACJI (p). Zmiana obecnego tempa inflacji, p,
powoduje wtedy POWOLNA zmiane oczekiwanego tempa
inflacji, pe.
52
Teorie krzywej Phillipsa uzupelniono o hipoteze
oczekiwan infla-cyjnych, w szczególnosci zas
adaptacyjnych oczekiwan inflacyj-nych.
Powstala w ten sposób KRZYWA PHILLIPSA
UZUPELNIONA O OCZEKIWANIA INFLACYJNE (ang.
inflation expectations aug-mented Phillips curve)
53
Mianowicie skoro ludzie zdaja sobie sprawe z
istnienia infla-cji, a nawet maja konkretne
oczekiwania inflacyjne, w czasie negocjacji
placowych daza do ustalenia poziomu REALNEJ, NIE
NOMINALNEJ, podwyzki plac. To on zalezy od skali
odchylenia rzeczywistej stopy bezrobocia, U, od
naturalnej stopy bezrobocia, U.
Jest nie tak pw-aW(U-U), czyli nie tak p
-a(U-U), a tak (pwpe)-a(U-U), czyli
tak (ppe)-a(U-U).
54
(ppe)-a(U-U) WNIOSKI 1. Jesli zatem
rzeczywista stopa bezrobocia, U, spadnie po-nizej
stopy naturalnej, UltU, to (ppe)gt0, wiec pgtpe,
czyli ceny zaczna rosnac SZYBCIEJ NIZ SIE
SPODZIEWANO. (Tak dzieje sie w przypadku
EKSPANSYWNEJ polityki gospodarczej).
55
(ppe)-a(U-U) WNIOSKI 2. Natomiast jesli
UgtU, to (ppe)lt 0, wiec pltpe, czyli ceny zaczna
rosnac WOLNIEJ NIZ SIE SPODZIEWANO. (Tak
dzieje sie w przypadku RESTRYKCYJNEJ polityki
gospodarczej).
56
(ppe)-a(U-U) ZAUWAZMY Inaczej niz model
AD-AS i model prostej krzywej Phillipsa model
krzywej Phillipsa uzupelnionej o adaptacyjne
oczeki-wania inflacyjne przepowiada, ze skutkiem
ekspansywnej i restrykcyjnej polityki
gospodarczej nie bedzie odpowied-nio inflacja
i deflacja, lecz odpowiednio wzrost
rzeczy-wistego tempa inflacji powyzej tempa
oczekiwanego (pgtpe) oraz spadek rzeczywistego
tempa inflacji ponizej tempa oczekiwanego (pltpe).

57
(No Transcript)
58
W przypadku zmodernizowanej krzywej Phillipsa
uzupelnionej o adaptacyjne oczekiwania inflacyjne
dane empiryczne dosc dobrze potwierdzaja teorie.
Powiedzmy, ze pet pt-1. Wtedy pt
pet -a(Ut-U) pet pt-1
? (pt pt-1) -a(Ut-U).
59
pt pt-1 -a(Ut-U) ?pt-aUtaU
Tym razem obserwacja dosc dobrze potwierdza
teorie...
Inflacja i bezrobocie w USA w latach 1961-2002
Za R. Dornbusch, S. Fischer, R. Startz,
Macroeconomics, s. 124.
60

• Krzywa Phillipsa uzupelniona o adaptacyjne
  oczekiwania inflacyj-ne ppe-a(U-U) analiza
  graficzna
• Parametr a kontroluje nachylenie krzywej
  Phillipsa.

p
ppe-a(U-U)
E
ppe
PC2
PC1
0
U
UU
ppe-a(U-U), to p-aU(peaU).
61
Krzywa Phillipsa uzupelniona o adaptacyjne
oczekiwania inflacyj-ne ppe-a(U-U) analiza
graficzna 2. Wzrost oczekiwanej
inflacji, pe, o 1 p.proc. podnosi rze-czywista
inflacje, p, o 1 p. proc. Krzywa Phillipsa
przesuwa sie w góre, z polozenia PC1 do
polozenia PC2.
p
ppe-a(U-U)
E
ppe
PC2
PC1
0
U
UU
ppe-a(U-U), to p-aU(peaU).
62
Krzywa Phillipsa uzupelniona o adaptacyjne
oczekiwania inflacyj-ne ppe-a(U-U) analiza
graficzna 3. Rzeczywista stopa
bezrobocia, U, zrównuje sie ze stopa naturalna,
U, kiedy rzeczywista inflacja, p, zrównuje sie z
oczekiwana inflacja, pe. Skoro ppe-a(U-U),
to UU?ppe0. Innymi slowy krzywa Phillipsa
przecina pionowa linie wyznaczona przez U
(czyli UU) pod warunkiem, ze ppe (dla p?pe
U?U). Np. w punkcie E na rysunku ppe, wiec
UU.
p
ppe-a(U-U)
E
ppe
PC2
PC1
0
U
UU
63
WYBRANE WNIOSKI
Adaptacyjne oczekiwania inflacyjne sprawiaja, ze
INFLACJA LATWO SIE UTRWALA. Np.,
kiedy po szoku popytowym gospodarka przesuwa sie
w góre po krzywej Phillipsa (np. z punktu E1 do
A), rosnie inflacja (z p1 do p2). Zgodnie z
teoria adaptacyjnych oczekiwan inflacyjnych PO
PEWNYM CZASIE wzrost tempa inflacji, p (z p1 do
p2) powoduje wzrost oczekiwan inflacyjnych, pe (z
pe1 do pe2). Krzywa Phillipsa przesuwa sie wtedy
w góre przeciez ppe-a(U-U).
64
WNIOSKI CD.
Adaptacyjne oczekiwania inflacyjne sprawiaja, ze
INFLACJA LATWO SIE UTRWALA. Ostatecz
nie, w nowym punkcie, odpowiadajacym stanowi
dlugook-resowej równowagi, E2, tempo inflacji
wynosi p2pe2-a(U-U). Oczywiscie
p2gtp1pe1-a(U-U).
65
WNIOSKI CD. W punkcie S na rysunku trwa
STAGFLACJA. Stagflacja moze byc wynikiem nie
tylko negatywnego szoku podazowego, lecz takze
kombinacji wysokich oczekiwan inflacyjnych i
negatywnego szoku popytowego. Np.
inflacja moze byc wysoka z powodu wysokich
oczeki-wan inflacyjnych, pe wszak
ppe-a(U-U). W takiej sytuacji na skutek
negatywnego szoku popytowego moze sie dodatkowo
poja-wic bezrobocie.
Oczekiwania inflacyjne i stagflacja
p
E
p
S
PC
0
U
U
66
(No Transcript)
67
KRZYWA PHILLIPSA I RACJONALNE OCZEKIWANIA
IN-FLACYJNE. W wyniku REWOLUCJI RACJONALNYCH
OCZEKIWAN IN-FLACYJNYCH hipoteza adaptacyjnych
oczekiwan inflacyjnych zyskala konkurentke w
postaci HIPOTEZY RACJONALNYCH OCZEKIWAN
INFLACYJNYCH. Oto jej WERSJA RADYKAL-NA
68
HIPOTEZA RACJONALNYCH OCZEKIWAN INFLA-CYJNYCH -
WERSJA RADYKALNA Ludzie sa racjonalni i
formujac swoje oczekiwania inflacyj-ne
NATYCHMIAST wykorzystuja WSZELKIE dostepne
informacje na temat przyszlej inflacji.
69
(No Transcript)
70
Zastapienie hipotezy adaptacyjnych oczekiwan
inflacyjnych hipoteza racjonalnych oczekiwan
inflacyjnych ma nieocze-kiwane konsekwencje...
71
KRYTYKA LUCASA (WERSJA RADYKALNA) Powiedzmy, ze
w stanie równowagi, kiedy ppe-a(U-U), w
gospo-darce trwa autonomiczna inflacja, a jej
tempo, p, jest równe oczekiwaniom inflacyjnym,
pe. (Oznacza to, ze zgodnie z RÓWNANIEM FISHERA
(MSNVPY) - tempo wzrostu nominalnej podazy
pieniadza, MSN, w gospodarce równiez wynosi okolo
p). W tej sytuacji bank centralny decyduje
sie na ekspansyw-na polityke pieniezna. Efektem
jest WZROST TEMPA WZROSTU NOMINALNEJ PODAZY
PIENIADZA, MSN.
72
Efektem jest WZROST TEMPA WZROSTU NOMINALNEJ
PODAZY PIENIADZA, MSN. Rzeczywista stopa
bezrobocia, U, odchyla sie wtedy w dól od
natu-ralnej stopy bezrobocia, U (UltU). Skoro
tak, to rzeczywiste tem-po inflacji, p, odchyla
sie w góre od przewidywanego tempa in-flacji,
pe, a zatem pgtpe . Przeciez ppe-a(U-U).
73
Jednak w takiej sytuacji, znajac swoje
DOTYCHCZASOWE oczekiwania inflacyjne, pe, a takze
parametr a oraz poziomy zmiennych U i U w
równaniu ppe-a(U-U), ludzie sa w stanie
NATYCHMIAST po wzroscie tempa wzrostu nominalnej
podazy pieniadza, MSN, przewidziec ten nowy,
przyszly poziom inflacji, p!
74
Dochodzimy oto do wniosku, ze - jesli tylko
ludzie maja racjonalne oczekiwania inflacyjne -
NIE MA BLEDNYCH OCZEKIWAN IN-FLACYJNYCH!
75
Oto tzw. KRYTYKA LUCASA (ang. Lucas critique)
Kiedy informacje o modelu makroekonomicznym i o
wartosciach wystepujacych w nim zmiennych i
parametrów sa powszechnie dostepne, wartosci
oczekiwane w tym modelu (np. pe) powinny byc
takie same, jak wartosci wynikajace z tego modelu
(np. pep).
76
SKUTKI KRYTYKI LUCASA Skutki braku blednych
oczekiwan inflacyjnych sa zaskakujace. Po
wzroscie tempa wzrostu nominalnej podazy
pieniadza, MSN, NO-WE oczekiwania inflacyjne,
pe, zrównaja sie z przewidywanym no-wym tempem
inflacji p (pep). Powoduje to, ze rzeczywiste
tempo inflacji, p, wzrasta wszak p pe
-a(U-U).
77
Zgodnie z RADYKALNA WERSJA rozumowana Lucasa
tempo inflacji, p, NATYCHMIAST osiaga nowy
poziom, p, zrównujac sie z nowymi, wyzszymi,
oczekiwaniami inflacyjnymi, pep. (Kiedy rosna
inflacyjne oczekiwania, pe, pracownicy wymuszaja
na praco-dawcach odpowiednio szybsze tempo
wzrostu plac nominalnych, pW, wiec wzrasta takze
tempo wzrostu cen, rzeczywiscie osiagajac poziom
ppe).
78
Skoro pep i p pe-a(U-U), to UU,
poniewaz pep?UU. Zatem - mimo
wzrostu tempa wzrostu nominalnej podazy
pienia-dza, MSN rzeczywista stopa bezrobocia,
U, nie odchyla sie od natu-ralnej stopy
bezrobocia, UU(przeciez pep!). Oznacza to,
ze REALNA PODAZ PIENIADZA, MS, SIE NIE ZMIENIA.
Jesli realna podaz pieniadza, MS, sie nie
zmienia, to nomi-nalna podaz pieniadza, MSN, i
poziom cen w gospodarce, P, zmie-niaja sie tak
samo... MS MSN/P constans,
79
Ustalilismy wlasnie, ze po spowodowanym przez
bank centralny pozytywnym makroekonomicznym szoku
popytowym WZROST TEMPA INFLACJI, p, DOKLADNIE
KOMPENSUJE WZROST TEMPA WZROSTU NOMINALNEJ PODAZY
PIENIADZA, MSN. Jak widac, KIEDY OCZEKIWANIA
INFLACYJNE SA RACJO-NALNE, POLITYKA PIENIEZNA
TRACI SKUTECZNOSC. ---- Pamietajmy, ze ta
analiza dotyczy sytuacji, w której roszczenia
placowe powoduja NATYCHMIASTOWY wzrost plac,
kosztów produkcji i cen.
80
Wczesniej, zakladajac adaptacyjnosc oczekiwan
inflacyjnych, ten sam proces gospodarczy, który
omawiam w tym miejscu, ilustrowa-lem tym samym
rysunkiem Pisalem wtedy, ze w takiej
sytuacji po pewnym czasie krótkookre-sowa krzywa
Phillipsa przesuwa sie w góre... Otóz tym razem
gospodarka przechodzi nie z punktu E1 do punktu
A, a nastepnie do punktu E2, lecz bezposrednio z
punktu E1 do punktu E2.
p
E2
p2
A
E1
p1
0
U
U
81
Jak pisalem, nowe, szybsze od
dotychczasowego, p1, tem-po inflacji, p2 (p2gtp1)
równa sie nowemu, szybszemu tempu wzros-tu
nominalnej podazy pieniadza w gospodarce p2
(?MSN/MSN)2 gt (?MSN/MSN)1.
82
Dochodzimy oto do nastepujacego wniosku.
Kiedy tempo wzrostu nominalnej
podazy pieniadza rosnie, np. z 0 do (?MSN/MSN)1
pe1, racjonalne oczekiwania inflacyjne osiagaja
poziom pe1, co od razu powoduje wzrost tempa
inflacji z 0 do p1 pe1 (?MSN/MSN)1.
83
Dochodzimy oto do nastepujacego wniosku.
W efekcie, niezaleznie od tego,
jaka polityke pieniezna prowadzi panstwo
gospodarka znajduje sie w jednym z punktów E1,
E2, E3... itd. na rysunku. Odcieta tego punktu
wynosi U (naturalna stopa bezrobocia), rzedna
zas równa sie poziomowi inflacji, ppe , której
tempo jest równe tempu wzrostu nominalnej podazy
pieniadza, MSN, w gospodarce.
84
p
E3 E2 E1
(?MSN/MSN)3 pe3p3 (?MSN/MSN)2
pe2p2 (?MSN/MSN)1 pe1p1
0
U
U
Oznacza to, ze w opisywanej sytuacji NIE ISTNIEJE
KRÓTKO-OKRESOWA KRZYWA PHILLIPSA, PC1!
Przeciez w takiej sytuacji nieustannie (pep
i UU), co oznacza, ze - mimo SPOWODOWANYCH
ZMIANAMI TEMPA ZMIANY NOMINALNEJ PODAZY
PIENIADZA, MSN, MAKRO-EKONOMICZNYCH SZOKÓW
POPYTOWYCH - NIE DOCHODZI DO SKIEROWANYCH
ODWROTNIE ZMIAN STOPY BEZROBOCIA, U, I STOPY
INFLACJI, p.
85
Zreasumujmy... Zgodnie z
RADYKALNA wersja hipotezy o racjonalnych
oczekiwaniach nie istnieje tzw. KRÓTKOOKRESOWA
KRZYWA PHILLIPSA (ang. short run Phillips curve,
SPC). Istnieje tylko pionowa
linia, której punkty odpowiadaja naturalnej
stopie bezrobocia, U, i róznym tempom inflacji,
p (zob. rysunek). tzw. DLUGOOKRESOWA KRZYWA
PHILLIPSA (ang. long run Phillips curve, LPC).
Kiedy na trwale zmienia sie tempo wzrostu
nominalnej podazy pieniadza, MSN, a w efekcie
równiez tempo in-flacji, p (np. z p2 do p1 na
rysunku), gospodarka przesuwa sie po tej linii w
góre i w dól.
86
Jednak dane obserwacyjne NIE potwierdzaja opinii
o braku krót-kookresowej krzywej
PhillipsaA. Sprawia to, ze przeciwnicy
radykalnej wersji hipotezy o racjonalnych
oczekiwaniach watpia w jej prawdziwosc.
--------------------------------------------------
--------------------------------------------------
---------------------------------------------- A
Christina Romer i David Romer wskazali szesc
okresów, kiedy celem po-lityki pienieznej (w USA
B.Cz.) bylo zahamowanie inflacji. Wedle ich
ustalen po kazdym z tych przypadków restrykcyjnej
polityki pienieznej nastepowala recesja (DFS,
Macroeconomics, s. 551) (zob. Ch.D.Romer,
D.Romer, Does Monetary Policy Matter? A New Test
in the Spirit of Fried-man and Schwartz, NBER
Macroeconomics Annual, 1989).
87
Brzytwa Ockhama (ang. Occams razor), czyli
postulat prostoty w nauce W sklad teorii powinny
wchodzic tylko takie pojecia, których ist-nienie
stanowi warunek konieczny powstania
ODPOWIADAJA-CYCH RZECZYWISTOSCI hipotez (lac. non
sunt multiplicanda entia preater necessitatem).
88
Brzytwa Ockhama (Wilhelm Ockham ok. 1280-1349)
89
ZRÓB TO SAM! Tak czy nie? 1. Krytyka Lucasa
(ang. Lucas critique) jest bezposrednia
konsek-wencja zaakceptowania hipotezy
racjonalnych oczekiwan. 2. Racjonalne
oczekiwania powoduja, ze polityka pieniezna
panstwa traci skutecznosc.
90
90
ZADANIA 1. Co powinien zrobic bank centralny w
nastepujacych sytuacjach a) Ceny ropy nafto-wej
silnie spadly (zalóz, ze celem banku jest
stabilizacja wielkosci produkcji na pozio-mie
potencjalnym i zwalczanie inflacji). b) Zwiazki
zawodowe wymusily wysokie pod-wyzki wynagrodzen
(tym razem celem jest tylko zahamowanie
inflacji). c) W obliczu recesji i nadwyzki
budzetowej rzad zdecydowal sie na ekspansywna
polityke budzeto-wa (zalóz, ze wladzy monetarnej
bardzo zalezy na ograniczeniu bezrobocia). d)
Rzad zdecydowal sie na prowadzenie restrykcyjnej
polityki budzetowej (bank centralny chce
przyspieszyc wzrost gospodarczy). Za kazdym razem
zilustruj sytuacje za pomo-ca modelu AD/AS.
P
a) W takiej sytuacji dla skompensowania skutków
pozytywnego makroekonomicznego szoku poda-zowego
niezbedna jest restrykcyjna polityka pieniezna.
Na rysunku obok widzimy, ze jej efektem bedzie
powrót rzeczywistej wielkosci produkcji do
wielkosci produkcji potencjalnej i spadek cen.
b) Aby skompensowac ten negatywny
makroeko-nomiczny szok podazowy bank centralny
po-winien prowadzic neutralna lub nawet
restryk-cyjna polityke pieniezna. c)
Pozadana jest neutralna lub nawet ekspansyw-na
polityka pieniezna banku centralnego. d) W
takiej sytuacji, byc moze, bank centralny
powinien zdecydowac sie na ekspansywna po-lityke
pieniezna. Niezaleznie od efektów
krót-kookresowych skutkiem takiej policy mix
be-dzie obnizka stóp procentowych, która sprzyja
inwestycjom i wzrostowi gospodarczemu.
LAS
SAS
1
E
1
SAS
2
A
AD
E
2
0
Y
Y
P
P
LAS
SAS
2
E
2
SAS
A
1
E
1
AD
0
Y
Y
P
P
LAS
E
2
SAS
1
E
1
A
AD
AD
0
Y
Y
P
P
LAS
E
2
SAS
1
E
1
A
AD
AD
0
Y
Y
P
91
91
2. Na skutek wojny na Bliskim Wschodzie ropa
naftowa podrozala o 20 i w krótkim okresie w
Hipotecji doszlo do negatywnego
makroekonomicznego szoku podazowego. a) Za pomoca
modelu AD/AS przedstaw te sytuacje. W dlugim
okresie pod wplywem bezrobocia place nominalne
spadly i wystapil efekt substytucji ropy innymi
czynnika-mi. b) Jak zmienily sie koszty produkcji
i polozenie linii SAS2 (wykonaj rysunek)? c) Jak
zmienila sie produkcyjnosc pracy i polozenie
linii LAS uzupelnij rysunek z pod-punktu (b).

92
92
3. W gospodarce Hipotecji (keynesowskiej w
krótkim, a klasycznej w dlugim okresie)
panowala równowaga. Produkcja potencjalna i
naturalna stopa bezrobocia wynosily Yp1000 i
U7, linie AD i SAS opisywaly równania
P-0.005Y6,0 i P1. Pod wplywem ekspansywnej
polityki pienieznej, linia AD przesunela sie do
polozenia AD1 P-0.005Y6,5. a) Narysuj te
sytuacje. Zaznacz punkty równowagi gospodarki po
krótkim i dlugim okresie. b) Ile wynosza
produkcja i ceny po krótkim okresie? c) O ile
zmieni sie stopa bezrobocia po krótkim okresie
(dziala prawo Okuna)? d) Ile wynosza produkcja
i ceny po dlugim okresie? e) Dlaczego linia SAS
przesuwa sie w góre? f) Stala nominalna podaz
pieniadza, MSN wynosi 450, a realny popyt na
pieniadz to MD0,5Y-1000i. O ile wzrosnie
stopa procentowa, i, po dlugim okresie? g) Co
wspólnego maja ze soba odpowiedzi na pytania (d)
i (f)? a) Zob. punkty A i E1 na rysunku ponizej.
                b) A Y1100, P1. c) Kiedy
rzeczywista wielkosc produkcji odchyla sie w góre
od wielkosci produkcji poten-cjalnej (1100gt1000)
o 10, zgodnie z prawem Okuna z poziomu 7
stopa bezrobocia maleje o 5-4 p. proc., czyli do
okolo 2-3. d) E1 Y1000, P1,5. e) Kiedy
rzeczywista wielkosc produkcji odchyla sie w góre
od wielkosci produkcji potencjalnej (1100gt1000),
na rynku pracy i innych czynników produkcji
powstaja niedobory, które powoduja wzrost cen
czynników, wzrost kosztów produkcji i wzrost
cen na rynku gotowych dóbr. Te same ilosci dóbr,
Y, sa teraz oferowane po wyzszych cenach, P. f)
Stopa procentowa, i, zwieksza sie z poziomu 5
(450/10,51000-1000i1) do poziomu 20
(450/1,50,51000-1000i2). g) W dlugim okresie
produkcja maleje, powracajac do wielkosci
potencjalnej, m. in. na skutek wzrostu stopy
procentowej (chodzi o efekt stopy procentowej).
Z kolei stopa procentowa rosnie, poniewaz
podnosza sie ceny, P (z 1 do 1,5).
LAS
P
SAS1
E1
?
A
SAS
?
?
P1
E
AD1
AD
0
?
Y
YP 1000
93
4. W gospodarce panuje równowaga. Bank centralny
zmniejszyl no-minalna podaz pieniadza, MSN. a) Za
pomoca rysunku z modelem AD/AS pokaz, jak zmienia
sie ceny po uplywie dlugiego okresu. b) Za pomoca
krzywej Phillipsa uzupelnionej o (adaptacyjne)
ocze-kiwania inflacyjne pokaz, jak zmienia sie
ceny po uplywie dlugiego okresu. c) Która z tych
prognoz uwazasz za bardziej realistyczna?
Dlaczego?
94
5. Powiedzmy, ze oczekiwania inflacyjne sa
adaptacyjne. a) Za pomoca odpowiedniej krzywej
Phillipsa (i) Pokaz skutki wzrostu oczekiwan
inflacyjnych. (ii) Wyjasnij zjawisko stagflacji.
b) Czy to prawda, ze rzeczywista stopa
bezrobocia, U, zrównuje sie ze stopa naturalna,
U, kiedy rzeczywista inflacja, p, zrównuje sie z
oczekiwana inflacja, pe? Odpowiedz uzasadnij.
c) Czy to prawda, ze inflacja ma tendencje do
samoutrwalania sie? Odpowiedz uzasadnij. a) (i)
Oto wzór takiej krzywej Phillipsa
(ppe)-a(U-U). Przeksztal-ciwszy go,
otrzymujemy p-a(U-U)pe. A zatem, wzrost
oczeki-wan inflacyjnych, pe, powoduje taki sam
wzrost tempa inflacji, p. (ii) Kiedy oczekiwania
inflacyjne, pe, sa wysokie, wysoka jest takze
rzeczywista inflacja, p p-a(U-U)pe. W
takiej sytuacji np. negatywny makroekonomiczny
szok popytowy moze spowodowac dodatkowo wzrost
stopy bezrobocia, skutkujac stagflacja. b) Tak
ppe-a(U-U), wiec jesli ppe, to UU. Zatem,
rzeczywista stopa bezrobocia, U, zrównuje sie ze
stopa naturalna, U, kiedy rzeczywista inflacja,
p, zrównuje sie z oczeki-wana inflacja, pe. c)
Tak, to prawda. Przy adaptacyjnych oczekiwaniach
inflacyjnych przejsciowy wzrost tempa inflacji,
p, po pewnym czasie powoduje wzrost oczekiwan
inflacyjnych, pe. To z kolei powoduje trwaly
wzrost tempa inflacji, p przeciez
p-a(U-U)pe.
95
6. a) Jaka jest tresc hipotez o adaptacyjnych i o
racjonalych oczeki-waniach inflacyjnych? b) Jakie
oczekiwania inflacyjne maja Twoim zdaniem
Polacy? Odpowiedz uzasadnij. c) Jak sadzisz, czy
w Polsce po 1990 r. oczekiwania inflacyjne
przyczynialy sie do trwania inflacji? Dlaczego?
96
7. Tempo wzrostu nominalnej podazy pieniadza w
gospodarce, ?MSN/MSN, zwieksza sie z (?MSN/MSN)1
p1 do (?MSN/MSN)2 p2. a) Jakiego tempa
inflacji zaczna sie spodziewac RACJONALNI
mieszkancy tego kraju? Dlaczego? b) Dlaczego
ZGODNIE Z RA-DYKALNA wersja rozumowania Lucasa
rzeczywiste tempo wzrostu cen natychmiast
osiagnie ten poziom? c) Jak wplynie to na poziom
rzeczywistej stopy bezrobocia, U, w tej
gospodarce? Dla-czego? d) Zilustruj te zdarzenie
stosownym rysunkiem. Wskaz na nim poczatkowe i
koncowe poziomy rzeczywistej stopy bezrobo-cia,
U, i rzeczywistego tempa inflacji, p.
a) Racjonalni mieszkancy tego kraju zaczna sie
spodziewac inflacji o wysokosci p2. b) Poniewaz
pracownicy natychmiast wymusza odpowiednie
wzrosty wynagrodzen pwp2. Spowoduje to
natychmiastowe przy-spieszenie tempa wzrostu cen
ppwp2. c) Rzeczywista stopa bezrobocia, U, sie
nie zmienia (UU). Skoro pep, to UU. d)
Zob. rysunek nizej
97
Test (Plusami i minusami zaznacz prawdziwe i
falszywe odpowiedzi) 1. W przypadku krzywej
Phillipsa uzupelnionej o adaptacyjne oczekiwania
inflacyjne A. Wzrost oczekiwan inflacyjnych
przesuwa krzywa Phillipsa w dól. B. Stagflacja
moze byc skutkiem wysokich oczekiwan
inflacyj-nych i pozytywnego makroekonomicznego
szoku popytowego. C. Inflacja ma tendencje do
samoistnego wygasania. D. Naturalna stopa
inflacji zrównuje sie z oczekiwana stopa
in-flacji, kiedy rzeczywista stopa bezrobocia
zrównuje sie z oczeki-wana stopa bezrobocia. 2.
Zgodnie z radykalna wersja krytyki Lucasa
makroekonomisci powinni uznac, ze A. Oczekiwany
poziom zmiennych makroekonomicznych w ich
modelach jest równy rzeczywistemu poziomowi
zmiennych ma-kroekonomicznych. B. Ludzie maja
racjonalne oczekiwania inflacyjne. C.
Rzeczywisty poziom zmiennych makroekonomicznych w
ich modelach jest równy oczekiwanemu poziomowi
zmiennych ma-kroekonomicznych. D. Ludzie maja
adaptacyjne oczekiwania inflacyjne.