Restless Legs

1
Restless Legs

• Referaat
• Rob Rouhl
• 4 mei 2005

2
Restless Legs (RLS)

• In rust (meest s avonds en s nachts)
  onaangename sensaties in benen (soms armen)
  nopend tot bewegingsdrang, waardoor verlichting
  optreedt zo lang de beweging duurt

3
Epidemiologie

• 5-10 van de volwassenen
• 80 in combinatie met Periodic Limb Movement
  Disorder
• Primair RLS 40-80 familiair
• Nierfalen (dialyse-patiënten) ? 60

4
Etiologie

• Primair
• Secundair
• (Chronisch) nierfalen
• Polyneuropathie
• IJzergebreksanaemie
• Laag ferritine of foliumzuur
• Diabetes
• Zwangerschap
• M. Parkinson
• Schildklieraandoeningen
• Rheumatische aandoeningen
• (Chronische) myelopathie
• Medicamenteus

5
Etiologie primair RLS

• Genetisch?
• Autosomaal dominant overervingspatroon
• Slechts één genlocus beschreven (chromosoom 12)
  bij Canadese familie
• Verstoring dopamine-huishouding

6
Pathofysiologie

• PET/SPECT grensnormale dopamine-binding in
  striatum
• fMRI bij RLS activiteit in stam en cerebellum
• Electrofysiologisch onderzoek disinhibitie van
  spinale tracti

7
Diagnose-criteria

• Onaangename gevoelens ? neiging tot bewegen
  benen?
• Begin bij rust/inactiviteit?
• Vermindering gevoelens door beweging?
• Sterker in avond/nacht dan overdag?
• 4 vragen positief ? RLS
• 2-3 vragen positief ? waarschijnlijk RLS

8
Diagnose ondersteuning

• Slaapstoornissen (eventueel met gevolgen overdag)
• Periodic Limb Movements (s nachts)
• Normaal neurologisch onderzoek
• Klinisch beloop langzaam progressief (mogelijk
  klachtenvrij interval)
• Positieve familie-anamnese

9
Anamnese

• Voorgeschiedenis
• Medicijngebruik

10
Lichamelijk onderzoek

• Aanwijzingen voor nierfalen?
• Aanwijzingen voor ijzergebreksanemie?
• Aanwijzingen voor diabetes?
• Zwanger?
• Aanwijzingen voor schildklieraandoening?
• Aanwijzingen voor rheumatische aandoening?

11
Neurologisch onderzoek

• Aanwijzingen voor polyneuropathie?
• Aanwijzingen voor extra-piramidaal syndroom?
• Aanwijzingen voor myelopathie?

12
Aanvullend onderzoek

• Lab
• Hb, ferritine (transferrine en Fe)
• Nierfunctie
• Glucose
• TSH
• Vitamines (B12 en foliumzuur, bij klinische
  verdenking op deficiëntie)
• EMG (polyneuropathie?)

13
Aanvullend onderzoek

• Polysomnografie
• Atypische RLS
• Aanhoudende slaapstoornis ondanks adequate
  therapie
• Hoofdsymptoom oververmoeidheid overdag
• Jonge patiënten met ernstige klachten
• Bij tevens optredende ademhalingsstoornissen

14
Differentiaaldiagnose

• Polyneuropathie/radiculopathie
• Veneuze insufficiëntie
• Benigne spierkrampen
• Inslaapmyoclonieën
• Painful legs and moving toes-syndroom
• Pijnsyndromen (met andere etiologie)
• Akathisie
• Slaap-apnoe-syndroom
• PLMD (zonder subjectieve RLS-klachten)

15
Behandeling

• Afhankelijk van lijdensdruk
• Slaapstoornissen goede indicator
• NB hydrokinine (Inhibin) is NIET werkzaam

16
Vergelijking
Preparaat N RLS subjectief Slaapefficiëntie PSG PLMS Index
bromocriptine 6 Ø 18.2 -75
carbamazepine 180 -12.6 Ø Ø
clonazepam 6 -22.5 Ø Ø
clonidine 10 -52.2 -1.4 33.2
levodopa 86 -34.8 10.6 -47.6
oxyzodon 11 -52.9 47.3 -88.9
pergolide 49 -86.8 32.6 -84.2
propoxyphen 6 Ø 21.5 -56.9
pramipexol 10 -62.0 Ø -72.7
17
Behandeling

• Dopamine-agonisten
• Ropinirol (0,5-4 mg)
• Pramipexol (0,125-1,0 mg)
• Pergolide (0,25-1,0 mg)
• Dopamine-precursor
• Levodopa/carbidopa (62,5-400 mg, minimaal 2 weken
  wachten voor ophogen)
• Levodopa/benserazide (idem)

18
Behandeling

• Dopamine-precursors
• CAVE augmentatie
• Verheviging van klachten
• Eerder op de dag klachten
• CAVE rebound
• Verergering na uitwerken dosis (in de ochtend)
  bij niet controlled release preparaten
• Bij optreden van deze effecten verlaging
  dosering / switch

19
Behandeling

• Benzodiazepines (per 2 weken ophogen)
• CAVE verergering OSAS
• Clonazepam (0,5-2 mg)
• Temazepam (15-30 mg)
• Triazolam (0,125-0,5 mg)
• Anti-epileptica
• Gabapentine (tot 2700 mg per dag) bij mild/matige
  klachten, neuropathische pijn
• Carbamazepine
• Valproinezuur

20
Vragen?

• Dank voor de aandacht