Diwydiannu a Newid Hinsawdd

1
Diwydiannu a Newid Hinsawdd

• Darlith 2

2
Crynodeb

• Poblogaeth
• Newid hinsawdd
• Gorffennol
• Presennol
• Dyfodol

3
Poblogaeth y BydGorffennol, Presennol a
Rhagweledig
Poblogaeth (biliwn)
Ffynhonnell Cenhedloedd Unedig
Blwyddyn
4
Poblogaeth

• 1.1 biliwn yn newynllyd
• Ddim yn cynhyrchu digon o fwyd
• Ddim yn ennill digon o arian

5
Poblogaeth

• Poblogaeth India
• 1950 350 miliwn
• 2000 1 biliwn
• 2050 1½ biliwn (rhagfynegiad y CU)

6
Poblogaeth

• Cyfradd ffrwythlondeb gyfan (Total fertility
  rate, TFR) nifer y plant a enir i wraig yn
  ystod ei bywyd, ar gyfartaledd
• TFR yn y byd datblygol (gan gynnwys Tsieina)
• canol yr 1960au 6.1 plant/gwraig
• 1970au-80au 3-4 plant/gwraig
• presennol 3.1 plant/gwraig

7
Y boblogaeth yn dal i dyfu

• Mae TFR o 3 yn 50 yn uwch na lefel adnewid
• Cyfraddau marwolaethau yn gostwng
• 1/3 o boblogaeth y byd datblygol yn llai na 15
  mlwydd oed

8
Pyramidiau Poblogaeth
9
Newid Hinsawdd

• Diffiniad Newidiadau diweddar yn yr hinsawdd
  sydd wediu nodi ers y 1900au cynnar.
• Hinsawdd ywr tywydd cyfartalog a geir mewn ardal
  dros gyfnod hir. Mae hyn yn cynnwys tymheredd,
  gwyntoedd a phatrymau glaw.

10
Yr atmosffer

• Nitrogen 78
• Ocsigen 21
• Nwyon hybrin
• Carbon deuocsid
• Ocsidiau nitrogen
• Clorofflworocarbonau (CFCau)
• Anwedd dwr
• Osôn

11
Yr Effaith Ty Gwydr
12
Nwyon Ty Gwydr
13
Cofnod tymheredd cyfunol arwyneb y byd (tir a
moroedd) o 1856 hyd at 2001
Ffynhonnell Jones et al 1999
14
Cynhesu Byd-eang

• Cynhesu o 0.14oC bob degawd yn ystod y ddau
  ddegawd diwethaf yn y DU
• Rhagwelir y bydd cynhesu o 0.1 - 0.5oC bob degawd
  yn parhau yn ystod yr unfed ganrif ar hugain
• Y tymheredd wedi codi 2.0 - 3.9oC erbyn 2080

15
Rhagfynegi Newidiadau i Ddod yn y DU

• Adroddiad UKCIP02
• Seiliedig ar newidiadau posibl mewn technoleg a
  dulliau o fyw yn ystod y 100 mlynedd nesaf
• 4 senario ar gyfer newid hinsawdd

16
Rhagfynegi Newidiadau i Ddod
Ffynhonnell UKCIP02 2002
17
Rhagfynegiadau ar gyfer y DU- tymheredd

• Codiad tymheredd blynyddol cyfartalog
• 2oC - 3.5oC erbyn 2080
• Y rhan fwyaf or cynhesu yn yr haf ar hydref
• Yn yr haf, y codiadau tymheredd mwyaf yn Ne
  Lloegr a De Cymru
• Yn y gaeaf, yr Alban a gaiff y codiadau tymheredd
  mwyaf

18
Rhagfynegiadau ar gyfer y DU- gwlybaniaeth

• Gaeafau gwlypach mwy o wlybaniaeth ym mhobman
  yn y gaeaf
• Hafau sychach llai yn yr haf
• Newid mwyaf yn Ne a Dwyrain Lloegr
• Newid lleiaf yng ngogledd-orllewin yr Alban
• Llai o eira ym mhobman

19
Lefelaur Môr yn Codi

• Mae lefel môr y byd wedi codi 10-25cm yn ystod y
  100 mlynedd ddiwethaf
• Tymheredd uwch dwr y môr yn ehangu
• Rhewlifau a chapanau rhew yn meirioli
• Lefel y môr 13-94cm yn uwch erbyn 2100

20
Dangosyddion newid hinsawdd

• Coed yn deilion gynharach
• Masarnen
• Derwen
• Draenen Wen
• Newid llai
• Onnen
• Ffawydden
• Masarnen Leiaf

Sycamore http//www.freefoto.com
21
Cymru yn 2080
22
Newid Hinsawdd yng Nghymru

• Newid ein hamgylchedd naturiol an hetifeddiaeth
  adeiledig
• Newid yr amgylchedd y mae ein heconomi yn
  gweithredu ynddo
• Gwneud rheoli dwr yn fwy pwysig
• atal llifogydd
• sicrhau cyflenwad dwr

23
Cyfeiriadau

• www.bangor.ac.uk/ies/wales-en.pdfwww.defra.gov.uk
  /environment/climatechange
• www.tyndall.ac.uk/welcome.html
• www.met-office.gov.uk/research/hadleycentre
• www.foe.co.uk/campaigns/climate/
• www.hmce.gov.uk/business/othertaxes/ccl.htm
• www.nbu.ac.uk/iccuk/
• ipcc-ddc.cru.uea.ac.uk/
• www.unep-wcmc.org/climate/
• www.met-office.gov.uk/research/hadleycentre/models
  /modeldata.html
• www.cru.uea.ac.uk/
• www.greenpeace.org.uk/gp_pollution/climate_change.
  cfm
• www.wri.org/climate/cni_source_gases.html
• www4.nas.edu/onpi/webextra.nsf/web/climate?OpenDoc
  ument
• www.aeat.com/netcen/airqual/naei/annreport/annrep9
  8/naei98.html